PHÁP THOẠI: KHÓ KHĂN KHI THỰC HÀNH THIỆN PHÁP
Dù rất hiểu trung tâm của Ngài là để thực hành việc chứng ngộ sự thật về vô thường, nhưng tôi vẫn rất phiền não trước nỗi thống khổ của bệnh nhân khi tắm rửa và chăm sóc họ, khi thấy họ đau đớn vì bệnh tật. Tôi cũng chẳng muốn nhìn thấy những xác chết. Việc này quá khó đối với tôi, tâm trí tôi cứ khước từ việc quan sát các xác chết mặc dù tôi đã cố bình tâm.
Khi bạn chăm sóc bệnh nhân, tâm bạn phản ánh lại chính trạng thái tâm thức của các bệnh nhân ấy. Việc này cũng diễn ra khi bạn hành thiền. Nếu bạn tin tưởng vào Phật, Pháp, Tăng, thì khi thiền tập, tâm trí bạn sẽ được phản chiếu bởi tuệ giác của Đức Phật, của giáo Pháp, của Tăng chúng. Thế nên đâu chỉ đối điện cùng với bệnh nhân và những xác chết, bạn cũng đối diện cùng Phật, Pháp, Tăng nữa. Nếu bạn không thể xả ly khỏi bệnh nhân và tâm thức của họ, bạn vẫn được trợ lực từ tôi và những thiền sinh khác. Đó là một chướng ngại, tuy nhiên đó cũng chính là câu trả lời, là giải pháp.
Trong bệnh viện không có Phật, không có Pháp, cũng chẳng có chư Tăng, chỉ có bác sĩ, bệnh nhân và dược phẩm. Ở đây chúng tôi có bệnh nhân, có người già, có thiền sinh và những thiền sư, bạn buộc phải tương tác với tất cả những người đó, không chỉ riêng với bệnh nhân.
Cả tôi cũng vậy thôi. Tôi đối trị với bệnh nhân, đồng thời tôi buộc phải kết giao với những thiền sinh và những thiền sư khác. Những nhà hảo tâm tìm đến đây cũng gặp tình huống tương tự. Nhiều người trong số họ chỉ biết làm thiện nguyện, số khác thì không, họ chỉ có thể đóng góp tài vật. Nếu ta có thể dung hợp tất cả những người ấy và những việc họ làm, ắt sẽ tạo nên sự toàn vẹn. Một cá nhân đơn lẻ không toàn vẹn. Nó chỉ trở nên toàn vẹn khi ta hòa hợp tất thảy những sự đóng góp. Hãy trở thành một trong số những thiền sinh hoặc tình nguyện viên của chúng tôi. Trung tâm Thabarwa là một cộng đồng của thiền tập và thiện nguyện, hãy hòa nhập cùng họ. Mọi chướng ngại sẽ được tháo gỡ. Tôi cũng làm như thế, dù đối diện bao nhiêu trở ngại và thử thách nhưng tôi đều có thể giải quyết bằng cách này, bằng sự hợp lực. Nhờ vậy hành trình này của tôi mới có thể tiếp diễn.
Từ khi đến đây, đôi gặp muôn vàn khó khăn. Tôi cố gắng thích nghi với chúng nhưng vẫn còn đó những thói quen cố hữu chực chờ đẩy tôi trở lại như cũ. Làm thế nào ta có thể xây dựng chánh niệm thành một thành lũy tâm thức đủ cao dày để chống lại chúng?
Khi biết về những thói quen, điểm yếu, những dích mắc của mình, nghĩa là bạn đang có cơ hội để học về chúng. Càng học, bạn sẽ càng hiểu về nhân và quả. Thực sự hiểu biết về chúng sẽ giúp bạn tự do khỏi những chấp thủ. Tri thức là sức mạnh, vì thế ta cần học tập nhiều hơn. Ta cần chánh niệm về bản thân, về những khuyết điểm, những thói quen. Có như vậy, ta mới có thể xả ly. Ta cứ níu giữ những dính mắc vì tâm ta vô minh, nên chỉ khi ta đủ chánh niệm về sự dính mắc của mình, ta sẽ có thể xả ly khỏi nó.
Mặc dù đã chánh niệm về những dính mắc, tôi vẫn chẳng thể nào xả li được. Tôi có nên quay lại thiền tập cho đến khi tâm tôi vững chãi hơn? Hay tôi nên thúc ép, thách thức bản thân tiếp tục làm việc?
Bạn cần phải vừa chánh niệm vừa thực hành thiện pháp không giới hạn. Có vô vàn thứ để làm. Chúng ta có cơ hội để thực hành thiện nghiệp ở đây, nên bạn cần vừa làm thiện nguyện liên tục và bạn cũng cần giữ tâm chánh niệm liên tục. Đó là câu trả lời. Vì bạn chưa từng làm thiện pháp thế này cũng chưa có kinh nghiệm về chánh niệm, tất nhiên bạn sẽ phiền não vì vô minh và dính mắc. Thực hành thiện pháp là thay đổi nhân gieo, quả vị bạn gặt được cũng sẽ sớm thay đổi. Hiện tại bạn được trao cơ hội để thay đổi hành vi về thân, khẩu, ý. Đừng suy tư về cái ngã của mình, ở đây có biết bao điều khác để mà suy ngẫm, lại có cơ cơ hội chỉ-làm-mà-thôi, không cần dính mắc. Bạn có thể tập buông bỏ ý nghĩ về tôi hay anh, của tôi hay của anh, ai đó, thứ gì đó. Khi bạn thay đổi được tri kiến và hành vi, chắc chắn cuộc sống của bạn sẽ thay đổi.
Bạn cần phải kiên nhẫn. Vì bạn ở đây để làm, để hiểu và để trải nghiệm về nhân và quả của việc thực hành thiện nghiệp. Bạn chỉ cần tiếp tục làm như vậy, cần thêm thời gian, rồi những trở ngại sẽ biến mất. Bạn đang làm những điều chẳng dễ dàng, tiền bạc hay uy quyền chẳng giúp được gì, học vị cao cũng không giúp được bạn trong việc này. Thực hành như thế này thật lắm gian truân. Chúng tôi đã ở trên con đường này chín năm rồi. Nhờ việc thực hành thiện nghiệp một cách liên tục, chúng ngày càng trở nên dễ dàng hơn.
Thiền sư Sayadaw Ashin Ottamathara
Thanlyin, Miến Điện – 2018
Sư Dạ dịch
Nguồn: Facebook Thiền sư Ottamathara
