Trái Tim Thiền Quán

TRÁI TIM THIỀN QUÁN 

LỜI NÓI ĐẦU 

Tập Thiền Quán nầy tựa là “Trái Tim Thiền Quán”. Bởi phương pháp “Niệm hơi thở” là một trong những phương pháp “Niệm thân” – Niệm thân là một trong bốn pháp “Tứ Niệm Xứ” – Tứ Niệm Xứ là một trong “Bát Chánh Ðạo” (Chánh niệm) – Bát Chánh Ðạo là một trong “Tứ Diệu Ðế” (Ðạo đế).

Chư Phật ba đời dù bậc Chánh Ðẳng Giác, Ðộc Giác, Thinh Văn Giác đều giác ngộ Tứ Diệu Ðế mà được giải thoát, giải thoát được là do đắc đạo quả, quả sanh từ đạo, đạo đương nhiên là Ðạo đế hay Bát chánh, như đức Thế Tôn nói: “Trong hội chúng nào có Bát Chánh Ðạo thì hội chúng đó có 4 bậc Sa môn là Tu Ðà Huờn, Tư Ðà Hàm, A Na Hàm và A La Hán “. Trong thế gian nầy sẽ không vắng bóng A La Hán, nếu còn có người thực hành đúng theo Bát Chánh Ðạo. Ðức Thế To ân cũng tuyên bố: “Nếu ai tu tập đúng pháp Tứ Niệm Xứ thì dù có chậm trể nhứt là 7 năm cũng sẽ chứng một trong hai quả là A Na Hàm hoặc A La Hán”. Phương pháp Niệm hơi thở là phương pháp đứng đầu của pháp Niệm thân, cũng như Niệm thân là pháp đứng đầu trong 4 Niệm xứ.

Thật ra chỉ cần có tuệ tri (Pajànàti) thấy được sự sanh diệt của danh sắc mỗi lúc hiện tại, tức “Niệm niệm thấy tánh” (Sanh diệt) là đủ. Vì tuệ tri chỉ có trong tâm Thiện dục giới hợp trí, mà tâm Thiện dục giới thì biết được nhiều cảnh, sanh được trong nhiều cõi (trừ Vô tưởng), có được trong nhiều người (trừ bậc A La Hán) nên gọi là tâm Ðại thiện.

Ðịnh là tâm sở nhứt hành (Ekaggatà) có thể sanh lên trong các tâm mà không có Niệm, nhưng Niệm không thể sanh lên mà thiếu Ðịnh. Cũng vậy, Niệm có thể sanh lên trong các tâm không có Trí, nhưng Trí không thể sanh lên mà không có Niệm. Vì vậy, hể tâm nào có Trí là tâm đó có Niệm có Ðịnh …

Từ sự định niệm hơi thở, có tuệ tri (biết rõ) cảnh xúc ở mũi, ở môi, ở thanh quản, từ từ biến mãn tuệ tri đến vai, đến ngực, đến bụng và đến các thân xúc khác trong các đại oai nghi, tiểu oai nghi thuộc cảnh xúc, rồi đến các cảnh khác như cảnh sắc, cảnh thinh, cảnh khí, cảnh vị, cảnh pháp, dù biết cảnh nào, căn nào, thức nào cũng là cái biết của tuệ tri trong tâm Thiện dục giới hợp trí.

Chính cái biết của tuệ tri trong tâm Ðại thiện hợp trí nầy, đối với 6 nội ngoại xứ gọi là “Thành sở tác trí”, thấy được tánh sanh diệt của Danh Sắc là “Diệu quan sát trí”, thành tựu Thánh quả không còn Thường kiến Ngã chấp (hay Thân kiến) gọi là “Bình đẳng tánh trí”, khi chứng quả Vô lậu gọi là “Ðại viên cảnh trí” (tức là Kiriya – Duy tác). Ðúng là:

“Nói tuy muôn việc đủ,
Lý hiệp một không hai
Trong lòng sanh khổ não
Thường tu huệ phát khai
Tà sanh phiền não dấy
Chánh khởi não phiền tan
Chánh tà đều dứt bỏ
Thanh tịnh chứng Níp-Bàn …”

Tuệ tri là gốc của Chánh kiến (Khi trí tuệ còn non) và Chánh kiến tức tuệ tri Tứ Thánh Ðế (khi trí tuệ phát triển viên mãn). Chính tuệ tri: “Chiếu kiến ngũ uẩn giai không (Vô ngã) mà độ nhứt thiết khổ ách“, tức thành tựu Chánh lý, chứng ngộ Níp-Bàn, nên tập sách Thiền nầy lấy tên: “Trái Tim Thiền Quán”.

Biên Thành 10-10-2000
Mùa an cư Pl. 2544
Tỷ kheo GIÁC CHÁNH

—————————–

Bài viết được trích từ cuốn Trái Tim Thiền Quán, tác giả Tỳ Khưu Giác Chánh

Link  cuốn Trái Tim Thiền Quán
Link  tải sách ebook Trái Tim Thiền Quán
Link  video cuốn Trái Tim Thiền Quán
Link  audio cuốn Trái Tim Thiền Quán
Link  thư mục tác giả Tỳ Khưu Giác Chánh
Link  thư mục ebook Tỳ Khưu Giác Chánh
Link  giới thiệu tác giả tác giả Tỳ Khưu Giác Chánh
Link  tải app mobile Phật Giáo Theravāda