Chú Giải Kinh Pháp Cú Quyển IV
Phẩm Bà La Môn: Tích Trưởng Lão Angulimāla
“Usabhaṃ pavaraṃ viraṃ
Mahesiṃ vijitāvinaṃ
Anejaṃ nhātakaṃ buddhaṃ
Tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ”.
“Bậc trâu chúa thù thắng
Bậc anh hùng đại sĩ
Bậc chiến thắng không nhiễm
Bậc tẩy sạch giác ngộ
Ta gọi Bà-la-môn”.
Kệ ngôn nầy Đức Thế Tôn thuyết ra khi Ngài ngự tại Jetavana, đề cập đến Trưởng lão Angulimāla.
Chuyện nầy được giảng rộng trong kệ ngôn “Na ve kadariyā…” (PC. 177). Bấy giờ, chư Tỳ khưu ngồi lại giảng đường, bàn luận với nhau rằng:
– Nầy Hiền giả Angulimāla! Hiền giả thấy con tượng hung hăng cầm lọng đứng che sau lưng mình. Hiền giả có sợ chăng?
– Thưa chư Hiền, tôi không có sợ con tượng hung dữ ấy.
Chư Tỳ khưu cho rằng Trưởng Lão Angulimāla khoe Pháp Thượng nhân, nói lên lời không thật. Nên đem câu chuyện ấy bạch trình lên Đức Thế Tôn rằng:
– Bạch Đức Thế Tôn! Hiền giả Angulimāla nói lời không đúng sự thật, tự cho mình có pháp Thượng nhân.
– Nầy các Tỳ khưu! Angulimāla, con của Như Lai hằng không còn sợ hãi nữa, vì rằng: Chư Tỳ khưu Vô Lậu dũng mãnh như thế nào, con Như Lai là một trong những người dũng mãnh ấy. Angulimāla đã dứt khỏi sự sợ hãi rồi.
Đức Thế Tôn nhân đó thuyết lên kệ ngôn rằng: “Bậc trâu chúa thù thắng. Bậc anh hùng đại sĩ. Bậc chiến thắng không nhiễm.
Bậc tẩy sạch giác ngộ. Ta gọi Bà-la-môn.
CHÚ GIẢI:
Nên hiếu ý nghĩa của kệ ngôn nầy như sau: Người hùng dũng ví như Ngưu Vương không bao giờ biết sợ, không bao giờ run sợ.
THÙ THẮNG nghĩa là cao thượng.
CƯỜNG MẠNH nghĩa là can đảm.
NGƯỜI TÂM CẦU ĐẠI ÂN ĐỨC nghĩa là mưu cầu, mong tìm ân đức lớn như Giới uẩn, Định uẩn, Tuệ uẩn…
NGƯỜI CHIẾN THẮNG HOÀN TOÀN là tự mình đã chiến thắng tất cả loại ra (phiền não ma, pháp hành ma và ngũ uẩn ma).
NGƯỜI ĐÃ TẨY SẠCH là đã rửa sạch phiền não.
NGƯỜI ĐÃ GIÁC NGỘ là đã thấu triệt cả TỨ ĐẾ. Người ấy Như Lai gọi là Bà la môn.
Dứt Pháp thoại, nhiều người chứng đắc quả Thánh như Dự Lưu.
Dịch Giả Cẩn Đề
Tướng cướp lừng danh khi đã tu,
Sợ chi voi dữ đứng cầm dù?
Lời Sư Vô Não tuy chân thật,
Tăng chúng còn phàm chẳng tiếp thu,
Phật dạy: Là trâu chúa anh hùng,
Sang như đại sĩ ở thiên cung,
Luôn luôn giác tỉnh, không phiền não,
Ta gọi Bà la môn chính tông.
DỨT TÍCH TRƯỞNG LÃO ANGULIMĀLA
