Nội Dung Chính
Lớp Kinh Pháp Cú Dhammapada Pali: Câu 137-138-139-140 (Tiếp Theo)
DHAMMAPADA – PHÁP CÚ
(Kệ ngôn & thích nghĩa theo Chú giải)
Trích lục: Sư Thiện Hảo (Bhik. Vāyāma)
137., 138., 139., & 140. = Mahāmoggallānattheravatthu
137. “Yo daṇḍena adaṇḍesu, appaduṭṭhesu dussati;
Dasannamaññataraṃ ṭhānaṃ, khippameva nigacchati.
Kệ ngôn:
Ai gây hại, đánh đập
Chư vô hại, vô nhiễm
Thì sớm gánh chịu lấy
Một trng mười điều khổ
138. “Vedanaṃ pharusaṃ jāniṃ, sarīrassa va bhedanaṃ; 62
Garukaṃ vāpi ābādhaṃ, cittakkhepañca 63 pāpuṇe.
Kệ ngôn:
Có khổ thọ, tổn thất
Và thương tổn thân thể
Có tật bệnh nguy kịch
Và có tâm điên loạn
139. “Rājato vā upasaggaṃ, 64 abbhakkhānañca 65 dāruṇaṃ;
Parikkhayañca 66 ñātīnaṃ, bhogānañca 67 pabhaṅguraṃ. 68
Kệ ngôn:
Có hiểm họa từ Vua
Bị cáo buộc trọng tội
Có tổn thất quyến thuộc
Và khánh kiệt tài sản.
140. “Atha vāssa agārāni, aggi ḍahati pāvako;
Kāyassa bhedā duppañño, nirayaṃ sopapajjati. 69“
Kệ ngôn:
Hoặc nhà cửa kẻ ấy
Bị lửa thiêu rụi hết
Và sau khi mệnh chung
Thiểu trí đọa địa ngục
Tattha adaṇḍesūti kāyadaṇḍādirahitesu khīṇāsavesu. Appaduṭṭhesūti paresu vā attani vā niraparādhesu. Dasannamaññataraṃ ṭhānanti dasasu dukkhakāraṇesu aññataraṃ kāraṇaṃ. Vedananti sīsarogādibhedaṃ pharusaṃ vedanaṃ. Jāninti kicchādhigatassa dhanassa jāniṃ. Bhedananti hatthacchedādikaṃ sarīrabhedanaṃ. Garukanti
pakkhahataekacakkhukapīṭhasappikuṇībhāvakuṭṭharogādibhedaṃ garukābādhaṃ vā. Cittakkhepanti ummādaṃ. Upasagganti yasavilopasenāpatiṭṭhānādiacchindanādikaṃ rājato upasaggaṃ vā. Abbhakkhānanti adiṭṭhaasutaacintitapubbaṃ “idaṃ sandhicchedādikammaṃ, idaṃ vā rājāparādhitakammaṃ tayā kata”nti evarūpaṃ dāruṇaṃ abbhakkhānaṃ vā. Parikkhayaṃ va ñātīnanti attano avassayo bhavituṃ samatthānaṃ ñātīnaṃ parikkhayaṃ vā. Pabhaṅguranti pabhaṅgubhāvaṃ pūtibhāvaṃ. Yaṃ hissa gehe dhaññaṃ, taṃ pūtibhāvaṃ āpajjati, suvaṇṇaṃ aṅgārabhāvaṃ, muttā kappāsaṭṭhibhāvaṃ, kahāpaṇaṃ kapālakhaṇḍādibhāvaṃ, dvipadacatuppadā kāṇakuṇādibhāvanti attho. Aggi ḍahatīti ekasaṃvacchare dvattikkhattuṃ aññasmiṃ ḍāhake avijjamānepi asaniaggi vā patitvā ḍahati, attanova dhammatāya uṭṭhito pāvako vā ḍahatiyeva. Nirayanti diṭṭheva dhamme imesaṃ dasannaṃ ṭhānānaṃ aññataraṃ patvāpi ekaṃsena samparāye pattabbaṃ dassetuṃ “nirayaṃ sopapajjatī”ti vuttaṃ.
62 sarīrassa pabhedanaṃ (syā.)
63 cittakkhepaṃ va (sī. syā. pī.)
64 upassaggaṃ (sī. pī.)
65 abbhakkhānaṃ va (sī. pī.)]
66 parikkhayaṃ va (sī. syā. pī.)
67 bhogānaṃ va (sī. syā. pī.)
68 pabhaṅgunaṃ (ka.)
69 so upapajjati (sī. syā.)
