Nội Dung Chính
Chú Giải Kinh Pháp Cú Quyển III
Phẩm Hỷ Ái: Tích Năm Trăm Cậu Bé Dâng Bánh Đến Ngài Kassapa
“Sīladassanasampannaṃ,
Dhammaṭṭhaṃ saccavedinaṃ;
Attano kamma kubbānaṃ,
Taṃ jano kurute piyaṃ”.
“Đủ giới đức, chánh kiến
Trú pháp, chứng chân lý,
Tự làm công việc mình,
Được quần chúng ái kính”.
Pháp cú nầy, Đức Bổn Sư thuyết ra, khi Ngài an ngự tại Jetavana, đề cập đến 500 cậu bé dâng bánh. Một lần nọ, nhằm ngày đại lễ, Đức Thế Tôn cùng 80 vị Đại Trưởng Lão và 500 Tỳ khưu Tăng ngự vào thành Sāvatthī để khất thực. Ngài gặp 500 đứa trẻ mang 500
giỏ bánh lên vai ra đi khỏi thành, về hướng vườn Thượng Uyển. Thấy Ngài, lũ trẻ đảnh lễ Ngài rồi đi luôn chớ không có lời mời vị Tỳ khưu nào thọ bánh cả. Khi chúng đã đi qua, Đức Bổn Sư hỏi chư Tăng:
– Nầy các Tỳ khưu! Các thầy có muốn độ bánh chăng?
– Bạch Ngài, bánh đâu mà độ.
– Các thầy không thấy 500 đứa trẻ ấy sao? Chúng xách 500 giỏ bánh vừa đi qua đây.
– Bạch Ngài! Lũ trẻ đó không có dâng bánh đến ai cả.
– Nầy các Tỳ khưu! Mặc dù các đứa trẻ ấy không dâng bánh đến Ta hay các thầy, nhưng vị Tỳ khưu chủ của bọn trẻ ấy đang đi đến phía sau Ta. Các thầy hãy độ bánh rồi đi.
Chư Phật không hề có tâm ganh tỵ hoặc sân hận đối với một nhân vật nào, bởi vậy Đức Phật đã nói như thế.
Rồi Ngài đưa chư Tăng đến ngồi trong bóng mát của một cội cây bên vệ đường. Lũ trẻ trông thấy Đại Đức Mahākassapa từ phía sau đi đến, chúng phát tâm hoan hỷ, yêu mến Đại Đức. Do phỉ lạc phát sanh khắp thân rất lẹ, chúng đặt giỏ bánh xong, mọp năm vóc đảnh lễ dưới chân Đại Đức, rồi nâng các giỏ bánh lên nói với Đại Đức:
– Bạch Ngài! Xin Ngài hãy thọ bánh đi.
– Nầy các con! Có Đức Bổn Sư cùng Tăng chúng đang ngự bên cội cây kia. Các con hãy mang lễ vật đi đến chia sớt bát cho chư Tăng đi.
– Lành thay! Bạch Đại Đức.
Sau khi đi giáp vòng, bọn trẻ đi đến Đại Đức và dâng bánh đến Ngài, rồi đứng một bên nhìn Đại đức. Khi bọn trẻ thấy Đức Bổn Sư và chư Tăng độ xong bánh, chúng mang nước đến dâng cúng Đại Đức.
Chư Tỳ khưu than phiền rằng: “Mấy cậu bé nầy dâng cúng cũng chọn mặt.
Chính Đấng Chánh Đẳng Giác cùng các vị Đại Trưởng Lão chúng không hỏi, vừa thấy Đại Đức Mahākassapa, chúng liền mang cả giỏ bánh đến cúng dường”.
Đức Bổn Sư nghe chư Tăng bàn tán, bèn giải thích rằng:
– Nầy các Tỳ khưu! Một Tỳ khưu như con trai là Mahākassapa thì Chư Thiên và nhân loại cùng ái mộ. Một người như vậy, ai cũng hoan hỷ cúng dường bốn món vật dụng.
Rồi Ngài nói lên lời kệ ngôn rằng:
“Sīladassanasampannaṃ,
Dhammaṭṭhaṃ saccavedinaṃ;
Attano kamma kubbānaṃ,
Taṃ jano kurute piyaṃ”.
“Đủ giới đức, chánh kiến
Trú pháp, chứng chân lý,
Tự làm công việc mình,
Được quần chúng ái kính”.
CHÚ GIẢI:
Sīladassanasampannaṃ: Có đầy đủ Tứ thanh tịnh giới và Tương ưng đạo quả, tức là đầy đủ chánh tri kiến.
Dhammaṭṭham: An trú trong 9 Pháp Thánh, có nghĩa là làm cho thấu rõ Pháp Siêu Thế.
Saccavedinaṃ: Người giác ngộ chân lý, do đã làm thấu rõ 16 chi của Tứ Diệu Đế.
Attano kamma kubbānaṃ: Phận sự của mình là Tam Học: Giới-Định-Huệ, phải làm cho tròn.
Taṃ jano: Con người ấy, đại chúng phàm phu yêu mến, muốn gặp gỡ muốn lễ bái và muốn dâng cúng tứ vật dụng. Cuối thời pháp, cả 500 đứa bé đều đắc chứng Tu Đà Hường
Dịch Giả Cẩn Đề
Đầu tiên gặp Phật chẳng vui mừng
Đại Đức đi sau lại cúng dâng
Tánh trẻ đã ưa nào lựa mặt
Tăng già không mộ mới xây lưng.
Ca Diếp đến sau Đức Thích Ca
Có duyên được bánh hộ Tăng già
Xưa gieo nay gặt tùy nhân quả
Đáng mến thay, người thật xuất gia.
DỨT TÍCH NĂM TRĂM CẬU BÉ DÂNG BÁNH
