Nội Dung Chính
Ngày lịch sử trọng đại trong Phật-Giáo
Trong Phật-giáo, có những ngày lễ lịch sử trọng đại đáng ghi nhớ:
* Ngày rằm tháng tư là ngày Đức-Bồ-tát Thái-tử Siddhattha đản sinh ra đời tai khu vườn Lumbinī (nay thuộc về nước Nepal).
– 35 năm sau, vào ngày rằm tháng tư, Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác Siddhattha trở thành Đức-Phật Chánh-Đẳng-Giác có danh hiệu là Đức-Phật Gotama tại khu rừng khu Uruvelā, tròn đúng 35 tuổi (nay là Buddhagayā, nước India).
– Đức-Phật Gotama thuyết pháp tế độ chúng-sinh suốt 45 năm, đến ngày rằm tháng tư, Đức-Phật Gotama tịch diệt Niết-bàn tại khu rừng Kusinārā, lúc tròn đúng 80 tuổi (nước India).
* Ngày rằm tháng sáu (2 tháng sau khi trở thành Đức-Phật Gotama), Đức-Phật Gotama thuyết giảng bài kinh Chuyển-Pháp-Luân đầu tiên để tế độ nhóm 5 tỳ-khưu, chỉ có Ngài Đại-Trưởng-lão Koṇḍañña chứng ngộ chân-lý tứ Thánh-đế đầu tiên y theo Đức-Phật, chứng đắc Nhập-lưu Thánh-đạo, Nhập-lưu Thánh-quả, Niết-bàn, trở thành bậc Thánh Nhập-lưu đầu tiên trong giáo-pháp của Đức-Phật Gotama, nên Ngài Đại-Trưởng-lão Koṇḍañña có tên mới là Aññāsi-koṇḍañña.
Đức-Phật Gotama cho phép Ngài Đại-Trưởng-lão Aññāsikoṇḍañña xuất gia trở thành vị tỳ-khưu đầu tiên trong giáo-pháp của Đức-Phật Gotama, đồng thời Tam-bảo: Đức-Phật-bảo, Đức-Pháp-bảo, Đức-Tăng-bảo đầy đủ trọn vẹn hoàn toàn xuất hiện trên thế gian, vào ngày rằm tháng 6.
* Ngày rằm tháng giêng (sau khi Đức-Phật Gotama thuyết giảng bài kinh Chuyển-Pháp-luân 7 tháng) là ngày Đại-hội chư Thánh-Tăng gồm có 1.250 vị Thánh A-ra-hán lần đầu tiên của Đức-Phật Gotama, tại ngôi chùa Veḷuvana, gần kinh-thành Rājagaha.
Buddhakicca: Phận sự của Đức-Phật
Đức-Phật hằng ngày đêm có 5 phận sự:
1- Purebhattakicca: Phận sự buổi sáng trước khi độ ngọ.
2- Pacchābhattakicca: Phận sự sau khi độ ngọ.
3- Paṭhamayāma: Phận sự canh đầu đêm.
4- Majjhimayāma: Phận sự canh giữa đêm.
5- Pacchimayāma: Phận sự canh chót đêm.
Giảng giải
1- Phận sự buổi sáng trước khi độ ngọ như thế nào?
Mỗi buổi sáng đến giờ đi khất thức, khi thì Đức-Phật ngự đi một mình để tế độ chúng-sinh nào đó, khi thì Đức-Phật ngự đi cùng với chư tỳ-khưu-Tăng vào xóm làng, kinh-thành, … để khất thực. Khi Đức-Phật thọ thực xong, số dân chúng kính thỉnh Đức-Phật thuyết pháp, hoặc số dân chúng xin thọ phép quy-y Tam-bảo, hoặc số người xin Đức-Phật cho phép xuất gia, rồi Đức-Phật ngự trở về chùa.
2- Phận sự sau khi độ ngọ như thế nào?
Khi ngự trở về chùa, rửa chân xong, Đức-Phật đứng trên bục giảng khuyên dạy chư tỳ-khưu rằng:
“Bhikkhve appamādena sampādetha!
Dullabho Buddhuppādo lokasmiṃ.
Dullabho manussattapaṭilābho.
Dullabhā khaṇasampatti.
Dullabhā pabbajjā.
Dullabhaṃ saddhammassavanaṃ.”
– Này chư tỳ-khưu! Các con hãy nên cố gắng tinh-tấn hoàn thành mọi phận sự tứ Thánh-đế bằng pháp không dể duôi (không thất niệm) thực-hành pháp-hành tứ-niệm-xứ.
* Đức-Phật xuất hiện trên thế gian là một điều khó.
* Được sinh làm người là một điều khó.
* Có cơ hội thực-hành phạm-hạnh cao thượng là một điều khó.
* Được xuất gia trở thành tỳ-khưu là một điều khó.
* Được nghe chánh-pháp của Đức-Phật là một điều khó.
Đó là các điều khó được mà Đức-Phật hằng ngày thường khuyên dạy nhắc nhở chư tỳ-khưu chớ nên dể duôi.
Sau khi khuyên dạy xong, Đức-Phật ngự vào cốc Gandhakuṭi, còn chư tỳ-khưu mỗi vị ở một nơi, thực-hành pháp-hành thiền-định, hoặc thực-hành pháp-hành thiền-tuệ.
3- Phận sự canh đầu đêm như thế nào?
Canh đầu đêm, Đức-Phật giáo huấn chư tỳ-khưu, có số chư tỳ-khưu hỏi chánh-pháp, có số chư tỳ-khưu xin thọ pháp-hành thiền-định, pháp-hành thiền-tuệ, có số chư tỳ-khưu nghe Đức-Phật thuyết pháp. Qua hết canh đầu đêm, chư tỳ-khưu đảnh lễ Đức-Phật, trở về chỗ ở của mình.
4- Phận sự canh giữa đêm như thế nào?
Canh giữa đêm, Đức-Phật cho phép chư-thiên, chư phạm-thiên trong các cõi trời dục-giới, các tầng trời sắc-giới phạm-thiên đến hầu đảnh lễ Đức-Phật, rồi đứng một nơi hợp lẽ, bạch hỏi pháp, Đức-Phật giảng giải các câu hỏi của chư-thiên, chư phạm-thiên xong. Qua hết canh giữa đêm, chư-thiên, chư phạm-thiên đảnh lễ Đức-Phật, xin phép trở về cõi-giới của mình.
5- Phận sự canh chót đêm như thế nào?
Đức-Phật phân chia canh chót làm 3 thời:
– Thời gian đầu: Đức-Phật ngự đi kinh hành.
– Thời gian giữa: Đức-Phật ngự vào cốc Gandhakuṭi nghỉ ngơi, nằm nghiêng bên phải, có chánh-niệm và trí-tuệ-tỉnh-giác định giờ tỉnh đậy.
– Thời gian cuối: Đức-Phật nhập thiền đại-bi, khi xả thiền, Đức-Phật xem xét chúng-sinh trong các cõi-giới bằng Phật-nhãn, xem xét chúng-sinh nào đã từng có duyên lành với Đức-Phật, hoặc đã từng thực-hành các pháp-hạnh ba-la-mật từ vô số kiếp quá-khứ. Kiếp hiện-tại này có khả năng chứng ngộ chân-lý tứ Thánh-đế, chứng đắc Thánh-đạo, Thánh-quả và Niết-bàn, chúng-sinh ấy dù gần dù xa, dù trong cõi người, dù trong cõi-giới khác, Đức-Phật vẫn ngự đến tận nơi để tế độ chúng-sinh ấy.
Mỗi ngày mỗi đêm, Đức-Phật thực-hành đầy đủ 5 phận sự suốt 45 năm, cho đến phút cuối cùng Đức-Phật tịch diệt Niết-bàn.
Bài viết trích từ cuốn Ngày Rằm Tháng Tư Trong Phật Giáo – Tỳ Khưu Hộ Pháp (Dhammarakkhita Bhikkhu) biên soạn. Xem bản PDF cuốn sách tại đây. Xem bộ Nền Tảng Phật Giáo và các sách khác cùng tác giả tại đây.
TẢI MOBILE APP PHẬT GIÁO THERAVĀDA ĐỂ XEM THÊM NHIỀU THÔNG TIN HỮU ÍCH (ANDROID & IOS)
