Nội Dung Chính
Sát Sanh (Pāṇātipāta)
Tránh sát sanh là một trong ngũ giới, vì thế nó rất quen thuộc với Phật tử. Tuy nhiên nó cũng cần phải được nói thêm để mọi người hiểu.
Từ Pāḷi trỏ sát sanh là pāṇātipāta. Pāṇa có nghĩa là một hữu tình chúng sanh hay sự sống, ati là “rất nhanh”, và pāta có nghĩa là làm cho cái gì đó rơi xuống. Vì thế dịch theo từng chữ, thì pāṇātipāta có nghĩa là cắt đứt sự sống một cách sớm hơn. Như trong trường hợp của không bạo hành, tránh sát sanh cũng được Đức Phật đề cập đến trên năm phương diện của nó.
Phương Diện Đoạn Giảm
Những người không thực hành lối sống đoạn gảm đưa đến sự diệt trừ của các phiền não chắc chắn sẽ không do dự khi làm chuyện sát sanh. Tuy thế họ lại là những người thực sự sợ chết. Đức Phật thường nhấn mạnh cho chúng ta nhớ rằng mọi chúng sanh đều biết tham sống và sợ chết hoặc sợ hiểm nguy. Tất nhiên điều này không áp dụng cho các bậc A-la-hán và các bậc Thánh ở giai đoạn bất lai (anāgāmi) nhưng dù sao thì các bậc Thánh này cũng chỉ rất ít.
Luật rừng ngự trị ở khắp mọi nơi trên thế giới. Do bản năng tự tồn mà thú lớn ăn thịt thú bé. Điều này là một sự thực đối với những con vật ở trên đất liền cũng như dưới biển. Như Đức Phật nói, trong thế giới loài vật, việc ăn thịt đồng loại với giá của kẻ yếu là việc phổ biến. Nhưng về phương diện này, con vật không đến nỗi tàn ác như con người. Vì con người ăn rất nhiều loài thú vật kể cả những con chim nhỏ bé bay trên trời và những con cá voi lớn ở ngoài biển khơi.
Sát sanh và bảo vệ bản thân mì nh bằng sự hy sinh của các chúng sanh khác quả thực là điều hết sức bất công. Tuy nhiên, những người sát sanh vì bảo vệ sự sống của mì nh ạli là những người rất sợ chết. Họ sợ bị người khác giết, sợ bị các loài thú dữ như cọp, beo, sư tử hay mãng xà ăn thịt. Có lần một nhóm thợ săn người Mỹ đã cố gắng đánh bắt những con rồng (dragon) trên một hòn đảo ở Indonesian. Rồng là con vật to lớn hơn người. Nhóm đi săn này đã bắn chết hoặc đặt bẫy để bắt sống chúng. Thì nh lì nh ộmt con rồng ào đến tấn công một người phụ nữ trong nhóm. Người phụ nữ này rất hoảng sợ và chỉ kịp thoát thân trong gang tấc nhờ một người trong nhóm đã nhanh tay bắn chết con rồng đúng lúc. Điều này cho thấy con người ta sợ chết như thế nào dù họ luôn sát hại những chúng sanh khác một cách độc ác.
Vì thế, theo lời dạy của Đức Phật, chúng ta nên tránh sát sanh, hay nói cách khác, chúng ta nên chấp nhận việc thực hành lối sống đoạn giảm để giúp làm giảm nhẹ loại phiền não sát sanh này. Đây là phương diện đoạn giảm (Sallekhavāra).
