11/01/2020 – Thiền viện Phước Sơn, Việt Nam
Câu hỏi của thiền sinh: Thưa thiền sư, con có một vài câu hỏi. Đầu tiên, con muốn hỏi tâm là gì? Như thế nào là làm các thiện pháp? Pháp là gì và đâu là lợi ích của việc thực hành Pháp? Ý tưởng làm việc nhóm trong việc thiền tập là như thế nào? Và cuối cùng, làm thế nào để chánh niệm khi nói và khi nghe. Con xin tri ân ngài!
Sự Thật của tâm chỉ là Bản Chất Vô Thường. Có 4 loại tâm: động lực hay tham muốn, đau khổ, điều kiện và hay biết. Tất cả chúng đều là Bản Chất Vô Thường Luôn Mới. Mục đích của chánh niệm và xả ly là để biết về Bản Chất Vô Thường Luôn Mới của thân và tâm. Nếu chúng ta nhìn từ phía của một người đời, chúng ta biết thân và tâm như thứ gì đó thuộc về một ai đó. Nếu nhìn từ phía của Tự Nhiên hay Sự Thật, chúng chỉ thấy mỗi danh (nama) và sắc (rupa). Danh chính là tâm gồm có tâm (citta) và tâm sở (cetasikā); Rupa là tứ đại hay bốn thành phần cấu tạo nên thân.
Câu hỏi thứ hai là về thiện pháp. Các hành động giúp đỡ, làm tình nguyện cho những ai đang cần; chia sẻ, cho đi những gì chúng ta có; bảo vệ chúng sinh khác; giữ giới không sát sanh, không trộm cắp, không tà dâm, không nói dối, không sử dụng các chất say; giữa tâm quân bình và thanh tịnh… tất cả những điều ấy là căn bản của việc làm thiện pháp.
Trả lời câu hỏi về lợi ích của việc làm các thiện pháp. Chúng ta nhận những gì chúng ta cho đi và chúng ta không nhận những gì chúng ta không cho. Làm tình nguyện và giúp đỡ là nhân để nhận lại điều đó. Nếu chúng ta không làm tình nguyện hay giúp đỡ những người đang cần, chúng ta sẽ không nhận được bất kỳ sự giúp đỡ nào khi chúng ta cần đến. Chúng ta chia sẻ và cho đi, chúng ta sẽ nhận lại điều đó. Đó là nhân và quả, chúng ta không nên nghĩ về con người, hãy chỉ nghĩ đến nhân và quả. Chúng ta có thể không được hỗ trợ bởi người mà chúng ta đã giúp, nhưng chắc chắn chúng ta sẽ được nhận sự giúp đỡ từ một ai đó. Chăm sóc và bảo vệ là nhân khiến chúng ta được nhận chúng từ những chúng sinh khác. Bằng việc không giết hại, chúng ta sẽ không bị giết hại; bằng việc không trộm cắp, những tài sản của chúng ta sẽ không bị đánh cắp; bằng việc không tà dâm, chúng ta sẽ không bị phản bội; bằng việc không nói dối, chúng ta sẽ không bị lừa gạt; bằng việc không sử dụng các chất say, chúng ta sẽ không bị thiếu trí tuệ, chúng ta có thể hiểu Sự Thật. Tôi đang giữ tâm được quân bình và thanh tịnh, và tâm sẽ được quân bình và thanh tịnh.
Cho câu hỏi thứ 4 về lợi ích của việc hành thiền nhóm. Nếu chúng ta đang làm thiện pháp cùng nhau, chúng ta sẽ có khả năng làm thiện pháp cùng nhau. Nếu chúng ta không làm các thiện pháp cùng nhau, chúng ta sẽ tự mình làm các thiện pháp. Bằng việc thực hành trong khóa thiền này, chúng ta đang hỗ trợ việc làm thiện pháp của mọi người và các tổ chức. Chính vì thế khi chúng ta và tổ chức của chúng ta làm các thiện pháp, chúng ta có thể nhận được sự giúp đỡ từ người khác. Nếu chúng ta không tham gia vào việc làm thiện pháp cùng nhau, chúng ta không thể nhận sự giúp đỡ từ những người khác. Nếu chúng ta không thể được hỗ trợ từ người hay các tổ chức khác, chúng ta sẽ không thể tồn tại. Nếu chúng ta giúp đỡ thành công việc làm nhóm như thế này, đội nhóm của chúng ta sẽ có thể thành công. Nếu chúng ta giúp đỡ những đội nhóm khác đạt được thành công, đội nhóm của chúng ta sẽ cũng được hỗ trợ.
Đối với câu hỏi làm thế nào để chánh niệm khi nói và khi nghe. Là con người, chúng ta không thể tránh khỏi việc lắng nghe và nói chuyện. Đối với những hành động đó, chúng ta sẽ dính mắc ngày càng nhiều. Để xả ly khỏi các hành động thân và khẩu, chúng ta nên chánh niệm về Sự Thật hay Bản Chất Vô Thường Luôn Mới. Làm với vô minh và dính mắc thì sai lầm; chỉ-làm-mà-thôi với sự hay biết về vô minh và dính mắc của chính mình trong khoảnh khắc hiện tại thì đúng đắn. Chúng ta nên giữ Sự Thật về Bản Chất Vô Thường Luôn Mới như là điều quan trọng nhất. Bằng cách này, chúng ta có thể điều chỉnh sai lầm của việc quá chú trọng vào chúng sinh hữu tình hay chúng sinh phi hữu tình như là một cái gì đó có thật hay là sự thật.
