Nội Dung Chính
ĐỨC BỒ TÁT GẶP ĐẠO SĨ LOÃ THỂ UPAKA
Đức Thế Tôn đi không xa khỏi Cây Bồ Đề bao nhiêu (khoảng 6 dặm trên đường đến Gāyā) thì gặp đạo sĩ loã thể Upaka, đệ tử của Nātaputta giáo chủ vĩ đại của Phái Loã Thể. Nhìn thấy Đức Thế Tôn vị này đã nói, “Này Hiền giả, nét mặt của bạn thật trong sáng và thanh thản, nước da của bạn thật thanh tịnh và sáng chói. Nhân danh ai bạn xuất gia? Ai là đạo sư của bạn? Bạn thọ Pháp của ai?” Đức Thế Tôn trả lời:
Sabbābhibhu sabbaviduhamasami
Sabbesu Dhammesu anupalitto
Sabinjho taṇhākkhaye vimutto
SayaṃAbhiññāya kamuddiseyyaṃ.
Ta (là) bậc vượt qua tất cả
Bậc thông suốt các pháp;
Ái diệt tận, giải thoát
Do đoạn trừ dục tham
Tựmình đắc thắng trí
Ta gọi ai thầy ta?
Thậm chí Đức Thế Tôn còn tự giới thiệu địa vị của mình một cách rõ ràng hơn, như sau:
Na me ācariyo atthi
Sadiso me na vijjati
Sadevakasamim lokasamin
Nattni me patipuggalo
Ta không có đạo sư,
Bậc như ta không có,
Giữa thếgiới nhân, thiên,
Không có ai bằng ta.
Nghe điều này Upaka tự hỏi không biết Đức Thế Tôn đã đắc A-la-hán Thánh Quả chưa.
Đức Phật trả lời:
Ahaṃhi arahā lole
Ahaṃsatthā anuttaro
Ekomhi Sammāsambuddho
Sitibhutosami Nibbuto.
Quả thực, Ta là bậc A-la-hán trên đời
Bậc đạo sư không có ai sánh bằng,
Đức Phật chánh đẳng giác duy nhất,
Mọi tham ái đã được dập tắt,
Ta đạt đến Niết Bàn Tịch Tịnh.
Upaka lúc đó mới hỏi Đức Thế Tôn xem ngài đang đi đâu và vì mục đích gì. Đức Phật trả lời:
Để chuyển Bánh Xe Pháp (Chuyển Pháp Luân)
Ta đến thành Kāsi.
Giữa thế giới mù loà
Đánh lên trống Bất Tử.
Nghe như vậy, Upaka nghi ngờ: “Theo cách bạn tự xưng, bạn xứng đáng là bậc Chiến thắng Vô Tận chăng?”. Và Đức Phật đã nói:
Mādisā ve jinā honti, Ye pattā Āsavakkhayam
Jitā me pāpakā Dhammā, tasamāhamupaka jino
“Như Ta, bậc Thắng giả,
Những ai chứng lậu tận
Ác pháp, Ta nhiếp phục,
Do vậy, Ta vô địch”. (Này Upaka)
(Những ai là Bậc Chiến Thắng giống như Ta đều đã đạt đến chỗ diệt tận các lậu hoặc. Ta đã đánh bại mọi ý nghĩ ác, ý tưởng ác, ý niệm ác. Vì lý do đó, này Upaka, Ta là Bậc Chiến Thắng (Jina).
Upaka thuộc phái du sĩ loã thể dưới sự lãnh đạo của Nātaputta, người được những đệ tử của mình gọi là Bậc Chiến Thắng (Jina). Trong câu trả lời của ngài, Đức Thế Tôn giải thích rằng chỉ những người đã thực sự dập tắt các lậu hoặc, diệt tận mọi phiền não, giống như ngài, mới được phép gọi là Bậc Chiến Thắng.
KHI BỊ MÙ QUÁNG BỞI QUAN NIỆM SAI LẦM SẼ KHÔNG THẤY CHÂN LÝ
Sau khi Đức Thế Tôn tuyên bố rằng ngài thực sự là một Bậc Chiến Thắng vô tận, du sĩ loã thể Upaka lẩm bẩm, “Mong rằng sự tình là vậy, này ông bạn”, rồi lắc đầu và nhường đường cho Đức Thế Tôn tiếp tục cuộc hành trình của ngài.
Về sự kiện gặp gỡ của Upaka với Đức Phật này có một điều quan trọng cần phải ghi nhớ. Ở đây Upaka được đối diện với một Bậc Giác Ngộ đích thực nhưng ông vẫn không nhận ra. Ngay cả khi Đức Thế Tôn công khai thú nhận mình thực sự là một vị Phật, Upaka vẫn hoài nghi bởi vì ông đang chấp chặt vào những tà kiến của phái du sĩ loã thể. Ngày nay cũng vậy có những người, đang hành theo tà đạo, khi được nghe nói về pháp môn thực hành chân chánh, họ vẫn không tin. Sự xét đoán sai lầm này là do tà kiến và cần phải thận trọng tránh. Mặc dù Upaka không tỏ ra chấp nhận hoàn toàn những gì Đức Phật nói, song có vẻ như ông đã ra đi với một chút niềm tin nào đó nơi ngài, vì sau một thời gian ông đã quay trở lại với Đức Phật. Chú giải nói rằng, một thời gian sau cuộc chia tay với Đức Phật, ông hoàn tục và cưới cô con gái của một người thợ săn, tên Capa, khi đứa con trai đầu lòng được sanh ra, ông trở nên nhàm chán đời sống gia chủ và xuất gia làm sa-môn dưới Đức Thế Tôn. Thực hành theo lời dạy của Đức Phật, ông đạt đến giai đoạn Bất-Lai (Thánh A-na-hàm). Vào lúc thân hoại mạng chung ông sanh lên cõi Vô Phiền của Tịnh Cư Thiên (Suddhāvāsa Avihā), nơi đây, không lâu sau đó, ông đạt đến A-la-hán Thánh Quả. Do thấy trước quả lợi ích sinh ra từ cuộc gặp gỡ với Upaka này mà Đức Thế Tôn đã thân hành đi bộ suốt một chặng đường dài đến Benares và đã trả lời tất cả những câu hỏi của Upaka vậy.
