Q&A: XẢ LY KHỎI TÂM LUYẾN ÁI
Kính thưa thiền sư, con được biết từ thầy của con rằng thiền sư rất thiện xảo trong việc dạy về buông bỏ và xả ly. Con thấy rằng việc buông bỏ khỏi những thứ thuộc về mình thì dễ dàng hơn so với việc xả ly khỏi sự dính mắc trong tâm. Bản thân con có sự dính mắc vào chuyện tình cảm. Con có thể buông bỏ một người nhưng lại không thể xả ly khỏi những suy nghĩ của mình về người đó. Nó làm con đau khổ rất nhiều. Xin ngài hướng dẫn con xả ly khỏi loại dính mắc này. Cảm ơn thiền sư.
Cách tốt nhất để giải quyết vấn đề này là làm cho bản thân chúng ta bận rộn với việc giúp đỡ những người cùng khổ, thông qua việc làm tình nguyện cho các tổ chức xã hội hay các trung tâm thiền, và thực hành thiền một cách nghiêm túc tại những khóa thiền như thế này. Chúng ta cần thay thế những hình dung luyến ái đó bằng cách làm cái-gì-đó một cách liên tục. Nếu không bận rộn với việc thực hành thiện pháp, chúng ta sẽ khó mà quên đi cái-gì-đó hay ai-đó. Bên cạnh đó, ở mọi lứa tuổi, người ta đều dính mắc vào bản thân mình, sự dính mắc vào ai-đó đã tồn tại sẵn bên trong tâm chúng ta, vì vậy chúng ta dễ dàng dính mắc vào người khác. Để xả ly khỏi chính mình, chúng ta nên chấp nhận bản thân mình như là một thiền sinh hay một tình nguyện viên. Vì khi đó, chúng ta chỉ phải đối mặt với Phật, Pháp, Tăng, với các tình nguyện viên và các thiền sinh khác. Chúng ta có trách nhiệm làm các thiện pháp bằng cách giữ giới và giữ cho tâm được quân bình và thanh tịnh. Hành thiền hay thực hành chánh niệm xả ly bằng cách làm tất cả các thiện pháp là rất hữu ích để giải quyết tất cả các vấn đề liên quan đến vật chất hay thân và tâm. Chúng ta cần thực hành một cách liên tục và hợp tác với những tình nguyện viên, thiền sinh khác. Bằng cách này, tâm chúng ta sẽ bận rộn với nhiều người, nhiều việc, nhờ đó chúng ta sẽ dễ dàng để xóa bỏ ai-đó hay cái-gì-đó ra khỏi tâm. Tốt nhất là hãy chấp nhận sự thật của Bản chất Tự Nhiên vô-thường-luôn-mới. Nếu chúng ta thậm chí dám buông bỏ bản thân mình, chúng ta có thể xả ly khỏi mọi người và mọi thứ. Điều này thật sự hiệu quả. Chúng ta chỉ cần làm theo và vấn đề chắc chắn sẽ được giải quyết.
Kính thưa thiền sư, đây là lần đầu tiên con đến thăm một trung tâm thiền và tham dự một khóa thiền. Xin ngài hãy giảng cho con một số kiến thức căn bản về Pháp (Dhamma) để giúp con dễ dàng bắt đầu. Con xin cảm ơn ngài.
Bạn đang mắc lỗi tương tự như người thế gian. Bạn có khả năng để làm cho người khác và thực hành các thiện pháp nhưng bạn lại không có cơ hội và cũng không hiểu phải làm như thế nào. Chính vì việc không có cơ hội làm các thiện pháp không chỉ cho bản thân bạn mà còn cho những người khác, cũng như không biết về Sự Thật, tâm của bạn không được quân bình và bị tổn thương bởi những lo lắng và sợ hãi. Bạn nên cố gắng thay đổi góc nhìn của bạn từ một người đời sang một người thiền sinh hay một người tình nguyện viên. Sau đó, bạn nên cố gắng để làm các thiện pháp bằng cách làm tình nguyện, giúp đỡ, quyên góp, chia sẻ Pháp một cách không vụ lợi cho tất cả những ai đang cần. Những gì bạn đang làm và đã từng làm trước đây thì không trọn vẹn, vì vậy tâm của bạn không được bình an. Bạn nên cố gắng làm các thiện pháp trong khoảng một tháng cùng với mọi người. Bằng cách này, bạn có thể giúp những người khác nhiều nhất có thể. Làm điều đúng đắn và làm cho những người khác là điều tốt nhất chúng ta có thể làm ngay bây giờ. Nếu bạn làm như thế, bạn có thể cảm thấy hài lòng và tâm sẽ được bình an. Trong điều kiện hiện tại, bạn đang có cơ hội, vì thế bạn nên cố gắng và bạn chắc chắn sẽ tự mình hiểu được.
Chúng tôi đang giúp đỡ mọi người, giải quyết những cái tâm không quân bình và không an ổn của họ. Bằng cách làm như thế, chúng tôi đã được bình an và vững vàng. Bạn cũng sẽ như vậy nếu bạn nỗ lực làm như chúng tôi. Mong muốn được bình an của bạn sẽ được thành tựu. Không có quá nhiều vấn đề trong cuộc sống của bạn và gia đình nhưng vấn đề trong tâm bạn là do tà kiến, do góc nhìn của bạn không trọn vẹn. Bạn cần thay đổi góc nhìn, ngừng việc chỉ suy nghĩ về chính mình và gia đình; bạn cần suy nghĩ cho những người khác và nghĩ về Sự Thật. Bạn cũng cần làm việc cho gia đình của những người khác nữa. Và bạn cũng cần thay đổi cuộc sống của mình thành một tu nữ trong một thời gian nếu bạn dám làm như vậy. Mọi thứ chắc chắn sẽ thay đổi và những vấn đề trong tâm của bạn chắc chắn sẽ được giải quyết. Nếu có ý tưởng xuất gia, bạn không nên lãng phí thời gian hơn nữa. Bạn nên cố gắng làm điều đó trong thời gian sắp tới bởi vì khi chúng ta làm thiện pháp, chúng ta nên làm ngay bây giờ ngay tại khoảnh khắc hiện tại, chúng ta không nên chờ đợi đến tương lai. Tương lai thì không chắc chắn, chỉ có khoảnh khắc hiện tại là chắc chắn. Vấn đề của bạn trong quá khứ đã qua đi; vấn đề trong tương lai thì cũng không tồn tại trong lúc này. Chỉ có khoảnh khắc hiện tại của khổ đau về sự không bình an mới cần được giải quyết. Bạn đang khổ đau ngay lúc này, vì vậy bạn nên cố gắng để làm nó càng sớm càng tốt. Bạn nên cố gắng chánh niệm trên chính mình ngay bây giờ.
Nhưng do bạn không quen làm điều này, bạn có thể gặp nhiều khó khăn. Vì vậy, bạn có thể thực hành cùng với chúng tôi. Tại trung tâm Thabarwa, chúng tôi đã làm các thiện pháp từ năm 2007 cho đến nay. Càng làm, chúng tôi càng có khả năng làm. Từ đó chúng tôi trở nên bận rộn trong việc làm các thiện pháp trong mỗi khoảnh khắc hiện tại. Chia sẻ những gì tôi biết ngay bây giờ đây cũng chính là làm thiện pháp ngay trong khoảnh khắc hiện tại. Nếu bạn hiểu điều đó, bạn có thể làm nó nhiều nhất bạn có thể. Nó sẽ giúp cho bạn được bình an và viên mãn. Bạn nên hiểu rằng bạn không cô đơn với nỗi khổ này. Hầu hết mọi người trong xã hội đều như bạn. Với sự hiểu biết đúng, bạn nên thực hành như chúng tôi, không chỉ cho bản thân bạn mà còn cho những người khác trong xã hội nữa.
Nhưng thưa thiền sư, gia đình con không phải là Phật tử, họ không hứng thú với Pháp (Dhamma) và thậm chí còn không cho phép con đến thăm bất cứ tu viện nào. Con phải nói dối họ rằng con sẽ đi làm thay vì nói là đến đây. Họ muốn con có một công việc tốt với thu nhập khá và có gia đình, không phải là một thiền sinh và dĩ nhiên cũng không phải là một tu nữ. Con không có cách nào để thực hành những gì ngài nói!
Nếu bạn tuân theo những mong muốn của ba mẹ, bạn sẽ có ít cơ hội để được làm thiện pháp cũng như được bình an. Bên cạnh đó, những thành viên khác trong gia đình bạn cũng sẽ mãi như thế, không một ai có cơ hội thoát khỏi việc lặp đi lặp lại những thứ tương tự. Tiếp tục cuộc sống cũ, bạn chắc chắn sẽ bị dính mắc vào nó. Cứ như thế, bạn rồi cũng sẽ định hướng con cái bạn theo cái cách bố mẹ bạn đang làm, để rồi không ai trong gia đình bạn có thể thoát khỏi cái vòng luẩn quẩn đó. Nếu bạn đang thấy bình an và hài lòng với cuộc sống cũ, cứ tiếp tục. Nếu không, hãy thay đổi. Ý tôi là với tất cả các thành viên trong gia đình bạn, bạn nên thử tìm hiểu xem ba mẹ, chị em của mình có đang hài lòng với việc chỉ làm cho gia đình này, kiếp sống này, mà không phải là cho các kiếp tái sinh sắp tới hay không. Hầu hết những gì mọi người làm chỉ là cho đời sống này. Trong thực tế, không có bất cứ sự đảm bảo nào cho việc chúng ta sẽ có thể khỏe mạnh và vững vàng cùng nhau. Không có bất cứ sự đảm bảo nào cho tất cả mọi người. Chúng ta không hài lòng và bình an bởi vì chúng ta sử dụng những góc nhìn không trọn vẹn và làm những việc không trọn vẹn. Nếu không có cơ hội để hiểu điều này, chúng ta không thể giải thoát, không ai có thể giải thoát. Hãy thay đổi tâm và cuộc sống của chính mình.
Hơn nữa, nếu chúng ta nhìn từ phía của một tu nữ, một vị tăng, tình nguyện viên hay thiền sinh, họ cũng không phải luôn được vững vàng đâu. Không có những hệ quả thứ phát sinh ra từ việc làm thiện pháp; nhưng những thói quen bất thiện, sự dính mắc hay chối bỏ mạnh mẽ sẽ không cho phép bạn trở thành một tu nữ trong thời gian dài và làm các thiện pháp một cách liên tục. Nếu bạn không thể đi theo con đường Trung Đạo, bạn sẽ không thể hài lòng và bình an, và rồi chắc chắn bạn cũng sẽ xả y và ra đời. Hầu hết những người trong xã hội thì không hiểu được điều này, họ sợ phải rời khỏi những người trong gia đình. Điều đúng đắn để làm là nếu bạn có một cơ hội để xuất gia và làm các thiện pháp, bạn nên cố gắng hết sức có thể để nắm lấy. Cho đến khi bạn thấy rằng mình không thể chịu đựng thêm được nữa, bạn có thể xả y và quay về với gia đình. Hãy tự tìm lấy những kinh nghiệm của riêng bạn về việc làm các thiện pháp, không nên tuân theo truyền thống của xã hội. Trước tiên, bạn nên cố gắng để làm các thiện pháp, dù là một tu nữ hay là một cư sĩ, ít nhất là trong một hay hai tháng và sau đó cố gắng để học sự khác biệt giữa đời sống xã hội và đời sống tại thiền viện. Nếu đi theo con đường đúng, bạn có thể tiếp tục làm các thiện pháp, bạn cũng có thể chia sẻ các trải nghiệm của bạn với gia đình và bạn bè. Bằng cách này, họ cũng có cơ hội để đi theo con đường đúng đắn này.
Thiền sư Ottamathara
10/01/2020 – Thiền viện Phước Sơn, Việt Nam
Kha Nguyen ghi – Diệu Hỷ dịch
Nguồn: Facebook Thiền sư Ottamathara
