Phước Thiện - Tỳ Kheo Hộ Pháp

Quyển V – Phước Thiện – Tỳ Kheo Hộ Pháp

Quyển V – Phước Thiện – Tỳ Kheo Hộ Pháp

PHƯỚC-THIỆN (Puñña-Kusala)

Chương VI: Nghiệp Và Quả Của Nghiệp đã được trình bày xong trong quyển IV của bộ Nền-Tảng-Phật-Giáo, tiếp theo chương VII: Phước-Thiện (Puñña- Kusala) này sẽ được trình bày trong quyển V này.

Phước dịch từ danh từ Pāḷi: puñña.

Thiện dịch từ danh từ Pāḷi: kusala.

Định nghĩa danh từ puñña:

Attano santānaṃ punāti sodhetīti puññaṃ.

Trạng-thái làm cho thiện-tâm của mình trong sạch gọi là phước.

Phước trái nghĩa với tội.

Tội danh từ Pāḷi gọi là pāpa.

Định nghĩa danh từ pāpa:

Apāyaṃ pāpenantīti pāpāni.

Những ác-nghiệp trong 12 ác-tâm (bất-thiện-tâm) cho quả tái-sinh kiếp sau trong 4 cõi ác-giới là địa-ngục, a-su-ra, ngạ-quỷ, súc-sinh, gọi là tội.

Định nghĩa danh từ kusala:

Kucchite pāpadhamme salayantīti kusalāni.

Các tâm nào có khả năng diệt những ác-pháp ô- nhiễm trong tâm, các tâm ấy gọi là các thiện-tâm.

Thiện-tâm trái nghĩa với bất-thiện-tâm hoặc ác-tâm.

Kusalā anavajjasukhavipākalakkhaṇā.

Thiện-nghiệp trong thiện-tâm có trạng-thái không có tội-lỗi, cho quả an-lạc.

Phước đồng nghĩa với thiện.

Tội đồng nghĩa với bất-thiện hoặc ác.

* Trong quyển Phước-Thiện này không đề cập đến ác-nghiệp, chỉ giảng giải 10 phước-thiện thuộc về dục-giới thiện-nghiệp hoặc đại-thiện-nghiệp trong 8 dục-giới thiện-tâm hoặc 8 đại-thiện-tâm mà thôi.

* Thiện-nghiệp đó là tác-ý tâm-sở đồng sinh với 21 hoặc 37 tâm đó là 8 dục-giới thiện-tâm + 5 sắc-giới thiện-tâm + 4 vô-sắc-giới thiện-tâm + 4 hoặc 20 siêu-tam-giới thiện-tâm đó là 4 hoặc 20 Thánh-đạo-tâm.

Thiện-nghiệp có 4 loại:

– Dục-giới thiện-nghiệp trong 8 dục-giới thiện-tâm.

– Sắc-giới thiện-nghiệp trong 5 sắc-giới thiện-tâm.

– Vô-sắc-giới thiện-nghiệp trong 4 vô-sắc-giới thiện-tâm.

– Siêu-tam-giới thiện-nghiệp trong 4 hoặc 20 siêu- tam-giới thiện-tâm đó là 4 hoặc 20 Thánh-đạo-tâm.

Trong quyển Phước-Thiện này chỉ đề cập đến dục-giới thiện-nghiệp hoặc đại-thiện-nghiệp trong 8 dục- giới thiện-tâm hoặc 8 đại-thiện-tâm mà thôi, không đề cập đến sắc-giới thiện-nghiệp, vô-sắc-giới thiện-nghiệp và siêu-tam-giới thiện-nghiệp.

* Đại-thiện-nghiệp đó là tác-ý tâm-sở đồng sinh với 8 đại-thiện-tâm tạo 10 đại-thiện-nghiệp do nương nhờ nơi thân, khẩu, ý, và tạo puññakriyāvatthu, có 10 loại phước-thiện.

Đại-thiện-nghiệp có 10 loại do nương nhờ 3 môn: thân-môn, khẩu-môn, ý môn, như sau:

– Thân đại-thiện-nghiệp có 3 loại: