Chú Giải Kinh Pháp Cú Quyển II
Phẩm Đao Trượng: Nhóm Lũ Trẻ Đập Rắn
131. “Sukhāmāni bhūtāni, “Chúng sanh cầu an lạc,
Yo daṇḍena vihiṃsati;
Attano sukhamesāno,
Pecca so na labhate sukhaṃ”.
132. “Sukhākāmāni bhūtāni,
Yo daṇḍena na hiṃsati;
Attano sukhamesāno,
Pecca so labhate sukhaṃ”.
Ai dùng trượng hại người,
Để tìm lạc cho mình,
Đời sau không được lạc”.
“Chúng sanh cầu an lạc,
Không dùng trượng hại người,
Để tìm lạc cho mình,
Đời sau được hưởng lạc”.
Kệ Pháp Cú nầy, Đức Bổn Sư đã thuyết khi Ngài ngự tại Jetavana Vihāra (Kỳ Viên Tự), đề cập đến một lũ trẻ con. Một ngày nọ, đang vào thành Sāvatthī (Xá Vệ) để khất thực. Giữa đường, Đức Bổn Sư gặp nhiều đứa trẻ cầm gậy đánh đập một con rắn hổ, Ngài bèn hỏi:
– Nầy các cậu bé, các cậu làm gì vậy?
– Bạch Ngài, chúng con đập con rắn.
Nghe vậy, Đức Bổn Sư hỏi tiếp:
– Tại sao đập nó?
– Bạch Ngài, vì sợ nó cắn.
Đức Bổn Sư liền dạy rằng:
– Các con tự nghĩ: “Ta sẽ làm cho mình được an vui”. Vậy mà các con lại đánh đập con rắn nầy, làm như thế, khi chuyển kiếp tái sanh ở cảnh giới nào, các con cũng sẽ không được an vui. Quả thật, người muốn tự mình hưởng được sự an vui thì không nên đánh đập kẻ khác. Nói rồi, Đức Bổn Sư thuyết pháp và ngâm hai kệ ngôn nầy:
131. “Sukhakāmāni bhūtāni,
Yo daṇḍena vihiṃsati;
Attano sukhamesāno,
Pecca so na labhate sukhaṃ”.
Người nào cầu hạnh phúc cho mình mà lại lấy đao gậy phá hại hạnh phúc kẻ khác, thì sẽ không được hạnh phúc.
132. “Sukhakāmāni bhūtāni,
Yo daṇḍena na hiṃsati;
Attano sukhamesāno,
Pecca so labhate sukhaṃ”.
Người nào cầu hạnh phúc cho mình mà không lấy đao gậy phá hại hạnh phúc kẻ khác, thì sẽ được hạnh phúc.
CHÚ GIẢI:
Yo daṇḍena: người nào làm khó, phá hoại kẻ khác bằng gậy, hoặc bằng đất cục, đá chẳng hạn.
Pecca so na labhate sukhaṃ: người ấy sẽ không được hưởng hạnh phúc khi tái sanh ở cảnh giới khác, dầu là hạnh phúc cõi nhân thiên hoặc hạnh phúc tối cao ở Níp Bàn cũng không có.
Pecca so labhate sukhaṃ: (ở kệ thứ hai): người ấy khi tái sanh ở cảnh giới khác sẽ hưởng được một trong ba hạnh phúc đã kể trên.Cuối thời Pháp, cả năm trăm đứa bé đều đắc Thánh quả Tu Đà Hườn.
Dịch Giả Cẩn Đề
Lũ trẻ cầm cây đập hổ mang,
Bất ngờ gặp Đức Phật đi ngang,
Ngài dừng chân hỏi: “Vì sao đập?”,
Trẻ đáp: “Vì e nó cắn càn…”.
Phật dạy: Khi cần hạnh phúc mình,
Mà dùng đao trượng hại sanh linh,
Đời sau mất phước, luân hồi khổ,
Vô hại, đời sau mới phúc vinh!
DỨT TÍCH LŨ TRẺ ĐẬP RẮN
