Phương Diện Khởi Tâm
“Này Cunda, Ta nói rằng ngay cả chỉ khởi tâm nghĩ đến các thiện pháp cũng rất có lợi ích.”
Ý nghĩ đơn thuần về bố thí, giữ giới, và tu thiền cũng rất có lợi ích. Chỉ có ý định giữ giới, nghe pháp hay hành thiền thôi cũng có thể đưa đến hạnh phúc cõi người hoặc cõi trời. Maṭṭhakuṇdalī, con trai của một người đàn ông giàu có nọ, lúc sắp chết được nhì n thấy Đức Phật và trong lò ng cậu bé tràn ngập những ý nghĩ tốt lành đến nỗi sau khi chết cậu trở thành một thiên tử trong cõi trời Đạo Lợi (Tāvatimsa). Một con ếch nọ cũng vậy, có lần bị lôi cuốn bởi bài pháp của Đức Phật và vào lúc chết nó trở thành một cư dân của thế giới chư thiên. Ngay sau khi Bát Niết Bàn của Đức Phật, một thiếu nữ ở kinh thành Rājagaha có ý định cúng dường một bó hoa đến tháp thờ ngài nhưng trên đường đi cô đã bị một con bò húc chết. Sau đó, cô thấy mì nh ngự trên một cỗ xe ngựa lộng lẫy giữa đám tuỳ tùng của đức trời Đế Thích.
Xét về đặc điểm đáng tán dương của những ý nghĩ thiện, hầu như không cần phải nhắc đi nhắc lại về những lợi ích xuất phát từ việc thực hiện chúng cho có hiệu lực. Sự thành công trong cõi người hay cõi trời đều bắt nguồn từ những ý nghĩ thiện hay sự khởi tâm này. Có thể nói từ những nghĩ này đưa đến việc thực hiện những hành nghiệp thiện, và rồi từ hành nghiệp thiện ấy sẽ đưa đến hạnh phúc trong các cõi người và cõi trời. Nỗ lực để trở thành một vị Phật hay một vị A-la-hán cũng khởi đầu với những ý nghĩ thiện này. Những người hành thiền ở đây, được thúc đẩy bởi những ý nghĩ cao quý như vậy và đúng thời chắc chắn họ sẽ có được sự khai mở cho những gì họ tì m kiếm. Vì thế, ngay cả thai nghén một tư tưởng thiện, một tư duy thiện hay một ước muốn thiện cũng rất quan trọng. Đức Phật dạy:
“Này Cuda, chỉ cần khởi tâm nghĩ về sự không bạo hành (ahiṁsa) cũng đã có lợi ích. Vì thế, ông nên trau dồi ý nghĩ này, ‘người khác có thể bạo hành đối với các chúng sanh, nhưng Ta sẽ không bạo hành’.”
