Hoài Nghi Chánh Pháp (Vicikicchā)
Vicikicchā là hoài nghi về Đức Phật, về lời dạy của ngài, về Tăng Chúng (Saṅghā) và về việc thực hành Giới, Định, và Tuệ. Cả bốn loại hoài nghi này đều ẩn tàng trong sự hoài nghi về chánh Pháp. Vì một người có sự hoài nghi về pháp cũng sẽ có sự hoài nghi về Đức Phật là người giảng dạy pháp, về những thành viên của Tăng Già thực hành theo pháp ấy và về cách sống tuỳ thuận pháp. Vì vậy mà chúng tôi dịch chữ vicikicchā là Hoài Nghi Chánh Pháp. Cũng ẩn tàng trong hoài nghi về chánh pháp là hoài nghi về Luân Hồi (saṃsāra), hoài nghi về tương lai, hoài nghi về hiện tại liên quan đến sự kết hợp của quá khứ và tương lai, và hoài nghi về sự liên hệ giữa nhân và quả (tức hoài nghi về duyên sanh). Vì quá khứ Luân hồi, … gắn kết với chánh Pháp vậy.
Như vậy, hoài nghi về chánh pháp có nghĩa là tất cả tám loại hoài ngh mà chúng tôi vừa đề cập. Tất nhiên nó không bao gồm những hoài nghi không liên quan đến chánh pháp, những hoài nghi như không biết con đường này có đưa đến chùa này chùa nọ hay không, không biết công việc làm ăn này có sinh lợi hay không, và …. Loại hoài nghi trong những công việc thế gian như vậy không phải là một triền cái (nīvaraṇa). Chỉ tám loại hoài nghi về Pháp mới được định danh là nghi triền cái (nīvaraṇa vicikicchā).
