Dasama pariccheda
Paṇḍukābhayābhiseko
Ummādacittāyāṇattā , dāsī ādāya dārakaṃ;
Samugge pakkhipitvāna, dvāramaṇḍala ke agā.
Rājaputtā ca migavaṃ, gatā tumbarakandare;
Disvā dāsiṃ kuhiṃ yāsi, kiṃ me kanti ca pucchisuṃ.
Dvāramaṇḍalakaṃ yāmi, dhītumeguḷapūvakaṃ;
Iccāha oropehīti, rājaputtaṃ kamabravuṃ.
Citto ca kālavelo ca, tassā’rakkhāya niggatā;
Mahantaṃ sūkaravesaṃ, taṃ khaṇaṃyeva dassayuṃ.
Te taṃ samanubandhiṃsu, sāsamādāya tatra’gā;
Dārakañca sahassañca, āyuttassa adāraho.
Tasmiṃyeva dine tassa, bhariyā janayī sutaṃ;
Yamake janayī putte, bhariyaṃ me’ti positaṃ.
So sattavassiko cā’si, taṃ vijāniya mātulā;
Gantuṃ sarasi kīḷante, dārake ca payojayuṃ.
Jalaṭṭhaṃ rukkhasusiraṃ, jalacchāditachiddakaṃ;
Nimujjamāno chiddena, pavisitvā ciraṭṭhito.
Tato tatheva nikkhamma, kumāre sesadārake;
Upacca pucchiyantopi, vañceta’ññavacohi so.
Manussehā’gateheso, nivāsetvāna vatthakaṃ;
Kumāro vārimo gayha, susiramhi ṭhito ahu.
Vatthakāni gaṇetvāna, māretvā sesadārake;
Gantvā ārocayuṃ sabbe, dārakā māritā iti.
Gatesu tesu so gantvā, āyuttakagharaṃ sakaṃ;
Vasaṃ assāsito tena, ahū dvādasavassiko.
Puna sutvāna jīvantaṃ, kumāraṃ tassa mātulaṃ;
Tattha gopālake sabbe, māretuṃ sanniyojayuṃ.
Tasmiṃ ahani gopālā, laddhā ekaṃ catuppadaṃ;
Aggiṃ āharituṃ gāmaṃ, pesetuṃ taṃ kumārakaṃ.
So gantvā gharamāyutta-puttakaṃyeva pesayi;
Pādā rujanti me tehi, aggiṃ gopālasantikaṃ.
Tattha aṅgāra maṃsañca,
Khādissasi tuvaṃ iti;
Ne si so taṃ vaco sutvā,
Aggiṃ gopālasantikaṃ.
Tasmiṃ khaṇe pesitā te, parikkhipiya mārayuṃ;
Sabbe gope mārayitvā, mātulānaṃ nivedayuṃ.
Tatho soḷasavassaṃ taṃ, vijāniṃsu ca mātulā;
Mātā sahassañcā’dāsi, tassā rakkhañca ādisi.
Āyutto mātusandesaṃ, sabbaṃ tassa nivediya;
Datvā dāsaṃ sahassañca, pesesi paṇḍulantikaṃ.
Paṇḍulabrāhmaṇo nāma, bhogavā vedapārago;
Dakkhiṇasmiṃ disābhāge, vasī paṇḍulagāmake.
Kumāro tattha gantvāna, passi paṇḍulabrāhmaṇaṃ;
‘‘Tvaṃ paṇḍukābhayo tāta’’, iti pucchiya byākate.
Tassa katvāna sakkāraṃ, āha rājā bhavissasi;
Samasattativassāni, rajjaṃ tvaṃ kārayissasi.
Sippaṃ uggaṇha tātāti, sippuggahamakārayī;
Candena tassa puttena, khippaṃ sippaṃ samāpitaṃ.
Adā satasahassaṃ so, yodhasaṅgahakāraṇā;
Yodhesu saṅgahitesu, tena pañcasatesu so.
Siyuṃ yāya gayitāni, paṇṇāni kanakāni taṃ;
Mahesiṃ kurucandañca, mama puttaṃ purohitaṃ.
Ibhi vatvā dhanaṃ datvā, sayodhaṃ nihari tato;
So nāmaṃ sāvayitvāna, tato nikkhamma puññavā.
Laddhabalo nagarake, kāsapabbata santike;
Sattasatāni purise, sabbesaṃ bhojanāni ca.
Tato narasahassena, dvisatena kumārako;
Girikaṇḍa pabbataṃ nāma, agamā parivārito.
Girikaṇḍasivo nāma, paṇḍukābhaya mātulo;
Taṃ paṇḍuvāsudevena, dinnaṃ bhuñjati desakaṃ.
So karisasataṃ pakkaṃ, tadā lāveti khattiyo;
Tassa dhītā rūpavatī, pālī nāmā’si khattiyā.
Sā mahāparivārena, yānamāruyha sobhanaṃ;
Pitubhattaṃ gāhayitvā, lāvakānañca gacchati.
Kumārassa manussānaṃ, disvā tattha kumārikaṃ;
Ārocesuṃ kumārassa, kumāro sahasā’gato.
Dvedhā taṃ parisaṃ katvā, sataṃ yānamapesayi;
Tadantikaṃ saparisā, kattha yāsīti pucchitaṃ.
Tāya vuttetu sabbasmiṃ, tassaṃsāratta mānaso;
Attano saṃvibhāgatthaṃ, bhantenā’yāci khattiyo.
Sāsamoruyha yānamhā, adā sovaṇṇapātiyā;
Bhattaṃ nigrodha mūlasmiṃ, rājaputtassa khattiyā.
Gaṇhi nigrodhapaṇṇāni, bhojetuṃ sesake jane;
Sovaṇṇabhājanānā’suṃ, tāni paṇṇāni taṃ khaṇe.
Tāni disvā rājaputto, saritvā dijabhāsitaṃ;
Mahesibhāva yoggāme, kaññāladdhāti tussiso.
Sabbe bhojāpayī tesā, taṃ na khīyittha bhojanaṃ;
Ekassa paṭiviso’va, gahito tattha dissatha.
Evaṃ puññaguṇūpetā, sukumārī kumārikā;
Suvaṇṇapāli nāmena, tatoppabhuta āsi sā.
Taṃ kumāra gahetvāna, yānamāruyha khattiyo;
Mahabbala paribyūḷho, anusaṃṇī apakkami.
Taṃ sutvāna pitā tassā, nare sabbe apesayi;
Te gantvā kalahaṃ katvā, tajjitā tehi āgamuṃ.
Kalahanagaraṃ nāma, gāmo tattha kate ahu;
Taṃ sutvā bhātaro tassā, pañcayuddhāyu’pāgamuṃ.
Sabbe te paṇḍulasuto, candoyeva aghātayi;
Lohita vāhakhaṇḍoti, tesaṃ yuddhamahī ahu.
Mahatā bala kādhayana,
Tato so paṇḍukābhayo;
Gaṅgāya pārime tire,
Doḷapabbatakaṃ agā.
Tattha cattāri vassāni, vasi taṃ tattha mātulā;
Sutvā ṭhapetvā rājānaṃ, taṃ yuddhatthamupāgamuṃ.
Khandhāvāraṃ nivesetvā, dhūmarakkhāga santike;
Bhāgineyyena yujjhiṃsu, bhāgineyyo tu mātule.
Anubandhī oragaṅgaṃ, malāpetvā nivattiya;
Tesañca khandhāvāramhi, duve vassāni so vasī.
Gantvo’patissagāmaṃ te, tamatthaṃ rājino’bravuṃ;
Rājālekhaṃ kumārassa, sarahassaṃ sapāhiṇi.
‘‘Puñjassu pāragaṅgaṃ tvaṃ, mā’gā oraṃtato’’iti;
Taṃ sutvā tassa kujjiṃsu, bhātaro nava rājino.
Upatthambho tvamevā’si, ciraṃ tassa idāni tu;
Raṭṭhaṃ dadāsi tasmā tvaṃ, māressāmā’ti abravuṃ.
So tesaṃ rajjamappesi, te tissaṃ nāma bhātaraṃ;
Sabbeva sahitā’kaṃsu, rajjassa parināyakaṃ.
Eso vīsativassāni, abhayo’bhaya dāyako;
Tattho’patissagāmamhi, rājā rajjamakārayi.
Vasanti dhūmarakkhāge, sare tumbariyaṅgaṇe;
Carate vaḷavā rupā, yakkhī cetiyanāmikā.
Eko disvāna senaṅgaṃ, uttapādaṃ manoramaṃ;
Ārocesi kumārassa, vaḷave’ttī’disī iti.
Kumāro rasmimādāya, gahetuṃ taṃ upāgami;
Pacchato agataṃ disvā, bhītā tejena tassasā.
Dhāvi’nantaradhāyitvā, dhāvanti manubandhiso;
Dhāvamānā saraṃ haṃ sā, sattakkhattuṃ parikkhipi.
Otaritvā mahāgaṅgaṃ, uttaritvā tato pana;
Dhumarakkhaṃ pabbataṃ taṃ, sattakkhattuṃ parikkhipi.
Taṃ saraṃ puna tikkhattuṃ, parikkhipi tato puna;
Gaṅgaṃ kacchakatitthena, samotari tahiṃ tu so.
Gahesitaṃ vāladhismiṃ, tālapattañca toyagaṃ;
Tassa puññānubhāvena, so ahosi mahā asi.
Uccāresi asiṃ dajjaṃ, ‘‘māromī’’ti tamāha sā;
Rajjaṃ gahetvā te dajjaṃ, sāmi māmaṃ amārayi.
Gīvāya taṃ gahetvā so, vijjhitvā asikoṭiyā;
Nāsāya rajjuyā bandhi, sā ahosi vasānugā.
Gantvā taṃ dhumarakkhaṃ so, tamāruyha mahabbalo;
Tattha cattāri vassāni, dhūmarakkhana ge vasi.
Tato nikkhamma sabalo, āgammā’riṭṭhapabbataṃ;
Suddhikālamapekkhanto, tattha sattasamāvasi.
Dve mātule ṭhapetvāna, tassa sesaṭṭhamātulā;
Yuddhasajjā ariṭṭhaṃ taṃ, upasaṅkamma pabbataṃ.
Khandhāvāraṃ nagarake, nivesetvā camūpatiṃ;
Datvā parikkhipāpesuṃ, samantā’riṭṭhapabbataṃ.
Yakkhiniyā mantayitvā, tassā vacanayuttiyā;
Datvā rājaparikkhāraṃ, paṇṇākārā yuvāni ca.
‘‘Gaṇhātha sabbāne’tāni, khamāpessāmi vo ahaṃ’’;
Iti vatvāna pesesi, kumāro purato balaṃ.
Gaṇhissāmi paviṭṭhanti, vissaṭṭhesu tu tesu so;
Āruyha yakkhavaḷavaṃ, mahābalapurakkhato.
Yuddhāya pāvisi yakkhī, mahārāva marāpisā;
Anto bahibalañcassa, ukkuṭṭhiṃ mahatiṃ akā.
Kumārapurisā sabbe, parasenā nare bahū;
Ghātetvā mātule ca’ttha, sīsarāsiṃ akaṃsu te.
Senāpati pālayitvā, gumbaṭṭhānaṃ sapāvisi;
Senāpati gumbako’ti, tena esa pavuccati.
Upariṭṭhamātulasiraṃ, sīsarāsiṃ sapassiya;
Lāburāsī’va icchāha, tenā’si lābugāmako.
Evaṃ vijitasaṅgāmo, tato so paṇḍukābhayo;
Ayyakassā’nurādhassa, vasanaṭhānamāgami.
Attano rājagehaṃ so, tassa datvāna ayyako;
Aññatthavāsaṃ kappesi, so tu tasmiṃ ghare vasi.
Pucchāpetvāna nemittaṃ, vatthuvijjā’viduṃ tathā;
Nagaraṃ pavaraṃ tasmiṃ, gāmeyeva amāpayi.
Nivāsattā’nurādhānaṃ, anurādhapuraṃ ahu;
Nakkhattenā’nurādhena, patiṭṭhāpita tāya ca.
Āṇāpetvā mātulānaṃ, chattaṃ jātassare idha;
Dhovāpetvā dhārayitvā, taṃ sareyeva vārinā.
Attano abhisekaṃ so, kāresi paṇḍukābhayo;
Suvaṇṇapāliṃ deviṃ taṃ, mahesitte bhisecayi.
Adā candakumārassa, porohiccaṃ yathāvidhi;
Ṭhānantarāni sesānaṃ, bhaccānañca yathārahaṃ.
Mātuyā upakārattā, attano ca mahīpatiṃ;
Aghātayitvā jeṭṭhaṃ taṃ, mātulaṃ abhayaṃ pana.
Rattirajjaṃ adā tassa, ahu nagaraguttiko;
Tadupādāya nagare, ahū nagaraguttiko.
Sassuraṃ taṃ aghātetvā, girikaṇḍasivampi ca;
Girikaṇṇadesaṃ tasse’va, mātulassa adāsi so.
Saraṃ tañca khaṇāpetvā, kārāpesi bahū dakaṃ;
Jaye jalassa gāhena, jayavāpīti ahutaṃ.
Kālavelaṃ nivāsesi, yakkhaṃpura puratthime;
Yakkhaṃ tu cittarājaṃ taṃ, heṭṭho abhayavāpiyā.
Pubbopakāriṃ dāsiṃ taṃ, nibbattaṃ yakkhayoniyā;
Purassa dakkhiṇadvāre, so kataññū nivāsayi.
Anto narindavatthussa, vaḷavāmukhayakkhiniṃ;
Nivāsesi baliṃ tesaṃ, aññesañcānuvassakaṃ.
Dāpesi chaṇakāle tu, cittarājena so saha;
Samāsane nisīditvā, dibbamānusanāṭakaṃ.
Kārento’bhirami rājā, ratikhiḍḍā samappito;
Dvāragāme ca caturo, bhayavāpiñca kārayi.
Mahāsusānaghātanaṃ, pacchimarājiniṃ tathā;
Vessavaṇassa nigrodhaṃ, byādhidevassa tālakaṃ.
Yonasabhāga vatthuñca, mahejjagharameva ca;
Etāni pacchimadvāra-disābhāge nivesayi.
Pañcasatāni caṇḍāla-purise purasodhake;
Duvesatāni caṇḍāla-purise vaccasodhake.
Diyaḍḍhasatacaṇḍāle, matanīhārake’pi ca;
Susāna gopacaṇḍāle, tattakeyeva ādisi.
Tesaṃ gāmaṃ nivesesi, susānā pacchimuttare;
Yathā vihitakammāni, tāni niccaṃ akaṃsute.
Tassa caṇḍālagāmassa, pubbuttaradisāya tu;
Nīcasusānakaṃ nāma, caṇḍālānamakārayi.
Tassuttare susānassa, pāsāṇapabbatantare;
Āvāsapālijhādhānaṃ, tadā āsi nivesitā.
Taduttare disābhāge, yāva gāmaṇi vāpiyā;
Tāpasānaṃ anekesaṃ, assamo āsi kārito.
Tasseva ca susānassa, puratthimadisāya tu;
Jotiyassa nigaṇṭhassa, gharaṃ kāresi bhūpati.
Tasmiṃyeva desasmiṃ, nigaṇṭho girināmako;
Nānāpāsaṇḍakā ceva, vasiṃsu samaṇā bahū.
Tattheva ca devakulaṃ, akāresi mahīpati;
Kubhaṇḍassa nigaṇṭhassa, taṃnāmakamahositaṃ.
Tato tu pacchime bhāge, jhādhapālipuratthime;
Micchādiṭṭhikulānaṃ tu, vasī pañcasataṃ tahiṃ.
Paraṃ jotiyagehamhā, oraṃ gāmaṇi vāpiyā;
So paribbājakārāmaṃ, kārāpesi tatheva ca.
Ājīvakānaṃ gehañca, brāhmaṇavaṭṭameva ca;
Sivikā sotthisālā ca, akāresi tahiṃ tahiṃ.
Dasavassābhiseko so, gāmasīmā nivesayi;
Laṃkādīpamhi sakale, laṃkindo paṇḍukābhayo.
So kālavelacittehi, dissamānehi bhūpati;
Sahā’nu bhosi sampatiṃ, yakkhabhūtasahāya vā.
Paṇḍukābhayarañño ca, abhayassa ca antare;
Rājasuññāni vassāni, ahesuṃ dasasatta ca.
So paṇḍukābhayamahīpati sattatiṃsa–
Vasso’dhigamma dhitimā dharaṇī patittaṃ;
Ramme anunamanurādhapure samiddhe;
Vassāni akārayi rajjametthāti.
Sujanappasādasaṃvegatthāya kate mahāvaṃse
Paṇḍukābhayābhisekonāma
Dasamo paricchedo.
TẢI MOBILE APP PHẬT GIÁO THERAVĀDA ĐỂ XEM THÊM NHIỀU THÔNG TIN HỮU ÍCH (ANDROID & IOS)