Cuddasama pariccheda
Nagarappavesano
Devānaṃpiyatisso so, rājā salilakīḷitaṃ;
Datvā nagaravāsīnaṃ, migavaṃ kīḷituṃ agā.
Cattālīsasahassehi, narehi parivārito;
Dhāvanto padasāyeva, agamā missakaṃ nagaṃ.
There dassetumicchanto, devo tasmiṃ mahīdhare;
Gumbhaṃbhakkhayamāno’va, aṭṭhā gokaṇṇarūpavā.
Rājā disvā ‘‘pamattaṃ taṃ, na yuttaṃ vijjhituṃ’’ iti;
Jiyā saddamakādhāpi, gokaṇṇo pabbatantaraṃ.
Rājā’nudhāvi sodhiṃ, therānaṃ santikaṃ gato;
There diṭṭhe narindena, sayamantaradhāyiso.
Thero ‘‘bahūsu diṭṭhesu, atibhāyissatī’’ tiso;
Attānameva dassesi, passitvā taṃ mahīpatiṃ.
Bhīto aṭṭhāsi taṃ thero, ‘‘ehi tissāti abravi;
Tissā’ti vacaneneva, rājā yakkho’’ti cintayī.
Samaṇā mayaṃ mahārāja, dhammarājassa sāvakā;
Tameva anukampāya, jambudīpā idhāgatā.
Iccāha thero taṃ sutvā, rājā vītabhayo ahu;
Saritvā sakhīsandesaṃ, ‘‘samāṇā’’ iti nicchito.
Dhanuṃ sarañca nikkhippa, upasaṅkamma taṃ isiṃ;
Sammodamāno therena, so nisīdi tadantike.
Tadā tassa manussā te, āgamma parivārayuṃ;
Tadā sese cha dassesi, mahāthero sahāgate.
Te disvā abravī rājā, ‘‘kadā’’ me āgatā iti;
‘‘Mayā saddhiṃ’’ti therena, vutte pucchi idaṃ puna.
‘‘Santi īdisakā aññe, jambudīpe yatī’’ iti;
Āha ‘‘kāsāvapajjo to, jambudīpo tahiṃ pana.
Tevijjā iddhippattā ca, cetopariyakovidā;
‘‘Dibbasotā’rahanto ca, bahū buddhassa sāvakā’’.
Pucchi ‘‘kenāgatatthā’’ti, na thalena na vārinā;
Āgatamhā’’ti vutte so, vijāni nabhasāgamaṃ.
Vīmaṃsaṃso mahāpañño, kaṇhaṃ pañhamapucchitaṃ;
Puṭṭho puṭṭho viyākāsi, taṃtaṃ pañhaṃ mahīpati.
Rukkhoyaṃ rājakinnāmo, añño nāma ayaṃ taru;
Imaṃ muñciya attha’mbo, santi ambatarū bahuṃ.
Imañca ambaṃ teca’mbe, muñciyatthi mahīruhā;
Santi bhante bahu rukkhā, anambāpana te taru.
Aññe ambe anambe ca, muñciya’tthi mahīruhā;
Ayaṃ bhante ambarukkho, paṇḍito’si narissara.
Santi te ñātakā rāja, santi bhante bahujjanā;
Santi aññātakā rāja, santi te ñātito bahū.
Ñātake te ca aññe ca, muñciya’ññopi atthi nu;
‘‘Bhante’’ hameva sādhu tvaṃ, paṇḍito’si narissara.
Paṇḍito’ti viditvāna, cūḷahatthipadopamaṃ;
Suttantaṃ desayī thero, mahīpassa mahāmatī.
Desanāpariyosāne, saddhiṃ tehi narehi so;
Cattālīsasahassehi, saraṇesu patiṭṭhahi.
Bhattā’bhīhāraṃ sāyanhe, rañño abhiharuṃ tadā;
‘‘Na bhuñjissa’’nti dāni me, iti janammi bhūpati.
Pucchituṃyeva yuttanti, bhattenā’pucchite isi;
Na bhuñjāma idānī’ti, vutte kālañca pucchiso.
Kālaṃ vutte’bravi evaṃ, ‘‘gacchāma nagaraṃ’’iti;
Tuvaṃ gaccha mahārāja, vasissāma mayaṃ idha.
Evaṃ sati kumāro’yaṃ, amhehi saha gacchatu;
Ayañhi āgataphalo, rāja viññātasāsano.
Apekkhamāno pabbajjaṃ, vasata’mhākamantike;
Idāni pabbajessāma, imaṃ tvaṃ gaccha bhūmipa.
Pāto rathaṃ pesayissaṃ, tumhe tattha ṭhitā puraṃ;
Yāthā’ti there vanditvā, bhaṇḍuṃnetva’ka mantakaṃ.
Pucchi therādhikāraṃso, rañño sabbamabhāsi so;
Theraṃ ñatvā’ti tuṭṭhoso, ‘‘lābhā me’’iti cintayi.
Bhaṇḍussa gīhibhāvena, gatāsaṅko narissaro;
Aññāsi narabhāvaṃ so, ‘‘pabbājema imaṃ’’ iti.
Thero taṃ gāmasīmāyaṃ, tasmiṃyeva khaṇe akā;
Bhaṇḍukassa kumārassa, pabbajjamupasampadaṃ.
Tasmiṃyeva khaṇe so ca, arahattamapāpuṇi;
Sumanaṃ sāmaṇeraṃ taṃ, thero āmantayī tato.
Dhammasavanakālaṃ tvaṃ, ghosehī’’ti apucchiso;
Sāvento kittakaṃ ṭhānaṃ, bhante ghosema’haṃ iti.
‘‘Sakalaṃ tambapaṇṇī’’ti, vutte therena iddhiyā;
Sāvento sakalaṃ laṃkaṃ, dhammakālamaghosayī.
Rājā nāgacatutteso, soṇṇipasse nisīdiya;
Bhuñjanto taṃ ravaṃ sutvā, therantika mapesayi.
‘‘Upaddavo nu atthī’’ti, āha natthi uddavo;
Sotuṃ sambuddhavacanaṃ, kālo ghosāpito iti.
Sāmaṇera ravaṃ sutvā, bhummādevā aghosayuṃ;
Anukkamena so saddo, brahmalokaṃ samāruhi.
Tena ghosena devānaṃ, sannipāto mahā ahu;
Samacittasuttaṃ desesi, thero tasmiṃ samāgame.
Asaṃkhiyānaṃ devānaṃ, dhammābhisamayo ahu;
Bahū nāgā supaṇṇā ca, saraṇesu patiṭṭhayuṃ.
Yathedaṃ sāriputtassa, suttaṃ therassa bhāsato;
Tathā mahindattherassa, ahu devasamāgamo.
Rājā pabhā te pāhesi, rathaṃ sārathi so gato;
‘‘Ārohatha rathaṃ yāma, nagaraṃ’’ iti te’bravi.
Nā’rohāma rathaṃ gaccha, gacchāma tava pacchato;
Iti vatvāna pesetvā, sārathiṃ sumanorathaṃ.
Vehāsamabbhugantvā, te nagarassa puratthato;
Paṭhamatthūpaṭṭhānamhi, otariṃsu mahiddhikā.
Therehi paṭhamotiṇṇa-ṭhānamhi katacetiyaṃ;
Ajjāpi vuccate tena, evaṃ paṭhamacetiyaṃ.
Raññā theraguṇaṃ sutvā, sabbā antepuritthiyo;
Theradassanamicchiṃsu, yasmā tasmāmahīpati.
Anto’va rājavatthussa, rammaṃ kāresi maṇḍapaṃ;
Setehi vatthapupphehi, chāditaṃ samalaṅkataṃ.
Uccaseyyāviramaṇaṃ, sutattā therasantike;
Kaṅkhī ‘‘uccāsane thero, nisīdideyyanunoti ca.
Tadantare sārathi so, there disvā tahiṃ ṭhite;
Cīvaraṃ pārupante te, ativimhita mānaso.
Gantvā rañño nivedesi, sutvā sabbaṃ mahīmati;
‘‘Nisajjaṃ na karissanti, pīṭhakesū’’ti nicchito.
‘‘Susādhu bhummattharaṇaṃ, paññāpethā’’ti bhāsiya;
Gantvā paṭipathaṃ there, sakkaccaṃ abhivādiya.
Mahāmahindattherassa, hatthato pattamādiya;
Sakkārapūjāvidhinā, puraṃ theraṃ pavesayi.
Disvā āsanapaññattiṃ, nemittā byākaruṃ iti;
‘‘Gahitā pathavī’mehi, dīpe hessanti issarā.
Narindo pūjayanto te, there antepuraṃ nayi;
Tattha te dussapīṭhesuṃ, nisīdiṃsu yathārahaṃ.
Te yāgukhajjabhojjehi, sayaṃ rājā atappayi;
Niṭṭhite bhattakiccamhi, sayaṃ upanisīdiya.
Kaniṭṭhassoparājassa, mahānāgassa jāyikaṃ;
Vasantiṃ rājagehe’va, pakkosā pesicā’nulaṃ.
Āgamma anulādevī, pañca itthisatehi sā;
Therevandiya pūjetvā, ekamantamupāvisi.
Petavatthuṃ vimānañca, saccasaṃyuttameva ca;
Desesi thero tā itthī, paṭhamaṃ phalamajjhaguṃ.
Hiyyo diṭṭhamanussehi, sutvā theraguṇe bahū;
Theradassanamicchantā, samāgantvāna nāgarā.
Rājadvāre mahāsaddaṃ, akaruṃ taṃ mahīpati;
Sutvā pucchiya jānitvā, āha tesaṃ hitatthiko.
Sabbesaṃ idha sambādho, sālāmaṅgalahatthino;
Sodhetha tattha dakkhanti, there’me nāgarā’iti.
Sodhetvā hatthisālaṃ taṃ, vitānādīhi sajjukaṃ;
Alaṅkaritvā sayane, paññapesuṃ yathārahaṃ.
Sathero tattha gantvāna, mahāthero nisīdiya;
So devadūtasuttantaṃ, kathesī kathiko mahā.
Taṃ sutvāna pasīdiṃsu, nagarā te samāgatā;
Tesu pāṇasahassaṃtu, paṭhamaṃ phalamajjhagā.
Laṃkādīpe so satthukappo akappo;
Laṃkādhiṭṭhāne dvīsu ṭhānesu thero;
Dhammaṃ bhāsitvā dīpabhāsāya evaṃ;
Saddhammo tāraṃ kārayī dīpadīpoti.
Sujanappasādasaṃvegatthāya kate mahāvaṃse
Nagarappavesano nāma
Cuddasamo paricchedo.
TẢI MOBILE APP PHẬT GIÁO THERAVĀDA ĐỂ XEM THÊM NHIỀU THÔNG TIN HỮU ÍCH (ANDROID & IOS)