Nội Dung Chính
3. Tatiyo paricchedo
Bhedasaṅgahavibhāgo
123.
Evaṃ bhedasabhāvesu, tesveva puna saṅgahaṃ;
Sabhāvatthavisesehi, pavakkhāmi ito paraṃ.
124.
Asādhāraṇañāṇehi, satthā vatthuvivecako;
Saṅgahetvā sabhāgehi, dhamme dassesi cakkhumā.
125.
Diṭṭhibhinivesaṭṭhena, yathābhūtasabhāvato;
Paramāmasaticcekā, parāmāsoti bhāsitā.
126.
Kilesāsucibhāvena, vaṇassāvaraso viya;
Ālimpantāva santānaṃ, savantīti pakāsitā.
127.
Kāmataṇhā bhavataṇhā, diṭṭhāvijjāti āsavā;
Cattāro āsavaṭṭhena, tayo dhammā sabhāvato.
128.
Etevo ghāti vuttāva, dvārālambābhivāhino;
Ottharitvā parābhūte, harantā pāṇino bhave.
129.
Yogāti cāhu te eva, pāṇino bhavayantake;
Dvārālambābhisambandhā, yantabandhāva yojitā.
130.
Santānamadhigaṇhantā, māluvāva mahātaruṃ;
Gaṇhantā daḷhamālambaṃ, maṇḍūkamiva pannago.
131.
Kāmataṇhā ca diṭṭhi ca, upādānā catubbidhā;
Diṭṭhi diṭṭhisīlabbata-mattavādoti bheditā.
132.
Kāyena kāyaṃ ganthentā, duppamuñcānuveṭhino;
Kathitā kāyaganthāti, taṇhābyāpādadiṭṭhiyo.
133.
Sīlabbataparāmāso, iti diṭṭhi vibheditā;
Idaṃsaccābhiniveso, iti cevaṃ catubbidhā.
134.
Nekkhammaṃ palibodhentā, bhāvanāparipanthakā;
Santānamaṇḍakosāva, pariyonandhakāti ca.
135.
Kāmacchando ca byāpādo, thinamiddhañca saṃsayo;
Avijjuddhaccakukkuccamiti nīvaraṇā matā.
136.
Āgāḷhaṃ pariyādāya, ogayhanuppavattino;
Yopparogāva santāna-manusentīti bhāsitā.
137.
Kāmarāgo bhavarāgo, paṭigho mānadiṭṭhiyo;
Kaṅkhāvijjāti satteva, cha dhammānusayā matā.
138.
Dvārālambaṇabandhena, pāṇīnaṃ bhavamaṇḍale;
Saṃyojanāni vuttāni, pāsabandhāva pakkhinaṃ.
139.
Kāmarūpārūparāgā, paṭigho mohasaṃsayo;
Diṭṭhi sīlabbataṃ māno, uddhaccena dasā bhave.
140.
Rūpārūparāguddhaccaṃ, abhidhamme vinā puna;
Bhavarāgissa maccheraṃ, gahetvā dasadhā siyuṃ.
141.
Saṃklepayanti santānaṃ, upaghātenti pāṇino;
Sahajāteklesentīti, kilesāti pakāsitā.
142.
Lobho doso ca moho ca,
Diṭṭhi māno ca saṃsayo;
Thināhirikanottappa-
Muddhaccena siyuṃ dasa.
143.
Navasaṅgahitā ettha, diṭṭhilobhā pakāsitā;
Sattasaṅgahitāvijjā, paṭigho pañcasaṅgaho.
144.
Catusaṅgahitā kaṅkhā, mānuddhaccā tisaṅgahā;
Dukasaṅgahitaṃ thīnaṃ, kukkuccamekasaṅgahaṃ.
145.
Dvidhāhirikanottappa-missāmacchariyaṃ tathā;
Iccevaṃ dasadhā vuttā, pāpakesveva saṅgahā.
146.
Parāmāsāsavoghā ca, yogupādānaganthato;
Nīvāraṇānusayato, saṃyojanakilesato.
147.
Cuddaseva tu saṅkhepā, sattapaññāsa bhedato;
Yathādhammānusārena, cittuppādesu yojaye.
148.
Tatopare noparāmā-sādibheditasaṅgahā;
Cittaṃ cetasikaṃ rūpaṃ, nibbānamiti dīpaye.
149.
Iccākusaladhammānaṃ, ñatvā saṅgahamuttaraṃ;
Missakā nāma viññeyyā, yathāsambhavato kathaṃ;
150.
Lobho doso ca moho ca,
Ekantākusalā tayo;
Alobhādosāmoho ca,
Kusalābyākatā tathā.
151.
Pādapasseva mūlāni, thirabhāvāya paccayā;
Mūlabhāvena dhammānaṃ, hetū dhammā cha dīpitā.
152.
Vitakko ca vicāro ca, pīti cekaggatā tathā;
Somanassaṃ domanassaṃ, upekkhāti ca vedanā.
153.
Āhaccupanijjhāyantā, nijjhānaṭṭhena paccayā;
Jhānadhammāti satthāha, pañca vatthusabhāvato.
154.
Sammādiṭṭhi ca saṅkappo, vāyāmo viratittayaṃ;
Sammāsati samādhī ca, micchādiṭṭhi ca sambhavā.
155.
Sammāmicchā ca nīyantā, niyyānaṭṭhena paccayā;
Maggaṅgā dvādasakkhātā, nava dhammā sabhāvato.
156.
Attabhāvaṃ pavattentā, ojaṭṭhamakavedanaṃ;
Paṭisandhināmarūpa-māharantā yathākkamaṃ.
157.
Kabaḷīkāro āhāro,
Phasso sañcetanā tathā;
Viññāṇamiti cattāro,
Āhārāti pakāsitā.
158.
Dhammānaṃ sahajātānaṃ, indriyaṭṭhena paccayā;
Attānamissaraṭṭhena, anuvattāpakā tathā.
159.
Saddhā ca sati paññā ca, vīriyekaggatāpi ca;
Vedanā jīvitaṃ cittaṃ, aṭṭha rūpindriyāni ca.
160.
Kathaṃ jīvitamekaṃ tu, sukhaṃ dukkhanti vedanā;
Somanassaṃ domanassaṃ, upekkhāti ca bheditā.
161.
Paññādimaggenaññāta-ññassāmītindriyaṃ bhave;
Majjhe aññindriyamante, aññātāvindriyaṃ tathā.
162.
Soḷaseva sabhāvena, indriyaṭṭhavibhāgato;
Indriyānīti vuttāni, bāvīsati vibhāvaye.
163.
Daḷhādhiṭṭhitasantānā , vipakkhehi akampiyā;
Balavantasabhāvena, baladhammā pakāsitā.
164.
Saddhā sati hirottappaṃ, vīriyekaggatā tathā;
Paññāhirikānottappa-miccevaṃ navadhā matā.
165.
Jeṭṭhā pubbaṅgamaṭṭhena, puññāpuññapavattiyaṃ;
Paccayādhippateyyena, sahajānaṃ yathārahaṃ.
166.
Cattārodhipatī vuttā, ādhippaccasabhāvato;
Chando cittañca vīriyaṃ, vīmaṃsāti ca tādinā.
167.
Pañcasaṅgahitā paññā, vāyāmekaggatā pana;
Catusaṅgahitā cittaṃ, sati ceva tisaṅgahā.
168.
Saṅkappo vedanā saddhā, dukasaṅgahitā matā;
Ekekasaṅgahā sesā, aṭṭhavīsati bhāsitā;
Iccevaṃ sattadhā bhedo, vutto missakasaṅgaho.
169.
Hetujhānaṅgamaggaṅgā, āhārindriyato tathā;
Balādhippatito ceva, puññāpuññādimissatā;
Chattiṃseva sabhāvena, catusaṭṭhi pabhedato.
170.
Iccevaṃ saṅgahetvāna, vibhāveyya tato paraṃ;
Cittuppādapabhedesu, yathāsambhavato kathaṃ.
171.
Sitāvajjanaviññāṇaṃ, sampaṭicchanatīraṇā;
Aṭṭhārasāhetukāva, momūhā ekahetukā.
172.
Sesā tu kusalā ñāṇaviyuttā ca dvihetukā;
Cittuppādāpare satta-cattālīsa tihetukā.
173.
Pañcaviññāṇamajjhānaṃ , dvijhānaṅgikamīritaṃ;
Catutthapañcamajjhānaṃ, tijhānaṃ tatiyaṃ matā.
174.
Catujhānaṃ tu dutiyaṃ, kāme ca sukhavajjitā;
Pañcajhānaṃ tu paṭhamaṃ, kāme ca sukhitā matā.
175.
Paṭhamānuttaraṃ jhānaṃ, aṭṭhamaggaṅgikaṃ mataṃ;
Sattamaggaṅgikaṃ nāma, sesajhānamanuttaraṃ.
176.
Lokiyaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ, tathā kāme tihetukā;
Pañcamaggaṅgikā nāma, cittuppādā pakāsitā.
177.
Sesaṃ mahaggataṃ jhānaṃ, sampayuttā ca diṭṭhiyā;
Ñāṇena vippayuttā ca, catumaggaṅgikā matā.
178.
Paṭighuddhaccayuttā ca, vippayuttā ca diṭṭhiyā;
Timaggaṅgaṃ dumaggaṅgaṃ, kaṅkhitaṃ samudīritaṃ.
179.
Na hontāhetuke maggā, cittaṭṭhiti ca kaṅkhite;
Viditā niyatatā ca, lokiyesu na uddhaṭā.
180.
Kāmesu kabaḷīkāro, anāhāro asaññino;
Cittuppādesu sabbattha, āhārattayamīritaṃ.
181.
Indriyāni vibhāveyya, navadhānuttare budho;
Aṭṭhadhā samudīreyya, lokiyesu tihetuke.
182.
Sattadhā pana ñāṇena, vippayutte pakāsaye;
Sitavoṭṭhabbanāpuññe, pañcadhā kaṅkhite pana.
183.
Catudhā tividhā sese, cittuppāde samīraye;
Tihetukā sattabalā, chabalā tu duhetukā.
184.
Catubalā akusalā, kaṅkhitaṃ tibalaṃ mataṃ;
Dvibalaṃ sitavoṭṭhabba-mabalaṃ sesamīritaṃ.
185.
Javanedhipatīnaṃ tu, yo koceko tihetuke;
Dvihetuke vā kusale, vīmaṃsā nopalabbhati.
186.
Lokiyesu vipākesu,
Mohamūle ahetuke;
Yathāsambhavavuttittā,
Natthādhipati kocipi.
187.
Sambhoti kāyaviññāṇe, puññapāke sukhindriyaṃ;
Dukkhindriyampi tattheva, pāpapākamhi bhāsitaṃ.
188.
Santīraṇañca hasanaṃ, somanassāni soḷasa;
Paṭhamādicatujjhānaṃ, somanassayutaṃ bhave.
189.
Domanassayuttā dveva, cittuppādā pakāsitā;
Tadaññe pana sabbepi, pañcapaññāsupekkhakā.
190.
Vedanāsampayogañca, vinibbhujjevamaṭṭhadhā;
Hetuyogādibhedehi, cittuppādā pakāsitā.
191.
Taṃtaṃviyogabhedañca, paccekamatha missitaṃ;
Yathāvuttānusārena, yathāsambhavato naye.
192.
Iccevaṃ pana yojetvā, cittuppādesu missakaṃ;
Tato ñeyyā visuddhā ca, bodhipakkhiyasaṅgahā.
193.
Kāye ca vedanācitte, dhammesu ca yathārahaṃ;
Asubhaṃ dukkhamanicca-manattāti supaṭṭhitā.
194.
Sammāsati paniccekā, kiccagocarabhedato;
Satipaṭṭhānanāmena, cattāroti pakāsitā.
195.
Uppannānuppannapāpa-pahānānuppādanāya ca;
Anuppannuppannehi vā, nibbattiabhivuddhiyā.
196.
Padahantassa vāyāmo, kiccābhogavibhāgato;
Sammappadhānanāmena, cattāroti pakāsitā.
197.
Iddhiyā pādabhūtattā, iddhipādāti bhāsitā;
Chando cittañca vīriyaṃ, vīmaṃsāti catubbidhā.
198.
Pañca saddhā sati paññā, vīriyekaggatā tathā;
Indriyānindriyaṭṭhena, balaṭṭhena balāni ca.
199.
Sati dhammavicayo ca, tathā vīriyapītiyo;
Passaddhekaggatāpekkhā, bujjhantassaṅgabhāvato.
200.
Bojjhaṅgāti visesena, satta dhammā pakāsitā;
Niyyānaṭṭhena maggaṅgā, sammādiṭṭhādiaṭṭhadhā.
201.
Chasaṅgahettha vāyāmo, satipaññā samīritā;
Pañcasaṅgahitā nāma, samādhi catusaṅgaho.
202.
Saddhā dusaṅgahā vuttā, sesā ekekasaṅgahā;
Iccevaṃ sattadhā bhedo, bodhipakkhiyasaṅgaho.
203.
Satipaṭṭhānasammappadhānato iddhipādato;
Indriyabalabojjhaṅgā, maggabhedā ca bhāsitā.
204.
Chando cittamupekkhā ca, saddhāpassaddhipītiyo;
Sammādiṭṭhi ca saṅkappo, vāyāmo viratittayaṃ.
205.
Sammāsati samādhīti, dīpitā bodhipakkhiyā;
Cuddasā dhammato honti, sattatiṃsa pabhedato.
206.
Yehi dhammehi bujjhanto, saccāni paṭivijjhati;
Samattānuttare honti, na vā saṅkappapītiyo.
207.
Pubbabhāgepi labbhanti, lokiyamhi yathārahaṃ;
Nibbedhabhāvanākāle, chabbisuddhipavattiyaṃ.
208.
Iccevaṃ tividhā bhedaṃ, vibhāveyya yathārahaṃ;
Sabhāvabhedabhinnānaṃ, sabhāgatthehi saṅgahaṃ.
209.
Bhedasaṅgahavidūhi vaṇṇitaṃ, bhedasaṅgahavimuttisāsane;
Bhedasaṅgahanayatthamuttamaṃ, bhedasaṅgahamukhaṃ pakāsitaṃ.
210.
Dhammasabhāvavibhāgabudhevaṃ, dhammadisampatisāsanadhamme;
Dhammavibhūtivibhūsitacittā, dhammarasāmatabhāgi bhavanti.
Iti nāmarūpaparicchede bhedasaṅgahavibhāgo nāma
Tatiyo paricchedo.
TẢI MOBILE APP PHẬT GIÁO THERAVĀDA ĐỂ XEM THÊM NHIỀU THÔNG TIN HỮU ÍCH (ANDROID & IOS)
