CHƯƠNG VI: LÀM THẾ NÀO ĐỂ RÚT NGẮN MỘT CÂU
Khi đặt câu, ta luôn luôn nên dùng càng ít chữ càng tốt để diễn đạt ý nghĩa cần diễn đạt. (Tuy nhiên điều này thật khó đối với người mới học, vì chỉ biết một số chữ giới hạn)
Hợp cú sau đây:
- “Ekadā Bhagavā Sāvatthiyaṃ vihari, tadā devatā āgantvā dhammaṃ suṇiṃsu”
Có thể được rút ngắn và đổi thành một câu đơn giản như sau: “Bhagavati Sāvatthiyaṃ viharante devatā ‘gantvā dhammaṃ suṇiṃsu”
- “Yattha manussā vasanti, tattha sonā ca gnā ca vasanti”
Có thể rút ngắn: “manussānaṃ vasanaṭṭhāne soṇa gonā ca vasanti”
- “Yo tena saddhiṃ idh’ āgami, so amhehi saddhiṃ vāpiṃ gamissati”
Có thể rút ngắn: “Yena saddhiṃ idhāgato amhehi vāpiṃ gamissati”
- “Yadā kukkuṭā ravissanti, tadā so āgamissati”.
Có thể rút ngắn: “Kukkuṭānaṃ ravanakāle so āgamissati”
- “Te yathā kathenti, tathā na karonti”
Có thể rút ngắn: “Te yathākathitaṃ na karonti”
- “Yadā vassati, tadā devo nadiyo vāpiyo ca pūreti”
“Devo vassanto nadī – vāpiyo pūreti”
- “Yadā tvaṃ nahāyissasi tadā ahaṃ api nahāyissāmi”
“Tvayi nahāyante (hay tare nahānakāle) ahaṃ pi nahāyissāmi”
Những đoạn sau đây được trích từ Sớ Giải Trường Bộ Kinh:
- “Nanu idān’ eva divasakaro atthaṅgato? So kathaṃ imaṃ puṇṇacandaṃ anubandhamāno uggacchissati?
Khi làm ngắn lại: “Idhān’ eva atthaṅgato divasakaro kathaṃ puṇṇacandaṃ anubandhamāno uggacchissati?”
- “Yassa yassa hi raññā saddhiṃ saddhiṃ gantukāmatā uppajjati so so ākāsagato va hoti”.
Rút ngắn: “Raññā saddhiṃ gantukāmā sabbe ākāsagatā honti”
- “Yasmiṃ padese cakkaratanam. patiṭṭhāsi, tattha rājā vāsaṃ upagacchi saddhiṃ parisāya”
Rút ngắn: “Cakkaratanaṃ patiṭṭhitaṭṭhāne sapariso rājā vāsam upagacchi”
- “Natthi so satto nāma yo paccatthika – saññāya taṃ rājānaṃ ārabbha āvudhaṃ ukkhipituṃ visaheyya”
Rút ngắn: “Tasmiṃ rājini paccatthika – saññāya āvudhaṃ ukkhi – pituṃ samattho koci satto nāma natthi.”
- “Bhagavā pi setacchattam. Pahāya hatthagataṃ …. rajjaṃ nissajjitvā pabbajito, te pi setacchattāni pahāya hatthagatāni rajjāni nissajjitvā pabbajitā”
Rút ngắn: “Bhagavā pi te pi setacchattāni pahāya hatthagata – rajjāni nissajjitvā pabbajitā.”
- “Tumhe kapilavatthu – vāsike gahetvā gajjatha, ye soṇa – sigālādayo viya attano bhaginīhi saddhiṃ saṃvasiṃsu”
Rút ngắn: “Soṇa – sigālādayo viya sakabhaginiihi saha vutthe kapilavatthu – vāsike gahetvā tumhe gajjatha.”
- “Rājānaṃ passituṃ āgacchantā aññassa rajjaṃ apīḷetvā attano attano rajjapadesen’ eva āgamissanti c’ eva gamissanti cāti”
Rút ngắn: Rājadassanaṃ āgacchantā pararajjaṃ apīḷetvā saka – saka – rajjappadeseh’ eva gamanāgamanaṃ karissantī ti.
- “Sā pattaṃ gahetvā ākāse khipi, patto ākāse aṭṭhāsi”
Rút ngắn: “Tāya gahetvā ākāsaṃ khitto patto tattha aṭṭhāsi”
- “Bhagavā mahā – bhikkhusaṅgha – parivuto Rājagahaṃ agamāsi, tattha gatakāle mahā – moggallānatthero parinibbāyi”
Rút ngắn: “Mahābhikkhusaṅgha – parivute Bhagavati Rājagahaṃ gate Mahā – Moggallānatthero parinibbāyi.”
