Phần 18

Giảng-Giải 4 Loại Thiện-Nghiệp

1- Đại-thiện-nghiệp trong 8 đại-thiện-tâm

* Người thiện-trí có đại-thiện-tâm biết hổ-thẹn tội-lỗi, biết ghê-sợ tội-lỗi, nên tạo 10 đại-thiện-nghiệp bằng thân, bằng khẩu, bằng ý, và tạo 10 phước-thiện puññakriyāvatthu thuộc về đại-thiện-nghiệp phước-thiện.

* Đại-thiện-nghiệp có 10 loại:

Thân đại-thiện-nghiệp có 3 loại:

Đại-thiện-nghiệp không sát-sinh.

Đại-thiện-nghiệp không trộm-cắp.

Đại-thiện-nghiệp không tà-dâm.

Khẩu đại-thiện-nghiệp có 4 loại:

Đại-thiện-nghiệp không nói-dối, mà nói lời chân-thật.

Đại-thiện-nghiệp không nói lời chia-rẽ, mà nói lời hoà thuận.

Đại-thiện-nghiệp không nói lời thô-tục, mà nói lời hòa nhã.

Đại-thiện-nghiệp không nói lời vô-ích, mà nói lời hữu ích.

Ý đại-thiện-nghiệp có 3 loại:

Đại-thiện-nghiệp không tham lam của cải tài-sản của người khác.

Đại-thiện-nghiệp không thù hận người khác, có tâm từ đối với mọi người.

Đại-thiện-nghiệp có chánh-kiến hiểu biết đúng theo sự thật của các pháp.

* Mười phước-thiện puññakriyāvatthu

1- Phước-thiện bố-thí.

2- Phước-thiện giữ-giới.

3- Phước-thiện hành-thiền.

4- Phước-thiện cung-kính.

5- Phước-thiện hỗ-trợ mọi phước-thiện.

6- Phước-thiện hồi-hướng phần phước-thiện của mình.

7- Phước-thiện hoan-hỷ phần phước-thiện của người.

8- Phước-thiện nghe chánh-pháp.

9- Phước-thiện thuyết chánh-pháp.

10- Phước-thiện chánh-kiến hiểu biết đúng nghiệp là của riêng mình.

Đại-Thiện-Nghiệp Và Quả Của Đại-Thiện-Nghiệp

Đại-thiện-nghiệp đó là tác-ý tâm-sở đồng sinh với 8 đại-thiện-tâm có cơ-hội cho quả trong 2 thời-kỳ:

Thời-kỳ tái-sinh kiếp sau (paṭisandhikāla).

Thời-kỳ sau khi đã tái-sinh (pavattikāla) kiếp hiện-tại.

Thời-kỳ tái-sinh kiếp sau (paṭisandhikāla)

Người thiện nào biết hổ-thẹn tội-lỗi, biết ghê-sợ tội-lỗi, có đức-tin trong sạch nơi Tam-bảo: Đức-Phật-bảo, Đức-Pháp-bảo, Đức-Tăng-bảo, tin nghiệp và quả của nghiệp, đã tạo đại-thiện-nghiệp nào, sau khi người thiện ấy chết, đại-thiện-nghiệp ấy có cơ hội cho quả trong thời-kỳ tái-sinh kiếp sau (paṭisandhikāla), có 9 quả-tâm là 8 đại-quả-tâm và 1 suy-xét-tâm đồng sinh với thọ xả là quả của đại-thiện-nghiệp thuộc về thiện-quả vô-nhân-tâm gọi là 9 thiện-dục-giới tái-sinh-tâm (paṭisandhi-citta) làm phận sự tái-sinh kiếp sau trong 7 cõi thiện-dục-giới (cõi người và 6 cõi trời dục-giới).

Thiện-dục-giới tái-sinh-tâm có 9 quả-tâm là:

8 đại-quả-tâm có 2 loại tâm:

4 đại-quả-tâm hợp với trí-tuệ.

4 đại-quả-tâm không hợp với trí-tuệ.

1 suy-xét-tâm đồng sinh với thọ xả là quả của đại-thiện-nghiệp thuộc về thiện-quả vô-nhân-tâm.

Nếu 4 đại-quả-tâm hợp với trí-tuệ làm phận sự tái-sinh kiếp sau đầu thai làm người, thì thuộc về hạng người tam-nhân (tihetukapuggala), từ khi đầu thai trong lòng mẹ.

Khi sinh ra đời, lúc trưởng thành hạng người tam-nhân vốn có trí-tuệ.

Nếu người tam-nhân ấy thực-hành pháp-hành thiền-định, thì có khả năng dẫn đến chứng đắc 5 bậc thiền sắc-giới thiện-tâm, 4 bậc thiền vô-sắc-giới thiện-tâm, chứng đắc 5 phép-thần-thông thế gian.

Nếu người tam-nhân ấy thực-hành pháp-hành thiền-tuệ, thì có khả năng dẫn đến chứng ngộ chân-lý tứ Thánh-đế, chứng đắc Thánh-đạo, Thánh-quả và Niết-bàn, trở thành bậc Thánh-nhân trong Phật-giáo.

Hoặc nếu 4 đại-quả-tâm hợp với trí-tuệ làm phận sự tái-sinh kiếp sau hóa-sinh làm vị thiên-nam hoặc vị thiên-nữ thì thuộc về hạng tam-nhân có hào quang sáng ngời, có nhiều oai lực trên cõi trời dục-giới ấy.

Nếu vị thiên-nam tam-nhân hoặc vị thiên-nữ tam-nhân có cơ hội đến hầu đảnh lễ Đức-Phật, lắng nghe chánh-pháp của Đức-Phật, thì có khả năng chứng ngộ chân-lý tứ Thánh-đế, chứng đắc Thánh-đạo, Thánh-quả và Niết-bàn, trở thành bậc Thánh-nhân trong Phật-giáo.

Nếu 4 đại-quả-tâm không hợp với trí-tuệ làm phận sự tái-sinh kiếp sau đầu thai làm người, thì thuộc về hạng người nhị-nhân (dvihetukapuggala), từ khi đầu thai trong lòng mẹ.

Khi sinh ra đời, lúc trưởng thành hạng người nhị-nhân vốn không có trí-tuệ.

Nếu người nhị-nhân ấy thực-hành pháp-hành thiền-định, thì không có khả năng chứng đắc bậc thiền sắc-giới nào cả.

Nếu người nhị-nhân ấy thực-hành pháp-hành thiền-tuệ, thì không có khả năng chứng ngộ chân-lý tứ Thánh-đế.

Hoặc nếu 4 đại-quả-tâm không hợp với trí-tuệ làm phận sự tái-sinh kiếp sau hóa-sinh làm vị thiên-nam hoặc vị thiên-nữ thì thuộc về hạng nhị-nhân có hào quang kém, có ít oai lực trên cõi trời dục-giới ấy.

Nếu 1 suy-xét-tâm đồng sinh với thọ xả là quả của đại-thiện-nghiệp thuộc về thiện-quả vô-nhân-tâm, làm phận sự tái-sinh kiếp sau đầu thai làm người, thì thuộc về hạng người vô-nhân (ahetukapuggala) đui mù, câm điếc, tật nguyền, … từ khi đầu thai trong lòng mẹ.

Khi sinh ra đời, lúc trưởng thành hạng người vô-nhân đui mù, câm điếc, tật nguyền, si mê, biết tầm thường trong cuộc sống.

Thời-kỳ sau khi đã tái-sinh (pavattikāla) kiếp hiện-tại

Nếu quả-tâm nào trong 9 quả-tâm làm phận-sự tái-sinh-tâm (paṭisandhicitta) 1 sát-na-tâm trong thời-kỳ tái-sinh kiếp sau (paṭisandhikāla) xong, liền tiếp theo trong thời-kỳ sau khi đã tái-sinh (pavattikāla) kiếp hiện-tại, chính quả-tâm ấy tiếp tục làm phận sự hộ-kiếp-tâm (bhavaṅgacitta) giữ gìn hộ trì kiếp người hoặc kiếp vị thiên-nam, vị thiên-nữ ấy cho đến hết tuổi thọ, rồi cũng chính quả-tâm ấy làm phận sự cuối cùng tử-tâm (cuticitta) chuyển-kiếp (chết) kết thúc kiếp người hoặc kiếp vị thiên-nam, vị thiên-nữ tại cõi thiện-giới ấy.

Trong thời-kỳ sau khi đã tái-sinh (pavattikāla) kiếp hiện-tại, đại-thiện-nghiệp trong 8 đại-thiện-tâm có cơ hội cho quả có 8 đại-quả-tâm và 8 thiện-quả vô-nhân-tâm tiếp xúc với các đối-tượng tốt đáng hài lòng trong kiếp người trong cõi người hoặc kiếp vị thiên-nam, vị thiên-nữ trong cõi trời dục-giới ấy.

Mười Ác-Nghiệp Với Mười Đại-Thiện-Nghiệp

Tìm hiểu sự thật hiển nhiên về 10 ác-nghiệp: 3 thân ác-nghiệp, 4 khẩu ác-nghiệp, 3 ý ác-nghiệp với 10 đại-thiện-nghiệp: 3 thân đại-thiện-nghiệp, 4 khẩu đại-thiện-nghiệp, 3 ý đại-thiện-nghiệp như sau.

* Ví dụ: người nào tạo ác-nghiệp sát-sinh, người ấy cần phải hội đủ 5 chi-pháp.

1- Chúng-sinh còn sinh-mạng.

2- Biết rõ chúng-sinh còn sinh-mạng.

3- Có ác-tâm nghĩ sẽ giết hại chúng-sinh ấy.

4- Cố gắng mọi cách giết hại chúng-sinh ấy.

5- Chúng-sinh ấy chết do sự cố gắng ấy.

Nếu người nào hội đủ 5 chi-pháp của ác-nghiệp sát-sinh, thì có thể gọi người ấy đã tạo ác-nghiệp sát-sinh.

Nếu người nào không hội đủ 5 chi-pháp của ác-nghiệp sát-sinh, thì không thể gọi người ấy đã tạo ác-nghiệp sát-sinh.

Ví dụ: người nào tạo đại-thiện-nghiệp không sát-sinh, người ấy có chánh-nghiệp tâm-sở, chánh-mạng tâm-sở đồng sinh với đại-thiện-tâm tránh xa sự sát-sinh, nghĩa là không sát hại chúng-sinh dù nhỏ dù lớn.

Thử hỏi: – Người ác tạo ác-nghiệp sát-sinh hợp đủ 5 chi-pháp của ác-nghiệp sát-sinh khó hay dễ? Còn người thiện có đại-thiện-tâm tạo đại-thiện-nghiệp không sát-sinh dễ hay khó?

Tương tự như vậy:

Người ác tạo ác-nghiệp trộm-cắp hợp đủ 5 chi-pháp của ác-nghiệp trộm-cắp khó hay dễ? Còn người thiện có đại-thiện-tâm tạo đại-thiện-nghiệp không trộm-cắp dễ hay khó?

Người ác tạo ác-nghiệp tà-dâm hợp đủ 4 chi-pháp của ác-nghiệp tà-dâm khó hay dễ? Còn người thiện có đại-thiện-tâm tạo đại-thiện-nghiệp không tà-dâm dễ hay khó? v.v…

Bậc thiện-trí có những câu trả lời xác đáng là người ác tạo 10 ác-nghiệp đó là điều rất khó khăn, không dễ dàng chút nào, mà không phải bất cứ ai cũng có khả năng tạo ác-nghiệp ấy được.

Sở dĩ người ác cố gắng tạo ác-nghiệp nào được là vì người ác không biết hổ-thẹn tội-lỗi, không biết ghê-sợ tội-lỗi, có ác-tâm đen tối do năng lực của phiền-não sai khiến, nên dù khó khăn như thế nào, người ác cũng cố gắng tạo cho bằng được ác-nghiệp ấy, dù phải hy sinh sinh-mạng của mình.

Còn đối với người thiện biết hổ-thẹn tội-lỗi, biết ghê-sợ tội-lỗi, có đại-thiện-tâm tránh xa 10 ác-nghiệp đó là tạo 10 đại-thiện-nghiệp rất dễ dàng, không khó khăn chút nào, nên tất cả mọi người thiện đều có khả năng tạo 10 đại-thiện-nghiệp được cả.

Đó là sự thật hiển nhiên về 10 ác-nghiệp với 10 đại-thiện-nghiệp.

2- Sắc-giới thiện-nghiệp trong 5 sắc-giới thiện-tâm

Sắc-giới thiện-nghiệp đó là tác-ý tâm-sở đồng sinh với 5 sắc-giới thiện-tâm cho quả tương xứng với mỗi bậc thiền sắc-giới thiện-tâm, trong thời-kỳ tái-sinh kiếp sau (paṭisandhikāla) có 5 sắc-giới quả-tâm gọi là sắc-giới tái-sinh-tâm (paṭisandhicitta) làm phận-sự tái-sinh kiếp sau hoá-sinh làm vị phạm-thiên trên 15 tầng trời sắc-giới phạm-thiên (trừ tầng trời sắc-giới phạm-thiên Vô-tưởng-thiên (Asaññasattabhūmi), tuỳ theo năng lực của mỗi bậc thiền sắc-giới quả-tâm.

Sắc-giới thiện-nghiệp đó là tác-ý tâm-sở đồng sinh với 5 sắc-giới thiện-tâm cho quả trong 2 thời-kỳ:

Thời-kỳ tái-sinh kiếp sau (paṭisandhikāla).

Thời-kỳ sau khi đã tái-sinh (pavattikāla) kiếp hiện-tại.

Thời-kỳ tái-sinh kiếp sau (paṭisandhikāla)

Hành-giả nào là hạng người tam-nhân thực-hành pháp-hành thiền-định, có khả năng dẫn đến chứng đắc 5 bậc thiền sắc-giới thiện-tâm.

Sau khi hành-giả ấy chết, chắc chắn chỉ có sắc-giới thiện-nghiệp trong đệ ngũ thiền sắc-giới thiện-tâm bậc cao có quyền ưu tiên cho quả trong thời-kỳ tái-sinh kiếp sau (paṭisandhikāla) có đệ ngũ thiền sắc-giới quả-tâm gọi là sắc-giới tái-sinh-tâm (paṭisandhicitta) làm phận-sự tái-sinh kiếp sau hóa-sinh làm vị phạm-thiên trên tầng trời sắc-giới phạm-thiên tột đỉnh Quãng-quả-thiên (Vehapphalabhūmi). Chư phạm-thiên trong tầng trời này có tuổi thọ 500 đại-kiếp trái đất.

Còn lại 4 bậc thiền sắc-giới thiện-tâm bậc thấp đều trở thành vô-hiệu-quả-nghiệp (ahosikamma) không có cơ hội cho quả được nữa.

Thời-kỳ sau khi đã tái-sinh (pavattikāla) kiếp hiện-tại

Đệ ngũ thiền sắc-giới quả-tâm nào làm phận-sự tái-sinh-tâm (paṭisandhicitta) 1 sát-na-tâm trong thời-kỳ tái-sinh kiếp sau (paṭisandhikāla) xong, liền tiếp theo trong thời-kỳ sau khi đã tái-sinh (pavattikāla) kiếp hiện-tại, chính đệ ngũ thiền sắc-giới quả-tâm ấy tiếp tục làm phận sự hộ-kiếp-tâm (bhavaṅgacitta) giữ gìn hộ trì kiếp vị phạm-thiên ấy cho đến hết tuổi thọ 500 đại-kiếp trái đất, rồi cũng chính đệ ngũ thiền sắc-giới quả-tâm ấy làm phận sự cuối cùng tử-tâm (cuticitta) chuyển-kiếp (chết) kết thúc kiếp hiện-tại của vị sắc-giới phạm-thiên ấy.

* Trường-hợp đặc biệt, trước khi hành-giả nào chứng đắc đệ ngũ thiền sắc-giới thiện-tâm có tâm nhàm chán 4 danh-uẩn là (thọ-uẩn, tưởng-uẩn, hành-uẩn, thức-uẩn), mà chỉ muốn có sắc-uẩn mà thôi.

Cho nên, sau khi hành-giả ấy chết, chắc chắn đệ ngũ thiền sắc-giới thiện-nghiệp trong đệ ngũ thiền sắc-giới thiện-tâm ấy cho quả trong thời-kỳ tái-sinh kiếp sau (paṭi-sandhikāla) có nhóm sắc-pháp gọi là jīvitanavakakalāpa: nhóm sắc-pháp có sắc-mạng-chủ thứ 9 làm phận sự tái-sinh kiếp kế-tiếp làm vị phạm-thiên trên tầng trời sắc-giới phạm-thiên gọi là Vô-tưởng-thiên (Asaññasattabhūmi). Chư phạm-thiên trong tầng trời này có thân mà không có tâm, có tuổi thọ 500 đại-kiếp trái đất.

3- Vô-sắc-giới thiện-nghiệp trong 4 vô-sắc-giới thiện-tâm

Vô-sắc-giới thiện-nghiệp đó là tác-ý tâm-sở đồng sinh với 4 vô-sắc-giới thiện-tâm cho quả tương xứng với mỗi bậc thiền vô-sắc-giới thiện-tâm, trong thời-kỳ tái-sinh kiếp sau (paṭisandhikāla) có 4 vô-sắc-giới quả-tâm gọi là vô-sắc-giới tái-sinh-tâm (paṭisandhicitta) làm phận sự tái-sinh kiếp sau hóa-sinh làm vị phạm-thiên trên 4 tầng trời vô-sắc-giới phạm-thiên tuỳ theo năng lực của mỗi bậc thiền vô-sắc-giới quả-tâm.

Vô-sắc-giới thiện-nghiệp đó là tác-ý tâm-sở đồng sinh với 4 vô-sắc-giới thiện-tâm cho quả trong 2 thời-kỳ:

Thời-kỳ tái-sinh kiếp sau (paṭisandhikāla).

Thời-kỳ sau khi đã tái-sinh (pavattikāla) kiếp hiện-tại.

Thời-kỳ tái-sinh kiếp sau (paṭisandhikāla)

Hành-giả nào là hạng người tam-nhân thực-hành pháp-hành thiền-định, có khả năng dẫn đến chứng đắc 5 bậc thiền sắc-giới thiện-tâm và 4 bậc thiền vô-sắc-giới thiện-tâm.

Sau khi hành-giả ấy chết, chắc chắn chỉ có vô-sắc-giới thiện-nghiệp trong đệ tứ thiền vô-sắc-giới thiện-tâm bậc cao gọi là phi-tưởng-phi-phi-tưởng-xứ-thiền thiện-tâm bậc cao có quyền ưu tiên cho quả trong thời-kỳ tái-sinh kiếp sau (paṭisandhikāla) có đệ tứ thiền vô-sắc-giới quả-tâm gọi là phi-tưởng-phi-phi-tưởng-xứ-thiền quả-tâm bậc cao gọi là vô-sắc-giới tái-sinh-tâm (paṭisandhicitta) làm phận-sự tái-sinh kiếp sau hoá-sinh làm vị phạm-thiên trên tầng trời vô-sắc-giới phạm-thiên tột đỉnh Phi-tưởng-phi-phi-tưởng-xứ-thiên (Nevasaññānāsaññāyatana-bhūmi). Chư phạm-thiên trong tầng trời vô-sắc-giới phạm-thiên này có tâm mà không có thân, có tuổi thọ lâu nhất 84.000 đại-kiếp trái đất.

Còn lại 5 bậc thiền sắc-giới thiện-tâm và 3 bậc thiền vô-sắc-giới thiện-tâm bậc thấp đều trở thành vô-hiệu-quả-nghiệp (ahosikamma) không có cơ hội cho quả được nữa.

Thời-kỳ sau khi đã tái-sinh (pavattikāla) kiếp hiện-tại

Đệ tứ thiền vô-sắc-giới quả-tâm bậc cao gọi là phi-tưởng-phi-phi-tưởng-xứ-thiền quả-tâm bậc cao làm phận-sự tái-sinh-tâm (paṭisandhicitta) 1 sát-na-tâm trong thời-kỳ tái-sinh kiếp sau (paṭisandhikāla) xong, liền tiếp theo trong thời-kỳ sau khi đã tái-sinh (pavattikāla) kiếp hiện-tại, chính phi-tưởng-phi-phi-tưởng-xứ-thiền quả-tâm ấy tiếp tục làm phận sự hộ-kiếp-tâm (bhavaṅgacitta) giữ gìn hộ trì kiếp vị phạm-thiên ấy cho đến hết tuổi thọ 84.000 đại-kiếp trái đất, rồi cũng chính phi-tưởng-phi-phi-tưởng-xứ-thiền quả-tâm ấy làm phận sự cuối cùng tử-tâm (cuticitta) chuyển-kiếp (chết) kết thúc kiếp hiện-tại của vị vô-sắc-giới phạm-thiên ấy.

4- Siêu-tam-giới thiện-nghiệp trong 4 Thánh-đạo-tâm

Siêu-tam-giới thiện-nghiệp đó là tác-ý tâm-sở đồng sinh với 4 Thánh-đạo-tâm liền cho quả tương xứng với mỗi Thánh-đạo-tâm là 4 Thánh-quả-tâm trong cùng Thánh-đạo lộ-trình-tâm (Maggavīthicitta), không có thời gian chờ đợi (akālika), trở thành 4 bậc Thánh-nhân trong Phật-giáo.

Cho nên, siêu-tam-giới thiện-nghiệp trong 4 Thánh-đạo-tâm không cho quả tái-sinh kiếp sau, nhưng trái lại, siêu-tam-giới thiện-nghiệp trong 4 Thánh-đạo-tâm có khả năng làm giảm dần kiếp tái-sinh tuỳ theo năng lực của mỗi bậc Thánh-nhân.

Bốn Thánh-Đạo-Tâm – Bốn Thánh-Quả-Tâm

1-Nhập-lưu Thánh-đạo-tâm – Nhập-lưu Thánh-quả-tâm.

2- Nhất-lai Thánh-đạo-tâm – Nhất-lai Thánh-quả-tâm.

3- Bất-lai Thánh-đạo-tâm – Bất-lai Thánh-quả-tâm.

4- A-ra-hán Thánh-đạo-tâm – A-ra-hán Thánh-quả-tâm.

Bốn Bậc Thánh-Nhân

1- Bậc Thánh Nhập-lưu.

2- Bậc Thánh Nhất-lai.

3- Bậc Thánh Bất-lai.

4- Bậc Thánh A-ra-hán.

Chứng Đắc 4 Thánh-Đạo, 4 Thánh-Quả

1- Hành-giả nào là thiện-trí phàm-nhân thuộc về hạng người tam-nhân cũng là vị Bồ-tát thanh-văn-giác, đã từng tạo đầy đủ 10 pháp-hạnh ba-la-mật trải qua vô số kiếp trong quá-khứ.

Kiếp hiện-tại, hành-giả ấy vốn có đầy đủ 10 pháp-hạnh ba-la-mật và có 5 pháp-chủ (indriya): tín-pháp-chủ, tấn-pháp-chủ, niệm-pháp-chủ, định-pháp-chủ, tuệ-pháp-chủ, có duyên lành gần gũi thân cận chư bậc thiện-trí, lắng nghe chánh-pháp của bậc thiện-trí, rồi thực-hành pháp-hành thiền-tuệ dẫn đến chứng ngộ chân-lý tứ Thánh-đế, chứng đắc Nhập-lưu Thánh-đạo, Nhập-lưu Thánh-quả, Niết-bàn, diệt tận được 2 loại phiền-não là tà-kiến (diṭṭhi) và hoài-nghi (vicikicchā), trở thành bậc Thánh Nhập-lưu.

2- Hành-giả là bậc Thánh Nhập-lưu tiếp tục thực-hành pháp-hành thiền-tuệ dẫn đến chứng ngộ chân-lý tứ Thánh-đế, chứng đắc đến Nhất-lai Thánh-đạo, Nhất-lai Thánh-quả và Niết-bàn, diệt tận được 1 loại phiền-não là sân (dosa) loại thô, trở thành bậc Thánh Nhất-lai.

3- Hành-giả là bậc Thánh Nhất-lai tiếp tục thực-hành pháp-hành thiền-tuệ dẫn đến chứng ngộ chân-lý tứ Thánh-đế, chứng đắc đến Bất-lai Thánh-đạo, Bất-lai Thánh-quả và Niết-bàn, diệt tận được 1 loại phiền-não là sân (dosa) loại vi-tế, trở thành bậc Thánh Bất-lai.

4- Hành-giả là bậc Thánh Bất-lai tiếp tục thực-hành pháp-hành thiền-tuệ dẫn đến chứng ngộ chân-lý tứ Thánh-đế, chứng đắc đến A-ra-hán Thánh-đạo, A-ra-hán Thánh-quả và Niết-bàn, diệt tận được 7 loại phiền-não còn lại là tham (lobha), si (moha), ngã-mạn (māna), buồn-chán (thīna), phóng-tâm (uddhacca), không biết hổ-thẹn tội-lỗi (ahirika) không biết ghê-sợ tội-lỗi (anottappa) không còn dư sót, trở thành bậc Thánh A-ra-hán cao thượng.

Bốn Bậc Thánh-Nhân Trong Phật-Giáo

Bậc Thánh Nhập-lưu vĩnh viễn không còn tái-sinh trong cõi ác-giới, chỉ còn tái-sinh kiếp sau trong 7 cõi thiện-dục-giới là cõi người hoặc 6 cõi trời dục-giới, nhiều nhất 7 kiếp nữa mà thôi.

Đến kiếp thứ 7, bậc Thánh Nhập-lưu chắc chắn sẽ trở thành bậc Thánh A-ra-hán, rồi sẽ tịch diệt Niết-bàn, giải thoát khổ tử sinh luân-hồi trong tam-giới.

Bậc Thánh Nhất-lai chỉ còn tái-sinh kiếp sau 1 kiếp duy nhất trong cõi thiện-dục-giới nữa mà thôi.

Trong kiếp ấy, bậc Thánh Nhất-lai chắc chắn sẽ trở thành bậc Thánh A-ra-hán, rồi sẽ tịch diệt Niết-bàn, giải thoát khổ tử sinh luân-hồi trong tam-giới.

Bậc Thánh Bất-lai không tái-sinh trở lại cõi dục-giới nữa, mà chỉ còn tái-sinh kiếp sau hoá-sinh làm vị phạm-thiên trên tầng trời sắc-giới phạm-thiên mà thôi.

Bậc Thánh Bất-lai chắc chắn sẽ trở thành bậc Thánh A-ra-hán, rồi sẽ tịch diệt Niết-bàn, giải thoát khổ tử sinh luân-hồi trong tam-giới.

Bậc Thánh A-ra-hán ngay kiếp hiện-tại sẽ tịch diệt Niết-bàn, giải thoát khổ tử sinh luân-hồi trong tam-giới.

Nếu các hàng thanh-văn đệ-tử của Đức-Phật có đức-tin trong sạch nơi Tam-bảo: Đức-Phật-bảo, Đức-Pháp-bảo, Đức-Tăng-bảo, tin nghiệp và quả của nghiệp, cố gắng học hỏi nghiên cứu hiểu biết về mọi ác-nghiệp và quả của ác-nghiệp, mọi thiện-nghiệp và quả của thiện-nghiệp thì các hàng thanh-văn đệ-tử ấy biết hổ-thẹn tội-lỗi, biết ghê-sợ tội-lỗi, nên không dám tạo ác-nghiệp, mà cố gắng tạo mọi thiện-nghiệp tuỳ theo khả năng của mình, nhất là cố gắng tinh-tấn tạo, bồi bổ các pháp-hạnh ba-la-mật cho sớm được đầy đủ, làm nhân-duyên hỗ trợ cho pháp-hành thiền-tuệ, để mong chứng ngộ chân-lý tứ Thánh-đế, chứng đắc Thánh-đạo, Thánh-quả và Niết-bàn, mong giải thoát khổ tử sinh luân-hồi trong ba giới bốn loài. Đó là ý nguyện cứu cánh cao cả của mỗi người thanh-văn đệ-tử của Đức-Phật.

(Xong pháp-hạnh phát-nguyện ba-la-mật bậc thượng)

Dhamma Paññā

BQT trang Theravāda cố gắng sưu tầm thông tin tài liệu Dhamma trợ duyên quý độc giả tìm hiểu về Dhamma - Giáo Pháp Bậc Giác Ngộ thuyết giảng suốt 45 năm sau khi Ngài chứng đắc trở thành Đức Phật Chánh Đẳng Chánh Giác vào đêm Rằm tháng 4, tìm hiểu thêm phương pháp thực hành thiền Anapana, thiền Vipassana qua các tài liệu, bài giảng, pháp thoại từ các Thiền Sư, các Bậc Trưởng Lão, Bậc Thiện Trí.

Trả lời

Từ điển
Youtube
Live Stream
Tải app