Nội Dung Chính
– Này các Tỷ-kheo, Ta sẽ thuyết giảng cho các Ông về tà đạo và chánh đạo. Hãy lắng nghe và khéo suy nghiệm, Ta sẽ giảng.
– Thưa vâng, bạch Thế Tôn.
Các Tỷ-kheo ấy vâng đáp Thế Tôn.
Thế Tôn nói như sau:
– Và này các Tỷ-kheo, thế nào là tà đạo?
② hành duyên thức;
③ thức duyên danh sắc;
④ danh sắc duyên sáu xứ;
⑤ sáu xứ duyên xúc;
⑥ xúc duyên thọ;
⑦ thọ duyên ái;
⑧ ái duyên thủ;
⑨ thủ duyên hữu;
⑩ hữu duyên sanh;
⑪ sanh duyên
⑫ già, chết, sầu, bi, khổ, ưu, não được khởi lên.
Như vậy toàn bộ khổ uẩn này tập khởi. Này các Tỷ-kheo, đây gọi là tà đạo.
Và này các Tỷ-kheo, thế nào là chánh đạo? Do ly tham,
② Do hành diệt nên thức diệt.
③ Do thức diệt nên danh sắc diệt.
④ Do danh sắc diệt nên sáu xứ diệt.
⑤ Do sáu xứ diệt nên xúc diệt.
⑥ Do xúc diệt nên thọ diệt.
⑦ Dọ thọ diệt nên ái diệt.
⑧ Do ái diệt nên thủ diệt.
⑨ Do thủ diệt nên hữu diệt.
⑩ Do hữu diệt nên sanh diệt.
⑪ Do sanh diệt nên
⑫ già, chết, sầu, bi, khổ, ưu, não diệt.
Như vậy là toàn bộ khổ uẩn này đoạn diệt. Này các Tỷ-kheo, đây gọi là chánh đạo.
Nguồn trích dẫn: Tương Ưng Bộ – Samyutta Nikaya, Tập II – Thiên Nhân Duyên – [12] Chương I – Tương Ưng Nhân Duyên (a) – I. Phẩm Phật Ðà. – III. Con Ðường… (S.ii,4)
1. – Này các Tỷ-kheo, với người tại gia hay với người xuất gia, Ta không tán thán tà đạo.
Người tại gia hay người xuất gia, theo tà hạnh, này các Tỷ-kheo, do vì tà hạnh và nhân tà hạnh, vị ấy không phải là người phát huy (àràdhaka) chánh lý (nàyam), pháp (dhammam), và thiện (kusatam). Và này các Tỷ-kheo, thế nào là tà đạo?
Tức là ① tà tri kiến, ② tà tư duy, ③ tà ngữ, ④ tà nghiệp, ⑤ tà mạng, ⑥ tà tinh tấn, ⑦ tà niệm, ⑧ tà định
Này các Tỷ-kheo, đây gọi là tà đạo.
Ðối với người tại gia hay người xuất gia, này các Tỷ-kheo, Ta không tán thán tà đạo.
2. – Và này các Tỷ-kheo, với người tại gia hay với người xuất gia, Ta tán thán chánh đạo.
Người tại gia hay người xuất gia theo chánh hạnh, này các Tỷ-kheo, do vì chánh hạnh và nhân chánh hạnh, vị ấy là người phát triển chánh lý, pháp và thiện. Và này các Tỷ-kheo, thế nào là chánh đạo?
Tức là ① chánh tri kiến, ② chánh tư duy, ③ chánh ngữ, ④ chánh nghiệp, ⑤ chánh mạng, ⑥ chánh tinh tấn, ⑦ chánh niệm, ⑧ chánh định.
Này các Tỷ-kheo, đây gọi là chánh đạo
Và này các Tỷ-kheo, với người tại gia hay người xuất gia, Ta tán thán chánh đạo.
Người tại gia, hay người xuất gia, theo chánh hạnh, này các Tỷ-kheo, do vì chánh hạnh và do nhân chánh hạnh, vị ấy trở thành người phát huy chánh lý, pháp và thiện.
Nguồn trích dẫn: Tương Ưng Bộ – Samyutta Nikaya, Tập V – Thiên Ðại Phẩm – [45] Chương I Tương Ưng Ðạo – 11. Phẩm Trú – 24.IV. Ðạo Lộ (2) (S.v,18)