Thực-hành 30 pháp-hạnh ba-la-mật
Đức-Bồ-tát đạo-sĩ Sumedha tiếp tục thực-hành bồi bổ các pháp-hạnh ba-la-mật.
Pháp-hạnh ba-la-mật có 10 pháp:
1- Pháp-hạnh bố-thí ba-la-mật (dānapāramī).
2- Pháp-hạnh giữ-giới ba-la-mật (sīlapāramī).
3- Pháp-hạnh xuất-gia ba-la-mật (nekkhamma-pāramī).
4- Pháp-hạnh trí-tuệ ba-la-mật (paññāpāramī).
5- Pháp-hạnh tinh-tấn ba-la-mật (vīriyapāramī).
6- Pháp-hạnh nhẫn-nại ba-la-mật (khanti-pāramī).
7- Pháp-hạnh chân-thật ba-la-mật (sacca-pāramī).
8- Pháp-hạnh phát-nguyện ba-la-mật (adhiṭ-ṭhānapāramī)
9- Pháp-hạnh tâm-từ ba-la-mật (mettāpāramī).
10- Pháp-hạnh tâm-xả ba-la-mật (upekkhā-pāramī).
Mỗi pháp-hạnh ba-la-mật có ba bậc: bậc hạ, bậc trung, bậc thượng như sau:
– Phạm-hạnh bố-thí ba-la-mật bậc hạ, bậc trung, bậc thượng.
– Phạm-hạnh giữ-giới ba-la-mật bậc hạ, bậc trung, bậc thượng.
– Phạm-hạnh xuất-gia ba-la-mật bậc hạ, bậc trung, bậc thượng.
– Phạm-hạnh trí-tuệ ba-la-mật bậc hạ, bậc trung, bậc thượng.
– Phạm-hạnh tinh-tấn ba-la-mật bậc hạ, bậc trung, bậc thượng.
– Phạm-hạnh nhẫn-nại ba-la-mật bậc hạ, bậc trung, bậc thượng.
– Phạm-hạnh chân-thật ba-la-mật bậc hạ, bậc trung, bậc thượng.
– Phạm-hạnh phát-nguyện ba-la-mật bậc hạ, bậc trung, bậc thượng.
– Phạm-hạnh tâm-từ ba-la-mật bậc hạ, bậc trung, bậc thượng.
– Phạm-hạnh tâm-xả ba-la-mật bậc hạ, bậc trung, bậc thượng.
Như vậy, 10 pháp-hạnh ba-la-mật trở thành 30 pháp-hạnh ba-la-mật:
– 10 pháp-hạnh ba-la-mật bậc hạ (pāramī).
– 10 pháp-hạnh ba-la-mật bậc trung (upapāramī).
– 10 pháp-hạnh ba-la-mật bậc thượng (paramatthapāramī).
* Đức-Bồ-tát có ý nguyện muốn trở thành bậc Thánh thanh-văn-giác thì Đức-Bồ-tát thanh-văn-giác cần phải thực-hành 10 pháp-hạnh ba-la-mật bậc hạ cho được đầy đủ trọn vẹn, có duyên đến hầu đảnh lễ Đức-Phật hoặc bậc Thánh thanh-văn đệ-tử của Đức-Phật, lắng nghe chánh-pháp của Đức-Phật, rồi thực-hành pháp-hành thiền-tuệ dẫn đến chứng ngộ chân-lý tứ Thánh-đế, chứng đắc Thánh-đạo, Thánh-quả và Niết-bàn, trở thành bậc Thánh thanh-văn đệ-tử của Đức-Phật.
* Đức-Bồ-tát có ý nguyện muốn trở thành Đức-Phật Độc-Giác thì Đức-Bồ-tát Độc-Giác cần phải thực-hành 20 pháp-hạnh ba-la-mật: 10 pháp-hạnh ba-la-mật bậc hạ và 10 pháp-hạnh ba-la-mật bậc trung cho được đầy đủ trọn vẹn, rồi sinh ra làm người nam trong thời-kỳ không có Đức-Phật Chánh-Đẳng-Giác và giáo-pháp của Đức-Phật.
Đức-Bồ-tát Độc-Giác ấy xuất gia, rồi tự mình thực-hành pháp-hành thiền-tuệ dẫn đến chứng ngộ chân-lý tứ Thánh-đế không thầy chỉ dạy, chứng đắc 4 Thánh-đạo, 4 Thánh-quả và Niết-bàn, diệt tận được mọi tham-ái, mọi phiền-não không còn dư sót, trở thành bậc Thánh A-ra-hán, gọi là Đức-Phật Độc-Giác. Có nhiều Đức-Phật Độc-Giác trong cùng thời gian.
* Đức-Bồ-tát có ý nguyện muốn trở thành Đức-Phật Chánh-Đẳng-Giác thì Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác cần phải thực-hành 30 pháp-hạnh ba-la-mật cho được đầy đủ trọn vẹn, rồi sinh ra làm người nam trong thời-kỳ không có Đức-Phật Chánh-Đẳng-Giác và giáo-pháp của Ngài.
Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác ấy xuất gia, rồi tự mình thực-hành pháp-hành thiền-tuệ dẫn đến chứng ngộ chân-lý tứ Thánh-đế không thầy chỉ dạy, chứng đắc 4 Thánh-đạo, 4 Thánh-quả và Niết-bàn, diệt tận được mọi tham-ái, mọi phiền-não không còn dư sót, đặc biệt diệt được mọi tiền-khiên-tật (vāsanā) từ vô số kiếp quá-khứ, trở thành bậc Thánh A-ra-hán cao thượng đầu tiên trong toàn cõi-giới chúng-sinh gọi là Đức-Phật Chánh-Đẳng-Giác độc nhất vô nhị.