TRÌNH PHÁP
[02]
Bạch Ngài, sáng nay Ngài hướng dẫn chúng con về ba bước mà chúng con cần chú tâm khi hành thiền. Ngài có thể giải thích rõ hơn để con có thể phân biệt giữa bước thứ hai và bước thứ ba được không ạ?
Để có thể xả ly khỏi nhân gian, ta cần chánh niệm về chính mình. Càng chánh niệm về bản thân ta càng có khả năng xả ly khỏi ý niệm về người khác. Chúng ta cũng cần phải giữ chánh niệm trên thân và tâm để có thể xả li khỏi hình tướng của mình. Càng chánh niệm trên thân và tâm, ta càng có thể xả ly khỏi các sắc tướng: da trắng hay da màu, già hay trẻ, đẹp hay xấu, đàn ông hay đàn bà… Nếu ta giữ chánh niệm hoặc giữ tâm tại thời điểm hiện tại ngay trong thân và tâm, ta có thể nhận thức rõ ràng về bản chất vô thường luôn mới. Không có gì là thường hằng trong thân và tâm này.
Không được ai đó hay cái gì đó tạo dựng, quá trình vô thường luôn đổi mới chính là tự nhiên. Càng tự mình chứng nghiệm về bản chất vô thường, ta càng có khả năng xả ly khỏi chính ta. Những cảm giác đau đớn, ngứa ngáy, giận dữ, lo lắng, sợ hãi, nghi kị… trên thân và tâm, nếu không chánh niệm, ta sẽ có thể lầm tưởng rằng chúng có thật. Ta luôn phiền não vì những cảm xúc, những bất toại nguyện đó. Chỉ khi nào ta có thể tự mình giữ chánh niệm trong hiện tại, ta mới có thể nhận thức rõ về bản chất vô thường luôn mới của chính những bất toại nguyện đó. Bằng cách này, chắc chắn ta có thể chịu đựng mọi phiền não.
Thêm nữa, khi có khả năng xả ly khỏi những bất toại nguyện đó, chúng ta cần kiên trì thực hành đi thực hành lại. Thậm chí khi đã ý thức được về bản chất vô thường của những diễn biến hiện tại trong thân và tâm, ta có thể sẽ dính mắc vào sự ý thức đó, và nhầm tưởng rằng sự ý thức đó là thật. Ta cần phải giữ chánh niệm và ý thức (hay sự nhận thức trong hiện tại). Thế nên ta nên cố giữ chánh niệm trên sự ý thức hay nhận thức đó để có thể biết về sự thật của bản chất vô thường trong mỗi ý thức, nhận thức. Càng biết rõ về bản chất vô thường của mỗi ý thức, nhận thức, ta càng có thể chịu đựng ý thức và nhận thức đó. Chúng ta cũng cần phải xả ly khỏi cái ý thức hay sự nhận thức đó, và cần phải thực hành nghiêm túc để có thể giữ chánh niệm trên mỗi ý thức trong hiện tại.
Đôi lúc sẽ rất khó để nói về sự thật với người khác bởi vì người đó chẳng thể nào chịu nổi sự thật về chính họ. Vì chẳng thể nào chấp nhận sự thật, chúng ta không thể chịu đựng được nó. Càng cố gắng thực hành và truyền bá về sự thật ra sẽ càng có khả năng chấp nhận sự thật. Chánh niệm trên từng ý thức trong hiện tại cũng là sự thực hành cần thiết nhất để có thể kham nhẫn và xả ly khỏi cái ý thức về sự thật. Rất nhiều người chẳng thể chịu đựng được việc mình sẽ chết. Thực ra, tất cả chúng ra sẽ chết, nếu ta không thể chấp nhận sự thực về cái chết của chính mình, ta sẽ chẳng thể nào chịu đựng nổi. Khi có thể chấp nhận cái chết của mọi người, mọi chúng sanh, bao gồm chính mình, ta mới có thể vượt qua.
Cạnh đó, nếu ta cố giữ chánh niệm trên sự nhận thức hiện tại hay sự hay biết, ta có thể hiểu được bản chất vô thường của mỗi ý thức và chắc chắn ta có thể xả ly khỏi cái hay biết hiện tại. Thậm chí khi đã biết về bản chất vô thường của những ý thức và sự nhận thức về hiện tại của chính mình, ta có thể sẽ nấn ná lại ở sự chánh niệm trong hiện tại đó. Nếu đã dính mắc như thế, sẽ rất khó để thực hành việc chánh-niệm-trên-hành-vi-chánh-niệm.
Việc không ý thức về bản chất vô thường của những hành vi chánh niệm trong hiện tại chính là nguyên do của dính mắc. Trong bước này hành vi chánh niệm trong hiện tại thậm chí sẽ trở thành đối tượng của chánh niệm. Nếu chúng ta không thể giữ chánh niệm như thế, ta có thể nhầm tưởng rằng sự thực hành này là thứ gì đó có thực. Chỉ khi nào chúng ta có khả năng giữ chánh-niệm-trên-hành-vi-chánh-niệm trong hiện tại, ta mới có thể thoát khỏi những lầm tưởng. So với hành vi chánh niệm, đối tượng thứ hai của chánh niệm – sự hay biết trong hiện tại thì dễ hơn.
Trong bước thứ hai, chúng ta đã chấp nhận cái ý thức trong hiện tại như là đối tượng của chánh niệm. Nhưng trong bước thứ ba này, chúng ta không chấp nhận bất cứ ý thức nào là đối tượng của chánh niệm, chúng ta chỉ chấp nhận chính cái hành vi chánh niệm trong hiện tại, và coi nó là đối tượng của chánh niệm.
Trong bước thứ ba, đối tượng của chánh niệm và hành vi chánh niệm hòa vào làm một. Chỉ sự lưu tâm về chánh niệm mới có thể trở thành đối tượng của chánh niệm. Điều này rất sâu sắc và vi tế, chúng ta cần phải thực hành liên tục và nhẫn nại hơn những người khác để có khả năng chỉ làm mà thôi và chỉ thực hành mà thôi. Khi giữ chánh niệm trên những đối tượng trong các bước này, chúng ta cần cố gắng nhận thức về những tham, sân, lo lắng, nghi kị và lầm tưởng trong hiện tại. Càng ý thức rõ về những căn bệnh trong tâm, tâm ta càng trở nên khỏe mạnh.
Tôi có thể hướng dẫn các bạn nhờ vào việc dạy về sự thật của thành thiền và chánh niệm. Cạnh đó, tôi cũng có thể thực hành theo sự hiểu biết đúng đắn. Thế nên bạn cũng chỉ cần thực hành liên tục cùng với trung tâm Thabarwa, không cần phải đi những con đường sai lạc. Tiếp tục thực hành theo cách này bạn sẽ có thể hiểu rõ hơn, và những hạnh nguyện của bạn sẽ được thành tựu.”
Thiền sư Sayadaw Ashin Ottamathara
Khóa thiền mùa đông – Thiền viện Phước Sơn 07/01/2020
Khánh Linh ghi
Nguồn: Facebook Thiền sư Ottamathara
————————
Q&A AT WINTER MEDITATION RETREAT
Dear respected master! This morning you instructed us three steps that should be focused when meditating. Please explain further to help me understand and distinguish between the second and the third step.
In order to detach from other people, we need to be mindful ourselves. The more we are mindful ourselves, the more we can detach from the others. Besides, we must be mindful within our body and mind in order to detach from the appearance of ourselves. The more we are mindful within our body and mind, the more we can detach from our appearance: white or brown or dark, old or young, beautiful or ugly, man or woman…
If we are mindful or pay attention at the present moment within our body and mind, we can be aware of the ever new environment nature. Nothing is permanent within our body and mind. It is not created by something or someone, ever new impermanent process is the nature. The more we have our own experience of impermanent nature, the more we can detach from ourselves. There are pain or itching or anger, worry, fear, doubt in our body and mind. If we are not mindful, we might misunderstand that all these are real. We have to suffer from all these feeling or discomfort. Only when we are mindful within ourselves at the present moment, we can be aware of the ever new impermanent nature of each of these sufferings. In this way, we are sure to endure all sufferings.
Besides, we are able to detach from these suffering, we need to practice again and again. Even if we know the impermanent nature of present happening within our body and mind, we may attach on that knowing, we may misunderstand that knowing is real. That’s why, we should try to be mindful and knowing or present awareness. That’s why we should try to be mindful on that knowing or awareness in order to know the truth of impermanent nature of each knowing or awareness. The more we know about the impermanent nature of every knowing or awareness, the more we can endure that knowing or awareness.
We may also may be detached from that knowing or awareness. We need to practice seriously to be able to be mindful on the present knowing. Sometimes we may have difficulties to say the truth to someone, because that person can not endure to know the truth about oneself. Because of not accepting the truth, we dare not endure to know the truth. The more we are trying to do and tell the truth the more we will endure to know the truth. Mindfulness on present knowing is also the most needed practice to endure and detach from knowing the truth. Many people can not endure if they know that they are going to die. In fact, we are all sure to die, if we can not accept the truth of our own death, we cannot endure. If we try to accept death of everyone, all living beings, including our life, we can endure.
Besides, if we are trying to be mindful on our present awareness or knowing, we can know that impermanent nature of each knowing and we are sure to detach from present knowing. Even if we know the impermanent nature of each of our knowing or awareness, we may stay at that present of mindfulness. If there is attachment, we may have difficulties to practice mindfulness, on the actions of mindfulness. Not knowing the impermanent nature of present actions of mindfulness is the cause of attachment. In order to detach we must able to be mindful our present action of mindfulness. In this step even the present action of mindfulness became the object of mindfulness. If we can not be mindful like this, we may misunderstand this practice as something real. Only when we are able to be mindful on our present action of mindfulness, we can be free from misunderstanding.
The second object of mindfulness, which is present knowing is easier to be mindful than the action of mindfulness. In the second step, we accept present knowing as the object of mindfulness. But in the third step, we don’t accept one of the knowings as the object of mindfulness, we just accept the present action of mindfulness itself is the object of mindfulness. In the third step, the object of mindfulness and the action of mindfulness become the same. Only attention of mindfulness became the object of mindfulness. It is so deep and gentle, we need to practice more seriously than the others to be doing only and practising only.
When we are mindful on the objects of three steps, we must try to be aware of our present: greed, anger, worry, doubt and misunderstanding. The more we know about the present diseases of the mind, the healthier our mind will be.
I am able to help you by explaining the truth of meditation or mindfulness. Besides, I am able to practice according to the right understanding. That’s why you just need to practice more and more together with Thabarwar center. You don’t need to go in the wrong way. You just need to practice like this more and more and then you can understand very well. You can be satisfied.
– Sayadaw Ashin Ottamathara –
Phước Sơn monastery – 07/01/2020
Khánh Linh transcibe
