Lời Thỉnh Cầu Của Đề-Bà-Đạt-Đa
Đề-bà-đạt-đa đã đặt kế hoạch chia rẽ Tăng sau khi bàn bạc với ba người đệ tử của mình. Ông đi đến Đức Phật với ba vị sư này và thỉnh cầu Đức Phật ban hành năm điều luật cho các vị Tỳ-kheo. Năm điều luật này là (1) Chư Tăng phải sống trong rừng suốt đời. Nếu ai sống trong làng mạc họ sẽ bị tuyên bố là có tội. (2) Chư Tăng chỉ được ăn thức ăn nhận được do khất thực. Nếu ai chấp nhận thức ăn do người cư sĩ thỉnh mời họ sẽ bị tuyên bố là có tội. (3) Chư Tăng phải sống dưới một gốc cây. Nếu ai làm mái che họ sẽ bị tuyên bố là có tội. (4) Chư Tăng chỉ được mặc y bằng vải bỏ đi. Nếu ai nhận y do người cư sĩ cúng dường họ sẽ bị tuyên bố là có tội. (5) Chư Tăng phải là những người ăn chay. Những ai ăn cá hoặc thịt sẽ bị tuyên bố là có tội.
Tất nhiên sẽ không thích hợp để các vị Tỳ-kheo phải tuân theo những điều luật này. Nhưng nếu những điều luật này được quy định bởi Đức Phật, ắt sẽ rất khó để các vị tuân thủ hết các điều luật ấy. Trong suốt những năm đầu hoằng pháp của Đức Phật các vị Tỳ-kheo chỉ sống trong những trú xứ ở rừng. Các vị chỉ ăn những gì nhận được do khất thực và trải qua thời gian còn lại dưới gốc cây. Nhưng thấy rằng sẽ là khó khăn cho một số vị phải sống khắc khổ như vậy trong tương lai, Đức Phật đã cho phép chư Tăng thực hành những pháp khổ hạnh này một cách tự nguyện. Các vị sư được phép sống dưới gốc cây trừ bốn tháng mùa mưa. Các vị sư được phép ăn thịt cá miễn rằng họ không thấy con vật bị giết hay nghe hoặc có lý do để nghi ngờ rằng con vật bị giết rõ ràng là để cho bữa ăn của họ. Như vậy Đức Phật đã cho phép các vị sư chọn một số pháp khổ hạnh nếu họ thấy thích hợp và bác bỏ những đề nghị của Đề-bà-đạt-đa.
Lợi dụng sự không đồng ý của Đức Phật, Đề-bà-đạt-đa đã yêu cầu cho hội họp Tăng Chúng để lấy ý kiến của họ về những đề xuất mà như ông nói, sẽ dẫn đến sự thiểu dục, bằng cách bỏ phiếu. Các vị sư trẻ ngu dốt thuộc xứ Vajjī (Bạt Kỳ) đã ủng hộ ông. Đề-bà-đạt-đa đem năm trăm vị sư này đến Gayāsīya. Thuận theo ý muốn của Đức Thế Tôn, Xá-lợi-phất và Mục-kiền-liên đã đi đến đó để khai sáng cho các vị sư lầm đường lạc lối.
Khi hai vị đi đến, Đề-bà-đạt-đa đang thuyết pháp cho các vị sư trẻ. Nhìn thấy hai vị Trưởng-lão, Đề-bà-đạt-đa nói với các đệ tử của mình, “Nhìn kìa! Hai vị đại đệ tử của Sa-môn Cồ-đàm thích giáo lý của ta đến mức đã thân hành đến gặp ta đấy.” Nghe thế Kokālika, một trong những người theo ông cảnh báo, “Coi chừng, hai vị sư này có những ác dục. Họ đi theo tiếng gọi của ác dục và vì thế chớ có thân mật với họ.” Ở đây Kokālika đang phóng chiếu những ác dục mà y có khi đi theo Đề-bà-đạt-đa lên hai vị Trưởng-lão. Điều này chẳng khác gì một người điên gọi những người khác là kẻ điên vậy.
Bất chấp lời cảnh báo này, Đề-bà-đạt-đa đã chào đón hai vị đại đệ tử của Đức Phật bởi vì ông nghĩ ông đã thắng phục được họ bằng giáo lý của ông. Ông mời họ ngồi nhưng hai vị tự tìm chỗ ngồi ở nơi khác. Ông tiếp tục thuyết pháp cho đến nửa đêm và rồi ông nhờ Tôn giả Xá-lợi-phất thuyết thế vì các vị sư trẻ không cảm thấy buồn ngủ và bản thân ông thì muốn nằm nghỉ một lát. Ông nằm xuống bên vai phải gối đầu trên tấm y (Tăng-già-lê). Ở đây chúng ta thấy ông đang bắt chước những gì Đức Phật thường nói và làm vào những dịp thuyết pháp tương tự. Đức Phật không rơi vào giấc ngủ khi ngài nằm nghỉ. Ngài thường bầy tỏ lời tán dương bài pháp của người đệ tử khi thời pháp chấm dứt. Tuy nhiên Đề-bà-đạt-đa không chánh niệm khi nằm xuống, và ông rơi vào giấc ngủ ngay lúc ấy.
Trưởng-lão Xá-lợi-phất đã vạch rõ những ý nghĩ đang diễn ra trong tâm của các vị sư và nói với họ nên thực hành sự tự kiềm chế. Trưởng-lão Mục-kiền-liên thực hiện các phép thần thông và sau đó dạy Pháp cho họ. Có thể nói buổi thuyết pháp đã rất thích thú vì trong khi nghe pháp năm trăm vị sư đều đắc nhập lưu thánh quả. Cùng với hai vị đại đệ tử tất cả họ quay trở về thành Vương Xá (Rājagaha) nơi Đức Phật đang cư trú.
Thấy thế Kokālika rất giận dữ, ông đã đánh thức Đề-bà-đạt-đa bằng cách đá vào ngực vị này. Ông hét vào tai Đề-bà-đạt-đa “Thấy chưa, tất cả đệ tử của ông đã đi hết rồi đó. Tôi đã chẳng nói với ông là Xá-lợi-phất và Mục-kiền-liên có ác tâm, rằng ông không nên tin họ đó sao?”
Ở đây những lời nói của Kokālika cần phải suy xét. Là người theo Đề-bà-đạt-đa có ác tâm, ông quy kết những động cơ ác ấy cho hai vị thánh đệ tử Xá-lợi-phất và Mục-kiền-liên. Điều này cho thấy rằng ông đã bị nhễm ác tâm của thầy mình – Đề-bà-đạt-đa, ông nói lời ác đối với các bậc thánh là vì ông nương từa thầy ác vậy. Vì thế chúng ta nên tránh những bạn ác hoặc thầy ác, những người hay ghen tị và không có đức tin, giới hạnh, sự hiểu biết và trí tuệ.
