Chú Giải Kinh Pháp Cú Quyển IV
Phẩm Bà La Môn: Tích Trưởng Lão Ni Mahā Pajāpatigotamī
“Yassa kāyena vacaya
Manasā natthi dukkataṃ
Saṃvutaṃ tīhi ṭhānehi
Tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ”.
“Với người thân miệng ý
Không làm các ác hạnh
Ba nghiệp được phòng hộ
Ta gọi Bà-la-môn”.
Kệ ngôn nầy được Đức Đạo Sư thuyết ra khi Ngài trú tại Jetavana, đề cập đến Trưởng Lão ni Mahā Pajāpatigotamī.
Tương truyền rằng: Truởng lão ni Mahā Pajāpatigotamī cùng tùy tùng thọ trì 8 trọng pháp mà Đức Thế Tôn ban hành là:
1- Tỳ khưu ni dầu trăm tuổi hạ cũng phải đảnh lễ vị Tỳ khưu mới xuất gia
trong ngày.
2- Tỳ khưu ni phải nhập hạ nơi có Tỳ khưu Tăng.
3- Tỳ khưu ni phải hành Uposatha ở luỡng phái Tăng.
4- Tỳ khưu ni phải hành Pavāranā ở lưỡng phái Tăng.
5- Tỳ khưu ni phạm trọng pháp phải hành phạt Pakkhamānatta ở lưỡng
phái Tăng.
6- Học nữ (Sikkhāmānā) phải thọ trì 6 giới trong hai năm liên tục, mới
được xuất gia thọ Cụ túc giới trước lưỡng phái Tăng.
7- Tỳ khưu ni không đuợc khiển trách và lăng mạ Tỳ khưu Tăng.
8- Tỳ khưu ni không được giáo giới Tỳ khưu, chỉ có Tỳ khưu được phép
giáo giới Tỳ khưu ni.
Bà Gotamī hân hoan thọ lãnh tám trọng pháp như người thích trang điểm nhận lãnh vòng hoa với sự yêu thích quý trọng. Khi thọ Cụ Túc rồi, bà không có Tế Độ Sư và Y chỉ Sư, chư Tỳ khưu ni sau nầy đã nói bà Gotamī như vậy. Thời gian sau nầy câu chuyện ấy đã được lan rộng, bàn tán xôn xao rằng:
– Bà Gotamī không có Tế Độ Sư cùng Y chỉ Sư, nên Bà không phải là Tỳ khưu ni, bà tự động đắp y.
Câu chuyện được bàn tán như thế, chư Tỳ khưu ni không chịu hành Uposatha và Pavāranā với bà. Chư Tỳ khưu ni bạch sự việc ấy lên Đức Như Lai, Ngài phán dạy rằng:
– Nầy chư Tỳ khưu ni, tám trọng pháp mà Như Lai ban hành cho bà Mahā Pajāpatigotamī chính là Tế Độ Sư của bà. Các ngươi chớ có hoài nghi đối với Bậc Vô Lậu, là người đã chấm dứt thân ác hạnh, khẩu ác hạnh và ý ác hạnh.
Rồi Ngài tuyên thuyết lên kệ ngôn rằng:
“Với người thân miệng ý. Không làm các ác hạnh. Ba nghiệp được phòng hộ. Ta gọi Bà-la-môn”.
CHÚ GIẢI:
Ác nghiệp có quả là khổ, hằng đưa chúng sanh đến khổ cảnh, gọi là dukkataṃ.
Tīhi ṭhānehi: nghĩa là ta gọi người đã phòng hộ các môn không cho ác hạnh như thân ác hạnh… vào theo ba cửa là Bà la môn. Dứt Pháp thoại nhiều người chứng đạt Thánh Quả như là Dự Lưu…
Dịch Giả Cẩn Đề
Phái nữ chê bà Gotami,
Xuất gia không đúng Tỳ kheo ni,
Không thầy tế độ, thầy tiếp dẫn,
Mà dám làm ngang tự đắp y,
Họ không sám hối với sư bà,
Lại đốc xúi nhau hỏi Phật Đà,
Phật bảo: Chính ta, thầy tế độ,
Cả thầy tiếp dẫn cũng là Ta,
Tám trọng pháp cho nữ xuất gia,
Tỳ kheo ni đã thọ từ qua,
Với người tam nghiệp đều thanh tịnh,
Còn có chi đâu sợ ác tà?.
DỨT TÍCH TRƯỞNG LÃO NI MAHĀ PAJĀPATI GOTAMĪ
