Catuvīsatimo paricchedo
24. Pariggahavisuddhikathā
940.
Sīlacittavisuddhīhi, yathāvuttāhi maṇḍito;
Payogāsayasampanno, nibbānābhirato tato.
941.
Khandhāyatanadhātādippabhedehi yathārahaṃ;
Lakkhaṇapaccupaṭṭhāna-padaṭṭhānavibhāgato.
942.
Pariggahetvā saṅkhāre, nāmarūpaṃ yathākathaṃ;
Vavatthapento tatthevamanupassati paññavā.
943.
Nāmarūpamidaṃ suddhaṃ, attabhāvoti vuccati;
Natthettha koci attā vā, satto jīvo ca puggalo.
944.
Yathāpi aṅgasambhārā, hoti saddo ratho iti;
Evaṃ khandhesu santesu, hoti sattoti sammuti.
945.
Khandhāyatanadhātūnaṃ, yathāyogamanukkamo;
Abbocchinno pavattanto, saṃsāroti pavuccati.
946.
Iti nānappakārena, tebhūmakapariggaho;
Bhūmidhammavavatthānaṃ, suddhasaṅkhāradassanaṃ.
947.
Attadiṭṭhipahānena , diṭṭhisaṃklesasodhanaṃ;
Diṭṭhivisuddhi nāmāti, ñāṇametaṃ pavuccati.
948.
Pariggahitasaṅkhāro, nāmarūpamapatthiyā;
Tato paraṃ yathāyogaṃ, pariggaṇhati paccaye.
949.
Dukkhasamudayo tattha, taṇhā saṃsāranāyikā;
Samodhāneti saṅkhāre, tattha tatthupapattiyā.
950.
Taṇhāsambhavamevetaṃ, tasmā dukkhaṃ pavuccati;
Tadappavatti nibbānaṃ, maggo taṃpāpakoti ca.
951.
Catusaccavavatthāna-mukhenevampi paccaye;
Pariggaṇhanti ekacce, saṅkhārānamathāpare.
952.
Ālokākāsavāyāpapathaviñcupanissayaṃ;
Bhavaṅgapariṇāmañca, labhitvāva yathārahaṃ.
953.
Cha vatthūni ca nissāya, cha dvārārammaṇāni ca;
Paṭicca manasikāraṃ, pavattanti arūpino.
954.
Yathāsakasamuṭṭhānaṃ , vibhāgehi ca rūpino;
Pavattanti ekacceti, pariggaṇhanti paccaye.
955.
Avijjāpaccayā honti, saṅkhārā tu tato tathā;
Viññāṇaṃ nāmarūpañca, saḷāyatananāmakaṃ.
956.
Phasso ca vedanā taṇhā, upādānaṃ bhavo tato;
Jāti jarā maraṇañca, pavattati yathārahaṃ.
957.
Tato soko paridevo, dukkhañceva tathāparaṃ;
Domanassamupāyāso, sambhoti ca yathārahaṃ.
958.
Etassa kevalassevaṃ, dukkhakkhandhassa sambhavo;
Paṭiccasamuppādova, natthañño koci kārako.
959.
Tatthāvijjādayo dvepi, addhātīto anāgato;
Jātādayopare aṭṭha, paccuppannoti vaṇṇito.
960.
Puññāpuññāneñjavasā, saṅkhārā tividhā tathā;
Bhavekadeso kammañca, kammavaṭṭanti vuccati.
961.
Avijjātaṇhupādānā, klesavaṭṭamathāpare;
Vipākavaṭṭaṃ sattāpi, upapattibhavopi ca.
962.
Avijjāsaṅkhārānaṃ tu, gahaṇe gahitāva te;
Taṇhupādānabhavāti, atīte pañca hetavo.
963.
Taṇhupādānabhavānaṃ, gahaṇe gahitāva te;
Avijjā saṅkhārā ceti, paccuppannepi pañcake.
964.
Viññāṇādisarūpena, dassitaṃ phalapañcakaṃ;
Tathā tadeva jātādi-nāmenānāgatanti ca.
965.
Atīte hetavo pañca, idāni phalapañcakaṃ;
Idāni hetavo pañca, āyatiṃ phalapañcakaṃ.
966.
Hetuphalaṃ phalahetu, puna hetuphalāni ca;
Tisandhi catusaṅkhepaṃ, vīsatākāramabravuṃ.
967.
Atthadhammapaṭivedha-desanānaṃ yathārahaṃ;
Gambhīrattā catunnampi, catugambhīratā matā.
968.
Ekattanānattanayā, abyāpāranayoparo;
Tathevaṃdhammatā ceti, nayā vuttā catubbidhā.
969.
Jarāmaraṇasokādi-pīḷitānamabhiṇhaso;
Āsavānaṃ samuppādā, avijjā ca pavattati.
970.
Avijjāpaccayā honti, saṅkhārāpi yathā pure;
Baddhāvicchedamiccevaṃ, bhavacakkamanādikaṃ.
971.
Taṇhāvijjānābhikaṃ taṃ, jarāmaraṇanemikaṃ;
Sesākārādighaṭikaṃ, tibhavārathayojitaṃ.
972.
Tiaddhañca tivaṭṭañca, tisandhighaṭikaṃ tathā;
Catusaṅkhepagambhīranayamaṇḍitadesanaṃ.
973.
Vīsatākāravibhāgaṃ, dvādasākārasaṅgahaṃ;
Dhammaṭṭhitīti dīpenti, idappaccayataṃ budhā.
974.
Paṭiccasamuppādoyaṃ, paccayākāranāmato;
Saṅkhepato ca vitthārā, vividhākārabhedato.
975.
Janeti paccayuppanne, avijjādipavattiyā;
Avijjādinirodhena, nirodheti ca sabbathā.
976.
Paccayappaccayuppanna-vaseneva pavattati;
Saṃsāroyanti ekacce, pariggaṇhanti paccaye.
977.
Samantapaṭṭhānamahāpakaraṇavibhāgato;
Ekacce pariggaṇhanti, catuvīsati paccaye.
978.
Iti nānappakārena, paccayānaṃ pariggaho;
Sappaccayanāmarūpaṃ, vavatthānanti veditaṃ.
979.
Idappaccayatāñāṇaṃ, paccayākāradassanaṃ;
Dhammaṭṭhiti yathābhūtañāṇadassananāmakaṃ.
980.
Kālattayavibhāgesu , kaṅkhāsaṃklesasodhanaṃ;
Kaṅkhāvitaraṇā nāma, visuddhīti pavuccatīti.
Iti nibbānavibhāge pariggahavisuddhikathā niṭṭhitā.
Catuvīsatimo paricchedo.
