Chánh Giải Thoát (Sammāvimutti)
Chánh giải thoát là sự giải thoát bao hàm tám giai đoạn thanh tịnh, mười hai loại minh sát trí, bốn Thánh Đạo và bốn Thánh Quả.
Trước khi một hành giả muốn thực hành thiền minh sát, vị ấy phải có giới thanh tịnh. Kế tiếp vị ấy phải có cận hành định (upacārasamādhi) hay an chỉ định (appanāsamādhi) để bảo đảm cho vị ấy có sự thanh tịnh hay trong sạch của tâm. Trong khi quán sát, hành giả biết được sự tách bạch giữa sắc, cái được quán sát, và tâm hay danh là cái đang quan sát. Kế tiếp vị ấy phải biết nhân và quả và quán trên tính chất vô thường, khổ và vô ngã của sự hiện hữu một cách độc lập. Kế tiếp vị ấy phải có sanh diệt trí (udayabbaya ñāṇa) hay minh sát trí vào sự sanh và diệt tức thời của danh và sắc mà vị ấy đang quan sát. Vị ấy cũng sẽ phải có những kinh nghiệm phi thường như thấy ánh sáng, cảm giác hoan hỷ, đức tin,… Vị ấy phải quan sát và vượt qua được những kinh nghiệm ấy. Kế tiếp các minh sát trí về sự hoại diệt (bhaṅga) và bố uý (bhaya) vốn thấy đối tượng của sự chú tâm và tâm quan sát biến mất cùng nhau sẽ phát sanh. Kế tiếp vị ấy phải có Hành xả trí (saṅkhārupekkhāñāṇa) rõ ràng và chỉ có sự hay biết đơn thuần không cần nỗ lực.
Trí này sẽ được theo sau bởi tuỳ thận trí (anulomañāṇa) một loại trí xuất hiện rất nhanh, liền theo đó là Thánh đạo trí đưa người hành thiền vào tiếp xúc với Niết Bàn và cuối cùng dẫn đến sự giải thoát. Chánh giải thoát là thế. Theo chú giải, tất cả danh uẩn (tâm và tâm sở) liên hệ đến quả cùng với các uẩn thuộc bát thánh đạo đã trừ ra, trong thực tế, là chánh giải thoát. Các bản kinh Pāḷi khác định nghĩa sự giải thoát như toàn bộ tâm và tâm sở quả. Hợp với sự giải thích này chúng ta cũng có thể hiểu chánh kiến,… , dưới dạng tri kiến,…vào sát na chứng Đạo và chánh giải thoát dưới dạng chánh kiến,…, vào sát na chứng thánh quả vậy.
Bây giờ chúng tôi sẽ tiếp tục nói về ba triền cái (nīvaraṇa) hôn trầm thuỵ miên, trạo cử hối quá và nghi. Ở phần nói về mười khuynh hướng bất thiện chúng tôi đã bàn về hai triền cái khác là tham dục và sân hận rồi.
