Chánh Kiến & Nghiệp – Chương Ii: Chánh Kiến Tường Giải – Ba Loại Tà Kiến – Ledi Sayadaw

CHƯƠNG II : CHÁNH KIẾN TƯỜNG GIẢI

(Sammàtthi Dìpanì) Ledi Sayadaw

 

PHẦN I

Diṭṭhibandhanabandheyya,

Taṇhāsotena vāhite

Satte nāyaka tāresi

Bhagavantassa te namo.

Nhờ con thuyền Bát Chánh

Thiên, Nhơn Sư độ chúng

Rối ren trong biển ái

Trôi lăn trong biển ái

Kính đảnh lễ Thế Tôn.

(Nhờ con thuyền mang tên “Bát Chánh Đạo”, bậc Đại Đạo Sư của chư Thiên, Phạm Thiên, và nhân loại đã cứu vớt những chúng sinh đang rối ren với muôn vàn tà kiến và trôi lăn vô định trong đại dương tham ái. Con kính thành đảnh lễ Đức Thế Tôn)

 

1. Ba Loại Tà Kiến

“Này các Tỳ khưu, có ba loại tà kiến, do đắm mê chúng, luận bàn chúng, và lấy chúng làm mục tiêu, một số sa môn và Bàlamôn đã rơi vào các cực đoan và trở thành những kẻ chủ trương vô hành kiến (akiriya diṭṭhi – người chủ trương quan điểm cho rằng không có quả báo của hành động hay nghiệp). Ba tà kiến này là gì? Đó là:

–  Tiền định kiến (pubbekata-hetu-diṭṭhi)

–  Tạo hóa kiến (issaranimmāna hetu-diṭṭhi)

–  Vô nhân kiến (ahetu-apaccaya-diṭṭhi)

 

1. Tiền định kiến – Pubbekata-hetu-diṭṭhi. Quan điểm cho rằng mọi cảm thọ mà các chúng sinh thọ hưởng trong kiếp hiện tại chỉ do nhân, do duyên các hành nghiệp mà họ đã làm trong những kiếp quá khứ mà thôi

“Này các Tỳ khưu, có một số sa môn và Bàlamôn công bố và chấp giữ quan điểm sau: ‘Mọi cảm thọ lạc thuộc thân và tâm, mọi cảm thọ khổ thuộc thân và tâm, mọi cảm thọ bất lạc bất khổ mà các chúng sinh thọ lãnh trong kiếp hiện tại chỉ do nhân các hành nghiệp mà họ đã làm trong những kiếp quá khứ mà thôi.’ Quan điểm này được gọi là Tiền định kiến – Pubbekata-hetu-ditṭṭhi.”

 

2. Tạo hóa kiến – Issaranimmāna-hetu-diṭṭhi. Quan điểm cho rằng mọi cảm thọ trong kiếp hiện tại là do một đấng tối cao hay Thượng Đế tạo ra.

“Này các Tỳ khưu, có một số sa môn và Bàlamôn công bố và chấp giữ quan điểm sau: ‘Mọi cảm thọ lạc thuộc thân và tâm, mọi cảm thọ khổ thuộc thân và tâm, và mọi cảm thọ bất lạc bất khổ mà các chúng sinh thọ hưởng trong kiếp hiện tại là do một đấng Phạm Thiên (Brahmā) hay Thượng Đế tạo ra.’ Quan điểm này được gọi là Tạo Hóa kiến – Issaranimmāna-hetu-diṭṭhi.”

 

3. Vô nhân kiến – Ahetu-apaccaya-diṭṭhi. Quan điểm cho rằng “không có nhân, không có duyên” của mọi hiện hữu.

“Này các Tỳ khưu, có một số samôn và Bàlamôn công bố và chấp giữ quan điểm sau: ‘Mọi cảm thọ lạc thuộc thân và tâm, mọi cảm thọ khổ thuộc thân và tâm, và mọi cảm thọ bất lạc bất khổ mà các chúng sinh thọ hưởng trong kiếp hiện tại tự chúng có mặt chứ không do nhân sanh nghiệp (jana-kamma) và trì nghiệp (upatthambhaka-kamma)’. Quan điểm này được gọi là Vô nhân kiến – Ahetu-apaccaya diṭṭhi.”

CÁC BÀI VIẾT TRONG SÁCH