Tích Truyện Pháp Cú
Phẩm Bà La Môn
Vua A Xà Thế Đánh Chiếm Lâu Đài Jotika
Ai ở đời đoạn ái …
Đức Thế Tôn dạy những lời này khi Ngài đang ở tại Trúc Lâm, liên quan đến Tôn giả Jotika.
Sau khi âm mưu với Đề-bà-đạt-đa giết cha là vua Bình Sa Vương để lên ngôi, vua A-xà-thế tự nghĩ: “Bây giờ ta sẽ chiếm tòa lâu đài quan chưởng khố”. Vua nai nịt, chuẩn bị khí giới như lúc ra trận, kéo quân đi. Nhưng vừa thấy bóng mình và đoàn quân phản chiếu trên các bức tường chạm châu ngọc, vua nghĩ: “Chủ nhân đã sẵn sàng khí giới để chiến đấu, đang cùng gia nhân tiến ra” nên không dám tiến lại gần.
Hôm ấy ngẫu nhiên đúng vào ngày quan chưởng khố quyết định bắt đầu ăn chay. Từ sáng sớm sau bữa điểm tâm, ông đến tinh xá ngồi nghe Phật giảng pháp. Thần dạ xoa Yamakoli gác cổng thứ nhất tòa lâu đài thấy vua A-xà-thế, bèn la:
– Ngươi đi đâu vậy?
Thần đánh cho đoàn binh vua thua liểng xiểng, tháo chạy tán loạn, và còn rượt theo đánh nữa. Vua A-xà-thế chạy trốn vào chính ngôi tinh xá quan chưởng khố đang ngồi nghe pháp. Thấy vua ông đứng dậy:
– Tâu bệ hạ, có việc gì không?
– Này khanh, làm sao mà vừa điều khiển gia nhân đánh với trẫm xong, khanh lại có thể ngồi đây giả vờ nghe pháp?
– Muôn tâu, bệ hạ đã đến đánh chiếm nhà hạ thần sao?
– Đúng vậy.
– Tâu bệ hạ, một ngàn ông vua cũng không đoạt được nhà hạ thần.
Vua nổi giận:
– Người định chiếm ngôi chăng?
– Tâu không, hạ thần chẳng có ý định làm vua. Nhưng vua hoặc giặc cướp đều không thể cưỡng đoạt của cải nhà hạ thần, dù một sợi chỉ.
– Vậy ngươi có đồng ý để ta lấy tòa lâu đài không?
– Tâu bệ hạ, trên tay hạ thần đây đang đeo hai mươi chiếc nhẫn. Hạ thần không cho bệ hạ. Bệ hạ thử lấy xem.
Vua ngồi thu mình lấy đà, nhảy lên không trung tới chín thước. Sau đó vua đứng dậy, phóng lên cao bốn mươi thước. Dù sức mạnh vô song, vua vặn vẹo cách nào cũng chẳng lôi được một chiếc nhẫn ra khỏi tay quan chưởng khố. Sau cùng, quan chưởng khố nói:
– Tâu bệ hạ, xin bệ hạ trải áo choàng ra.
Vua vừa trải áo, quan chưởng khố duỗi hai bàn tay, hai mươi chiếc nhẫn rơi xuống.
– Muôn tâu, bệ hạ thấy đó. Không ai có thể cưỡng đoạt của cải hạ thần được.
Hành vi của vua làm quan chưởng khố rất ngao ngán. Ông thưa:
– Tâu bệ hạ, xin cho phép hạ thần được xuất gia làm Sa-môn.
Vua nghĩ thầm: “Quan chưởng khố mà làm Sa-môn, ta sẽ chiếm đoạt tòa lâu đài dễ dàng”.
Vua bèn bảo:
– Khanh cứ xuất gia.
Jotika xuất gia làm Sa-môn đệ tử Phật, chẳng bao lâu đã đắc quả A-la-hán, được mọi người biết đến dưới tên Tôn giả Jotika. Ông vừa đắc quả, tất cả của cải châu ngọc, phú quí thế gian của ông đều biến mất hết, và chư thiên đưa cô vợ Satulakàyi của ông về xứ Uttarakuru.
Một hôm, các thầy Tỳ-kheo hỏi Tôn giả Jotika:
– Này huynh Jotika, huynh có nhớ tiếc tòa lâu đài hoặc vợ huynh không?
– Thưa chư huynh, không.
Các thầy đến bạch Phật:
– Bạch Thế Tôn, thầy Tỳ-kheo này nói dối, phạm tội vọng ngữ.
Đức Phật dạy:
– Này các Tỳ-kheo, đúng là ông ấy chẳng tiếc nhớ gì những thứ ấy.
Ngài nói kệ:
(416) Ai ở đời đoạn ái,
Bỏ nhà, sống xuất gia,
Ái hữu được đoạn tận,
Ta gọi Bà-la-môn.
