TRÍ TUỆ VÔ GIÁ
Mọi người cần phải chú ý hay biết, giữ chánh niệm với tất cả mọi hành động trên thân và tâm của chính mình. Để đạt được những thành tựu cá nhân, chúng ta chỉ cần làm tròn phận sự của mình dù cho đang làm việc gì. Năng lực tích trữ từ việc hành thiện cần phải mạnh mẽ hơn nghiệp quả tạo ra bởi những sai phạm, lỗi lầm. Nếu chỉ hành thiện cho mỗi mình thôi, thì chúng ta chỉ phải chịu trách nhiệm với chính mình. Còn khi thực hành thiện pháp cùng nhau như thế này, chúng ta phải san sẻ trách nhiệm chung của cả nhóm. Vì thế mà việc hành thiện cùng nhau lợi lạc hơn nhiều so với làm việc đơn độc. Lời giảng của tôi chung quy là Sự thật về việc thực hành thiện pháp. Mục tiêu của pháp hành thiện cùng với nhau là để thấu suốt Sự thật về việc cùng nhau tích góp thiện nghiệp. Chúng ta càng hiểu nhiều hơn về Sự thật này thì chúng ta càng có năng lực thực hành các thiện pháp cùng với nhau, và ngược lại. Cứ như thế, ngày càng có thêm nhiều hội nhóm hành thiện và ngày một nhiều người đến hợp tác với chúng ta. Điều này có thể lan tỏa trên toàn cầu. Khi chúng ta thực hành thiện pháp cùng nhau, chúng ta phải sử dụng các khái niệm như thời gian, nơi chốn, điều kiện, con người… Tất cả những thứ ấy luôn luôn biến dịch. Tất cả những điều ấy không bền vững, không chắc chắn, không ổn định. Vậy nên, nếu chúng ta chỉ nhìn nhận thiên kiến từ một khái niệm thời gian, địa điểm, điều kiện, hoàn cảnh hay một người nào đó, chúng ta chỉ nhận thấy sự bất ổn và không bền vững mà thôi. Chúng ta nên tập chấp nhận sự bất ổn và không bền vững từ thời gian, địa điểm, điều kiện hoàn cảnh và con người, từ đó mà kham nhẫn trước Bản chất Vô thường.
Tôi có thể chấp nhận không điều gì hay một cá nhân nào có liên quan đến các loài chúng sanh hữu tình hay phi chúng sanh. Không một thứ gì hay người nào là đáng để nương tựa. Vì vậy, tôi có thể hết lòng nương theo Sự thật, hay chính là thiện pháp ngay trong khoảnh khắc hiện tại này. Tôi có thể chấp nhận lời Phật dạy, đó là làm lành, tránh dữ và thanh lọc tâm. Khi hành theo lời Phật dạy, tôi chú trọng chỉ-làm-mà-thôi, tôi không quan tâm đến một cá nhân nào, ngay cả chính bản thân mình. Tôi hết mực vâng theo Phật – Pháp – Tăng bằng cách chỉ-làm-mà-thôi. Đó là pháp hành mà tôi muốn truyền giảng đến mọi người, tập trung vào chỉ-làm-mà-thôi nhằm xả ly khỏi các yếu tố thời gian, địa điểm, điều kiện hoặc bất cứ cá nhân nào liên quan. Khi thực hành thiện pháp cùng nhau, chúng ta nên chú tâm vào hành động thiện pháp ngay trong khoảnh khắc hiện tại. Chúng ta không cần quan trọng ai đang tham gia trong hội nhóm. Nhờ thế mà ta không bao giờ có xích mích với bất kỳ ai. Đây là cách tôi hướng dẫn mọi người làm sao để tránh xảy ra mâu thuẫn với nhau; và cách để vượt qua mâu thuẫn nếu có. Nhờ hướng dẫn phương pháp này, càng lúc tôi càng có khả năng hành theo hơn. Dạy cũng chính là cách học tốt nhất, quả thật đúng vậy. Thực chất chúng ta chỉ nhận trách nhiệm với hành vi của chính mình mà thôi, không thể quản nhiệm người khác. Vậy nên chúng ta chỉ nên chú tâm vào hay biết và chỉnh sửa sai lầm do mình, nhằm hoàn thiện những thiện pháp mà ta chưa thể làm, luôn luôn hướng đến thanh lọc tâm. Chúng ta không cần thiết bận tâm đến việc người khác có thể hiểu và hành theo phương pháp này hay không. Nếu chúng ta trở nên khéo léo trong thiện pháp, những đạo hữu xung quanh ta cũng có cơ hội trở nên thiện xảo như chúng ta. Không ai trên đời này có thể cải biến khiếm khuyết và điều chỉnh lỗi lầm của thế gian đến mức độ hoàn hảo toàn vẹn. Chúng ta chỉ có thể tập chấp nhận Sự thật này và khoan thứ lỗi lầm cho nhau; tập nhẫn chịu lẫn nhau. Theo cách nhìn của riêng mình thì ta luôn đúng, và theo cách nhìn về phía họ thì họ mới là đúng. Đấy là bản chất của thế gian, chúng ta nên cố gắng chấp nhận và đừng tranh cãi với nhau nữa.
Bám chấp vào một phương pháp này và đả kích những phương pháp, chính là nhân khiến chúng ta bị chống đối bởi những người khác. Nếu bạn cứ cho rằng “tôi làm đúng”, “tôi mới là tốt”, cùng lúc đó, bạn đang chối bỏ những luồn quan điểm khác cũng cho rằng mình là đúng và tốt. Thế là bạn sẽ bị chối bỏ bởi những người khác. Đây đều là nhân quả tương quan. Theo đó, bạn chỉ tự cho rằng mình làm đúng và tốt. Nếu chúng ta thực sự hành động chân chánh, rất nhiều người tự nhiên sẽ ủng hộ. Do chỉ đúng và tốt theo chủ kiến của bản thân, nên chỉ có chúng ta tự ủng hộ bản thân mình mà thôi. Chúng ta sẽ không bao giờ đạt được hành động chân chánh nếu vẫn chưa từ bỏ lối suy nghĩ trên. Mặt khác, xây dựng cuộc đời mình dựa theo cách nghĩ của người khác ắt hẳn là sai. Chúng ta nên bồi đắp cuộc đời mình bằng những hành động thiện pháp ngay trong khoảnh khắc hiện tại. Hầu như ngày nay, con người bận bịu lo toan tạo dựng tài sản, quyền lực, danh vọng, học thức, sức khỏe,… Thực ra chúng ta chỉ nên lo làm thiện pháp mà thôi. Điều mà chúng ta có thể làm ngay bây giờ là giữ giới và thanh lọc tâm. Cho dù chúng ta không thành công với việc hành thiện, chúng ta chắc chắn học được cách xả ly khỏi tài sản, quyền lực, danh vọng, học thức, sức khỏe,… Và nhờ đó mà thoát khỏi ràng buộc của áp lực, thất vọng trong cuộc sống và hàng loạt các vấn đề tâm lý khác.
Thưa Ngài, mẹ của con vừa gặp một biến cố lớn và bị thua lỗ một khối tài sản. Trong gia đình con thì đây không phải vấn đề to tát. Chúng con chỉ mong mẹ được an vui, nhưng mẹ vẫn canh cánh trong lòng về chuyện ấy và tự trách mình vì đã đem rắc rối về cho cả nhà. Làm sao để chúng con giúp mẹ cảm thấy thanh thản hơn, xin Ngài chỉ dạy.
Nếu bạn được thuận lợi trong sự nghiệp cũng như cuộc sống, bạn nên hiểu đó là bạn đang gặp thời, do phước thiện tích lũy vượt trội hơn ác nghiệp. Nhờ vậy mọi thứ trong cuộc sống hay công việc đều êm xuôi thuận lợi. Nếu có điều bất lợi xảy đến, đó là do bạn kém phước. Bạn cần thay đổi bản thân và hành nhiều thiện pháp hơn nữa. Nếu không, mọi việc sẽ có chiều hướng ngày càng bất lợi hơn. Bạn lại càng phạm thêm nhiều sai lầm. Những điều xảy đến với chúng ta trong cuộc sống phản ánh năng lực của thiện nghiệp hoặc ác nghiệp mà ta đã tạo ra. Bạn cần gia tăng năng lực phước thiện bằng cách làm nhiều việc lành hơn nữa. Còn không, tình hình sẽ chỉ tệ hơn mà thôi. Điều đã xảy ra là một lời cảnh báo, rằng bạn cần thêm phước báo, rằng năng lực thiện nghiệp của bạn đang suy yếu. Bạn cần hành động ngay trong hiện tại. Cho dù chúng ta có đang hành thiện liên tục không ngơi nghỉ, với tư cách một nhà sư hay hành giả, chúng ta vẫn phải nhận lại nghiệp báo từ lỗi lầm mình đã gây ra. Ví như một người từng làm lỗi với một vị có đức tin trong sạch trong quá khứ, thì nay người ấy sẽ nhận lại quả báo khi đang thực hành các thiện pháp có liên quan đến đời sống tâm linh. Dù cho bạn có thể chấp nhận sự việc rồi, nhưng mẹ của bạn vẫn chưa thể, nên bạn cần giải quyết vấn đề của bà nữa.
Hiện giờ bạn đang quy y Phật – Pháp – Tăng trong thời gian của khóa thiền này, nên bạn có thể thực hành thiện pháp tùy theo sức mình như chúng tôi đây. Tại Trung tâm Thabarwa chính ở Thanlyin, có hơn 3000 người trú ngụ, ba gồm chư tăng, tu nữ, người già bệnh neo đơn, tình nguyện viên quốc tế; tất cả đều đang thực hành thiện pháp cùng nhau tại trung tâm này. Chúng tôi giúp đỡ lẫn nhau và mọi người ngoài xã hội cũng ủng hộ trung tâm, nhờ vậy chúng tôi đã luôn hành thiện pháp liên tục trong suốt 12 năm qua. Giờ đây, chúng ta có một trung tâm mới tại quận 10, thành phố Hồ Chí Minh và một viện dưỡng lão tại Tiền Giang. Đây là phương hướng mà tôi dẫn dắt mọi người hành thiện. Nếu phần đông mọi người không hành theo cách này thì mọi việc sẽ rất khó khăn. Vậy nên, tôi nhấn mạnh vào việc giải quyết vấn đề của con người trong xã hội bằng cách thực hành thiện pháp cùng nhau ở trung tâm thiền. Tuy bạn không thể tự mình giải quyết vấn đề của mẹ, nhưng có rất nhiều vấn đề khác bạn có thể góp sức tại trung tâm. Ngay lúc này đây bạn cũng đang hành thiện cùng chúng tôi. Chính sự góp mặt đã là hữu ích. Nếu không còn ai tham gia như vầy, chúng tôi không thể nào tổ chức khóa thiền và tiếp tục thiện pháp. Rất nhiều người không hành theo cách này, nhưng nhờ có một số người đồng hành hỗ trợ tôi mỗi khi tôi đến giảng dạy tại Việt Nam. Theo lối đó, chúng ta đều có cơ hội thực hiện thiện pháp trong khả năng và giải quyết những vấn đề mà mình có thể giải quyết. Luôn có vấn đề này kia trong từng gia đình và có hằng hà sa số vấn đề trong một tổ chức, một cá nhân không tài nào xử lý hết được nhưng chúng ta chung sức với nhau. Vì vậy, chúng ta cần phải làm những gì mình có thể; chúng ta cần phải xử lý những vấn đề trong khả năng của mình. Chúng ta cần giải thích những gì nằm trong năng lực của mình. Có những lĩnh vực tôi không thể giải thích được, nhưng các vị thầy khác hoặc các trường thiền khác lại làm được. Đây gọi là cộng tác trên tinh thần đội nhóm. Do thực hành như vậy, chúng tôi luôn bận rộn làm việc trong trung tâm. Do thực hành cùng nhau, chúng tôi có thể làm được rất nhiều điều. Rồi dần dần, những thành viên như bạn đến tham gia, hành thiện và cố gắng xử lý các vấn đề. Chúng ta đã có thể giải quyết rất nhiều vấn đề theo thời gian, nhưng vẫn còn nhiều vấn đề tồn đọng đến nay. Dù vậy, chúng ta không nên bỏ cuộc, chỉ cần kiên nhẫn thực hành như vầy mỗi ngày. Cứ thế, những người có liên hệ với trung tâm và với chúng tôi đều nhận được lợi ích. Tất cả mọi người đều phát triển về vật chất và tinh thần.
Vậy nên, bạn chỉ cần hành theo phương pháp này, cùng chúng tôi xử lý những vấn đề theo năng lực của bạn, không cần lo âu về những gì nằm ngoài khả năng. Bởi vì năng lực của thiện nghiệp nơi bạn càng tăng trưởng, kéo theo cuộc đời và tâm trí bạn chắc chắn sẽ thay đổi. Từ đó, bạn có thể gây ảnh hưởng và hướng mẹ bạn theo pháp hành thiện như chúng tôi. Mất mát và thua lỗ là chuyện tự nhiên, không phải là vấn đề. Đến một lúc chúng ta chắc chắn sẽ mất đi tất cả tài sản và người thân. Không có ai trường thọ và không có thứ gì trường tồn. Phải chịu thua thiệt, chia ly, tử biệt,… đây đều là tiến trình tất yếu của mọi người, mọi vật. Chúng ta có thể chấp nhận bản chất này, để có thể kham nhẫn và tiếp tục thực hành thiện pháp không ngưng nghỉ. Nhờ đó mà chúng tôi cũng luôn nhận được quyên góp, ủng hộ liên miên không dứt. Chúng tôi vẫn bị thất thoát rất nhiều tại trung tâm, nhưng những gì chúng tôi nhận về to lớn hơn hẳn. Hôm qua, có 6 người mất đi tại trung tâm, chỉ trong một ngày, nhưng ngày càng có nhiều và nhiều người hơn chuyển đến trung tâm. Chúng ta mất đi tài sản, cuộc sống riêng, nhưng chúng ta cũng nhận lại rất nhiều. Đây là do năng lực của thiện nghiệp. Hẳn là chúng ta không thể giải quyết vấn đề cho mẹ bạn, nhưng Pháp vận hành, hay có thể nói là thiện pháp có thể dàn xếp vấn đề cho bà. Vậy thì bạn chỉ cần thực hiện nhiều việc phước thiện hơn nữa, không chỉ vì chính mình mà còn cho mẹ bạn. Đúng ra, sự hiểu biết hay trí tuệ này là vô giá. Tài sản và tiền bạc chỉ có giá trị trong một giới hạn. Do đó, chúng ta nên chú trọng chấp nhận Sự thật này và hành theo. Phương pháp ấy sẽ giải quyết tất thảy vấn đề, không chỉ những gì liên quan đến mẹ của bạn.
Thiền sư Ottamathara
12/01/2020 – Thiền viện Phước Sơn, Việt Nam
Tuệ Minh ghi – Anicca Nani dịch
Nguồn: FB Thiền sư Ottamathara
