Tri Kiến Cơ Bản
Để đạt đến mục đích này, quý vị phải bắt đầu với thiền được xem như sự mở đầu của tri kiến thuộc Thánh đạo. Có thể nói việc hành thiền đã bao hàm tri kiến và một số người nói rằng trước khi hành thiền hành giả nên làm quen với những khái niệm cơ bản về uẩn (khandha, năm nhóm hiện tượng tâm và vật lý), các xứ (āyatanas), giới (dhātu), căn (indriya), đế (sacca) và duyên sanh (paticcasamuppāda). Đây là lời khuyên hợp lý vì lẽ nó phù hợp với Thanh Tịnh Đạo (Visuddhimagga, do Ngài Buddhaghosa biên soạn). Nếu hành giả thiền không có một vị thầy hướng dẫn, hành giả cần có một kiến thức như vậy để tự mình khảo sát. Tuy nhiên, chúng ta cũng không nên cho rằng kiến thức này là tuyệt đối cần thiết cho tất cả mọi hành giả. Vì không phải mọi hành giả hành thiền theo những hướng dẫn của Đức Phật đều phải nghiên cứu kỹ lưỡng những khái niệm về uẩn, xứ,… trước khi hành. Có lẽ việc đưa ra những hướng dẫn cho các hành giả thời ấy thường không mất đến một giờ. Đặc biệt, nếu có một người thầy hướng dẫn cho hành giả, tôi nghĩ kiến thức của vị ấy được xem là đủ nếu vị ấy ghi nhớ trong tâm rằng chỉ có các hiện tượng danh và sắc và những hiện tượng này đều vô thường, khổ và vô ngã.
Chính Đức Phật đã chỉ ra sự cần thiết cho tri kiến đầy đủ chỉ trong một vài lời như sau:
“Thưa thiên Vương (Đế Thích Thiên Vương)! Đối với vị Tỳ-kheo muốn hành thiền cho đến mức đắc A-la-hán thánh quả thì hãy nhớ rằng vị ấy không nên xem một hiện tượng nào là thường, lạc, hay hữu ngã cả.”
Đây là lời tuyên bố ngắn gọn của Đức Phật khi trả lời cho câu hỏi của đức vua trời rằng cho đến mức tri kến như thế nào được xem là cần thiết để chứng đắc A-la-hán thánh quả. Đây chính là lời của Đức Phật chứ không phải lời dạy của những vị (chú giải sư) thời hậu kinh điển. Chúng ta có thể đặt lại câu trả lời này theo cách khác cho dễ hiểu hơn, rằng mọi hiện tượng xảy ra đối với người này hay người khác đều phải được xem như vô thường, khổ, và vô ngã, và tri kiến này đủ để trang bị cho hành giả về mặt tri thức để thực hành thiền minh sát. Chúng ta có thể có được tri kiến này bằng việc nghe những bài pháp có liên quan. Đối với những người Phật tử mộ đạo đã biết được chỉ có các hiện tượng tâm-vật lý hay danh và sắc, rằng mọi sự mọi vật đều vô thường, khổ, và vô ngã rồi thì nếu biết phương pháp thiền, họ có thể hành thiền bất cứ lúc nào.
