Chương 10
Con Đường Của Riêng Tôi
Như một hồ nước sâu
Yên tĩnh, và trong veo
Người trí cũng thanh tịnh như thế
Khi đã được nghe Pháp.
— Kinh Pháp Cú – 82
Từ đền của ngài Ramana Maharshi, chúng tôi tiếp tục lái đến thành phố Pondicherry, là một thuộc địa cũ của Pháp. Đây là nơi có ngôi đền của ngài Sri Aurobindo. Chúng tôi đã được nghe ngài Sri Aurobindo, là một nhà thông thái đã từng sống ở đó. Lúc chúng tôi đến đó, ông cũng đã tịch. Một phụ nữ Pháp đang coi sóc ngôi đền, bà là người thân của ngài Sri Aurobindo, và được mọi người gọi là “Mẹ”.
Đền Sri Aurobindo rộng mênh mông, to gần bằng một thành phố. Khắp nơi đều có những ngôi nhà trong đó mọi hoạt động đều là để phổ biến giáo lý của ngài Sri Aurobindo. Chúng tôi mướn một căn phòng ở trong đền.
Người Ấn Độ coi Mẹ là một thánh nữ, điều mà ở Ấn Độ người ta rất dễ dàng được tôn xưng. Dân chúng ở đây có nhu cầu thần thánh hóa mọi chuyện. Tuy nhiên, người Mẹ này tỏ ra là một người rất đặc biệt.
Cậu bé Jeffrey và Mẹ kết thân nhau nhanh chóng. Mỗi ngày cậu bé đều tìm đến với Mẹ. Quả là một điều lạ. Mẹ sống khép kín. Ai đến cũng phải báo trước mới được vào. Vậy mà cậu bé mỗi ngày đều trèo lên nơi ở của Mẹ để chuyện trò với bà. Có lẽ bà Mẹ cũng không phiền, vì bà cũng có con. Một trong những người con của bà là một kiến trúc sư, người đã thiết kế một trong những tòa nhà ở tại đền.
Giáo lý của ngài Sri Aurobindo đối với tôi có vẻ phức tạp quá. Trong khi, những gì bà Mẹ truyền dạy cho chúng tôi rất đơn giản, thẳng vào vấn đề. Tôi cảm thấy những điều bà dạy gần gủi với mình hơn. Ngoài ra bà cũng dạy tu thiền.
Ở đây có một trường học rất đặc biệt, đến nỗi chúng tôi dự định gửi Jeffrey đến học. Ở trường đó, người ta dạy cả những vấn đề thuộc về tâm linh. Nhưng Jeffrey không muốn đi học, vì cậu bé không muốn phải xa cha mẹ.
Sân trường rộng mênh mông. Ban đêm chúng tôi thường tụ hợp ở đây dưới bầu trời đầy sao. Ban ngày, trời oi bức không chịu nỗi. Chúng tôi đang ở vào tháng tư, tháng nóng nhất ở Ấn Độ. Nhưng ban đêm thì rất dễ chịu -không khí mát mẻ, trời trong đầy sao. Mẹ hướng dẫn chúng tôi tọa thiền qua máy phóng thanh. Tôi tập làm theo, và cảm thấy ngay lập tức, cách tu này rất thích hợp cho tôi. Những lời chỉ dẫn của bà Mẹ gần giống như trong Phật giáo.
Từ lúc đó, tôi bắt đầu tọa thiền. Đến nay là ba mươi bốn năm. Ngay lập tức tôi biết đây là con đường mình đã đi tìm kiếm. Từ giờ tôi có thể áp dụng phương pháp tu thiền để soi rọi lại mình. Mẹ cũng ban cho chúng tôi những lời giáo huấn thực tế, rõ ràng, cởi mở giúp chúng tôi sống hòa hợp với nhau hơn. Sau này bà Mẹ đã thành lập ra một ngôi làng quốc tế, Aurovillie, cho mọi người trên thế giới muốn hướng đến một cuộc sống tâm linh đều có thể tụ họp lại đây. Nhớ đến Bà, lòng tôi tràn đầy sự biết ơn. Chúng tôi đã sống với bà được vài tháng. Đối với tôi, Bà là cánh cửa dẫn đến con đường đạo của tôi. Những lời chỉ dẫn rõ ràng, đơn giản của bà đã giúp tôi biết phải làm gì.
Không có nghĩa là những lời của ngài Sri Aurobindo không rõ ràng. (Thực ra, ông chưa hề viết gì, những lời ông nói sau này được người ta viết lại). Nhưng ông ở một trình độ gần giác ngộ, một bước quá xa, một con số quá lớn đối với tôi. Ngược lại, bà Mẹ nói về những chuyện xảy ra cho chúng tôi hằng ngày.
Sau những ngày ở lại đền Sri Aurobindo, chúng tôi lại tiếp tục lái xe vòng quanh Ấn Độ. Qua đó, có hai kỷ niệm vẫn còn ghi dấu ấn trong tâm trí tôi.
Lúc đó chúng tôi đang ở Calcutta. Chúng tôi đậu xe van trong sân của Câu Lạc bộ Xe Hơi để ngủ qua đêm. Có một người đàn ông thường ngồi bán cam ở góc đường. Tôi bảo Jeff: “Đây con lấy năm rubi ra mua một bịt cam”. Cậu bé đi, và không thấy trở lại.
Càng lúc càng lâu. Cả tôi và Gerd đều chạy đi tìm cậu bé. Có lẽ Jeff đã hiểu lầm tôi mà chạy ra chợ. Trời bắt đầu tối. Lại một cơn ác mộng giống như ở Iquitos. Nhưng ở Calcutta, chúng tôi càng thêm lo, vì ở đây trẻ con thường bị bắt cóc -bị làm cho tàn tật- rồi được huấn luyện để đi ăn xin, sống trong những gia đình chuyên ăn xin. Đó là những lời đồn đại, tôi không biết có đúng không. Dầu gì, chúng tôi cũng rất đổi lo lắng.
Khi không thể tìm ra cậu bé, chúng tôi trở lại Câu Lạc Bộ Xe Hơi báo cho họ biết đứa trẻ đã bị thất lạc. Câu lạc bộ lập tức kêu gọi tất cả những người lái xe gắn máy để chạy đi tìm khắp mọi ngõ ngách. Giữa lúc họ sắp khởi hành, thì Jeff lững thững đi về với một bịch cam trong tay.
Chúng tôi tra vấn cậu bé: “Trời đất, con đi đâu vậy?” Jeff trả lời bằng cách kể cho chúng tôi nghe câu chuyện dưới đây. Sau khi mua cam xong, Jeff thấy một người đàn ông dẫn bò đi ngang qua. Ong vắt sữa bò ngay giữa phố, rồi gõ cửa từng nhà, bán cho các bà nội trợ sữa tươi nguyên trong bình. Thế là Jeff đi theo người đàn ông để coi. Sau hồi lâu, cậu bé xin phép được giúp ông vắt sữa bò. Tốt lắm, được ngay, người đàn ông trả lời.
Thế là Jeff đi với người đàn ông và con bò từ nhà này qua nhà khác. Ban đầu nó được phép kiềm giữ con bò. Sau, nó được phép vắt sữa. Rồi được phép mang sữa đến từng nhà. Rốt cuộc đã bốn tiếng đồng hồ qua đi, mà cậu bé cũng không hay.
Qua chuyện này, tôi quyết định phải dứt bỏ lòng lo lắng cho con, lúc nào cũng nghĩ về con trong đầu tôi. Vì những việc này làm tôi không còn an tâm để vui sống với con. Người mẹ nào, dầu con còn nhỏ hay đã trưởng thành, đều hiểu điều này. Lúc nào bạn cũng sống trong sự lo lắng.
Tôi muốn dứt bỏ những phiền não này. Tọa thiền, theo tôi, là cách để thực hiện điều đó. Dầu không phải ngay lập tức, nhưng tôi hy vọng một ngày nào đó tôi có thể thực hiện được. Vì thế mong rằng người đọc không hiểu lầm rằng tôi không yêu thương con cái tôi. Tôi thương chúng hết lòng, cho đến tận ngày hôm nay. Tuy nhiên, tôi hiểu là sự bám víu, lòng sợ hãi chỉ đem lại những ảnh hưởng tiêu cực cho tình thương của tôi. Các con tôi không thuộc về sở hữu của tôi, chúng tự làm chủ mình. Tôi không phải là người canh giữ chúng, cũng như ngược lại. Chúng tôi có liên hệ với nhau, chứ không phải bị cột chặt vào nhau, đó là sự khác biệt.
Những kinh nghiệm tôi thâu lượm được trong suốt cuộc hành trình dài đăng đẳng này đã trang bị cho tôi rất nhiều trong cuộc hành trình về tâm linh. Nếu không có chuyến đi với Gerd và Jeff, hẳn là tôi sẽ khó thể hiểu được chính mình. Có lẽ tôi sẽ mãi chui rúc trong căn nhà nhỏ bé xinh xắn của tôi ở San Diego, sẽ làm tròn bổn phận hằng ngày của tôi, và có lẽ dù ba mươi lăm tuổi hay bảy mươi, tôi cũng sẽ chẳng thay đổi nhiều. Tôi sẽ chẳng bao giờ biết được những giới hạn của mình, để có thể vượt qua.
Kỷ niệm đáng nhớ thứ hai đối với Ấn Độ là ở một công viên nơi chúng tôi dừng chân nghỉ qua đêm. Lúc đó tôi đang ngồi trước xe, ngó mông lung, bỗng tôi thấy một người mặc đồ trắng, ra vẻ là một tu sĩ người Ấn Độ. Phía sau là một cái đuôi tóc đen bện vào nhau. Tôi nhìn ông, rồi bảo với Gerd: “Anh nhìn kìa. Đó là một người Tây phương!” Cách người Tây phương đi hoàn toàn khác với người Ấn Độ, và vóc dáng của họ cũng khác. Tôi bảo: “Hãy mời ông ta đến dùng trà”. Gerd chạy theo người ấy và mời ông về nhà.
Đó là một tu sĩ người Úc, pháp danh là Narikutti. Ong rất vui được mời đến xe. Chúng tôi có cái bếp nhỏ để nấu trà đãi khách. Narikutti đi quá giang xe chúng tôi một đoạn đường. Ong giảng cho chúng tôi về thần bí học của Ấn Độ, dựa vào những hình ảnh của các vị thần được vẽ hay được tạc tượng ở những ngôi đền chúng tôi đã viếng thăm. Miền nam Ấn Độ có rất nhiều những ngôi đền hoành tráng, mà phần lớn đều có hình voi. Chúng tôi được biết tên và truyền thuyết về những vị thần như Shiva, Ganesha và Hanuman, nhưng phải thú thật là tôi không phải loại người thích thờ các thần thánh. Tôi chỉ thấy các câu chuyện thú vị, và chúng giúp cho tôi phần nào hiểu về tư duy của người Ấn Độ, chỉ thế thôi.
Narikutti cùng với chúng tôi đến Sri Lanka. Sau đó ông trở về lại Ấn Độ, và sống suốt đời trong một hang đá, trên sườn núi Arunachala, kế bên đền của ngài Ramana Maharshi. Ông đã mất lâu rồi, dù ông chỉ lớn hơn tôi đôi, ba tuổi. Sau lần gặp gỡ đó, chúng tôi vẫn liên lạc thư từ với ông. Tôi coi ông là một trong những người thầy của chúng tôi. Có ba người chúng tôi cảm thấy mang ơn rất nhiều, vì họ đã dẫn dắt chúng tôi đến con đường đạo: Ramana Maharshi, bà Mẹ và Narikutti.
Chúng tôi ở Ấn Độ khoảng một năm. Thời gian đó, khoảng những năm sáu mươi, có rất ít người du lịch nước ngoài ở Ấn Độ, nên gặp ai chúng tôi cũng dễ dàng kết bạn. Hơn nữa, chúng tôi luôn có thể giúp đỡ họ một cách thiết thực, vì chúng tôi có rất nhiếu thuốc men.
Từ Ấn Độ, chúng tôi lấy phà qua Sri Lanka, rồi du lịch khắp nơi. Đúng là một thiên đường. Ở đâu cũng yên tĩnh, ở đâu người dân cũng tươi cười tiếp đón chúng tôi, tặng cho chúng tôi dừa, chuối; chúng tôi có thể đi tắm biển, xem đủ loại cá với những màu sắc rực rỡ. Sau này, tôi thành lập một ni viện ở Sri Lanka, nhưng đó là chuyện mãi sau này.
Từ đó, chúng tôi đi thuyền qua Thái Lan -ngẫm nghĩ lại, đúng là càng ngày tôi càng đến gần với Phật giáo hơn.
Tất cả những gì chúng tôi thấy ở Bangkok cũng như các thành phố khác ở Thái Lan, đều là những kỳ quan, đáng ngưỡng mộ. Những pho tượng Phật trang nghiêm, các đồ trang trí bằng vàng, tượng Đức Phật được khắc từ một tảng đá quý -tất cả mọi thứ đều quá sức tưởng tượng. Và biết bao nhiêu ngôi chùa lộng lẫy khiến người ta không thể không ngắm nhìn. Chúng tôi quen được một vài vị sư người Thái nói được tiếng Anh, để hỏi họ về Phật giáo. Những điều họ giải thích cho tôi, tựu trung lại cũng chỉ là những hình thức lễ bái, chứ không phải là những vấn đề tôi quan tâm, như là người ta phải sống như thế nào.
Từ Thái Lan, chúng tôi qua Campuchia. Ở đó chúng tôi mượn xe đạp để đi thám hiểm Angkor Wat, nơi có những ngôi chùa hoành tráng đã được người Khmer xây dựng rất lâu đời, và đã được các nhà khảo cổ tình cờ khám phá ra. Các ngôi chùa hoang vắng, gần như không có ai ngoài chúng tôi ra. Sự tĩnh lặng, thần bí của nơi này, các tượng Phật, các hình đá chạm khắc những thánh nữ nhảy múa, gây ấn tượng mạnh đối với chúng tôi.
Trước khi được khám phá, các ngôi tháp, những hình tượng đều bị rừng rậm che khuất. Các dây leo cắm sâu rể vào những vết nứt. Ở một số chỗ, các ngôi tháp vẫn được giữ nguyên trong rừng rậm. Dưới những tàn cây, những dây leo đan chằn chịt rễ, người ta tìm thấy các pho tượng cổ, và trên hết tất cả là sự tĩnh lặng mênh mông.
Ở thủ đô Pnom Penh, chúng tôi lại có thêm một kỷ niệm đáng nhớ. Ở đó có một chợ chim, chim được bán trong các lồng, mà người mua lập tức thả chúng ra để tạo thiện nghiệp. Ngay sau đó, các tay bán chim, lại bắt chúng lại, bỏ vào lồng bán tiếp. Chúng tôi thấy điều đó quá lạ lùng, đến nổi Jeff không cầm được nước mắt.
Địa danh kế tiếp là Việt Nam. Mới nhìn vào, Saigon vẫn đầy quyến rũ, như không hề có dấu vết của cuộc chiến tranh đã trở nên khốc liệt ở miền Nam. Nhưng sự có mặt của nhiều phóng viên ngoại quốc ngồi quanh quẩn trong các khách sạn, lại gợi nhớ đến điều đó. Saigon đã không còn là một nơi hoàn toàn yên bình cho du khách. Do đó chúng tôi quyết định lên tàu, nhắm đến Singapore. Ở Singapore, chúng tôi bán chiếc xe van Land Rover, đáp tàu về Freemantle, Úc.
Đó là chiếc tàu của một người Hà Lan, trên đó chỉ có đủ phòng cho mười hai khách. Nhưng Jeff được phép xuống tàu, làm người khách thứ mười ba. Cậu bé được ở riêng một cabin, làm cậu rất thích. Chúng tôi được ở cabin của chủ tàu, có đủ cả phòng khách, phòng ngủ và phòng tắm. Người đầu bếp còn nấu cả các món chay cho chúng tôi -trong khi đó là một chuyến tàu buôn chở thịt đông lạnh.
Dọc đường chúng tôi ghé vào rất nhiều nơi, kể cả Indonesia và Timor. Chúng tôi được lên bờ, ngắm nhìn các bến cảng, và các khu vực quanh đó. Chúng tôi dừng chân một tuần lễ ở Darwin, hải cảng ở cực bắc của nước Úc. Đó là một cuộc hành trình dễ chịu, khoan khoái, nhàn nhã.
Cuối cùng chúng tôi cũng đến Freemantle, hải cảng của thành phố Perth. Chúng tôi xuống tàu. Đó là vào tháng tám, là mùa đông ở Úc. Vì không chuẩn bị, chúng tôi đành đứng trong cái lạnh cóng người. Từ Perth, chúng tôi lại đi đến Sydney, tìm lại được tất cả hành lý ký gửi trước đó, và cả chiếc xe Jeep. Sau đó chúng tôi lái xe Jeep về Queensland ở miền đông, nơi năm năm về trước chúng tôi thích nhất.
Chúng tôi mua được một nông trại ở gần Brisbane, thủ đô của Queensland. Khí hậu ở đó rất dễ chịu.
Nông trại có diện tích khoảng bảy mươi hai hecta. Quang cảnh chung quanh có núi đồi, thung lũng, cánh đồng và một khu rừng nhiệt đới nguyên thủy, trong đó đầy những hoa lan dại, các loại cây leo và cây cọ. Nông trại còn có một hồ nhỏ, chúng tôi có thể bơi lội hay ra đó hóng mát.
Trên nông trại có một ngôi nhà, với điện, điện thoại, một garage bỏ hoang và một chuồng ngựa. Khi người chủ nhà này tự nhiên bỏ đi đâu mất, mọi thứ trở thành sở hữu của ngân hàng. Chủ nhà đã khánh tận. Ngân hàng đòi ba ngàn bảng Anh. Chúng tôi trả hai ngàn, họ cũng vui vẻ nhận ngay. Tính ra chỉ có $2,700 đô Úc cho hai trăm công đất và một ngôi nhà!
Đó là một nơi thật lý tưởng. Chúng tôi không phải lo lắng gì. Chủ các nông trại lân cận cũng rất tử tế, đã giúp đỡ chúng tôi rất nhiều trong những ngày đầu vì cả hai chúng tôi đều là dân thành phố, có biết gì về nông nghiệp đâu.
Phần lớn các nông trại chung quanh đều nuôi bò sữa. Chúng tôi suy nghĩ tìm cách sử dụng các cánh đồng của mình vào chuyện khác. Cách nào, cỏ cũng dùng để nuôi gia súc. Nhưng chúng tôi không muốn nuôi, để rồi phải giết chúng. Vì thế chúng tôi quyết định nuôi ngựa giống Shetland, đâu có ai giết ngựa Shetland. Chúng tôi dự định sau này sẽ bán lại cho các gia đình có con thích cưỡi ngựa.
“Tôi có một nông trại ở châu Phi”. Đó là câu mở đầu trong quyển tiểu thuyết rất nổi tiếng của nhà văn Isak Dinesen. Tôi và Gerd thì có một nông trại ở Úc. Nông trại của chúng tôi là một trong những nông trại thiên nhiên đầu tiên trong khu vực. Chúng tôi trồng các thực vật thiên nhiên, hoàn toàn không dùng thuốc trừ sâu hay bất cứ thuốc gì. Điều đó đòi hỏi bao công sức. Chúng tôi thu hoạch được rất nhiều, đủ để dùng, nên mỗi năm chỉ tốn khoảng một trăm đô la cho thực phẩm. Chúng tôi chỉ phải mua gạo, nho khô và đường cát vàng. Nhưng thường chúng tôi trao đổi hoa mầu thặng dư để lấy những thứ mình cần.
Dần dần nông trại thiên nhiên của chúng tôi được nhiều người biết đến, vì Gerd cũng có viết một số bài về nơi này. Nhiều thanh niên nam nữ kéo đến thăm viếng trại.
Gerd là người rất năng động (cho đến ngày nay vẫn thế). Trên mảnh đất của chúng tôi, anh đã trồng đến năm trăm loại cây trái khác nhau; ngoài ra anh còn trồng cây vân sam (để làm giấy) và cây xương rồng. Tất cả có hơn hai mươi ngàn loại cây giống, có thể mang đến nguồn lợi tức cho chúng tôi trong tương lai.
Các chú ngựa Shetland rất dễ thương. Không có gì đáng yêu hơn một chú ngựa con vừa lọt lòng mẹ, trông như một con chó xù to.
Ngoài ra chúng tôi còn nuôi ngựa để cưỡi. Jeffrey có một con ngựa cái rất ngoan, tên là Flicka, chú bé thường ngồi trên mình Flicka đi dạo quanh trại. Flicka được huấn luyện rất thuần, đến nỗi hình như bạn có thể biểu nó làm gì nó cũng làm. Nhưng có lần nó bị kinh động vì một cái lá rơi ngay trước mặt hay gì đó, mà nó bất thình lình dừng lại giữa lúc đang sãi chân, làm Jeff té xuống đất. Tôi đang đứng ở cửa số nhìn xuống. Cậu bé ngã ngữa, không ngồi dậy được. Lúc đó tôi nghĩ rằng: có lẽ nó đã chết. Ngay lúc đó tôi cảm thấy hình như tôi chấp nhận cái chết hay bất cứ điều gì xảy ra cho con tôi. Khoảng một phút sau, nó tỉnh lại, và bắt đầu la khóc; lúc đó tôi biết là nó chưa chết. Nó chỉ bị té bật ngữa, và bất tỉnh giây lát.
Đối với tôi, đó là dấu hiệu đầu tiên của việc xả ly đối với con cái. Lần đầu tiên tôi có thể coi Jeffrey và Irene (con gái tôi, vẫn đang sinh sống ở San Diego) là những người tôi thương yêu, nhưng không phải là một bộ phận không thể tách rời khỏi tôi. Nói thế, không có nghĩa đó là dấu hiệu tôi không còn thương yêu chúng, trái lại là khác. Tôi vẫn thương yêu chúng, nhưng không phải bằng tình thương sợ sệt, âu lo, mà tự trong trái tim tôi, một tình thương yêu vô điều kiện, không đòi hỏi gì ở chúng. Tình thương của tôi dành cho chúng, không chỉ lúc chúng còn sống, không chỉ vì chúng phải sống theo cách tôi muốn; chúng phải tùy thuộc vào tôi, chúng phải mang ơn tôi hay phải cư xử thế này, thế nọ. Tất cả đều không thành vấn đề nữa.
Đức Phật có một người con trai tên Rahula (La Hầu La), có nghĩa là “sự ràng buộc”. Vì Đức Phật biết đứa con là một sự ràng buộc trong tâm ta, nên đã đặt tên đó cho con.
Tôi đã hai lần kinh nghiệm tương tự như thế ở Iquitos và Calcutta. Ngoài ra việc tôi để Irene lại nhà, vì cô bé không muốn cùng đi với chúng tôi, cũng không phải là một yếu tố nhỏ. Tất cả đều không phải là việc dễ xử cho tôi. Tôi luôn bị dằn vặt vì không được ở gần con gái.
Phải trải qua một thời gian dài trước khi tôi có thể nói: Chúng hiện hữu, chúng là con tôi, tôi yêu chúng vô hạn, nhưng tôi cũng phải chấp nhận cái chết của chúng. Không có thái độ buông xả này, ta khó thể có tình yêu thương thanh thản. Tình thương của ta sẽ đầy lo âu, sợ hãi mất mát. Không dễ gì đoạn diệt được lòng sợ hãi, nhưng vào cái ngày khi Jeff bị té ngựa, tôi đã làm được điều đó.
-ooOoo-
Chưong 11
Bắt Đầu Cuộc Sống Nơi Tu Viện
Sức khỏe là gia sản to lớn nhất
Biết đủ là kho tàng quí báu nhất
Thành tín là bạn chí thân
Niết bàn là hạnh phúc vô biên.
— Kinh Pháp Cú – 204
Trên trang trại chúng tôi có một ngôi nhà nhỏ, nằm dưới những tàng cây to nên bên trong nhà không khí rất thoáng mát. Các gia đình trong vùng thường chứa sữa bò vắt trong những căn nhà như thế này, cho đến khi thuận tiện họ mới đến lấy đi. Lúc đó, chưa có tủ lạnh. Căn nhà chứa sữa của chúng tôi để trống vì chúng tôi không có nuôi bò sữa. Sau nhiều suy nghĩ, chúng tôi biến nơi đó thành một ngôi nhà thờ nhỏ, một ngôi nhà thờ cho mọi tôn giáo, vì cho tới lúc đó, chúng tôi cũng chưa biết phải theo tôn giáo nào.
Các món quà lưu niệm từ những đất nước chúng tôi đã đặt chân đến giờ được trưng bày trong ngôi nhà thờ này. Từ các vị thần của Ấn Độ giáo đến các tượng Phật, hay các tượng thờ của các dân tộc thiểu số. Từ các đồ cổ vật cho đến các đồ dùng trong các buổi lễ của người Do Thái, các loại đèn, chân đèn cầy cũng được trưng bày ra.
Trang trại của chúng tôi được gọi là Shalom, tiếng Do Thái có nghĩa là “Hòa Bình”. Nơi đây đúng là một nơi yên tĩnh. Chúng tôi vẫn ngồi thiền hằng ngày trong ngôi đền nhỏ đó.
Ở trang trại có rất nhiều việc phải làm. Tôi luôn bận rộn vỡ đất, nhỏ cỏ, khiêng đất đá. Tôi thường lo sợ cho sự an toàn của chúng tôi vì ở Shalom thường bị nạn cháy rừng. Một lần có trận cháy rừng tràn xuống đồi vào thung lũng của chúng tôi. Chỉ có những ai đã từng chữa cháy bằng các xô nước mới hiểu được sự cực nhọc và nỗi lo sợ của con người trong những trường hợp như thế. Có cả trăm người hàng xóm đến giúp, chúng tôi mới không bị cháy nhà, cháy cây cối hay gia súc. Chúng tôi nhốt tất cả dê, ngựa vào nhà, và nhờ nhân viên phòng chữa cháy trông hộ. Trong khi cây trái và cả cánh đồng cỏ thì hoàn toàn nhờ vào những xẻng, xô, bao tải của láng giềng và trí thông minh của người nông dân.
Phụ nữ thì trèo lên các đồi cao mang bánh mì, thức uống đến cho cánh đàn ông. Sau sáu giờ sống trong sợ hãi, lo lắng, mệt mỏi, khói cay, sức nóng ngột ngạt, chúng tôi đã đẩy lùi được hiểm nguy. Nhưng sau đó chúng tôi phải luân phiên canh chừng cháy suốt trong hai ngày, vì mùa hè ở đây rất dễ sinh ra cháy rừng.
Ở Úc, khí hậu rất khắc nghiệt. Người gọi mưa là bão. Vì mỗi cơn mưa đều nhanh chóng trở thành bão. Mỗi năm ít nhất một lần đều có bão lũ ở Queensland, cuốn trôi các mái nhà. Mái nhà của tôi chưa bị thổi mất, nhưng tôi đã từng chứng kiến những thân cây to bị nước cuốn phăng qua các đồi núi, tấp vào khu vườn nhà chúng tôi.
Ban đầu, các cơn bão này đều làm tôi sợ. Nhưng dần dần tôi cũng quen đi, không còn cảm thấy hoàn toàn bất lực như lúc đầu. Trang trại của chúng tôi ở chỗ hơi hẻo lánh. Người láng giềng gần nhất cũng xa hơn kílômét. Lớn lên ở thành thị, tôi không hề biết đến những tai hoạ này. Chúng đã làm khổ tôi.
Ngoài ra ở Úc cũng có nhiều loại rắn độc khiến tôi không yên tâm chút nào. Phải mãi về sau, tôi mới chấp nhận được chúng cũng là một phần của đời sống thiên nhiên trên trang trại.
Đôi khi tôi cũng hồi tưởng về ngôi nhà ở San Diego, về những ngày sống như một người nội trợ, trong một cuộc sống bình thường. Dầu tôi không bao giờ mơ ước trở lại cuộc sống đó, nhưng cuộc sống rày đây mai đó, cuộc sống luôn gần với những bất trắc, hiểm nguy, xa lạ, cũng đòi hỏi ở tôi rất nhiều sự thích ứng. Giờ, nhìn lại, tôi có thể nói rằng trong những lúc hiểm nguy, sợ hãi, người ta chỉ có thể chống trả lại sự sợ hãi bằng cách tìm nguyên nhân tạo tác ra nó. Nếu không thể làm thế, ta sẽ không bao giờ biết được sức mạnh của mình, mà trên phương diện tinh thần thì sức mạnh đó vô bờ bến.
Tôi đã rèn luyện được lòng tự tin mãnh liệt. Tôi đã biết con người dầu ở nơi đâu, ngôn ngữ là gì, cũng đều giống nhau. Ai cũng muốn được hạnh phúc, nhưng không mấy ai tìm được hạnh phúc. Điều đó là sự thật không chối cãi được.
Cuộc đời là một quá trình của xả ly. Đó là những điều tôi nhận thức được ở thời điểm đó. Tôi không tin rằng, tôi có thể hoàn thành quá trình đó nếu không có những chuyến đi mở rộng tầm mắt của tôi. Tôi không tin rằng tôi có thể trụ lại ở trang trại này dài lâu, nếu tôi đi từ San Diego thẳng đến đây.
Ở Shalom, chúng tôi nuôi gà, một đôi công, bảy con dê, hai con ngựa cưỡi, chó mèo và hai mươi lăm con ngựa Shetland. Về ăn uống, chúng tôi theo đúng cách hướng dẫn trong các sách về sức khoẻ. Do đó, chúng tôi không uống cà-phê, trà đậm -chỉ uống nước nấu từ các dược thảo, do chính chúng tôi phơi khô, và dùng rất ít đường. Thay vào đó, chúng tôi dùng mật ong nuôi trong vườn. Dùng sữa và bơ làm từ sữa dê, ăn rau quả do chính chúng tôi trồng, chuối cũng từ vườn nhà, ngũ cốc cũng hoàn toàn không bị phun thuốc trừ sâu hay bất cứ thứ thuốc độc hại nào.
Dầu vậy, tôi vẫn bị bịnh thiếu máu. Lúc đầu, tôi hoàn toàn không biết mình bị bịnh gì. Tôi chỉ cảm thấy mệt mỏi, nặng nề, không còn sức lực để trèo lên các cầu thang nhà. Bác sĩ xem bịnh, nói ngay rằng tôi quá xanh. Ong bảo là tôi bị bịnh thiếu máu mãn tính, giải thích rằng căn bịnh đó không thể chữa khỏi. Người ta cứ phải chích vitamin B12 suốt đời.
Tôi không hài lòng lắm vì lời chẩn đoán này. Tôi hãy còn trẻ, và không bao giờ tưởng tượng mình có thể mắc những căn bịnh mãn tính. Tôi tự chữa trị mình bằng cách bắt đầu ba tháng tuyệt thực, chỉ uống ròng nước nho. Có nghĩa là cơ thể của tôi không chứa gì hơn là nước trái cây, hoặc vài trái nho đen. Tôi đã biết về cách chữa trị này qua một quyền sách tôi đã đọc.
Cách chữa trị này thật hiệu nghiệm. Sau một thời gian, lượng máu của tôi đã trở lại bình thường, và giữ được mãi như thế cho đến ngày nay. Sau lần giải phẩu ung thư ba năm trước đây, độ máu tôi có hơi bất thường, nhưng sau đó, tôi lại làm nó trở lại bình thường. Giờ tôi sống cũng như tôi đã sống, hết sức giản dị, tự nhiên, tránh ăn thịt, là điều quá dễ dàng cho tôi.
Một ngày kia, có một tu sĩ Phật giáo đến viếng trang trại của chúng tôi. Ong là người Anh, có tên là Phra Khantipalo. Ong không có nhà cửa, nên chúng tôi mời ông đến tá túc với chúng tôi. Chúng tôi để ông ở tạm trong phòng dành cho khách quen, trong lúc Gerd và ông dựng một cái chòi gỗ, gọi là kuti, cho ông ở giữa rừng trên phần đất của chúng tôi. Được ở cạnh bên ông, chúng tôi đã học được rất nhiều điều.
Khi Phra Khantipalo giảng cho chúng tôi về giáo lý của Đức Phật, tôi bỗng nhận ra: những điều đó tôi có thể hiểu và thực hành được. Thí dụ về năm giới. Không được sát sanh; Không trộm cắp; Không nói dối hay nói lời ác độc; Không uống rượu hay sử dụng ma túy; Không tà dâm. Người ta có thể thực hành những điều ngược lại: thương yêu, độ lượng, tín cẩn và trung thành; chánh ngữ và chánh niệm.
Đây là lần đầu tiên tôi được nghe những điều mà tôi có thể nói là rất gần gủi, tôi có thể hiểu được ngay, không cần phải suy nghĩ gì. Tôi biết đó là chân lý, biết tôi phải làm gì để thực hiện chúng. Đây là con đường tâm linh thực sự chỉ cho ta biết phải thay đổi như thế nào để đạt được sự thanh tịnh nội tâm. Tôi tổ chức những buổi học để vị tu sĩ này có thể giảng cho tất cả những ai muốn nghe. Ngoài ra tôi cũng mới nhiều vị thầy khác tham dự nữa.
Hai chúng tôi tiếp tục lãnh hội nhiều điều từ thầy Phra Khantipalo. Đối với tôi, đây là một dịp may lớn, giúp tôi tìm ra hướng đi cho mình. Tôi luôn suy tư về điều đó. Tôi thấy rất rõ rằng dù cho cuộc sống của chúng tôi lành mạnh, trong sạch, hữu ích, nó cũng không mang lại cho tôi niềm hạnh phúc, sự bình an mà tôi luôn kiếm tìm.
Jeffrey đã được mười tám tuổi, đã dọn về thủ đô Brisbane để theo học trường đại học ở đó. Con trai tôi cũng muốn trở thành một kỹ sư điện giống như Gerd, nhưng sau hai năm, nó đã chuyển qua học vi tính. Vì Jeffrey học rất giỏi, nên chính phủ đài thọ tất cả tiền chi phí ăn học của cậu.
Một ngày kia, tôi quyết định bay qua Mỹ, viếng thăm thiền viện San Francisco. Rồi từ đó tôi đến Tassajara, một nơi rất đẹp trong thung lũng ở phía bên kia dãy núi Carmel, dọc theo bãi biển California. Nơi đó có các suối nước nóng và một cái hồ trên núi lớn. Tôi đã ở đó khoảng ba tháng để học hỏi về thiền Phật giáo.
Thật là một khoảng thời gian tuyệt vời. Tôi không phải trả một chi phí nào, vì tôi làm việc ở đó. Công việc của tôi là giữ cho các buồng tắm được sạch sẻ. Do đó tôi có thể tắm suối nước nóng tùy thích, lúc nào cũng được. Chỉ có điều ở đây tôi không được nghe Phra Khantipalo giảng về Phật pháp.
Thiền Phật giáo dựa vào những giáo lý được truyền từ các vị Thiền sư qua bao nhiêu thế kỷ. Thiền được truyền đến Trung Hoa vào thế kỷ thứ sáu, sau đó, vào thế kỷ thứ mười hai, thiền có mặt ở Nhật bản. Và ở đâu thiền cũng được phát triển mà vẫn hoà hợp với văn hóa của Trung quốc cũng như Nhật bản. Điều đó cũng đã xảy ra với Phật giáo Tây tạng, Phật giáo vẫn phát triển theo văn hóa của Tây tạng.
Tôi theo Phật giáo Nguyên Thủy, tuân theo những lời dạy của Đức Phật từ hơn 2500 trước đây. Chúng tôi rất mong là Phật giáo sẽ được phát triển ở Tây phương để nó trở thành tự nhiên, bình thường. Phật giáo có thể đóng góp vào việc làm giàu thêm đời sống tôn giáo ở châu Au, mà vần không đàn áp những tôn giáo hiện hành.
Khi trở về Úc, tôi có cảm tưởng rằng Gerd không bằng lòng việc tôi đi vắng quá lâu. Dầu gì chúng tôi cũng lại sum họp, và tôi có bao điều để tâm sự với anh. Suy cho cũng, anh cũng rất thích Phật giáo. Tôi chắc rằng anh cũng mong ước tôi đã tìm được con đường đi đúng. Nhưng lúc đó tôi không hề biết rằng anh không có nỗi say mê tìm hiểu về Phật giáo sâu xa, quyết liệt như tôi. Sau này, tôi mới hiểu sự vắng mặt của tôi khiến anh hiểu lầm là tôi không ủng hộ mô hình nông nghiệp thiên nhiên của anh. Nhưng lúc đầu, tôi không hề để ý đến những vấn đề này.
Trang trại của chúng tôi, ngôi đền nhỏ và cái kuti (thất) trong rừng đã lôi cuốn nhiều vị thầy khác. Họ đến, nói pháp và dạy chúng tôi nhiều phương pháp tọa thiền.
Tôi lại bay sang Burma. Vào những ngày đó, du khách chỉ được phép ở đó bảy ngày. Sau đó bạn phải ra khỏi xứ, và trở lại với một thông hành mới. Tôi đã phải làm như thế đến ba lần. Ba lần bảy ngày tôi tham thiền ở một trung tâm thiền dưới sự hướng dẫn của các đệ tử của ngài U Bha Khin, là một cư sĩ. U Bha Khin là bộ trưởng tài chánh của chính phủ Burma. Ong có chính sách là chỉ những ai đã qua một khóa tu thiền với ông, mới được phép làm việc với ông. Theo chỗ tôi biết, nhờ chính sách này, mà bộ tài chánh đã làm rất tốt nhiệm vụ của mình.
Từ Burma, tôi quay trở về nhà. Nhưng từ đó trở đi, tôi càng vắng nhà thường hơn. Khi thì tôi tham dự các khóa thiền lúc lại tự mình tổ chức. Đến một lúc, các vị thầy của tôi bảo rằng chính tôi cũng có thể dạy thiền cho nhiều người khác trên trang trại. Chúng tôi nới rộng nhà để xe ra để nhiều người có thể tham dự hơn.
Tôi dự định đến tháng tư, Gerd và tôi sẽ dạy chung một khóa. Gerd đã gửi giấy mời. Anh đã có ý định sẽ dạy yoga cho những người tham dự.
Nhưng bốn tuần trước ngày khai mạc, tôi lại đi về phía nam nước Úc để tổ chức một khóa thiền khác. Khi tôi trở về, Jeffrey đứng đợi tôi ở nhà ga xe lửa. Tôi hỏi: “Ba con đâu?” Nó trả lời: “Có lá thư đây”.
Tôi không tin những điều xảy ra trước mắt là sự thực. Trong thư, Gerd bảo là anh phải ra đi. Anh tin rằng tôi sẽ tiến xa hơn trong thế giới tâm linh, nếu như không có anh ở bên cạnh.
Ngày nay, tôi thấy rằng anh đã nói đúng. Tôi luôn nghĩ là chúng tôi có thể cùng đi trên một con đường với nhau, và đúng, chúng tôi cũng đã đi với nhau một đoạn đường khá dài. Nhưng anh không thể dâng hiến tất cả cho con đường đạo như tôi. Lúc đó, tôi chỉ biết sợ hãi và giận dữ. Vì tôi phải làm gì đây với một trang trại mênh mông, hai mươi lăm con ngựa, máy móc -tất cả những của cải, tài sản của chúng tôi. Gerd không mang theo một thứ gì. Anh chỉ ra đi với chiếc balô trên lưng.
Có thể cuộc sống ở thôn quê quá nhàn rỗi đối với anh. Chúng tôi đã xây dựng nên cơ ngơi ở đây, đã đổ bao mồ hôi để tất cả được như ngày nay. Tất cả đã vào nền nếp, không cần phải thay đổi gì, không cần phải làm gì thêm nữa. Có lẽ đó là lý do đã khiến Gerd không còn tìm thấy hứng thú ở lại nơi đây. Anh đã từng và vẫn còn đến ngày nay, mang tinh thần của người khai hoang. Chúng tôi đã sống trên trang trại này tổng cộng được mười bốn năm.
Đứng ở sân ga, với lá thư trong tay, ngay trong những giây phút đó tôi đã thấy rõ ràng tôi không thể tự mình điều khiển trang trại. Và thực tế điều đó đã nhanh chóng được chứng minh. Bắt đầu là, tôi không biết sử dụng các máy móc. Thí dụ, tôi không biết sửa máy bơm để bơm nước từ ngoài suối vào nhà.
Jeffrey thì đi học ở Brisbane. Cuối tuần con tôi cũng về để giúp tôi, nhưng nó không quen với công việc ở trang trại, nên rất khó nhọc cho nó.
Tôi quyết định bán trang trại. Nhưng cũng không phải là việc dễ làm ở thời điểm đó. Người ta không mua bất động sản vì kinh tế đang gặp khó khăn. Không ai có tiền nhiều.
Tôi bèn bán trước đàn ngựa. Cũng may là có người mua ngay. Nhưng bạn cũng phải biết cách chuyên chở ngựa đi. Tôi chỉ biết cách làm trên lý thuyết, còn thực tế Gerd là người luôn đảm trách những việc này. Kết quả là tôi đã bị ngựa đá. Đúng là khó chuyên chở ngựa trên những chiếc xe kéo.
Sau đó tôi bán những thứ tài sản giá trị khác với giá rẻ, để có thể thanh toán mọi thứ nhanh chóng. Những gì không bán được, tôi vứt đi. Trong lúc hỗn độn đó, tôi đã vứt đi những giấy tờ mà sau này tôi rất cần.
Cuối cùng có một nhóm người thích đời sống thiên nhiên, đã tụ lại thành câu lạc bộ. Câu lạc bộ này muốn mua lại trang trại của tôi -với một số tiền đặt cọc. Tôi phải làm hợp đồng coi như tôi cũng là một thành viên trong tổ chức, chỉ như thế công việc mua bán mới tạm yên.
Tôi vào ở một tu viện Phật giáo ở Sydney, nơi thầy Phra Khantipalo đang tu. Ở đó có nhà cho các cư sĩ ở. Mỗi hai tuần, tôi phải trở lại trang trại để thu xếp một số công việc ở đó. Đó là điều không thể tránh khỏi, vì các thành viên câu lạc bộ không biết điều hành công việc ở trang trại. Tuy họ thích trở về sống với thiên nhiên, nhưng họ không muốn phải bỏ công chăm sóc thiên nhiên. Vì thế nhiều cây trái vườn tược bị hư hỏng, kể cả vườn hồng tuyệt đẹp của chúng tôi.
Thầy Phra Khantipalo nhờ tôi giúp trong việc thuyết pháp. Lần đầu tiên tôi giảng pháp một mình ở trang trại -trong căn nhà để xe mà tôi và Gerd đã sửa rộng ra. Có khoảng mười người đến dự, tôi hướng dẫn họ cách tọa thiền. Tôi rất vui mừng vì đã có thể đem lại lợi ích cho người khác.
Gerd có viết thư cho Jeff, báo tin anh đang ở Do Thái. Nhưng anh không dừng chân lại đó lâu. Sau đó, anh đã đi khá nhiều nơi. Giờ anh làm chủ bốn mẫu đất ở Nepal, có hàng trăm cây trồng.
Trong khoảng nữa năm đó, tôi phải đương đầu với nhiều vấn đề, khiến tôi cảm thấy phiền não, khổ đau. Một buổi sáng kia, sau khi thức dậy, mọi việc bỗng vỡ oà ra, như thể trước đây có tấm màn chắn che trước mắt tôi. Thật kỳ quặc, tôi nhận ra chính tôi là người tự làm khổ mình. Tôi chỉ cần nói (hay nghĩ): tất cả mọi việc hiện hữu như chúng phải hiện hữu, nên dù chúng có thế nào cũng được.
Ngay lúc đó, tôi bỏ qua được hết tất cả bao nhiêu chuyện chất chứa trong lòng khiến tôi đau khổ, chán nản. Nói cách khác, tôi đã vượt ra khỏi những tình cảm tiêu cực của mình. Từ đó đến nay, tôi chưa bao giờ tự làm khổ mình như thế nữa. Và tôi đã có thể, cho đến ngày nay, có khả năng giải thích cho người khác hiểu được phương pháp thực hành này. Nhưng còn việc họ có thực hành được không, còn tùy thuộc vào sức mạnh tinh thần của họ.
Cuối cùng tôi cũng bán được trang trại Shalom của mình. Chúng tôi -câu lạc bộ và tôi- cũng được ít tiền. Chí ít thôi, vì chúng tôi bán không được giá. Dầu gì, bao nhiêu lo âu của tôi đều đã qua đi.
Như thế là tôi phải dọn đến Sydney. Thầy Phra Khantipalo muốn xây dựng một tu viện ở trong rừng. Tôi có ít tiền do bán được trang trại, cộng với gia tài của mẹ tôi- người đã mất năm ngoái- để lại. Tôi bỏ hết cả tiền vào việc lập tu viện, Wat Buddha Dhamma. Thầy Phra Khantipalo và tôi, sau nhiều tháng kiếm tìm, đã chọn được một nơi thích hợp ở giữa một công viên quốc gia -bảy mươi hecta, gần bằng diện tích trang trại Shalom.
Thầy Phra Khantipalo làm trụ trì. Tôi coi quản lý, sắp xếp công việc. Và cả hai chúng tôi đều làm nhiệm vụ giảng dạy. Dần dần nhiều dãy nhà được xây lên, trong đó có một thiền đường. Một cái thất (kuti) dễ thương được cất cho tôi trên triền núi. Lần lần có nhiều kuti khác cũng được cất lên dành cho những người thích theo đuổi cuộc sống tâm linh, để tìm được sự an bình cho tâm hồn.
Có khá nhiều người đến ủng hộ để Wat Buddha Dhamma có thể được duy trì. Tất cả mọi người đều đóng góp vào kinh phí xây dựng. Đến nay, tu viện này đã có mặt hơn hai mươi năm rồi. Lúc đầu chỉ có Phra Khantipalo và tôi là thành viên trong hội đồng quản trị. Ngày nay chúng tôi có cả thảy là bốn thành viên. Một trong các đệ tử của tôi, đại diện cho tôi.
Từ đó trở đi, giáo lý của Đức Phật dẫn dắt cuộc đời tôi. Theo giáo lý này, ta cần phải thực hiện bốn điểm chính, như sau:
– Không cho phép những tư tưởng xấu ác chưa dấy khởi được phát khởi -nói cách khác là tránh xa chúng.
– Không duy trì những tư tưởng ác xấu, khi chúng đã dấy khởi -nói cách khác là làm chủ chúng.
– Hãy phát khởi những ý nghĩ thiện chưa dấy khởi -nói cách khác là tìm cách phát khởi các thiện ý.
– Hãy làm lớn mạnh hơn nữa những tư tuởng thiện đã được dấy khởi -nói cách khác là duy trì, phát triển chúng.
Tránh xa, làm chủ, phát khởi, duy trì: đây là cửa ngỏ đưa đến cuộc sống tâm linh. Điều đó có nghĩa là ta phải luôn kiểm soát và làm chủ tư tưởng của ta. Nếu chúng là các tư tưởng xấu ác, tiêu cực, sân hận, bực tức, ta cần phải biết là chúng chỉ mang đến cho ta đau khổ, phiền não. Bằng phương pháp tọa thiền, ta dần thay thế chúng bằng những tư tưởng tìch cực, thương yêu, giúp đỡ.
Nhưng điều này không phải có thể dễ dàng thực hiện ngay. Không đơn giản như thế. Ta cần phải thực hành những phương pháp này. Trong quá trình chuyển đổi, ta cần phải đi từng bước. Phải dần bỏ các tư tưởng tiêu cực, và thay thế chúng bằng những tư tưởng thiện: Hãy nghĩ đến một cánh đồng đầy bông hoa, một mảng âm nhạc ru hồn. Hay bạn có thể nghĩ đến những người bạn thương yêu. Như thế, bạn có thể hướng tâm mình đến những điều có thể đem lại niềm vui cho tâm bạn, tình cảm bạn.
Khi đã thực hiện được những điều này, bạn có thể trở lại với tư tưởng ban đầu và cố gắng chuyển đổi chúng. Nếu bạn thấy bực tức, sân hận với ai, hãy nghĩ đến những tánh tốt khác của họ.
Muốn thấu hiểu được giáo lý của Đức Phật, cũng như trong quá trình phát triển tâm linh, ta cần phải thực hành được những điều trên. Ngay từ lúc chưa có được sự hiểu biết thấu đáo về Phật pháp, tôi vẫn nhận thức được điều đó. Tôi tự biết rằng việc mình tự làm khổ mình là một hành động điên rồ, nhưng hình như ai cũng dễ dàng mắc phải.
Trong những ngày còn sống ở Thượng Hải, ngay sau khi chiến tranh chấm dứt, tôi đã tranh đấu với bản thân, để tận trong thâm tâm, tôi không còn lòng thù hận họ, mà có thể hàn gắn với đất nước Đức với người Đức. Tôi đã nghĩ rằng những tư tưởng hận thù không có lợi ích gì hơn là những đám mây đen che phủ cuộc đời tôi. Sau này tôi tìm thấy những điều tôi đã mơ hồ nghĩ đến được giải thích rõ ràng trong các kinh điển của Đức Phật.
Bốn yếu tố (Tứ Chánh Cần) quan trọng trên nằm trong ba mươi bảy phẩm trợ đạo đưa ta đến Giác Ngộ giải thoát. Không có khóa tu nào, bài giảng nào, mà tôi không lồng vào đó những lời dạy chí thiết này. Một khi bạn đã thực hành nhuần nhuyễn, chúng trở thành thói quen khiến ta không bao giờ để các tư tưởng xấu ác có thể dấy khởi. Ta xa lánh chúng. Không có nghĩa là ta đè nén chúng.
Hiện nay nhiều người lập luận rằng: Ta không nên đè nén gì cả, ta cần phải để mọi thứ trong ta tuôn tràn. Đó là cách suy nghĩ của nhiều người. Nhưng ở đây không phải là vấn đề của đè nén, mà là xa lánh, tránh xa. Trong mỗi con người đều có cái tốt, cái xấu. Nếu ta chỉ vun trồng cho cái tốt, thì một ngày kia cái xấu sẽ biến mất.
Một khía cạnh quan trọng nữa trong giáo lý của Đức Phật là thái độ xả ly. Con đường đưa đến việc thực hành xả ly nằm trong năm điều sau. Mỗi ngày ta cần quán tưởng về chúng:
– Tôi cũng sẽ bị hoại diệt, không thể trốn tránh điều đó.
– Tôi cũng sẽ bị bịnh hoạn, không thể trốn tránh điều đó.
– Tôi cũng sẽ chết đi, không thể trốn tránh điều đó.
– Tất cả mọi thứ tôi sở hữu, thương yêu, đều sẽ đổi thay, hoại diệt.
– Tôi làm chủ nghiệp của mình, là kẻ thừa hưởng nghiệp do mình tạo ra, dù là tốt hay xấu.
“Tất cả mọi thứ tôi sở hữu, thương yêu đều thay đổi” rất đúng khi áp dụng vào các mối liên hệ cha mẹ, con cái hay vợ chồng. Con cái từ lúc ta sinh chúng ra, chúng đã không ngừng thay đổi. Rồi chúng có thể biến khỏi đời ta bất cứ lúc nào. Các liên hệ giữa những người yêu nhau cũng thế.
Rõ ràng không có ai trong chúng ta nghĩ là con cái hay người ta thương thuộc sở hữu của mình. Tuy nhiên tình cảm ta thì nghĩ như thế về họ, và luôn muốn ràng buộc họ. Vì thế đã có nhiều vấn đề về tình cảm xảy ra trong các gia đình.
Chúng ta muốn điều khiển người thân của mình. Chúng ta nghĩ là mình có thể quyết định việc phát triển của con cái, có thể quyết định những gì con cái mình phải làm hay không nên làm. Chúng ta không những muốn sở hữu con cái hay người thương, mà còn muốn họ phải sống theo ý ta muốn, làm theo những điều ta đòi hỏi, mong đợi ở họ. Nhưng tất cả đều là hoài công.
Chúng ta phải thực tập xả ly nếu ta muốn được sống và thương yêu trong sự tự do. Đức Phật đã nói, thân này không thuộc ta, thì làm sao người khác có thể là ta? Mỗi người tự tạo nghiệp cho mình.
Ở đây tôi muốn giải thích thêm về một phần trong giáo lý của Đức Phật, có liên quan trực tiếp đến tôi -và như tôi biết qua kinh nghiệm- cũng liên quan đến rất nhiều người khác.
Tình yêu cao thượng không đòi hỏi sự sở hữu, mà chỉ có ban phát rộng rãi. Qua thời gian, tôi càng thấm thía với những điều này sâu xa hơn.
Vào năm 1979 tôi quyết định xuất gia. Cho đến thời điểm đó, tôi đã khá từng trải, để nhận thấy rằng tất cả mọi thứ trên cõi này đều không thể mang đến hạnh phúc cho ta. Trong các cuộc hành trình, tôi đã hiểu rằng sự tĩnh lặng, an bình không phải do những thắng cảnh tuyệt vời trên trái đất mang đến cho ta. Chúng chỉ có thể được tìm thấy trong trái tim ta.
Giờ tôi đã sẳn sàng để dâng hiến cuộc đời mình cho lý tưởng cao đẹp nhất.
-ooOoo-
Chương 12
Ilse Trở Thành Ayya Khema
Được sinh làm người là khó,
Được sống càng khó hơn;
Được nghe Chánh pháp là khó,
Được gặp Phật ra đời càng khó hơn.
— Kinh Pháp Cú – 182
Tôi đã quay trở lại quãng đời quá khứ để tả cho độc giả những đoạn đường khúc khủy tôi đã đi qua, trước khi tìm được con đường đạo.
Trước khi biết đến Phật giáo, tôi đã đi tìm con đường trong chính tôn giáo của mình. Tôi đã sinh ra là người Do Thái, nên dù không được giáo huấn trong ý nghĩa của một tôn giáo chính thống, tôi vẫn có những mối liên hệ với Do Thái, với tín ngưỡng Do Thái.
Khi bạn sinh ra làm người Do Thái, bạn không thể chối bỏ nguồn gốc Do Thái của mình. Tôi nghĩ điều đó không liên quan gì đến tín ngưỡng. Đó chỉ là một cảm giác về chủng tộc. Theo bản năng, khi tiếp chuyện với ai, tôi có thể đoán biết người đó có phải là người Do Thái không. Có một ‘cung cách’ tiêu biểu nào đó khiến người ta dễ nhận biết nhau.
Năm Jeff được mười ba tuổi, tôi đem con đến gặp thầy rabbi (thầy tu trong đạo Do Thái). Ở tuổi đó, con trai phải làm lễ Bar Mitzvah, để bước vào tuổi trưởng thành. Gerd, chồng tôi đã lớn lên trong truyền thống Do Thái, tự giới thiệu mình bằng tên trong đạo Do Thái. Tôi hoàn toàn không biết mình có tên Do Thái hay không. Thầy Rabbi nhìn tôi rất lâu, hỏi: “Vậy cô không phải là người Do Thái sao?”
Gerd trả lời: “Dĩ nhiên cô ấy là người Do Thái rồi. Chỉ có điều cô ấy không được giáo dục về điều đó”. Rồi họ nhanh chóng tìm cho tôi một cái tên. Tôi hoàn toàn không có hiểu biết gì về vấn đề này.
Sau đó tôi bỏ một khoảng thời gian tìm tòi, học hỏi về những kiến thức tôi đã thiếu sót. Tôi đã đọc rất nhiều sách, thí dụ như Zohar và những sách khác về Kabbalah. Nhưng tôi không hiểu gì nhiều. Hình như họ ở một cung bậc mà tôi không với tới. Rồi khi chúng tôi về sống ở Shalom, tôi được biết về một tổ chức quốc tế, có tên là Chabad dạy về Thần Bí (Hasidism) trong đạo Do Thái. Trụ sở của họ được đặt ở Sydney, Úc. Tôi đã đến tìm vị thầy phụ trách ở đó. Ong là một giáo sư toán ở đại học Sydney, có vợ và sáu con. Mỗi tối ông đều giảng kinh sách tại nhà riêng.
Tôi đã đến nghe ông, và hiểu rằng để có thể bước vào những giáo lý huyền bí này, trước hết người ta cần phải biết tiếng Hebrew. Tôi thuộc lòng một số bài kinh chủ yếu, nhưng không biết tiếng Hebrew, nói gì đến việc đọc. Bên cạnh đó, tôi còn phải chấp nhận lối sống theo đạo chính thống. Có nghĩa là nếp sống trong gia đình phải theo các điều luật kosher, mà tôi không biết đến những điều căn bản, cho nên điều đó là không tưởng. Và điều thứ ba đòi hỏi tôi phải là nam giới. Coi như trong trường hợp của tôi, không thể xảy ra rồi. Nói rõ lại, là nữ giới, tôi chỉ được phép lắng nghe, chứ không thể tham dự vào.
Tôi cũng có viết thư cho Gershom Scholem, người được coi là tiếng nói của Kabbalah, mà tôi có đọc qua sách của ông. Gershom từng là giáo sư ở Đại học Hebrew ở Jerusalem, nhưng ông đã nghĩ hưu, hiện sống tại Thụy điển. Tôi nhờ ông làm nhịp cầu để tôi có thể hiểu được Kabbalah và Zohar. Ông lập tức hồi âm cho tôi biết là gần ba mươi năm về trước đã có những trường dạy về các giáo lý này ở ngoài Jerusalem. Trường có tên là Beth El (Nhà của Chúa), nhưng trường này bị đóng cửa vì thiếu thầy, thiếu trò. Đó là lúc tôi bỏ không theo đuổi con đường này nữa.
Gần đây, tôi tình cờ đọc được một cuốn sách rất thú vị, tựa là Người Do Thái Bên Cánh Sen (The Jew In The Lotus). Cuốn sách kể lại một cuộc gặp gỡ ở Dharamsala, là nơi trú ngụ của Đức Đạt lai Lạt Ma trong lúc lưu vong. Đức Đạt Lai Lạt Ma đã mời một phái đoàn người Do Thái gồm các thầy Rabbi và các nhà lãnh đạo của những đoàn thể tôn giáo Do Thái đến thăm hỏi. Ngài muốn tìm hiểu tại sao người Do Thái có thể duy trì được dân tộc tính và tôn giáo qua hai ngàn năm lưu vong. Đó là câu hỏi người Tây tạng rất muốn được trả lời.
Điều làm tôi cảm động nhất là phần diễn tả buổi gặp gỡ giữa những người tham dự hội thảo và khoảng chục người Do Thái đã xuất gia làm tăng ni theo truyền thống Tây tạng. Các vị tăng ni này hiện đang tu học, và sinh sống tại Dharamsala. Tất cả đều có cùng câu chuyện để kể như tôi đã kể. Nghĩa là họ đã tìm hiểu, đào sâu vào những khía cạnh thần bí của chính tôn giáo họ, nhưng không tìm được sự đồng cảm, do đó họ đã tìm đến với Phật giáo, với tất cả lòng tin của họ.
Quyết định xuất gia tu theo Phật giáo không phải là điều dễ dàng đối với tôi. Trước khi dứt khoát hẳn, tôi đã tham dự một khóa an cư ba tháng trong một tu viện ở Thái Lan. Trong những tháng tám, chín và mười, trời mưa liên miên ở Ấn Độ. Và ở Thái Lan, mưa rất lớn. Khóa an cư bao giờ cũng bắt đầu vào một ngày rằm, do đó ngày theo dương lịch mỗi năm lại nhích thêm một chút.
Đức Phật ngày xưa dành những tháng này cho các tăng ni được ở lại trong chùa, chuyên tâm tu học, tham thiền. Đồ vật thực sẽ được mang đến cúng dường cho họ tại chùa. Lý do rất thực tiễn và đáng ngưỡng mộ. Vì thời đó, Đức Thế Tôn có rất nhiều đệ tử, hằng ngày phải băng qua những cánh đồng để đi khất thực ở từng nhà. Vào mùa mưa, người nông dân đến thưa cùng Phật rằng các vị tăng ni khi đi qua các ruộng đồng đã dẫm lên các gốc mạ non, ẩn mình dưới nước, nên khó thấy. Và cuộc sống của họ tùy thuộc vào sự lớn mạnh của cây lúa.
Đức Phật quyết định không để việc này tiếp tục xảy ra. Cách tốt nhất là giữ họ ở lại trong các tu viện. Từ đó sinh ra lệ an cư vào mùa mưa, kéo dài cho đến ngày nay. Ở Tây phương, thời điểm an cư được thay đổi cho phù hợp với khí hậu ở mỗi xứ sở. Chúng tôi thường an cư vào mùa đông, khi có tuyết đá rơi phủ, đó cũng là lúc ta nên ở trong nhà hơn đi ra ngoài.
Thế là tôi đã đến Thái Lan trong ba tháng, ở trong một tu viện nằm giữa một rừng cây rất đẹp. Ở đó có một vị pháp sư được nhiều người biết đến qua tên Tan Ajahn Singtong. Mẹ của Sư đã hơn tám mươi tuổi sống cùng với các sư cô ở khu vực dành cho ni giới. Mỗi ngày Sư đều đến viếng thăm mẹ và giảng pháp, có người dịch lại những bài giảng đó cho tôi.
Tôi cố học tiếng Thái, nhưng tôi không thể nào quen được với các âm ngữ như tiếng nhạc của họ, nên đành bó tay. Đó là một ngôn ngữ bằng thanh âm. Cùng một chữ nhưng có thể có năm dấu nhấn khác nhau, tạo nên năm nghĩa khác nhau. Tôi hoàn toàn không thể phân biệt được chúng. Đối với nhiều người, thì việc đó không khó khăn gì.
Tôi còn nhớ vài kỷ niệm về chuyến tu học này. Trước hết là ngồi kiết già trên sàn gỗ để tọa thiền, không có gối thiền. Những thứ này phải tập mới quen, nên tôi cũng phải mất một thời gian mới làm được.
Một việc nữa, đã gây ấn tượng lạ trong tôi, là được thấy các Phật tử trong vùng, hằng ngày mang rất nhiều thức ăn đến tu viện cúng dường, để tỏ lòng thành kính với Đức Phật và tăng chúng. Đó là một trong những phong tục tôi không chấp nhận ở những tu viện do tôi thành lập sau này. Đức Phật đã tuyên bố Người không muốn tạo ra một tôn giáo thực phẩm, hẳn là phải có lý do. Ngoài ra tôi cũng không chấp nhận được một số phong tục khác ở Thái Lan.
Nhưng tôi cũng phải làm kẻ bàng quang, đứng nhìn các ni ở Thái Lan chỉ giữ những vị trí phụ cần. Họ không được gọi là sư cô, mà là “những phụ nữ áo trắng”. Tôi không cảm thấy hào hứng lắm về những chuyện này.
Nửa khóa an cư còn lại, tôi đến ở một tu viện khác trong rừng, nơi trưởng lão Tan Ajahn Mahabova sinh sống, tôi được nghe nói, Ngài là người đã được Giác Ngộ.
Cả hai vị Tan Ajahn Singtong và Tan Ajahn Mahabova đều là những vị thầy đáng kính. Tôi mang ơn họ rất nhiều. Có câu chuyện được kể về họ như sau. Khi nhà vua Bhumipol của Thái Lan làm lễ mừng thọ sáu mươi tuổi, nhà vua mời những vị tăng nổi tiếng trong nước đến dự, trong đó có hai thầy. Trưởng lão Tan Ajahn Mahabova trả lời, “Nếu nhà vua muốn gặp tôi, thì mời ngài đến đây”. Trong khi thầy Tan Ajahn Singtong nhận lời mời, cùng với chín vị tăng khác, lên máy bay do nhà vua gửi đến chở họ đi. Máy bay rớt, tất cả hành khách đều tử nạn. Chuyện đó xảy ra mười năm sau khi tôi đến Thái Lan.
Thời gian tu tập ở hai tu viện đã để lại cho tôi nhiều kỷ niệm sâu xa. Ở cả hai nơi, tôi đều được nghe Pháp bằng những bài dịch khá tốt. Nhưng sự khó khăn về ngôn ngữ và vai trò phụ thuộc của ni giới, khiến tôi chẳng thiết muốn được trở thành một sư cô ở đó. Tôi đã từng thấy nhiều vị ni phải bỏ cả buổi sáng để lo cơm nước cho các tăng mỗi ngày! Tôi đã phải nấu ăn cho gia đình tôi hơn ba mươi năm rồi, vì thế đó chẳng phải là một hình ảnh tương lai hấp dẫn cho tôi.
Trở về Úc, tôi thưa với thầy Phra Khantipalo, “Con muốn trở thành một sư cô, nhưng không phải ở Thái Lan”. Tôi đã chọn một nơi khác -đó là Sri Lanka. Tôi vẫn còn nhớ đến vẻ đẹp của xứ sở mà chúng tôi đã một lần du lịch qua đó -giống như những cảnh thiên đáng! Và vì Sri Lanka từng là thuộc địa của Anh hơn một trăm năm, nên rất nhiều người nơi đó có thể nói được tiếng Anh.
Ở đây, tôi muốn trở lại lý do vì sao tôi muốn xuất gia. Lúc này tôi đã năm mươi lăm tuổi, đã đi khắp nơi trên thế giới. Tôi đã có con, có cháu. Tôi đã có mái ấm gia đình. Đã có tài sản. Tôi đã từng rơi vào cảnh nghèo khổ, rồi cũng có lúc làm người giàu có. Tôi đã từng làm chủ một trang trại, với những con ngựa Shetland. Tôi đã từng sống ở những đô thị lớn của Mỹ, cũng như đã lang thang sống trong chiếc xe van, ngủ trên giường xếp, ăn uống ở những bếp cắm trại. Tôi đã từng là thư ký ngân hàng, là cô giáo của con trai tôi. Nghĩa là không ít thì nhiều tôi đã từng trải qua tất cả. Cuộc đời còn gì cho tôi nữa? Cuộc sống không thể mang lại cho con người sự bình an và hạnh phúc nội tâm, vì tất cả mọi thứ trên đời đều vô thường.
Tất cả những gì tôi vừa kể đã là quá khứ, đã qua đi. Tất cả những gì tôi kể lại ở đây chỉ còn là ký ức, và còn nhiều thứ mà tôi không thể nhớ đến nữa. Tất cả đều biến mất trong dòng chảy của thời gian.
Tôi đã sống một cuộc đời đầy biến động. Không phải do sự sắp đặt của tôi, tất cả mọi việc đều tự nó đến. Tôi còn tìm kiếm gì nữa ngoài chính bản thân tôi? Đã tới lúc để giã từ đời sống thế tục. Nói như thế có vẻ như tôi đang quay lưng lại với cuộc đời, dĩ nhiên là tôi cũng đã từng nhiều lần làm như thế. Nhưng không ai có thể hoàn toàn xa lánh cuộc đời. Một khi ta còn có thân, ta còn phải sống trong thế giới này. Ta còn phải nuôi dưỡng thân, phải tiếp xúc, phải chuyện trò với người khác.
Hơn thế nữa: khi tôi thuyết pháp, các đệ tử đến nghe, mang theo với họ những chuyện của thế giới bên ngoài.
Khi nói ‘từ giã cuộc sống thế tục”, tôi chỉ có ý nói là tôi sẽ bước sang một lối rẽ mới, sống một cuộc đời mới, để làm người quan sát, kẻ đứng ngoài hơn là người chạy đuổi theo các ái dục. Những việc này không phải dễ thực hiện lúc đầu, nhưng dần dần qua thực tập, ta sẽ thấy dễ dàng hơn. Người đứng ngoài sẽ dễ thông cảm, thương yêu đối với mọi người quanh mình, nhưng không để mình bị cuốn theo tình cảm, hay số phận của họ.
Có một danh từ rất đẹp: lòng thương cảm. Có nghĩa là lúc ban đầu, ta rất dễ đồng cảm với những người có các tình cảm đam mê luyến ái. Nhưng mục đích của Phật pháp là để hủy diệt các tình cảm này. Vì lòng luyến ái thường đưa ta đến thù hận, tham lam.
Các vị pháp sư luôn cố gắng truyền đạt những điều này đến với các đệ tử của mình, và trong quá trình giảng dạy, chính họ cũng được nghiền ngẫm thêm những bài học thâm thúy này. Vì nếu như trong khi thuyết giảng, bạn tự biết mình vẫn đang thực hành những điều mình giảng, thì người ta mới coi như bạn là người có tu chứng. Chỉ có như thế, bạn mới cảm hóa được người khác. Họ cần phải biết khi bạn nói, bạn nói về những điều tự thân bạn cũng đã kinh qua. Bạn không phải chỉ nói theo sách mà truyền đạt từ trái tim của mình.
Vì thế việc tôi quyết định xuất gia, chỉ là con đường tôi phải đi để tự phát triển. Giờ nhìn lại, tôi thấy chính quá khứ của tôi đã dẫn dắt tôi vào con đường này. Những kinh nghiệm bản thân đã giúp tôi có thể xả bỏ những sợ hãi cho riêng mình, cho đồng loại. Tôi nhận thấy rằng tôi có thể đương đầu với mọi nghịch cảnh trong đời, dù đó là ở vùng Amazon hay ở trên tầng cao Hunza. Bạn có thể vượt qua tất cả nếu bạn biết thuận theo dòng chảy.
Tôi đã rèn cơ thể tôi có thể chịu đựng sự khổ cực. Đối với tôi, đó là một tiến bộ vượt bực. Vì trong thời thơ ấu, tôi luôn được sống trong nhung lụa. Ở Thượng Hải, cha mẹ tôi cũng cố giữ nếp sống cũ cho tôi. Lớn lên, tôi sống ở Mỹ, cũng sung sướng nhàn hạ ở đô thị, trong một ngôi nhà khang trang.
Nhưng rồi cuộc sống sung sướng đó cũng chấm dứt. Tôi đã phải ngủ nhiều đêm trên bãi biển đầy muổi, phải qua sông trên những con thuyền làm bằng thân cây, dưới cái nắng đốt da. Trên đoạn đường đi từ Java đến Sumatra, chúng tôi đi trên một chiếc tàu là tàu chở các dây cáp, trên đó không có chỗ để nằm ngồi. Tôi phải đánh giấc trên những tấm ván gỗ.
Tôi không tiếc nuối đời sống sung sướng của mình, vì tôi thấy có nó cũng được, mà không có cũng được. Đó là một quá trình tự khám phá mình, một sự buông xả mọi điều kiện vật chất bên ngoài. Bù lại, nó mang đến cho ta biết bao tự do nội tại; nó khiến tôi nhận ra rằng những khía cạnh của đời sống tâm linh mới quan trọng hơn nhiều.
Thế là tôi bay qua Sri Lanka. Thầy Phra Khantipalo trao cho tôi lá thư giới thiệu mà Thầy viết cho Hoà thượng Nyanaponika Thera, một trong những vị sư nổi tiếng ở Sri Lanka. Hoà thượng sống trong một cái thất nhỏ ở ngoại ô Kandy. Hòa thượng Nyanaponika Thera là một người Đức, gốc Do Thái, đã xuất gia từ năm 1935. Vì có chung một hoàn cảnh, chúng tôi cảm thấy rất dễ hoà hợp. Ngài là một vị thầy đáng kính, hòa nhã với mọi người, là một thiền sư, một học giả, đã dịch nhiều kinh sách Phật giáo từ tiếng Pali.
Tiếng Pali được sử dụng trong các kinh tạng của Đức Phật, trong các giới luật của tăng đoàn và Vi Diệu Pháp. Đó là một ngôn ngữ của thời xa xưa, và không có mẫu tự riêng.
Những lời dạy của Đức Phật được viết lại lần đầu tiên có lẽ vào khoảng hai trăm năm mươi sau khi Ngài nhập diệt, trên lá các cây cọ dùng mẫu tự Sinhalese. Ở Sri Lanka có một tu viện vẫn tiếp tục sao chép từ các lá này qua những lá mới, vì chúng rất dễ hư hoại. Lúc nào họ cũng phải có một pho đầy đủ tất cả các kinh tạng Pali của Đức Phật trên lá.
Ở Ngôi Nhà Phật (Buddha-Haus) ở Allgau, chúng tôi có bộ kinh tạng Pali bằng tiếng Anh và tiếng Đức trong thư viện. Tôi biết rất ít tiếng Pali.
Hòa thượng Nyanaponika Thera bảo là có thể xuống tóc cho tôi xuất gia bất cứ lúc nào ở trong thất của người, nhưng làm như thế không trang trọng, không có ý nghĩa, vì thế Ngài viết thư giới thiệu tôi cho Hoà thượng Narada Thera, là trưởng ban hoằng pháp ở một ngôi chùa lớn ở Colombo.
Với lá thư giới thiệu trong tay, tôi phải lấy xe buýt đi Colombo, một chuyến đi dài và không kém phần nguy hiểm hơn những chuyến xe buýt tôi đã đi ở Nam Mỹ trước đây. Tôi đến ra mắt Hoà thượng Narada Thera. Hòa thượng định ngày xuất gia cho tôi vào một ngày trong tháng bảy, năm 1979. Sau đó Hòa thượng trao tận tay tôi những quyển sách kinh bằng tiếng Pali, mà tôi phải học. Phần lớn các kinh tôi đã thuộc lòng. Số còn lại phải học không có là bao.
Ngoài ra Hòa thượng còn cho tôi địa chỉ nơi may y cho các ni. Không thể mua các y may sẳn.
Chiếc y của tôi do một người thợ may nữ may bằng thứ vải dạ màu vàng. Y của tôi gồm có một chiếc sà rong quấn quanh lưng, buộc bằng dây nịt, và một chiếc áo jacket nhỏ. Bên ngoài lại có thêm phần áo trên, giống như chiếc áo dạ nâu tôi đang mặc, để cho thích hợp với khí hậu ở Đức. Vải may chiếc y đầu tiên của tôi bằng vải thật mỏng, vì khí hậu ở Sri Lanka nóng không chịu nổi. Hoà thượng Narada Thera hỏi tôi muốn lấy pháp hiệu gì Dhammadinna hay Khema. Tôi quyết định khá nhanh chóng. Khema chỉ có hai âm, rất dễ cho người Tây phương nhớ.
Sau này, khi tôi đã qua một thời gian nghiên cứu, học hỏi, tôi mới biết trong thời Đức Phật còn tại thế, Khema là một vị trưởng lão ni đã được Đức Phật khen là ‘đầy trí tuệ”. Ban đầu, bà là vợ của một vì vua, một người đàn bà rất tự mãn về sắc đẹp của mình. Bà không hề để ý đến những lời thuyết giảng của Đức Phật, trong đó Đức Phật luôn nhấn mạnh rằng sắc đẹp bên ngoài không có nghĩa lý gì. Dầu vậy, bà vẫn đến nghe Đức Phật thuyết pháp. Đức Phật khiến bà nhìn thấy hình ảnh một người đàn bà còn đẹp hơn bà nhiều. Rồi Đức Phật cho bà thấy người đàn bà đẹp đó trở nên già nua, mất hết sắc đẹp, dần dần cho đến lúc chết. Lúc đó, hoàng hậu Khema nhận ra rằng sắc đẹp không có nghĩa gì cả. Ngày hôm sau, bà xuất gia đi tu, và dần được Giác Ngộ. Đó là một trong những câu chuyện nổi tiếng vào thời Đức Phật. Nhưng tôi không hề biết đến câu chuyện này khi chọn cái tên đó.
Các vị tăng thường có phẩm chức trước tên của họ như là Phra, Tan hay Ajahn. Trước tên của tôi là “Ayya”. Ayya là tiếng Pali, được dùng để gọi các vị nữ tu từ thới Đức Phật. Tất cả các ni Tây phương theo Nguyên Thủy kể từ sau tôi đều được gọi là Ayya.
Và tôi đã trở thành Ayya Khema như thế.
Trước khi tôi đến chùa để làm lễ xuất gia, các sư cô đã cắt tóc tôi. Lúc đó tóc tôi dài và rất dày. Theo nghi lễ, người được xuống tóc sẽ cầm lấy một nhúm tóc của mình. Họ phải cầm mảnh tóc đó trong tay, và nghĩ rằng chỉ vài phút trước đây, mảnh tóc này là “của tôi”. Và giờ nó chỉ là một thứ dơ bẩn, đáng được vứt vào thùng rác. Tôi vẫn nhớ là lúc đó tôi hoàn toàn không có một cảm giác gì về việc đó. Không ân hận, không có gì cả.
Buổi lễ bắt đầu. Trong bộ y vàng, tôi đi băng qua sân đến từng ngôi tháp nhỏ. Tôi tưởng là tôi hoa mắt: Cả sân chùa đầy nghẹt người. Có đến sáu hay bảy trăm người. Tôi hỏi Hòa thượng Narada Thera, họ làm gì ở đây. Ngài bảo: “Tôi đã mời tất cả mọi người đến”. Đúng vậy, ông đã mời tất cả mọi người quen biết, tất cả ai muốn đến dự, tất cả những ai nói tiếng Anh. Tôi quá đổi sợ hãi, đến nỗi quên tất cả tiếng Pali. Tôi không thể nhớ được tôi phải nói câu gì.
Hòa thượng Narada Thera phải xướng từng câu từng chữ, và tôi lập lại theo Thầy từng câu từng chữ. Buổi lễ xuất gia diễn ra khá nhanh chóng. Chưa đầy mười phút. Sau đó người xuất gia phải lễ Đức Phật, thầy mình và tất cả các vị tăng có mặt. Khi tất cả mọi nghi lễ đã xong xuôi, một nhóm khoảng gần hai mươi cô gái áo trắng tiến lại phía tôi. Mỗi người mang tặng tôi một món quà: bàn chải răng, khăn tay, khăn mặt, một quyển thành ngữ. Tôi bị choáng ngợp bởi mọi thứ. Các cô thiếu nữ này chúc mừng tôi. Các vị khách chúc mừng tôi. Sự chúc tụng kéo dài hằng giờ. Tôi nói cảm ơn không biết bao nhiêu lần.
Các vị tăng ni theo truyền thống không nói cảm ơn. Nhưng tôi vẫn chưa quên được thói quen này. Tôi đã được giáo dục như thế, tôi sẽ còn tiếp tục nói Cảm ơn như thế. Lý do khiến các vị tăng ni không nói lời Cảm ơn khi nhận cúng dường từ các cư sĩ, vì chính người cúng dường cho các vị tăng ni sẽ được thọ hưởng phước báu rất lớn. Do đó người cúng dường phải cảm ơn các vị tăng ni cho họ cơ hội được cúng dường, chứ không phải người thọ lãnh vật cúng dường.
Cuối buổi chúc tụng, tôi đứng dậy, lúc đó một tu sĩ người Tây phương tiến về phía tôi. Tên thầy là Sumedha. Trước khi xuất gia, đến sống ở Sri Lanka, thầy từng là một họa sĩ rất nổi tiếng ở Thụy sĩ . Thầy nói: “Có thể nói là trước đây bà chỉ có tình cảm (với Phật giáo), giờ bà đã coi Phật giáo là gia đình”. Tôi biết Thầy muốn ám chỉ về sự liên hệ giữa tôi và Phật giáo. Tôi nghĩ đó là một cách diễn tả rất chính xác về sự xuất gia của tôi. Giờ nhiệm vụ duy nhất trong đời tôi là làm một vị ni, từ giờ sự hiện hữu của tôi là ở trong vai trò một người ni. Có nghĩa là tôi không chỉ đọc về giáo lý của Đức Phật, mà còn phải học thuộc một số kinh điển, và từng bước thực hành chúng.
Từ đó, tôi lại tham gia vào công việc giảng dạy, khiến tôi phải đi cùng khắp thế giới. Ngày nay có hàng ngàn Phật tử đã được biết đến những kinh nghiệm tu tập của tôi qua sách vở, băng cassette, hay qua các bài giảng, và chúng đã phần nào đem lại lợi ích cho cuộc sống của họ.
Sống độc thân là một trong những giới luật quan trọng của người xuất gia. Là một sa di, tôi phải giữ mười giới luật. Trong đó có năm giới tôi đã từng được nghe từ thầy Phra Khantipalo -chỉ có cái khác là giới thứ ba trở thành giới sống đời độc thân- cộng với những giới sau đây:
– Không ăn phi thời
– Không nhảy múa, ca hát hay dự các cuộc biễu diễn đó.
– Không đeo trang sức, thoa nước hoa; không dùng mỹ phẩm
– Không ngủ trên giường cao nệm ấm
– Không kinh doanh để làm lợi cho bản thân.
Bắt đầu từ thế kỷ thứ mười chín, ở Sri Lanka chỉ có các sa di ni. Để giải thích về điều này, tôi cần đi ngược dòng lịch sử một chút. Theo truyền thống, một vị ni chỉ được coi là đã hoàn toàn thọ đại giới – được lên hàng tỳ kheo ni (bhikkhuni), sau khi vị ấy đã được chấp nhận vào ni đoàn bởi các vị tỳ kheo khác. Nhưng ni đoàn của tỳ kheo ni đã không còn hàng ngàn năm về trước. Hàng ngàn vị ni đã được nhắc nhở tới trong các kinh điển cổ xưa. Họ từng sống trong các tu viện to lớn. Rồi bỗng nhiên tất cả đếu biến mất. Lúc đó là thời kỳ chiến tranh giữa Tamils và Singhalee, có lẽ các vị ni dễ bị nguy hiểm hơn, có thể họ đã bị tàn sát hay bị chết đói. Vì bất cứ lý do gì, họ đã không còn có mặt ở đây.
Do đó, vì không có các vị tỳ kheo ni nữa, nên tôi không được trở thành tỳ kheo ni ở Sri Lanka, mà chỉ là sadi ni. Sau này tôi mới thọ đại giới ở California. Có các ni theo thiền tông, có ni theo Phật giáo Tây tạng, có ni theo Phật giáo nguyên thủy. Tôi theo Phật giáo Nguyên thủy (Theravada), là tông phái rất thích hợp cho tôi.
Phật giáo Nguyên thủy là Phật giáo cơ bản. Các nước Thái Lan, Sri Lanka, Burma và Campuchia theo Phật giáo nguyên thủy. Tông phái này dựa vào những lời dạy từ chính Đức Phật, và chính đặc tính này đã khiến tôi hướng về Phật giáo từ những ngày đầu.
Sau khi xuất gia, tôi đến một tu viện trung tâm, chuyên về thiền, ở Kanduboda, cách Colombo khoảng nửa tiếng. Tôi cần sự yên tĩnh, an bình. Tôi dọn vào một phòng nhỏ, chỉ có giường, ghế và một bàn ngủ. Ở đây có điện, có buồng tắm chung cho mọi người. Giờ thức chúng mỗi ngày là bốn giờ sáng. Với cái nóng ở Sri Lanka, phải dậy sớm không thành vấn đề. Buổi sáng không khí mát mẻ, dễ chịu, bầu trời quang đãng.
Tôi còn nhớ buổi sáng đầu tiên của mình ở đó. Trong lúc toạ thiền, tôi thấy một hình ảnh hiện ra trong tâm mình. Đó là một sư cô, có lẽ là người Singhalese, và tôi không hiểu sao, tôi tự nghĩ đó là hình ảnh của mình. Tôi đang đứng ở một ngôi tháp chờ đợi một vị tăng, tôi còn nhớ rõ ràng như thế, và vị ấy cũng xuất hiện. Đó là một ngôi tháp to ở trong cánh rừng. Tôi còn nhớ các chi tiết hết sức rõ ràng.
Từ những hình ảnh này, tôi đi đến kết luận, có thể tôi đã từng là người xuất gia. Vậy thì giờ tôi càng thêm quyết chí tiếp tục con đường mình đã bắt đầu trong các tiền kiếp.
Những hình ảnh đó gây ấn tượng mãnh liệt trong tôi. Một ngày kia, tôi kể cho vị trụ trì nghe về những gì mình đã thấy, tả về ngôi tháp rất chi tiết. Thầy trụ trì bảo: “Con có thể đi thăm ngôi tháp đó; nó ở trong một cánh rừng trong vùng Anuradhapura. Từ những gì con đã tả, con sẽ tìm thấy nó dễ dàng”. Và tôi đã thực sự tìm ra được ngôi tháp đó. Đúng y như tôi đã thấy trong lúc ngôi thiền đến từng chi tiết.
