8. Aṭṭhamo paricchedo
Kasiṇāsubhavibhāgo
880.
Ito paraṃ pavakkhāmi, bhāvanānayamuttamaṃ;
Nāmarūpaṃ pariggayha, paṭipajjitumīhato.
881.
Bhāvanā duvidhā tattha, samatho ca vipassanā;
Samatho duvidho tattha, paritto ca mahaggato.
882.
Upacāramanuppatto, parittoti pavuccati;
Mahaggatappanāpatto, samatho lokiyo mato.
883.
Kasiṇāni dasāsubhā, dasadhānussatī tathā;
Appamaññā ca saññā ca, vavatthāruppakāni ca.
884.
Kammaṭṭhānāni tatthāhu, cattālīsa vicakkhaṇā;
Yatthānuyogaṃ kubbantā, bhāventi samathadvayaṃ.
885.
Taṃ payogavisuddhena, patvānopāyasampadaṃ;
Ajjhāsayaṃ visodhetvā, bhāvetabbanti bhāsitaṃ.
886.
Kathaṃ karonto cārittaṃ, vārittañca vivajjiya;
Pātimokkhaṃ samādāya, saddhāya paripūraye.
887.
Paṭisaṅkhāya sodhetvā, chadvāresu malāsavaṃ;
Chaḷindriyāni medhāvī, satārakkhena gopaye.
888.
Pāpakājīvanissaṅgo, kuhakācāranissaṭo;
Ājīvaṃ parisodheyya, pahitatteṭṭhisuddhiyā.
889.
Idamatthitamārabbha, paṭisaṅkhāya yoniso;
Paññavā sampajaññena, paribhuñjeyya paccaye.
890.
Saṃvaraṃ pātimokkhe ca, sīlamindriyasaṃvaraṃ;
Ājīvapārisuddhiñca, tathā paccayanissitaṃ.
891.
Samādāya catuddheva-madhiṭṭheyya tato paraṃ;
Tasseva parivārāya, dhutaṅgāni yathārahaṃ.
892.
Paṃsukūlikamaṅgaṃ ti-cīvaraṃ cīvarāyugaṃ;
Piṇḍapātikamaṅgañca, sapadānikamuttamaṃ.
893.
Khalupacchābhattikaṅgaṃ, dhutaṅgaṃ pattapiṇḍikaṃ;
Ekāsanikamiccevaṃ, pañcadhā bhojane ṭhitaṃ.
894.
Āraññikaṃ yathāsantha-
Tikaṅgaṃ rukkhamūlikaṃ;
Abbhokāsikasosāni-
Kaṅgā nesajjikaṃ tathā.
895.
Cha senāsanamārabbha, dhutaṅgānīti terasa;
Kappiyepi ca loluppa-samācāravimuttiyā.
896.
Sāmīcipaṭipattīti , katvā sallekhavuttiyā;
Paccayattayamāhacca, paññattāni mahesinā.
897.
Catupārisuddhisīlaṃ, dhutaṅgaparivāritaṃ;
Pūretvāna visuddhevaṃ, payogaparisuddhiyā.
898.
Tato paṇidhisampanno, bhāvanāya visārado;
Upāyaṃ paṭipādeyya, pavivekarato kathaṃ?
899.
Āvāso ca kulaṃ lābho,
Gaṇo kammañca pañcamaṃ;
Addhānaṃ ñāti ābādho,
Gantho iddhīti te dasa.
900.
Chetvāna nipako yogī,
Palibodhe yathārahaṃ;
Nirālayo nirārambho,
Papañcopasame rato.
901.
Piyaṃ garuṃ bhāvaniyaṃ, vattāraṃ vacanakkhamaṃ;
Kattāramatigambhīrakathaṃ ṭhānaniyojakaṃ.
902.
Bahussutaṃ guṇavanta-māgammācariyaṃ budho;
Khamo padakkhiṇaggāhī, niyyātattuju bhadrako.
903.
Ārādhetvāna gaṇheyya, taṃ kammaṭṭhānadāyakaṃ;
Kammaṭṭhānaṃ parikkhitvā, cariyārahamattano.
904.
Rāgo doso ca moho ca,
Cariyā tīhi paṇḍitā;
Saddhābuddhivitakkehi,
Chabbidhā ca vibhāvayuṃ.
905.
Rāgussannassa sappāyā, koṭṭhāsāsubhabhāvanā;
Dosussannassappamaññā, nīlādi ca catubbidhā.
906.
Vitakkaṃ mohussannānaṃ, ānāpānaṃ pakāsitaṃ;
Cha saddhācaritassāhu, buddhānussatiādayo.
907.
Maraṇopasamāsaññāvavatthānāni buddhino;
Sesāni pana sabbesaṃ, tatthāpi kasiṇaṃ budhā.
908.
Vitakkapakatikassa, parittaṃ mohacārino;
Mahantamiti sappāyaṃ, gahetvāna tato paraṃ.
909.
Mahāvāsaṃ navaṃ jiṇṇaṃ, panthasoṇḍikasantikaṃ;
Paṇṇapupphaphalākiṇṇaṃ, bahusammānapatthitaṃ.
910.
Sīmantadārunagara-kkhettapaccantanissitaṃ;
Visabhāgamasappāyaṃ, paṭṭanaṃ mittadullabhaṃ.
911.
Ṭhānāniṭṭhārasetāni, parivajjeyya paṇḍito;
Seveyya bhāvanāyoggaṃ, senāsanamatandito.
912.
Nātidūraṃ nāccāsannaṃ, appasaddamanākulaṃ;
Gamanāgamanasampannaṃ, appaḍaṃsānupaddavaṃ.
913.
Akicchapaccayuppādaṃ , lajjībhikkhugaṇocitaṃ;
Vivekaṭṭhānabahulaṃ, bahussutanisevitaṃ.
914.
Appabhayaṃ nirāsaṅkaṃ, appadosaṃ mahāguṇaṃ;
Vihāramanusevanto, tattha nissaṅgacetasā.
915.
Tato kesanakhaccheda-rajanādimasesato;
Khuddakaṃ palibodhañca, chinditvāna yathārahaṃ.
916.
Āvāsaṃ gocaraṃ bhassaṃ, puggalaṃ bhojanaṃ tathā;
Vajjentotumasappāyaṃ, iriyāpathamattano.
917.
Sevanto satta sappāye, te evāti padhānavā;
Bhāvanūpāyasampanno, vūpakaṭṭho rahogato.
918.
Kāmesvādīnavaṃ disvā, nekkhammaṃ daṭṭhu khemato;
Pariyuṭṭhānanibbindo, sodheyyajjhāsayaṃ kathaṃ.
919.
Appassādā mahādukkhā, kāmā hi kaṭukapphalā;
Dussaṃhārā durārakkhā, bahvādīnavasaṇṭhitā.
920.
Aṭṭhikā khajjamānāva, vighātāya pabhijjitā;
Gayhantattavadhāyete, maṃsapesīva pakkhibhi.
921.
Paṭivāte tiṇukkāva, pariggāhakadāhino;
Aṅgārakāsusaṅkāsā, sabbaṅgaparitāsakā.
922.
Supine paribhuttāva, nālaṃ kassaci tittiyā;
Na tu kassaci accantā, alaṅkārāva yācitā.
923.
Chajjantā phalarukkhāva, paṭipannapabhañjino;
Asisūnūpamā nicca-madhikoṭṭenti pāṇino.
924.
Sattisūlūpamā daḷhaṃ, taṇhāsallānuvedhino;
Ghorānatthavisākiṇṇā, kaṇhasappasirūpamā.
925.
Sabbāsavaparikliṭṭhā , sabbāsaṃklesavatthukā;
Gammā ca capalā nīcā, puthujjanamamāyitā.
926.
Bahusādhāraṇā cete, sapattajanapatthitā;
Mahopaddavupayaṭṭhā, bahvāyāsā bhayāvahā.
927.
Mahārambhasamāraddhā, khippākāravidhaṃsino;
Sokasallaṃ pavesentā, vigacchanti suve suve.
928.
Nālaṃ kassaci tāṇāya, nālamassāsanāya ca;
Avisāsaniyāvassaṃ, kitavā mārakiṃkarā.
929.
Sattānamupaghātāya , madhurākāranimmitā;
Rakkhasī viya santāna-māvisanti manoharā.
930.
Āviṭṭhā yehi dummedhā, byasanāhitasambhavā;
Vipallāsaparābhūtā, byāpajjantā vihaññare.
931.
Cetosaṅkapparacitā, nandirāgopasevanā;
Madhulittāsidhārāva, byāpārenopasevitā.
932.
Manoramasubhākārā, piyarūpopalambhino;
Mittamukhaṃ sapattāva, vañcayanti mahājanaṃ.
933.
Vañcitā yehi dummedhā, sabbasampattidhaṃsitā;
Khemamaggā paribbhaṭṭhā, dhārenti vadhamattano.
934.
Virūparūpākārena, nimmathentā palobhino;
Abhāvitānaṃ bālānaṃ, mānasaṃ nihanantime.
935.
Yattha rāgasallaviddhā, salleneva vane migā;
Tattha tatthānudhāvantā, vipphandanti nirantaraṃ.
936.
Mamaṃkārena vuḍḍhantā, ghoramāsīvisaṃ yathā;
Vissaṭṭhā bhogadhammesu, assādenti aviddasu.
937.
Anayabyasanāyete , vasī kubbanti pāṇino;
Vicittākārasaṇṭhānā, pisācanagaraṃ yathā.
938.
Anatthāvahitā bālā, vāguraṃ nāvabujjhare;
Tattheva paṭivamanti, yathā haññanti mucchitā.
939.
Sīghavāhī mahoghoyaṃ, klesavaṭṭaṃ mahabbhayo;
Sakaṇṭakañca gahanaṃ, paṅkova duratikkamo.
940.
Cetosaṃmohanaṭṭhānaṃ, pamādapaṭisandhitaṃ;
Ohāri sithilaṃ cetaṃ, duppamuñcañca bandhanaṃ.
941.
Jālaṃva vitthataṃ loke,
Mārapāso samoḍḍito;
Pañjaraṃ cārako ceso,
Sattānamanayāvaho.
942.
Yatthānurāgasambaddhā, paliguṇṭhitasāyino;
Makkaṭālepabaddhāva, nitthunanti vighātino.
943.
Baḷisaṃvāmisacchannaṃ, savisaṃ viya bhojanaṃ;
Migaluddanivāpova, vināsāya samoḍḍitā.
944.
Mīnakā vaṅkagiddhāva, ye gilitvā puthujjanā;
Ghoraṃ maccumukhaṃ patvā, socantāpāyabhāgino.
945.
Pāpakkhettamidaṃ ṭhānaṃ, micchālobhanisevanaṃ;
Duccarītaṅkurārohaṃ, apāyaphalapūraṇaṃ.
946.
Ajjhositā panettha ca, lobhamucchāvidāhino;
Kodhūpanāhajalitā, issāmaccheradhūpitā.
947.
Sārambhāyudhasannaddhā, vipphurantā manorathā;
Ābandhicchā mahākacchā, ṭhanti lokavipattiyā.
948.
Avajjaṃ natthi etesa-makattabbaṃ na vijjati;
Sammuṭṭhasaccatā tesu, na patiṭṭhāti sādhutā.
949.
Paropaghātābhiratā, dayādhammaparammukhā;
Sabbasattesvavissāsī, sabbattha parisaṅkitā.
950.
Bhayasantāsabahulā, sabbānatthānusārino;
Sādhentā caturāpāyaṃ, pāpakammapurakkhakā.
951.
Mahāsaṅkaṭupabyuḷhā, palibodhaparipphuṭā;
Haññanti dukkhadhammehi, kāme bālā bhavepare.
952.
Tato maccunirāsaṅkā, khiḍḍārativimohitā;
Kimpakkamiva bhakkhantā, rammakāravirodhino.
953.
Gāmasūkarapotāva, kāmāsucipariplutā;
Camarīkatakammantā, asmiṃ loke palobhitā.
954.
Khajjamānā kilesehi, kimīhiva nirantaraṃ;
Parihāniṃ panaññāya, parivārenti mucchitā.
955.
Tato jarāhi santattaṃ, yobbanañcopamuyhati;
Kāmā ca parihāyanti, jīvitañcoparujjhati.
956.
Paraṃ pamādābhivaṭṭhā, pāpaklesamahodakā;
Tato taṇhānadī pūrā, pāpetāpāyasāgaraṃ.
957.
Idhalokapariccattā, paralokatthadhaṃsitā;
Gaṅgākuṇapakākāva, senti sokaparāyaṇā.
958.
Iccattatthaṃ paratthañca, sattā kāmanibandhanā;
Viddhaṃsetvā vinassanti, idha ceva parattha ca.
959.
Iti sādīnavā kāmā, ghorā sālasilūpamā;
Yattha bālā visīdanti, natthi saṅgo vijānataṃ.
960.
Itthaṃ kāmabhayaṭṭānaṃ, sikkhattayamanuttaraṃ;
Samācikkhi vimokkhāya, nekkhammamiti cakkhumā.
961.
Sabbāsavavighātāya, paṭipatti anuttarā;
Antadvayamanāgamma, majjhimāyaṃ pakāsitā.
962.
Sabbadukkhasamugghātī, visuddhi paramuttamā;
Vijjācaraṇasampatti, sabbasampattisādhikā.
963.
Puññakkhettamidaṃ ṭhānaṃ, tapokammanisevanaṃ;
Saddhāsīlaṅkurārohaṃ, sampattiphalapūraṇaṃ.
964.
Klesacārakamokkhāya , dvārametamanuttaraṃ;
Mahoghuttaraṇaṃ kullaṃ, sotthi pārimapāpakaṃ.
965.
Pāpacoravighātāya, khemamaggo anuttaro;
Akaṇṭako agahano, uju sabbhi pavedito.
966.
Mahābandhanamokkhāya,
Abbhuto jinaghosito;
Palibodhapariccāgo,
Abbhokāso alepano.
967.
Saṅgapaṅkasamuttāro, ganthānaṃ viniveṭhanaṃ;
Taṇhādāsabyanitthāro, seribhāvo sukhāvaho.
968.
Sabbayogavisaṃyogo, sabbasokanirundhano;
Sabbālayavisaṅkhāro, sabbadukkhaviniggamo.
969.
Mārapāsasamucchedī, pattametamanuttaraṃ;
Mohandhakāraviddhaṃsī, vijjālokavirocano.
970.
Abyāpajjamidaṃ ṭhāna-mabhayaṃ nirupaddavaṃ;
Tapokammānamokāso, māracakkhuvimohano.
971.
Sabbasantāpaharaṇamidaṃ sītaṃva candanaṃ;
Nimmalaṃ dhammasalilaṃ, saṃklesamalasodhanaṃ.
972.
Saṃsārasetu suhatā, bodhipakkhiyapatthatā;
Sokasallasamuddhārī, yantaṃ sukatayojitaṃ.
973.
Cittātaṅkasamuddhaṃsī, paribhogasukhosadhaṃ;
Lokāmisānaṃ vamanaṃ, cetodosavirecanaṃ.
974.
Accantatittikāraṇamīrenti dhammabhojanaṃ;
Pipāsaharaṇaṃ pānaṃ, vimuttirasapesalaṃ.
975.
Vaṇṇakittisugandhāya , guṇamālā suganthitā;
Pāpakopīnavasanaṃ, hirottappavicittitaṃ.
976.
Accantaparisuddho ca, saddhammaratanāvali;
Ariyānamalaṅkāro, anupāyi siriṅkaro.
977.
Cintānaṃ dunnimittānamidaṃ santikaraṃ paraṃ;
Vipattipaṭighātāya, parittamidamuttamaṃ.
978.
Antarāyavināsāya, maṅgalaṃ jinadesitaṃ;
Micchāgāhavimokkhāya, sotthi sambuddhabhāsitā.
979.
Anivatti ca paccakkhamāvenikamabhāriyaṃ;
Amatosadhamaccantamajarāmarasādhanaṃ.
980.
Yametaṃ samadhiṭṭhāya, sambodhittayamuttamaṃ;
Papponti sabbasampattiguṇapāramipūritaṃ.
981.
Sabbākāravaropeta-metaṃ nekkhammasammataṃ;
Sīlagambhīraparikkhaṃ, dhutaṅgoditatoraṇaṃ.
982.
Samādhivīthivitthinnaṃ, satipākāragopuraṃ;
Saddhāsamiddhisamphullaṃ, paññāpāsādasobhitaṃ.
983.
Sammājīvadhajaṃ rammaṃ, hirottappapaṭicchadaṃ;
Vimuttāmatasambhogaṃ, veneyyajanasevitaṃ.
984.
Abhejjaṃ pāpaverīhi, puraṃ sugatamāpitaṃ;
Anītimanupasaggaṃ, paṭipannā mahesayo.
985.
Paramassāsasampattā , paripuṇṇamanorathā;
Sabbasaṅgamatikkamma, nikkhantā akuto bhayā.
986.
Sammadatthamabhiññāya, maccudheyyapahāyino;
Sabbadukkhoghanittiṇṇā, pāraṃ gacchanti paṇḍitā.
987.
Iti sabbaṅgasampannaṃ, mahesigaṇasevitaṃ;
Nekkhammaṃ kāmanikkhantaṃ, saddhammapathamuttamaṃ.
988.
Virādhenti parābhūtā, mucchitā yena dujjanā;
Taṃ pāpasamudācāraṃ, pariyuṭṭhānamabravuṃ.
989.
Cetonīvaraṇaṃ cetaṃ, paññācakkhunirodhanaṃ;
Sīlopaghātakaraṇaṃ, cittavikkhepasaṅgamo.
990.
Ayasānaṃ padaṭṭhānaṃ, guṇatejavināsanaṃ;
Sabbasampattidahanaṃ, caturāpāyasādhakaṃ.
991.
Sabbāsavamalopeto, sabbopaklesasañcayo;
Pāpayakkhasamo ceso, dosāsīvisasaṅgamo.
992.
Pamādapathamakkantaṃ, amittagaṇasaṅgamaṃ;
Mahabbhayasamuṭṭhānaṃ, mahābyasanasaṅkaraṃ.
993.
Apāyadukkhamāruḷhaṃ, ahitāvahitaṃ padaṃ;
Sabbānatthakaraṃ ghoraṃ, sabbadukkhavidhāyakaṃ.
994.
Dhiratthu pāpadhammānaṃ, sabbakalyāṇahāyinaṃ;
Laddhāpi khaṇasampatti, dullabhā yehi nāsitā.
995.
Tesaṃ hi samudācāro, dullabhaṃ buddhasāsanaṃ;
Samuddhaṃseti asani, yathā ratanapabbataṃ.
996.
Saddhammadhanacorā te, nekkhammapatibandhakā;
Paṭipattiṃ vilumpantā, palibundhanti pāṇino.
997.
Vissāsivadhakāpete, vissaṭṭhāvassaghātino;
Yehi bālāhatā senti, nissayejinasāsane.
998.
Tepi vāsenti dummedhā, nissaṅkā mohapārutā;
Antomanasi ucchaṅke, ghoramāsīvisaṃ yathā.
999.
Attano ca vināsāya, nissaṭaṃ klesapañjare;
Cinantā nāvabujjhanti, vipattipathayāyino.
1000.
Halāhalaṃva khādantā, āliṅgantāva pāpakaṃ;
Avassamupahaññanti, pāpadhammopalāḷino.
1001.
Pāpacintā paribyuḷhā, vitakkamathitā janā;
Lokadvayāpi dhaṃsenti, atthadvayavināsino.
1002.
Kodhūpanāhi vigacchā, issāmaccheradūsitā;
Makkhī palāsī sārambhī, appatissā agāravā.
1003.
Mānātimānabahulā, mudhāmukharacaṇḍikā;
Uddhatā ca pamattā ca, dabbitā ketugāhino.
1004.
Cetokhilakhilabhūtā, vinibandhānuveṭhitā;
Mahogho viya sassāni, vināsenti tapoguṇaṃ.
1005.
Visayassādavikkhittā, vikiṇṇā pākatindriyā;
Muṭṭhassatī kusītā ca, jīvanti moghajīvitaṃ.
1006.
Mahagghasā bāhulikā, duppaññā kāyadaḷhikā;
Ganthanīvaraṇābaddhā, icchālobhavasīkatā.
1007.
Malaggahitasantānā, tiracchānakathāratā;
Vinayopasamāpetā, visamācāragocarā.
1008.
Dubbharatā ca dupposā, sukumārasukhālayā;
Asantuṭṭhā mahicchā ca, loluppācāralakkhitā.
1009.
Duggandheneva sunakhā, āmagandhena mucchitā;
Tattha tatthābhidhāvantā, na patiṭṭhanti sāsane.
1010.
Nillajjā vītasārajjā, lokadhammesu mucchitā;
Pāpicchā kuhanacchannā, micchājīvapalobhitā.
1011.
Saṭhā pagabbhā māyāvī, antopūti avassutā;
Saṅkassarasamācārā, kasambu sithilā jaḷā.
1012.
Siṅgāracapalācittā, pūtikāyānurāgino;
Sīdantā palimāpannā, na viruḷhanti sāsane.
1013.
Pāpapuggalasaṃsaṭṭhā, pāpadiṭṭhiparāgatā;
Asaddhā dhammanicchinnā, duṭṭhā dubbacaniṭṭhurā.
1014.
Sāmaññaṃ paridhaṃsentā, dūsentā jinasāsanaṃ;
Atikkamma jinovādaṃ, bālā duggatibhāgino.
1015.
Kāmagiddhā durācārā, dussīlā mohapārutā;
Khajjantā kaddamībhūtā, jinasāsanakaṇṭakā.
1016.
Hitāhitamajānantā, anurodhavirodhino;
Cetopahatasantānā, vipallāsapalambhitā.
1017.
Vipannākulakammantā, pāpakārī parājitā;
Socanti dīghamaddhānaṃ, apāyamhi samappitā.
1018.
Itthaṃ hitasamucchedī, kumaggoyaṃ rajāpatho;
Pāpadhammappavattīti, viditvā puna paṇḍito.
1019.
Pariyuṭṭhānasaṃklesaṃ, vippharantaṃ visārado;
Paṭisaṅkhāya rundheyya, manteneva mahāvisaṃ.
1020.
Khippamādittacelova, pāpapāvakamuṭṭhitaṃ;
Bhāvanājalasekena, nibbāpeyya nirantaraṃ.
1021.
Appamādena medhāvī, nageneva mahānadiṃ;
Pāpoghaṃ paṭibandhanto, pidaheyya khaṇe khaṇe.
1022.
Sabhayaṃ viya kantāraṃ, ghoramāsīvisaṃ yathā;
Papātamiva gambhīraṃ, miḷhaṃ viya ca paṇḍito.
1023.
Pahāya pariyuṭṭhānaṃ, nekkhammamadhimuccati;
Kalyāṇamitto vajjesu, bhayadassāvi subbato.
1024.
Kāmarāgavisaṃyutto, bhogadhananirālayo;
Icchālobhavinimutto, amamo apariggaho.
1025.
Sorato sakhilo saṇho, mettāyanto dayāparo;
Anāhaṭamano dhīro, santacitto khamāparo.
1026.
Hitesī sabbapāṇīnaṃ,
Issāmaccheramuccito;
Kodhopanāhabyāpāda
Virodhopasame rato.
1027.
Anolīnamano yogī, niccāraddhaparakkamo;
Susamāhitasaṅkappo, vippasanno anāvilo.
1028.
Okappento vimuccanto, paññavā paṭipattiyaṃ;
Pihayanto mamāyanto, sammāsambuddhasāsanaṃ.
1029.
Iti nīvaraṇāpeto, ñāṇālokajutindharo;
Pūjeti sammāsambuddhaṃ, saddhammapaṭipattiyā.
1030.
Hirottappaguṇopeto,
Kalyāṇācāragocaro;
Makkhappalāsarahito,
Sappatisso sagāravo.
1031.
Ajjavācāracāritto, māyāsāṭheyyanissaṭo;
Thambhasārambhanissaṅgo, maddavācārapesalo.
1032.
Mānātimānavimukho , saddhammagarusādaro;
Parappamādanimmaddī, saṃvegabahulo sadā.
1033.
Vodātacittasaṅkappo , pāpicchāmalavajjito;
Micchādiṭṭhimatikkanto, saddhammesu patiṭṭhito.
1034.
Cetokhilasamucchedī, vinibandhaviveṭhako;
Mānasaṃ sampahaṃseti, saṃkilesavimuttiyā.
1035.
Pavivitto asaṃsaṭṭho, santo appicchatārato;
Ariyāvaṃsālaṅkāro, supposo subharo sukhī.
1036.
Sallekhavutti dhutavā, pāpāpacayatapparo;
Pāsādikasamācāro, pasādabahulo muni.
1037.
Anuddhato acapalo,
Danto gutto yatindriyo;
Cetosamādhigaruko,
Sampajāno satīyuto.
1038.
Ussāhajāto saddhamme, chandajāto nirantaraṃ;
Sātaccakārī svākāro, paṭipattiparāyaṇo.
1039.
Cetokāḷakāpagato, bhāvanārasamuttamaṃ;
Raṅgaṃ niddhotavatthaṃva, sādhukaṃ paṭigaṇhati.
1040.
Iti sampāditākāro, parisuddhamanoratho;
Nirādīnavasañcāro, sotthipatto niraṅgaṇo.
1041.
Pāpagāhavinimutto, rāhumuttova candimā;
Guṇaraṃsiparikkhitto, sobheti jinasāsanaṃ.
1042.
Iccālobhamadosañca, mohābhāvamathāparaṃ;
Nekkhammaṃ pavivekañca, tathā nissaraṇaṃ budho.
1043.
Samārabbha visodhento, ajjhāsayamasesato;
Dhīro sampaṭipādeti, bhāvanāsukhamuttamaṃ.
1044.
Tato paṇītādhimutti, palibodhavinissaṭo;
Paripanthavinimutto, vigatāvaraṇālayo.
1045.
Bhāvanāninnasantāno, kallacitto visārado;
Kasiṇādikamārabbha, bhāveyya samathaṃ kathaṃ.
1046.
Pathavīkasiṇaṃ tāva, vidatthicaturaṅgulaṃ;
Katvānāruṇavaṇṇāya, mattikāya sumaṇḍalaṃ.
1047.
Yugamatte ṭhapetvāna, ṭhāne sukhanisinnako;
Pathavīti samaññāya, katvābhogaṃ tu bhāvaye.
1048.
Akatepi khalādimhi, akiccheneva maṇḍale;
Nimittaṃ jāyaticcāhu, pubbayogavato pana.
1049.
Āpomaṇḍalamuggaṇhe, bhājanādigate jale;
Tejamhi tejokasiṇaṃ, paṭacchiddādisaṃgate.
1050.
Sassaggādimhi kammante, vāyokasiṇamaṇḍalaṃ;
Paṭibhāgasamācāro, phuṭṭhaṭṭhāneva jāyati.
1051.
Nīlādikasiṇaṃ vatthe, pupphe vā vaṇṇadhātuyaṃ;
Ākāsamaṇḍalaṃ bhitti-chiddādimhi upaṭṭhitaṃ.
1052.
Chiddappaviṭṭhamālokaṃ, uggaṇheyya patiṭṭhitaṃ;
Sūriyālokādibhedaṃ, bhūmiyaṃ vātha bhittiyaṃ.
1053.
Dasadhā kasiṇesvevaṃ, yattha katthaci yogino;
Parikammaṃ karontassa, uggaho nāma jāyati.
1054.
Cittassupaṭṭhite tasmiṃ, passantasseva cakkhunā;
Uggahamhi nimittamhi, paṭipādeyya bhāvanaṃ.
1055.
Vikkhepaṃ vinivārento, paripanthe virājayaṃ;
Nimittābhimukheneva, mānasaṃ paṭipādaye.
1056.
Āsevantassa tassevaṃ, cittaṃ hoti samāhitaṃ;
Saṃklesā sannisīdanti, paṭibhāgo ca jāyati.
1057.
Tattha paṇṇattisaṅkhāte, nimitte bhāvanāmaye;
Tatheva paṭibhāgamhi, tato yuñjeyya bhāvanaṃ.
1058.
Tatthādhimutto satimā, nimittavidhikovido;
Indriyāni samānento, sappāyamupalakkhayaṃ.
1059.
Niggayha uddhataṃ cittaṃ, paggayha līnamānasaṃ;
Ūhataṃ sampahaṃsento, upekkhanto samāhitaṃ.
1060.
Reṇumhi uppaladale, sutte nāvāya nāḷiyā;
Yathā madhukarādīnaṃ, pavatti samma vaṇṇitā.
1061.
Cittapavattiākāraṃ, sādhukaṃ lakkhayaṃ budho;
Tathā samenākārena, pahitatto parakkame.
1062.
Samappavattamākāraṃ, sallakkhetvā nirantaraṃ;
Padahantassa tassevaṃ, appanā nāma jāyati.
1063.
Paṭibhāganimittaṃ tu, vaḍḍheyya kasiṇaṃ puna;
Upacārabhūmiyaṃ vā, appanāyaṃ va katthaci.
1064.
Ekaṅguladvaṅgulādi-vaseneva yathākkamaṃ;
Pharanto manasāyeva, nipuṇo yāvadicchakaṃ.
1065.
Tatthevaṃ paṭhamajjhānaṃ, patvāna paguṇaṃ tato;
Katvā ciṇṇavasībhūtā, tamhā vuṭṭhāya paṇḍito.
1066.
Vitakkādikathūlaṅgaṃ, pahānāya yathākkamaṃ;
Tatheva paṭipajjanto, pappoti dutiyādayo.
1067.
Dasadhā kasiṇānevaṃ, bhāvetvā pana yogino;
Catukkapañcakajjhānaṃ, katvā vikkhepanissaṭā.
1068.
Supakkhālitupaklesā , santacittā samāhitā;
Pavivekarasassādaṃ, anubhonti yathāsukhaṃ.
1069.
Asubhaṃ pana bhāvento, nimittaṃ yattha katthaci;
Uddhumātādibhedamhi, uggaṇheyyāsubhe kathaṃ?
1070.
Ekāhādimatikkantaṃ, uddhumātakamīritaṃ;
Vigatacchavi bībhacchaṃ, nīlākāraṃ vinīlakaṃ.
1071.
Vikiṇṇapubbakudhitaṃ, paribhinnaṃ vipubbakaṃ;
Viccheditaṅgapaccaṅgaṃ, vicchiddakaṃ kaḷevaraṃ.
1072.
Vividhākārapāṇehi, khajjamānaṃ vikhāditaṃ;
Vināsitaṅgapaccaṅgaṃ, vikkhittanti pavuccati.
1073.
Pādādibhaṅgavikkhittaṃ, hatavikkhittakaṃ mataṃ;
Lohitaṃ lohitākiṇṇaṃ, puḷavaṃ kimisaṅkulaṃ.
1074.
Aṭṭhisaṅkhalikāmattaṃ, aṭṭhikanti ca sabbathā;
Saṇṭhānākārabhedena, dasadhāsubhadesanā.
1075.
Tatthevaṃ dasadhā bhede, nijjīvakuṇapāsubhe;
Ujjhite bhūmibhāgasmiṃ, matakāye kaḷevare.
1076.
Labbhamānakamākāraṃ, oloketvā salakkhaṇaṃ;
Uggahetvāna cittena, taṃtaṃnāmena bhāvaye.
1077.
Paṭikūlañca jegucchaṃ, duggandhañca virūpakaṃ;
Harāyitamajaññañca, hīḷitaṃ vikkhitāsivaṃ.
1078.
Iccevamasubhākāre,
Katvābhogaṃ tu yogino;
Bhāventassupacāro ca,
Paṭibhāgo ca jāyati.
1079.
Paṭibhāganimittaṃ tu, upacārena sevato;
Appeti paṭhamajjhāna-metthevaṃ samathe nayo.
1080.
Vinā saddhammaṃ panidaṃ, sarīraṃ bālananditaṃ;
Vipattipariyosānaṃ, avassaṃ bhedagāmikaṃ.
1081.
Yathā idaṃ tathā etaṃ, yathā etaṃ tathā idaṃ;
Jīvamānañca nijjīvameva dhammaparāyaṇaṃ.
1082.
Sabhāvo sopi dehassa,
Sabbassāpi ca sabbathā;
Vicitabbā dhirenāpi,
Esāyaṃ niyatā gati.
1083.
Aniccaṃ khayadhammañca, dukkhameva bhayāvahaṃ;
Anattā ca parābhūtā, vibbhijjati khaṇe khaṇe.
1084.
Vināsamānassākāraṃ, tatthevaṃ pana passato;
Vipassanābhāvanāti, tamīrenti tathāgatā.
1085.
Bhāvanaṃ duvidhampetaṃ, bhāventi puna paṇḍitā;
Jīvamānepi kāyamhi, taṃtadākārasambhave.
1086.
Jīvamānopi kāyoyaṃ,
Kuṇapova sabhāvato;
Tamalaṅkārapaṭicchanno,
Bālānaṃ na pakāsati.
1087.
Bahi maṭṭhamupaṭṭhāti, anto kuṇapapūritaṃ;
Uggharantaṃ paggharantaṃ, navadvāramalassavaṃ.
1088.
Sarīraṃ niccaduggandhaṃ, nānākimisamākulaṃ;
Tacamaṃsapaṭicchannaṃ, aṭṭhipañjarasaṇṭhitaṃ.
1089.
Vaccakūpamidaṃ nāma, dvattiṃsāsucipūritaṃ;
Narānukkārabhūmīva, nekavassagaṇocitā.
1090.
Susānagamanosānaṃ, bahusādhāraṇāsubhaṃ;
Gaṇḍabhūtaṃ sallabhūtaṃ, bahudukkhanibandhanaṃ.
1091.
Nānābyādhisamākiṇṇaṃ , nānopaddavasaṃkulaṃ;
Nānānatthasamodhānaṃ, nānāsaṃklesavatthukaṃ.
1092.
Positampi ciraṃ kālaṃ, mamaṃkāramamāyitaṃ;
Lahudujjanamittova, pīḷitaṃ sampadussati.
1093.
Parihāyati nissāraṃ, jaratāpi taṃ yobbanaṃ;
Maccubhajjitamaccanta-masesaṃ paribhijjati.
1094.
Tathāpi jālasantāno, bahusambhārasaṅkhato;
Vatthālaṅkārasañchanno, mālāgandhādisobhito.
1095.
Saviññattivikārehi, vicittākāramaṇḍito;
Kāyo līḷavilāsehi, palambheti mahājanaṃ.
1096.
Vañcitā yena dummedhā, kāmaklesamalīmayā;
Pūrenti caturāpāyaṃ, māradheyyānusārino.
1097.
Evamādīnavaṃ ñatvā, pūtikāye vicakkhaṇā;
Asubhādikamākāra-mārabbha chandupaṭṭhahuṃ.
1098.
Yasmiṃ patanti kuṇape viparītasaññā,
Saṃklesapāpavasagā visamaṃ carantā;
Taṃ passathetamasubhampi vināsadhammaṃ,
Iccevamāha sugato dasadhā vibhāgaṃ.
1099.
Satthārā kasiṇañca yaṃ dasavidhaṃ vikkhepavikkhambhanaṃ,
Kāmaklesavināsanaṃ dasavidhaṃ yañcāsubhaṃ bhāsitaṃ;
Dibbabrahmasukhāvahaṃ samapadaṃ vijjodayaṃ yoginā,
Kammaṭṭhānamalaṃ tamuttamaguṇenāsevitaṃ sevituṃ.
Iti nāmarūpaparicchede kasiṇāsubhavibhāgo nāma
Aṭṭhamo paricchedo.
