Thánh Lạc Và Phi Thánh Lạc Khác Nhau Như Thế Nào?
“Này Udayi, có năm dục trưởng dưỡng này. Thế nào là năm? Sắc do mắt nhận thức, khả ái, khả hỷ, khả lạc, khả ý, kích thích lòng dục, hấp dẫn. Tiếng do tai nhận thức,… hương do mũi nhận thức,… vị do lưỡi nhận thức,… xúc do thân cảm xúc, khả ái, khả hỷ, khả lạc, khả ý, kích thích lòng dục, hấp dẫn. Những pháp này, này Udayi, là năm dục trưởng dưỡng.
Này Udayi, phàm có lạc gì, hỷ gì khởi lên, do duyên năm dục trưởng dưỡng này, lạc hỷ ấy được gọi là dục lạc, ô uế lạc, phàm phu lạc, phi Thánh lạc, không nên thực hiện, không nên tu tập, không nên làm cho sung mãn. Ta nói rằng lạc ấy đáng phải sợ hãi.
Ở đây, này Udayi, Tỷ-kheo ly dục, ly bất thiện pháp, chứng và trú Thiền thứ nhất, một trạng thái hỷ lạc do ly dục sanh, có tầm, có tứ. Diệt tầm và tứ, vị ấy chứng và trú Thiền thứ hai, một trạng thái hỷ lạc do định sanh, không tầm, không tứ, nội tĩnh nhứt tâm. Vị ấy ly hỷ trú xả, chánh niệm tỉnh giác, thân cảm sự lạc thọ mà các bậc Thánh gọi là xả niệm lạc trú, chứng và trú Thiền thứ ba. Vị ấy xả lạc, xả khổ, diệt hỷ ưu đã cảm thọ trước, chứng và trú Thiền thứ tư, không khổ, không lạc, xả niệm, thanh tịnh.
Như vậy được gọi là yếm ly lạc, độc trú lạc, tịch tịnh lạc, chánh giác lạc, cần phải thực hiện, cần phải tu tập, cần làm cho sung mãn. Ta nói rằng lạc ấy không đáng sợ hãi.” (M66)
“Udayi, these are the five strands of sensual pleasures: What five? Pleasant agreeable forms cognizable by eye consciousness, arousing fondness and delight. Sound cognizable by ear consciousness. Smells cognizable by nose consciousness..Tastes cognizable by tongue consciousness and touches cognizable by body consciousness, arousing fondness and delight. Udayi, these are the five strands of sensual pleasures. Whatever pleasure and pleasantness arises on account of these five strands of sensual pleasures, are said to be low pleasures, of the ordinary man, not the pleasures of the nobles ones. These should not be practised, developed and made much. I say this pleasantness should be feared.
Udayi, the bhikkhu, secluded from sensual desires and thoughts of demerit, with thoughts and thought processes, and with joy and pleasantness born from seclusion, abides in the first jhana. Overcoming thoughts and thought processes, and the mind appeased and in one point, without thoughts and thought processes and with joy and pleasant born from concentration abides in the second jhana—third jhana,– abides in the fourth jhana. This is the pleasantness of giving up, the pleasantness of seclusion, pleasantness of appeasement, the pleasantness of enlightenment, which should be practised, developed, made much and I say this pleasantness should not be feared.” (M66)
Nguồn trích dẫn: Trung Bộ Kinh – 66. Kinh Ví dụ Con chim cáy (Latukikopama sutta)
