Tuệ Thẩm Sát Tam Tướng (Sammāsanañāṇa)
Khi vị ấy tiếp tục hành thiền, vị ấy sẽ biết rõ được sự tan hoại của các hiện tượng tâm vật lý (danh-sắc) từ lúc bắt đầu cho đến lúc chấm dứt. Trong khi quan sát từng hiện tượng danh sắc, tâm vị ấy có thể phóng đi, vị ấy ghi nhận nó, và những ý nghĩ lan man này biến mất. Trước đây vị ấy không thể theo dõi được từng ý nghĩ ngay tức thì như vậy, nhưng bây giờ vị ấy có thể chú ý đến nó ngay được liền. Vì thế vị ấy hiểu rõ sự sanh khởi của nó, sự diễn tiến của nó và sự hoại diệt của nó một cách thấu đáo. Những ý nghĩ thường biến mất khi vị ấy tập trung trên chúng, nhờ vậy vị ấy có được một tuệ giác rõ ràng về quy luật vô thường.
Các đối tượng và những dấu hiệu sanh khởi trong tâm vị ấy dần dần biến mất. Ở đây những hình ảnh trong tâm như cây cối, con người, các vị sư, …, là những khái niệm nhưng tâm thấy chúng là một thực tại. Tuy nhiên tâm cũng biến mất và vị ấy sẽ hay biết được những ảo ảnh này.
Khi đi, người hành thiền thấy sải bước này biến mất trước khi vị ấy bước một sải bước khác. Trong mỗi sải bước cũng vậy, sự nhấc chân lên, đưa về phía trước và đặt chân xuống, mỗi động tác như vậy sẽ xuất hiện như một sự chuyển động riêng biệt. Hay có thể nói mỗi bước được tách rời ra và vì thế tính nhất thời của nó thể hiện rất rõ ràng. Đối với sự phồng xẹp của bụng cũng được thấy đúng như vậy.
Khi bạn nhận thức được tính vô thường của mọi hiện tượng như vậy, bạn đã có tuệ thẩm sát tam tướng (sammasanañāṇa). Tuệ này làm cho bạn biết được bản chất không vừa lòng (unsatisfactory nature), khổ, hữu vi và vô ngã cũa tất cả hiện hữu. Nó được gọi là sammasanañāṇa vì nó khiến bạn phải suy đi xét lại không ngừng về bản chất vô thường, khổ, và vô ngã, ba dấu ấn của sự hiện hữu mà bạn vừa mới khám phá. Tuệ thẩm sát tam tướng này là tuệ đầu tiên trong mười loại tuệ minh sát.
