Catuttho paricchedo
4. Vīthiparikammakathā
126.
Paṭhamāvajjanaṃ pañca-dasannaṃ parato bhave;
Dutiyāvajjanaṃ hoti, ekavīsatito paraṃ.
127.
Ekamhā pañcaviññāṇaṃ, pañcamhā sampaṭicchanaṃ;
Sukhasantīraṇaṃ hoti, pañcavīsatito paraṃ.
128.
Sattatiṃsatito hoti, upekkhātīraṇadvayaṃ;
Voṭṭhabbanasarūpānaṃ, dvinnaṃ kāmajavā paraṃ.
129.
Maggābhiññā paraṃ dvinnaṃ, tiṇṇannaṃ lokiyappanā;
Phalā catunnaṃ pañcannaṃ, upariṭṭhaphaladvayaṃ.
130.
Bhavanti cattālīsamhā, sukhapākā dvihetukā;
Tathekacattālīsamhā, upekkhāya samāyutā.
131.
Honti sattatito kāme, sukhapākā tihetukā;
Dvāsattatimhā jāyanti, upekkhāsahitā pana.
132.
Ekūnasaṭṭhito rūpa-pākā pākā arūpino;
Kamāṭṭhacattālīsamhā, tathekadvitihīnato.
133.
Pubbasaṅgahamiccevaṃ, vigaṇetvā vicakkhaṇo;
Parasaṅgahasaṅkhyādiṃ, vibhāveyya visārado.
134.
Pañcadvārāvajjanato, dasa cittāni dīpaye;
Sesāvajjanato pañcacattālīsanti bhāsitaṃ.
135.
Pañcaviññāṇato pāpavipākā sampaṭicchanā;
Paramekaṃ dvayaṃ puññavipākā sampaṭicchanā.
136.
Santīraṇā dvihetumhā, pākā dvādasa jāyare;
Tihetukāmapākamhā, ekavīsati labbhare.
137.
Rūpāvacarapākamhā, paramekūnavīsati;
Navaṭṭhārūpapākamhā, satta chāpi yathākkamaṃ.
138.
Paṭighamhā tu satteva, sitamhā teraseritā;
Pāpapuññadvihetumhā, ekavīsati bhāvaye.
139.
Dvihetukāmakriyato , aṭṭhārasa upekkhakā;
Sattarasa sukhopetā, vibhāveyya vicakkhaṇo.
140.
Kāmapuññatihetumhā, tettiṃseva upekkhakā;
Tepaññāsa sukhopetā, bhavantīti pakāsitaṃ.
141.
Tihetukāmakriyato, catuvīsatipekkhakā;
Sukhitamhā tu dīpeyya, pañcavīsati paṇḍito.
142.
Dasarūpajavamhekā-dasadvādasa terasa;
Yathākkamaṃ pañcadasa, āruppā paridīpaye.
143.
Phalamhā cuddasevāhu, maggamhā tu sakaṃ phalaṃ;
Paraṃ saṅgahamiccevaṃ, vigaṇeyya visārado.
144.
Pubbāparasamodhāna-miti ñatvā tato paraṃ;
Vatthuvīthisamodhānaṃ, yathāsambhavamuddise.
145.
Pañca vatthūni nissāya, kamato pañcamānasā;
Tettiṃsa pana nissāya, hadayaṃ mānasā siyuṃ.
146.
Kāmapākamanodhātu-hasituppādamānasā;
Dosamūlāni maggo ca, rūpajjhānāva sabbathā.
147.
Dasāvasesāpuññāni, kāmapuññamahākriyā;
Voṭṭhabbārūpajavanaṃ, satta lokuttarāni ca.
148.
Dvecattālīsa cittāni, pañcavokārabhūmiyaṃ;
Nissāya hadayaṃ honti, arūpe nissayaṃ vinā.
149.
Āruppapākā cattāro, anissāyeti sabbathā;
Vitthārenaṭṭhadhā bhinnaṃ, saṅkhepā tividhaṃ bhave.
150.
Tecattālīsa nissāya, anissāya catubbidhaṃ;
Nissitānissitā sesā, dvecattālīsa mānasā.
151.
Pañca cittappanā honti, kamenekekavīthiyaṃ;
Manodhātuttikaṃ nāma, pañcadvārikamīritaṃ.
152.
Sukhatīraṇavoṭṭhabba-parittajavanā pana;
Ekatiṃsāpi jāyante, chasu vīthīsu sambhavā.
153.
Mahāpākā panaṭṭhāpi, upekkhātīraṇadvayaṃ;
Chasu dvāresu jāyanti, dasa muttā ca vīthiyā.
154.
Cutisandhibhavaṅgānaṃ, vasā pākā mahaggatā;
Nava vīthivimuttāti, dasadhā vīthisaṅgaho.
155.
Ekadvārikacittāni , pañcachadvārikā tathā;
Chadvārikavimuttā ca, vimuttāti ca sabbathā.
156.
Chattiṃsa tayekatiṃsa, dasa ceva naveti ca;
Ñatvā vīthisamodhānaṃ, gocarañca samuddise.
157.
Kamato pañcaviññāṇā, lokuttaramahaggatā;
Abhiññāvajjitā sabbā, pañcatālīsa mānasā.
158.
Yathāsambhavato honti, rūpādekekagocarā;
Pañcagocaramīrenti, manodhātuttikaṃ pana.
159.
Santīraṇamahāpākā, parittajavanāni ca;
Voṭṭhabbanamabhiññā ca, tecattālīsa sambhavā.
160.
Chārammaṇesu hontīti, aṭṭhadhā tividhā puna;
Ekārammaṇacittāni, pañcachārammaṇāni ca.
161.
Saṅkhepā mānasā pañca-cattālīsa tayo tathā;
Tecattālīsa ceveti, sattadhāpi siyuṃ kathaṃ.
162.
Kāmapākamanodhātu-hasituppādamānasā;
Pañcavīsa yathāyogaṃ, parittārammaṇā matā.
163.
Kasiṇugghāṭimākāsaṃ, paṭhamāruppamānasaṃ;
Tasseva natthibhāvaṃ tu, tatiyāruppakaṃ tathā.
164.
Ālambitvā pavattanti, āruppā kamato tato;
Dutiyañca catutthañca, cha mahaggatagocarā.
165.
Appamāṇasamaññā te, nibbāne pana gocare;
Aṭṭha lokuttarā dhammā, niyamena vavatthitā.
166.
Kasiṇāsubhakoṭṭhāse,
Ānāpāne ca yogino;
Paṭibhāganimittamhi ,
Appamaññānuyuñjato.
167.
Sattapaṇṇattiyañceva, rūpajjhānaṃ pavattati;
Yathāvuttanimittamhi, sesamāruppakanti ca.
168.
Abhiññāvajjitā ekavīsa mahaggatā sabbā;
Sabbe paṇṇattisaṅkhāte, navattabbe pavattare.
169.
Jāyantākusalā ñāṇavippayuttajavā tathā;
Appamāṇaṃ vinā vīsa, parittādīsu tīsupi.
170.
Tihetukāmapuññāni, puññābhiññā ca pañcime;
Catūsupi pavattanti, arahattadvayaṃ vinā.
171.
Kriyābhiññā ca voṭṭhabbaṃ, kriyākāme tihetukā;
Cha sabbatthāpi hontīti, sattadhā mānasā ṭhitā.
172.
Ekaticcatukoṭṭhāsagocarā tividhā pana;
Samasaṭṭhi tathā vīsa, kamenekādaseti ca.
173.
Pañcadvāresu pañcāpi, paccuppannāva gocarā;
Tekālikā navattabbā, manodvāre yathārahaṃ.
174.
Ajjhattā ca bahiddhā ca, pañcadvāresu gocarā;
Manodvāre navattabbo, natthibhāvopi labbhati.
175.
Pañcadvāresu pañcanna-mekameko ca gocaro;
Chāpi ārammaṇā honti, manodvāramhi sabbathā.
176.
Pañcadvāresu gahitaṃ, tadaññampi ca gocaraṃ;
Manodvāre vavatthānaṃ, gacchatīti hi desitaṃ.
177.
Atītā vattamānā ca, sambhavā kāmasandhiyā;
Chadvāragahitā honti, tividhā tepi gocarā.
178.
Kammanimittamevekaṃ , manodvāre upaṭṭhitaṃ;
Navattabbamatītañca, dhammārammaṇasaṅgahaṃ.
179.
Ālambitvā yathāyogaṃ, paṭisandhimahaggatā;
Ante cuti bhave majjhe, bhavaṅgampi pavattatīti.
Iti cittavibhāge vīthiparikammakathā niṭṭhitā.
Catuttho paricchedo.
