Lời cuối
Trong đoạn bài này về các định Jhana, tôi đã hướng dẫn các bạn qua một hành trình lý thuyết, bằng cách thực hành lên các rặng núi cao, nơi có các đỉnh lớn như Định (Jhana) và cao hơn nữa đến các đỉnh hiếm hoi là các chứng đạt vô sắc. Mặc dù hành trình, trong thời điểm hiện tại, dường như vượt quá khả năng của bạn. Nhưng trong tương lai, bạn vẫn có thể thấy chính mình đi trên con đường này. Vì vậy, vẫn có ích cho bạn ngày hôm nay nếu có sẵn tấm bản đồ này trước mặt.
Hơn thế nữa, các định Jhana giống như những mỏ vàng to lớn, nhưng chúng chứa những trí tuệ còn quí hơn bất cứ một loại quí kim nào. Chúng cung cấp những chất liệu sinh động, những dữ kiện không ngờ. Chúng xây dựng những tuệ đặc biệt khai mở mắt ta về Nip Bàn. Những Định Jhana là ngọc báu trang hoàng cho diện mạo Đạo Phật. Hơn thế nữa, không những chúng chỉ thiết yếu cho trải nghiệm chứng ngộ, mà chúng còn có thể hiện thực được trong ngày nay!
Tôi kết luận phần này bằng những lời của Đức Phật:
Natthi Jhanam Apannassa
Không có Định nào mà không có Tuệ
Panna Natthi Ajhayato
Không có Tuệ nào mà không có Định
Yamhi Jhanan Ca Panna ca
Với người có cả Định và Tuệ
Sa Ve Nibbana Santike
Họ đã gần với Níp-Bàn
(Kinh Pháp Cú, đoạn 372)
———-ooOoo———
