TĂNG SỰ GIÁN NGHỊ
(SAMANUBHĀSANĀ)
Sự gián nghị – Samanubhāsanā, tức là sự can gián, ngăn cản, khuyên răn một vị Tỳ-kheo phạm lỗi để cho chừa bỏ lỗi lầm ấy.
Khi một vị Tỳ-kheo hành động sai quấy, (giới tăng tàng bốn điều và giới ưng đối trị một điều), cần được chư Tỳ-kheo nhắc nhở cho thấy lỗi lầm và cải thiện, nếu được nhắc nhở nhiều lần vẫn không cải thiện thì Tăng phải họp lại làm tăng sự can gián bằng cách tứ bạch tuyên ngôn (ñatticatutthakam-mavācā).
Nếu sau khi Tăng hành tăng sự can gián mà vị ấy từ bỏ khuyết điểm và sám hối tội thì tốt, bằng như vẫn cố chấp như cũ thì phạm tội với tội danh tùy theo luật đã chế định.
Trong giới bổn Pāṭimokkha có 5 điều cần làm tăng sự gián nghị, như sau:
- Tỳ-kheo cố định chia rẽ tăng (saṅgha-bheda), giới tăng tàng, điều thứ 10.
2. Tỳ-kheo xu hướng chia rẽ tăng (bhe-dānuvattaka) giới tăng tàng, điều thứ 11.
3. Tỳ-kheo tính khó dạy giới (dubbacajātika) giới tăng tàng, điều thứ 12.
4. Tỳ-kheo làm xấu tục gia (kuladūsaka) giới tăng tàng, điều thứ 13.
5. Tỳ-kheo có tà kiến (ariṭṭha) giới ưng đối trị điều 68.
Cách tuyên ngôn trong tăng sự gián nghị.
1) Tuyên ngôn gián nghị với Tỳ-kheo chia rẽ Tăng như vầy:
Suṇātu me bhante saṅgho ayaṃ itthannāmo bhikkhu samaggassa saṅghassa bhedāya parakka-mati. So taṃ vatthuṃ nappaṭinissajjati. Yadi saṅ-ghassa pattakallaṃ saṅgho Itthannāmaṃ bhikkhuṃ samanubhāseyya tassa vatthussa paṭinissaggāya. Esā ñatti.
Suṇātu me bhante saṅgho ayaṃ itthannāmo bhikkhu samaggassa saṅghassa bhedāya parakka-mati. So taṃ vatthuṃ nappaṭinissajjati. Saṅgho it-thannāmaṃ bhikkhuṃ samanubhāsati tassa vat-thussa paṭinissaggāya. Yass’āyasmato khamati it-thannāmassa bhikkhuno samanubhāsanā tassa vat-thussa paṭinissaggāya so tuṇh’assa yassa nakkha-mati so bhāseyya. Dutiyampi etamatthaṃ vadāmi.
Suṇātu me bhante saṅgho . pe. so bhāseyya tatiyampi etamatthaṃ vadāmi.
Suṇātu me bhante saṅgho …pe… so bhāseyya. Samanubhaṭṭho saṅghena itthannāmo bhikkhu tassa vatthussa paṭinissaggāya. Khamati saṅghassa tasmā tuṇhī. Evametaṃ dhārayāmi.
*
Bạch đại đức Tăng, hãy nghe tôi, Tỳ-kheo Itthannāma [1]này cố tình chia rẽ tăng. Vị ấy không từ bỏ việc đó. Nếu đã hợp thời với Tăng, tăng nên can gián Tỳ-kheo Itthannāma cho từ bỏ việc ấy. Ðó là lời bố cáo.
Bạch đại đức tăng, hãy nghe tôi, Tỳ-kheo Itthannāma nầy cố tình chia rẽ tăng. Vị ấy không từ bỏ chuyện đó. Tăng can gián Tỳ-kheo Itthannāma cho từ bỏ chuyện ấy. Sự can gián Tỳ-kheo Itthannāma cho từ bỏ chuyện ấy, nếu Tôn giả nào chấp nhận thì im lặng, bằng vị nào không chấp nhận thì nên nói ra. Lần thứ hai tôi tuyên bố ý nghĩa đó.
Bạch đại đức tăng, hãy nghe tôi … nt … nên nói ra. lần thứ ba tôi tuyên bố ý nghĩa đó.
Bạch đại đức tăng, hãy nghe tôi … nt … nên nói ra. Tỳ-kheo Itthannāma đã được Tăng can gián cho từ bỏ chuyện ấy. Tăng chấp nhận mới im lặng. Tôi ghi nhận sự việc đó là vậy.
2) Tuyên ngôn gián nghị đối với Tỳ-kheo xu hướng chia rẽ tăng, như vầy:
Suṇātu me bhante saṅgho itthannāmo ca it-thannāmo ca bhikkhū Itthannāmassa bhikkhuno saṅghabhedāya parakkamantassa anuvattakā vagga-vādakā. Te taṃ vatthuṃ nappaṭinissajjanti. Yadi saṅghassa pattakallaṃ saṅgho Itthannāmañca it-thannāmañca bhikkhū samanubhāseyya tassa vat-thussa paṭinissaggāya. Esā ñatti.
Suṇātu me bhante saṅgho itthannāmo ca itthannāmo ca bhikkhū Itthannāmassa bhikkhuno saṅghabhedāya parakkamantassa anuvattakā vagga-vādakā. Te taṃ vatthuṃ nappaṭinissajjanti. Saṅgho Itthannāmañca Itthannāmañca bhikkhū samanubhā-sati tassa vatthussa paṭinissaggāya. Yass’āyasmato khamati Itthannāmassa ca Itthannāmassa ca bhik-khūnaṃ samanubhāsanā tassa vatthussa paṭinis-saggāya so tuṇh’ assa yassa nakkhamati so bhā-seyya. Dutiyampi etamatthaṃ vadāmi.
Suṇātu me bhante saṅgho. pe. so bhāseyya. Tatiyampi etamatthaṃ vadāmi.
Suṇātu me bhante saṅgho. pe. So bhāseyya Samanubhaṭṭhā saṅghena itthannāmo ca it-thannāmo ca bhikkhū tassa vatthussa paṭinissaggāya khamati saṅghassa tasmā tuṇhī. Evametaṃ dhāra-yāmi”.
*
Bạch đại đức Tăng, hãy nghe tôi, các Tỳ-kheo Itthannāma và Itthannāma tùng bọn phe đảng với Tỳ-kheo Itthannāma quyết chia rẽ tăng. Họ không từ bỏ chuyện ấy. Nếu đã hợp thời với Tăng, Tăng phải can gián các Tỳ-kheo Itthannāma và Itthannāma cho từ bỏ chuyện ấy. Ðó là lời bố cáo.
Bạch đại đức Tăng, hãy nghe tôi, các Tỳ-kheo Itthannāma và Itthannāma tùng bọn phe đảng với Tỳ-kheo Itthannāma quyết chia rẽ tăng. Họ không từ bỏ chuyện ấy. Tăng can gián các Tỳ-kheo Itthannāma và Itthannāma cho từ bỏ chuyện ấy. Sự can gián các Tỳ-kheo Itthannāma và Itthannāma cho từ bỏ chuyện ấy, nếu Tôn giả nào chấp nhận thì im lặng bằng vị nào không chấp nhận thì nên nói ra. Lần thứ nhì tôi tuyên bố ý nghĩa đó.
Bạch đại đức Tăng, hãy nghe tôi … nt … nên nói ra. Lần thứ ba tôi tuyên bố ý nghĩa đó.
Bạch đại đức Tăng, hãy nghe tôi … nt … nên nói ra. Các Tỳ-kheo Itthannāma và Itthannāma đã được tăng can gián cho từ bỏ chuyện ấy, tăng chấp nhận mới in lặng. Tôi xin ghi nhận việc đó như vậy.
3) Tuyên ngôn gián nghị đối với Tỳ-kheo khó dạy, như vầy:
“Suṇātu me bhante saṅgho ayaṃ itthannāmo bhikkhu bhikkhūhi sahadhammikaṃ vuccamāno attā-naṃ avacanīyaṃ karoti. So taṃ vatthuṃ nappaṭi-nissajjati. Yadi saṅghassa pattakallaṃ saṅgho it-thannāmaṃ bhikkhuṃ samanubhāseyya tassa vat-thussa paṭinissaggāya. Esā ñatti.
Suṇātu me bhante saṅgho ayaṃ itthannāmo bhikkhu bhikkhūhi sahadhammikaṃ vuccamāno attā-naṃ avacanīyaṃ karoti. So taṃ vatthuṃ nappaṭinis-sajjati. Saṅgho Itthannāmaṃ bhikkhuṃ samanubhā-sati tassa vatthussa paṭinissaggāya. Yass’ āyasman-to khamati Itthannāmassa bhikkhuno samanubhāsa-nā tassa vatthussa paṭinissaggāya so tuṇh’ assa yas-sa nakkhamati so bhāseyya. Dutiyampi etamatthaṃ vadāmi.
Suṇātu me bhante saṅgho. pe. so bhāseyya. Tatiyampi etamatthaṃ vadāmi.
Suṇātu me bhante saṅgho. pe. so bhāseyya. Samanubhaṭṭho saṅghena itthannāmo bhikkhu tassa vatthussa paṭinissaggāya. Khamati saṅghassa tasmā tuṇhī. Evametaṃ dhārayāmi”.
*
Bạch đại đức tăng, hãy nghe tôi, Tỳ-kheo Itthannāma nầy khi được chư Tỳ-kheo nhắc bảo theo đúng pháp lại tỏ ra mình khó dạy. Vị ấy không từ bỏ chuyện đó. Nếu đã hợp thời với Tăng, Tăng phải nên can gián Tỳ-kheo cho bỏ chuyện ấy đi. Ðó là lời bố cáo.
Bạch đại đức tăng, hãy nghe tôi, Tỳ-kheo Itthannāma nầy khi được chư Tỳ-kheo nhắc bảo theo đúng pháp lại tỏ ra mình khó dạy. Vị ấy không từ bỏ chuyện đó. Tăng can gián Tỳ-kheo Itthannāma cho bỏ chuyện ấy Ṣự can gián Tỳ-kheo Itthannāma cho bỏ chuyện ấy, nếu vị Tôn giả nào chấp nhận thì im lặng, như vị nào không chấp nhận thì nên nói ra. Lần thứ hai tôi tuyên bố ý nghĩa đó.
Bạch đại đức Tăng, hãy nghe tôi … nt… nên nói ra. Lần thứ ba tôi tuyên bố ý nghĩa đó.
Bạch đại đức Tăng, hãy nghe tôi … nt … nên nói ra. Tỳ-kheo Itthannāma đã được Tăng can gián cho từ bỏ chuyện ấy. Tăng chấp nhận mới im lặng. Tôi ghi nhận việc đó như vậy.
4) Tuyên ngôn gián nghị đối với Tỳ-kheo làm xấu tục gia, như vầy:
“Suṇātu me bhante saṅgho ayaṃ itthannāmo bhikkhu saṅghena pabbājanīyakammakato bhikkhū chandagāmitā dosagāmitā mohagāmitā bhayagāmitā pāpeti. So taṃ vatthuṃ nappaṭinissajjati. Yadi saṅ-ghassa pattakallaṃ saṅgho Itthannāmaṃ bhikkhuṃ samanubhāseyya tassa vatthussa paṭinissaggāya. Esā ñatti.
Suṇātu me bhante saṅgho ayaṃ itthannāmo bhikkhu saṅghena pabbājanīyakammakato bhikkhū chandagāmitā dosagāmitā mohagāmitā bhayagāmitā pāpeti. So taṃ vatthuṃ nappaṭinissajjati. Saṅgho Itthannāmaṃ bhikkhuṃ samanubhāsati tassa vat-thussa paṭinissaggāya. Yass’āyasmato khamati it-thannāmassa bhikkhuno samanubhāsanā tassa vat-thussa paṭinissaggāya so tuṇh’assa yassa nakkha-mati so bhāseyya. Dutiyampi etamatthaṃ vadāmi.
Suṇātu me bhante saṅgho …pe… so bhāseyya. Tatiyampi etamatthaṃ vadāmi.
Suṇātu me bhante saṅgho …pe… so bhāseyya samanubhaṭṭho saṅghena itthannāmo bhikkhu tassa vatthussa paṭinissaggāya. Khamati saṅghassa tasmā tuṇhī. Evametaṃ dhārayāmi” .
*
Bạch đại đức Tăng, hãy nghe tôi, Tỳ-kheo Itthannāma bị chư tăng xử lý trục xuất lại bêu xấu chư Tỳ-kheo là thiên vị thương, ghét, ngu, sợ. Vị ấy không từ bỏ chuyện đó. Nếu đã hợp thời với Tăng, Tăng phải nên can gián Tỳ-kheo Itthannāma cho từ bỏ chuyện đó. Ðây là lời bố cáo.
Bạch đại đức Tăng, hãy nghe tôi, Tỳ-kheo Itthannāma này bị chư tăng xử lý trục xuất lại bêu xấu chư Tỳ-kheo là thiên vị thương, ghét, ngu, sợ. Vị ấy không từ bỏ chuyện đó. Tăng can gián Tỳ-kheo Itthannāma cho từ bỏ chuyện đó. Sự can gián Tỳ-kheo Itthannāma cho bỏ chuyện đó nếu Tôn giả nào chấp nhận thì im lặng, như vị nào không chấp nhận thì nên nói ra. Lần thứ hai tôi tuyên bố ý nghĩa đó.
Bạch đại đức Tăng, hãy nghe tôi … nt … nên nói ra. Lần thứ ba tôi tuyên bố ý nghĩa đó.
Bạch đại đức Tăng, hãy nghe tôi … nt … nên nói ra. Tỳ-kheo Itthannāma đã được Tăng can gián cho từ bỏ chuyện đó. Tăng chấp nhận mới im lặng. Tôi ghi nhận việc đó như vậy.
5) Tuyên ngôn để gián nghị đối với Tỳ-kheo tà kiến, như vầy:
“Suṇātu me bhante saṅgho Itthannāmassa bhikkhuno evarūpaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppan-naṃ tathā’ haṃ bhagavatā dhammaṃ desitaṃ ājānā-mi yathā ye’ me antarāyikā dhammā vuttā bhagavatā te paṭisevati n’ ālaṃ antarāyāyā’ ti. So taṃ diṭṭhiṃ nappaṭinissajjati. Yadi saṅghassa pattakallaṃ saṅ-gho Itthannāmaṃ bhikkhuṃ samanubhāseyya tassā diṭṭhiyā paṭinissaggāya. Esā ñatti.
Suṇātu me bhante saṅgho Itthannāmassa bhikkhuno evarūpaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppan-naṃ tathā’ haṃ bhagavatā dhammaṃ desitaṃ ājānāmi yathā ye’ me antarāyikā dhammā vuttā bha-gavatā te paṭisevato n’ālaṃ antarāyāyā’ti. So taṃ diṭṭhiṃ nappaṭinissajjati. Saṅgho Itthannāmaṃ bhik-khuṃ samanubhāsati tassā diṭṭhiyā paṭinissaggāya. Yass’ āyasmato khamati Itthannāmassa bhikkhuno samanubhāsanā tassā diṭṭhiyā paṭinissaggāya so tuṭh’assa yassa nakkhamati so bhāseyya. Dutiyampi etamatthaṃ vadāmi.
Suṇātu me bhante saṅgho …pe… So bhāseyya. Tatiyampi etamatthaṃ vadāmi.
Suṇātu me bhante saṅgho …pe… So bhāseyya. Samanubhaṭṭho saṅghena itthannāmo bhikkhu tassā diṭṭhiyā paṭinissaggāya khamati saṅghassa tasmā tuṇhī. Evametaṃ dhāra-yāmi”.
*
Bạch đại đức Tăng, hãy nghe tôi, đối với Tỳ-kheo Itthannāma có ác tà kiến sanh khởi như sau: “Theo tôi biết pháp do Ðức Thế Tôn thuyết thì những pháp mà Ngài nói là chướng ngại, thật sự không đủ để làm trở ngại cho người hành theo đâu”. vị ấy không từ bỏ tà kiến đó. Nếu đã hợp thời với Tăng, Tăng phải nên can gián Tỳ-kheo Itthannāma cho bỏ tà kiến ấy. Ðó là lời bố cáo.
Bạch đại đức Tăng, hãy nghe tôi, đối với Tỳ-kheo Itthannāma có có ác tà kiến sanh khởi như sau: “theo tôi biết pháp do Ðức Thế Tôn thuyết thì những pháp mà Ngài nói là chướng ngại, thật sự không đủ để làm trở ngại cho người hành theo đâu”. Vị ấy không từ bỏ tà kiến đó. Tăng can gián Tỳ-kheo Itthannāma cho bỏ tà kiến ấy. Sự can gián Tỳ-kheo Itthannāma cho bỏ tà kiến ấy, nếu Tôn giả nào chấp nhận thì im lặng, như vị nào không chấp nhận thì nên nói ra. Lần thứ nhì tôi tuyên bố ý nghĩa đó.
Bạch đại đức tăng, hãy nghe tôi … nt … nên nói ra. Lần thứ ba tôi tuyên bố ý nghĩa đó.
Bạch Ðại đức Tăng, hãy nghe tôi … nt … nên nói ra. Tỳ-kheo Itthannāma đã được tăng can gián cho bỏ tà kiến ấy. Tăng chấp nhận mới im lặng. Tôi ghi nhận sự việc đó như vậy.
DỨT TĂNG SỰ GIÁN NGHỊ
-ooOoo-
