Chú Giải Kinh Pháp Cú Quyển IV
Phẩm Khổ Cảnh: Tích Thanh Niên Khemaka
309. “Cattāri ṭhānāni naro pamatto
Āpajjati paradārūpasevī
Apuññalābhaṃ na nikāmaseyyaṃ
Nindaṃ tatiyaṃ nirayaṃ catuthaṃ”.
310. “Apuññalābho ca gati na pāpikā
Bhītassa bhītāya ratī ca thoki lā
Rājā ca dandaṃ garukaṃ paṇeti
Tasmā naro paradāraṃ na seve”.
“Bốn nạn chờ đợi người,
Phóng dật theo vợ người;
Mắc ho, ngủ không yên,
Bị chê là thứ ba,
Đọa địa ngục thứ bốn”.
“Mắc họa, đọa ác thú,
Bị hoảng sợ, ít vui.
Quốc vương phạt trọng hình.
Vậy chớ theo vợ người”.
Pháp Cú nầy được Đức Thế Tôn thuyết ra khi Ngài ngự tại Jetavana, đề cập đến chàng thanh niên Khemaka. Được nghe rằng: Thanh niên Khemaka đẹp trai, khiến nhiều nữ nhân mê mẩn, rơi vào tay chàng. Một đêm nọ, quân lính bắt dẫn đến nhà vua. Đức vua không giam giữ, thả về vì nể tình ông Đại triệu phú là cha chàng. Như vậy mà Khemaka cũng chưa từ bỏ hành động tà quấy của mình. Chàng bị bắt cả ba lần và đều được thả về như thế. Cuối cùng cha chàng phải dẫn chàng đến Bậc Đạo Sư, thỉnh cầu Ngài khuyên dạy.
Sau khi giảng giải về hậu quả của sự tà hạnh vợ người, Ngài thuyết giảng kệ ngôn rằng:
309. Bốn điều bất hạnh đến với người bất cẩn, có hành động tà dâm: Gặt hái tội khổ, ngủ không yên giấc, ba là bị khiển trách và bốn là ở khổ cảnh.
310. Sự gặt hái tội khổ cũng như số phận bất hạnh. Mỹ lạc của nam nhân và nữ nhân đang run sợ quả thật ngắn ngủi. Vua lại ban hành hình phạt nặng nề. Vì vậy không nên lân la với vợ người.
CHÚ GIẢI:
Trong những câu văn ấy, câu:
Ṭhānāni: là nhân sanh khổ.
Pamatto: là thất niệm.
Āpajjati: là đi đến.
Paradārūpasevī: lân la với vợ người.
Apuññalābhaṃ: là bất thiện.
Na nikāmaseyyaṃ: là người ấy không được ngủ yên theo ý, thường thức giấc.
Apaññalābho ca: là gặt hái quả khổ, sanh thú hạ liệt, do nhân đó họ phải lãnh nhận hậu quả tai hại.
Ratī ca thotikā: khoái lạc của nam nhân và nữ nhân đang run sợ thật ngắn ngủi.
Garukaṃ: Đức vua ban sắc lệnh hình phạt như chặt tay…
Tasmā…: lân la vợ người, hành động bất chánh… Do đó không nên vi phạm điều ấy.
Dứt thời Pháp, thanh niên Khemaka chứng quả Tu Đà Hườn và từ đó gia đình mọi người được hạnh phúc.
Hạnh nghiệp của Khemaka như thế nào mà chàng có duyên chứng đắc đạo quả? Lại như thế nào mà chàng mang nghiệp tà hạnh như thế. Được nghe lại rằng: Trong thời Giáo Pháp của Đức Phật Kassapa, y là võ sĩ vô địch, đã treo hai lá cờ màu vàng trên ngôi Bảo Tháp của Đấng Thập Lực, phát nguyện
rằng: “Trừ ra những nữ nhân thân quyến, bất cứ những nữ nhân nào nhìn thấy ta đều khởi sanh dục tình”. Đây là tiền nghiệp của y. Vì vậy các nữ nhân vừa thấy y đã sanh khởi và trao thân cho y.
Dịch Giả Cẩn Đề
Công tử Đào Hoa đẹp tuyệt vời,
Làm bao phụ nữ phải mê tơi,
Ong kia kiếm nhụy còn bay bướm,
Hoa nọ chào xuân cứ lả lơi,
Vua mãi vì tình không hỏi tội,
Câu chưa bỏ nghĩa, có xin lời…
Nhờ nghe Pháp Phật sanh kinh cảm,
Đắc quả đầu ngay, hết thích chơi.
DỨT TÍCH THANH NIÊN KHEMAKA
