Con Người Với Ngũ-giới

Chương 6: Con Người Với Ngũ-Giới

Phàm mỗi người đã sinh ra trong đời này, chắc chắn tiền-kiếp của người ấy có ít nhất là ngũ-giới trong sạch và trọn vẹn.

Thật vậy, nếu tiền-kiếp của người ấy phạm điều giới, không có giới thì chắc chắn không được tái-sinh làm người được. Cho nên, khi đã tái-sinh làm người thì tiền-kiếp của người ấy ắt hẳn có ít nhất là ngũ-giới trong sạch và trọn vẹn.

Nếu kiếp hiện-tại người nào không biết hổ- thẹn tội-lỗi, không biết ghê-sợ tội-lỗi,  không biết tự trọng, bị phiền-não sai khiến, nên phạm điều-giới nào trong ngũ-giới, tạo ác-nghiệp, thì người ấy tự làm mất nhân phẩm quý báu vốn có trong con người của mình từ khi đầu thai làm người.

Người ấy không chỉ chịu những hậu quả tai- hại trong kiếp hiện-tại, mà còn phải chịu hậu quả tai hại trong vô số kiếp vị-lai.

Người nào đã phạm giới, sau khi chết, ác-nghiệp phạm giới ấy có cơ hội cho quả trong thời-kỳ tái-sinh kiếp sau (paṭisandhikāla) trong cõi ác- giới (địa-ngục, a-su-ra, ngạ-quỷ, súc-sinh) chịu quả khổ của ác-nghiệp trong cõi ác-giới ấy.

Một khi chúng-sinh sinh trong cõi ác-giới rồi, thì khó có cơ hội tái-sinh kiếp sau trở lại làm người.

Trong bài kinh Chiggaḷasutta(1) Đức-Phật lấy ví dụ một con rùa mù ở đại dương được tóm lược như sau:

Đức-Phật truyền dạy chư tỳ-khưu rằng:

–     Này chư tỳ-khưu! Ví như mặt đất này bị nước tràn ngập sâu như đại dương. Một tấm ván có lỗ nhỏ vừa cái đầu con rùa chui vào, trôi trên mặt nước biển. Hễ gió hướng Đông thì tấm ván trôi về hướng Tây, gió hướng Tây thì tấm ván trôi về hướng Đông, gió hướng Nam thì tấm ván trôi về hướng Bắc, gió hướng Bắc thì tấm ván trôi về hướng Nam,… Một con rùa mù ở dưới đáy biển sâu, cứ trải qua 100 năm nổi lên mặt nước một lần.

–    Này chư tỳ-khưu! Một con rùa mù kia cứ trải qua 100 năm nổi lên mặt nước một lần, chui đầu vào cái lỗ nhỏ của tấm ván ấy có được hay không?

Chư tỳ-khưu bạch với Đức-Phật rằng:

–   Kính bạch Đức-Thế-Tôn, con rùa mù kia cứ trải qua 100 năm nổi lên mặt nước một lần, chui cái đầu vào cái lỗ nhỏ của tấm ván ấy, đó là một điều vô cùng khó khăn.

Đức-Phật dạy rằng:

–    Này chư tỳ-khưu! Được sinh ra làm người, đó là điều khó hơn thế nữa!

Đức-Phật Chánh-Đẳng-Giác xuất hiện trên thế gian, đó là điều khó hơn thế nữa!

Chánh-pháp của Như-lai đã thuyết giảng trên thế gian này, đó là điều vô cùng khó hơn thế nữa!

Nay, các con đã được sinh ra làm người.

Đức-Phật Chánh-Đẳng-Giác đã xuất hiện trên thế gian rồi.

Chánh-pháp của Như-lai đã thuyết giảng trên thế gian rồi.

– Này chư tỳ-khưu! Vậy, các con hãy nên cố gắng tinh-tấn không ngừng thực-hành pháp-hành tứ niệm-xứ (hoặc thực-hành pháp-hành thiền-tuệ), để hầu mong chứng ngộ chân-lý tứ Thánh-đế: khổ-Thánh-đế, nhân sinh khổ-Thánh- đế, diệt khổ-Thánh-đế, pháp-hành dẫn đến diệt khổ-Thánh-đế.

Cho nên, hằng ngày Đức-Phật thường nhắc nhở khuyên dạy các hàng thanh-văn đệ-tử rằng:

“Appamādena bhikkhave sampādetha! Buddhuppādo dullabho lokasmiṃ,

Manussattabhāvo dullabho, Dullabhā saddhāsampatti, Pabbajitabhāvo dullabho,

Saddhammassavanaṃ dullabhaṃ. Evaṃ divase divase ovadati”.

–     Này chư tỳ-khưu, tỳ-khưu-ni, cận-sự-nam, cận-sự-nữ! Các con chớ nên dể duôi, nên cố gắng thực-hành pháp-hành tứ niệm-xứ, để hoàn thành các phận sự tứ Thánh-đế (bởi vì có 5 điều khó được).

–   Đức-Phật Chánh-Đẳng-Giác xuất hiện trên thế gian là một điều khó được.

–   Được sinh làm người là một điều khó được.

–   Có đức-tin đầy đủ là một điều khó được.

–   Xuất gia trở thành tỳ-khưu là một điều khó.

–    Được lắng nghe chánh-pháp của Đức-Phật là một điều khó.

Hằng ngày, Đức-Phật thường khuyên dạy nhắc nhở các hàng thanh-văn đệ-tử như vậy.

“Được sinh làm người là một điều khó được”.

Con người trong cõi Nam-thiện-bộ-châu này (cõi mà chúng ta đang sinh sống) có tính chất đặc biệt hơn các chúng-sinh trong các cõi giới khác như sau:

–    Con người trong châu này là chư Đức-Bồ- tát có nhiều thuận lợi tạo đầy đủ các pháp-hạnh ba-la-mật.

–    Con người trong châu này có thể trở thành Đức-Phật Chánh-Đẳng-Giác, hoặc Đức-Phật Độc Giác, hoặc bậc Thánh Tối-thượng thanh-văn- giác, hoặc bậc Thánh Đại-thanh-văn-giác, Đức- vua Chuyển-luân Thánh-vương.

Để trở thành Bậc cao thượng như vậy, chỉ có những con người trong cõi Nam-thiện-bộ-châu này mà thôi.

Nay, chúng ta đã là con người trong cõi Nam-thiện-bộ-châu này, thật là vô cùng diễm phúc biết dường nào! Chúng ta còn gặp được giáo-pháp của Đức-Phật Gotama hiện đang còn lưu truyền trên thế gian, thật là vô cùng hy hữu. Đây là cơ hội hiếm có vô cùng thuận lợi để cho mỗi người chúng ta có cơ hội tốt tạo mọi thiện- pháp, từ 8 dục-giới thiện-pháp, 5 sắc-giới thiện-pháp, 4 vô-sắc-giới thiện-pháp cho đến 4 siêu- tam-giới thiện-pháp đó là 4 Thánh-đạo-tâm tuỳ theo khả năng của mỗi người.

Bất luận thiện-pháp nào cũng cần phải có giới trong sạch và trọn vẹn làm nền tảng, làm nơi nương nhờ, để cho mọi thiện-pháp được phát triển tốt.

Thật ra, người cận-sự-nam, cận-sự-nữ có đức- tin trong sạch nơi Tam-bảo: Đức-Phật-bảo, Đức- Pháp-bảo, Đức-Tăng-bảo, tin nghiệp và quả của nghiệp, là người thiện biết hổ-thẹn tội-lỗi, biết ghê-sợ tội-lỗi, có tác-ý trong đại-thiện-tâm tránh xa sự sát-sinh, tránh xa sự trộm-cắp, tránh xa sự tà-dâm, tránh xa sự nói-dối, tránh xa sự uống rượu, bia và các chất say bằng tâm, giữ gìn ngũ-giới của mình cho được trong sạch và trọn vẹn, đó là điều dễ dàng trong khả năng bình thường của tất cả mọi người ở trong đời.

Còn người ác không biết hổ-thẹn tội-lỗi, không biết ghê-sợ tội-lỗi, không tin nghiệp và quả của nghiệp, có tác-ý trong ác-tâm cố gắng bằng thân hoặc bằng khẩu phạm mỗi điều-giới hợp đủ chi-pháp như:

–    Phạm điều-giới sát-sinh cần phải hợp đủ 5 chi-pháp.

–    Phạm điều-giới trộm-cắp cần phải hợp đủ 5 chi pháp.

–    Phạm điều-giới tà-dâm cần phải hợp đủ 4 chi-pháp.

–    Phạm điều-giới nói-dối cần phải hợp đủ 4 chi-pháp.

–    Phạm điều-giới uống rượu, bia và các chất say cần phải hợp đủ 4 chi-pháp.

Người ác phạm điều-giới nào hội đủ chi-pháp của điều-giới ấy, tạo ác-nghiệp điều-giới ấy, đó là việc không phải dễ dàng, sự-thật đó là việc rất khó khăn mà không phải ai cũng có thể tạo ác- nghiệp ấy được.

Thật vậy, người thiện-trí có trí-tuệ sáng suốt biết suy xét kỹ càng và trung thực, để có nhận thức đúng đắn:

–     Người thiện giữ gìn mỗi điều-giới được trong sạch, đó là điều rất dễ dàng.

–     Người ác cố gắng phạm mỗi điều-giới nào hợp đủ chi-pháp của điều-giới ấy, đó là điều rất khó khăn.

*   Điều-giới tránh xa sự sát-sinh:

–    Người thiện-có đại-thiện-tâm biết hổ-thẹn tội-lỗi, biết ghê-sợ tội lỗi, có tác-ý trong đại- thiện tâm tránh xa sự sát-sinh bằng tâm, biết giữ gìn điều-giới tránh xa sự sát-sinh, tạo đại- thiện-nghiệp không sát-sinh.

–    Người ác có ác-tâm không biết hổ-thẹn tội- lỗi, không biết ghê-sợ tội-lỗi, có tác-ý trong ác- tâm cố gắng bằng thân hoặc bằng khẩu giết hại chúng-sinh ấy chết, hợp đủ 5 chi-pháp của điều- giới sát-sinh, nên phạm điều-giới sát-sinh, tạo ác-nghiệp sát-sinh.

Như vậy, việc tạo đại-thiện-nghiệp không sát- sinh với việc tạo ác-nghiệp sát-sinh, trong 2 việc này việc nào dễ làm? Việc nào khó làm?

*   Điều-giới tránh xa sự trộm-cắp:

–    Người thiện có đại-thiện-tâm biết hổ-thẹn tội-lỗi, biết ghê-sợ tội lỗi, có tác-ý trong đại- thiện-tâm tránh xa sự trộm-cắp bằng tâm, biết giữ gìn điều-giới tránh xa sự trộm-cắp, tạo đại-thiện-nghiệp không trộm-cắp.

–   Người ác có ác-tâm không biết hổ-thẹn tội- lỗi, không biết ghê-sợ tội-lỗi, có tác-ý trong ác- tâm cố gắng bằng thân hoặc bằng khẩu trộm- cắp của cải tài-sản của người khác, hợp đủ 5 chi- pháp của điều-giới trộm-cắp, nên phạm điều- giới trộm-cắp, tạo ác-nghiệp trộm-cắp.

Như vậy, việc tạo đại-thiện-nghiệp không trộm-cắp với việc tạo ác-nghiệp trộm-cắp, trong 2 việc này việc nào dễ làm? Việc nào khó làm?

*   Điều-giới tránh xa sự tà-dâm:

–    Người thiện có đại-thiện-tâm biết hổ-thẹn tội-lỗi, biết ghê-sợ tội lỗi, có tác-ý trong đại- thiện-tâm tránh xa sự tà-dâm bằng tâm, biết giữ gìn điều-giới tránh xa sự tà-dâm, tạo đại-thiện- nghiệp không tà-dâm.

–    Người ác có ác-tâm không biết hổ-thẹn tội- lỗi, không biết ghê-sợ tội-lỗi, có tác-ý trong ác- tâm cố gắng bằng thân tà-dâm với vợ hoặc chồng, con của người khác, hợp đủ 4 chi-pháp của điều-giới tà-dâm, nên phạm điều-giới tà- dâm, tạo ác-nghiệp tà-dâm.

Như vậy, việc tạo đại-thiện-nghiệp không tà- dâm với việc tạo ác-nghiệp tà-dâm, trong 2 việc này việc nào dễ làm? Việc nào khó làm?

*   Điều-giới tránh xa sự nói-dối:

–    Người thiện có đại-thiện-tâm biết hổ-thẹn tội-lỗi, biết ghê-sợ tội lỗi, có tác-ý trong đại- thiện-tâm tránh xa sự nói-dối bằng tâm, biết giữ gìn điều-giới tránh xa sự nói-dối, tạo đại-thiện- nghiệp không nói-dối.

–    Người ác có ác-tâm không biết hổ-thẹn tội- lỗi, không biết ghê-sợ tội-lỗi, có tác-ý trong ác- tâm cố gắng bằng khẩu lường gạt người khác, hợp đủ 4 chi-pháp của điều-giới nói-dối, nên phạm điều-giới nói-dối, tạo ác-nghiệp nói-dối.

Như vậy, việc tạo đại-thiện-nghiệp không nói dối với việc tạo ác-nghiệp nói dối, trong 2 việc này việc nào dễ làm? Việc nào khó làm?

*   Điều-giới tránh xa sự uống rượu, bia và các chất say:

–    Người thiện có đại-thiện-tâm biết hổ-thẹn tội-lỗi, biết ghê-sợ tội lỗi, có tác-ý trong đại- thiện-tâm tránh xa sự uống rượu, bia và các chất say bằng tâm, biết giữ gìn điều-giới tránh xa sự uống rượu, bia và các chất say, tạo đại-thiện- nghiệp không uống rượu, bia và các chất say.

–    Người ác có ác-tâm không biết hổ-thẹn tội- lỗi, không biết ghê-sợ tội-lỗi, có tác-ý trong ác- tâm cố gắng bằng khẩu uống rượu, bia và các chất say, hợp đủ 4 chi-pháp của điều-giới uống rượu, bia và các chất say, nên phạm điều-giới uống rượu, bia và các chất say, tạo ác-nghiệp uống rượu, bia và các chất say.

Như vậy, việc tạo đại-thiện-nghiệp không uống rượu, bia và các chất say với việc tạo ác- nghiệp uống rượu, bia và các chất say, trong 2 việc này việc nào dễ làm? Việc nào khó làm?

* Không sát-sinh, không trôm-cắp, không tà- dâm, không nói-dối, không uống rượu, bia và các chất say, là việc rất dễ làm đối với người thiện-trí bởi vì người thiện-trí có đại-thiện-tâm biết hổ-thẹn tội-lỗi, biết ghê-sợ tội-lỗi, có tác-ý trong đại-thiện-tâm giữ gìn ngũ-giới được trong sạch và trọn vẹn, tạo đại-thiện-nghiệp giữ giới.

Như vậy, giữ gìn ngũ-giới được trong sạch và trọn vẹn, là việc dễ làm, mà tất cả mọi người đều có thể làm được, bởi vì trong khả năng bình thường của mọi người.

Sự sát-sinh, sự trộm-cắp, sự tà dâm, sự nói- dối, sự uống rượu, bia và các chất say, là việc rất khó làm vì người ác có ác-tâm không biết hổ-thẹn tội-lỗi, không biết ghê-sợ tội-lỗi, có tác- ý trong ác-tâm cố gắng bằng thân hoặc bằng khẩu phạm mỗi điều-giới nào trong ngũ-giới hợp đủ chi-pháp của mỗi điều-giới ấy, tạo ác- nghiệp phạm điều-giới ấy.

Như vậy, phạm mỗi điều-giới trong ngũ-giới là việc khó làm mà không phải ai cũng có thể làm được.

Sự thật, vấn đề dễ làm hay khó làm đối với mỗi hạng người, Đức-Phật dạy như sau:

“Sukaraṃ sādhunā sādhu,

sādhu pāpena dukkaraṃ.

Pāpaṃ pāpena sukaraṃ,

pāpamariyehi dukkaraṃ”

–   Này chư tỳ-khưu!

“Người thiện-trí dễ dàng tạo thiện-nghiệp,

Kẻ ác thì khó tạo thiện-nghiệp.

Kẻ ác dễ dàng tạo ác-nghiệp.

Bậc Thánh-nhân khó tạo ác-nghiệp”.

Cho nên, người thiện giữ gìn ngũ-giới được trong sạch và trọn vẹn là điều dễ dàng đối với tất cả mọi người trong đời, đó là sự thật hiển nhiên. Còn người ác phạm mỗi điều-giới nào hợp đủ chi-pháp của điều-giới ấy là điều rất khó khăn, mà không phải ai cũng có thể làm được.

Sở dĩ người ác không giữ gìn ngũ-giới được trong sạch và trọn vẹn là vì nguyên-nhân người ác không biết hổ-thẹn tội-lỗi, không biết ghê-sợ tội-lỗi, nên phạm mỗi điều-giới do năng lực của phiền-não sai khiến, nên mất quyền tự chủ.

* Người thiện có trí-tuệ sáng suốt hiểu biết về giáo-pháp của Đức-Phật, có đức-tin trong sạch nơi Tam-bảo: Đức-Phật-bảo, Đức-Pháp-bảo, Đức- Tăng-bảo, tin nghiệp và quả của nghiệp, tin chắc chắn rằng:

“Thiện-nghiệp cho quả tốt, quả an-lạc trong kiếp hiện-tại và vô số kiếp vị-lai. Trái lại, ác- nghiệp cho quả xấu, quả khổ trong kiếp hiện-tại và vô số kiếp vị-lai”.

Cho nên, người thiện giữ gìn giới của mình được trong sạch và trọn vẹn, tạo đại-thiện- nghiệp giữ giới, đó là việc rất dễ dàng.

Để phân biệt người ác với người thiện, Đức Phật dạy trong bài kinh Sikkhapadasutta(1).

Đức-Thế-Tôn dạy rằng:

“- Này chư tỳ-khưu! Như-Lai sẽ thuyết giảng về người ác và người ác hơn người ác, người thiện và người thiện hơn người thiện. Các con hãy lắng nghe, nên chú tâm lắng nghe”.

Vâng lời theo Đức-Thế-Tôn, chư tỳ-khưu chú tâm lắng nghe lời giáo huấn của Đức-Phật.

*   Người Ác – Người Ác Hơn Người Ác

Đức-Thế-Tôn dạy rằng:

–  Này chư tỳ-khưu! Như thế nào gọi là người ác?

–  Này chư tỳ-khưu! Trong đời này, số người nào là người sát-sinh, là người trộm-cắp, là người tà-dâm, là người nói-dối, là người uống rượu và các chất say là nhân sinh sự dể duôi trong mọi thiện-pháp.

–   Này chư tỳ-khưu! Như-Lai gọi số người ấy là người ác.

–   Này chư tỳ-khưu! Như thế nào gọi là người ác hơn người ác?

–   Này chư tỳ-khưu! Trong đời này, số người nào tự mình sát-sinh, còn động viên, tác động, khuyến khích, sai khiến người khác cùng sát-sinh.

Số người nào tự mình trộm-cắp, còn động viên, tác động, khuyến khích, sai khiến người khác cùng trộm-cắp.

Số người nào tự mình hành tà-dâm, còn động viên, tác động, khuyến khích, sai khiến người khác cùng hành tà-dâm.

Số người nào tự mình nói-dối, còn động viên, tác động, khuyến khích, sai khiến người khác cùng nói-dối.

Số người nào tự mình uống rượu và các chất say là nhân sinh sự dể duôi trong mọi thiện- pháp, còn động viên, tác động, khuyến khích, sai khiến, mời mọc người khác cùng uống rượu và các chất say là nhân sinh sự dể duôi trong mọi thiện-pháp.

–    Này chư tỳ-khưu! Như-Lai gọi số người ấy là người ác hơn người ác.

*   Người Thiện – Người Thiện Hơn Người Thiện

Đức-Thế-Tôn dạy rằng:

–     Này chư tỳ-khưu! Như thế nào gọi là người thiện?

–     Này chư tỳ-khưu! Trong đời này, số người nào là người tránh xa sự sát-sinh, là người  tránh xa sự trộm-cắp, là người tránh xa sự tà- dâm, là người tránh xa sự nói-dối, là người tránh xa sự uống rượu và các chất say là nhân sinh sự dể duôi trong mọi thiện-pháp.

–     Này chư tỳ-khưu! Như-Lai gọi số người ấy là người thiện.

–     Này chư tỳ-khưu! Như thế nào gọi là người thiện hơn người thiện?

–     Này chư tỳ-khưu! Trong đời này, số người nào tự mình tránh xa sự sát-sinh, còn động viên, tác động, khuyến khích người khác cũng tránh xa sự sát-sinh.

Số người nào tự mình tránh xa sự trộm-cắp, còn động viên, tác-động, khuyến khích người khác cũng tránh xa sự trộm-cắp.

Số người nào tự mình tránh xa sự tà-dâm, còn động viên, tác động, khuyến khích người khác cũng tránh xa sự tà-dâm.

Số người nào tự mình tránh xa sự nói-dối,  còn động viên, tác động, khuyến khích người khác cũng tránh xa sự nói-dối.

Số người nào tự mình tránh xa sự uống rượu và các chất say là nhân sinh sự dể duôi trong mọi thiện-pháp, còn động viên, tác động, khuyến khích người khác cũng tránh xa sự uống rượu và các chất say là nhân sinh sự dể duôi trong mọi thiện-pháp.

–    Này chư tỳ-khưu! Như-Lai gọi số người ấy là người thiện hơn người thiện”.

Như vậy, nếu người nào không biết hổ-thẹn tội-lỗi, không biết ghê-sợ tội-lỗi, không biết tự trọng, có tác-ý trong ác-tâm phạm điều-giới trong ngũ-giới thì gọi người ấy là người ác.

Nếu người ác tự mình phạm điều-giới trong ngũ-giới, còn động viên, tác động, khuyến khích người khác cùng phạm điều-giới trong ngũ-giới thì gọi người ác ấy là người ác hơn người ác.

* Nếu người nào biết hổ-thẹn tội-lỗi, biết ghê- sợ tội-lỗi, biết tự trọng, có tác-ý trong đại-thiện- tâm giữ gìn ngũ-giới được trong sạch và trọn  vẹn thì gọi người ấy là người thiện.

Nếu người thiện tự mình giữ gìn ngũ-giới được trong sạch và trọn vẹn, còn động viên, tác động, khuyến khích người khác cũng giữ gìn ngũ-giới được trong sạch và trọn vẹn thì gọi người thiện ấy là người thiện hơn người thiện.

Ví dụ: Nếu người nào không biết hổ-thẹn tội- lỗi, không biết ghê-sợ tội-lỗi, không biết tự trọng, có tác-ý trong ác-tâm tự mình uống rượu, bia và các chất say là nhân sinh sự dể duôi trong mọi thiện-pháp, phạm điều-giới uống rượu, bia và các chất say, nên tạo ác-nghiệp uống rượu, bia và các chất say thì gọi người ấy là người ác.

Nếu người ác nào tự mình uống rượu, bia và các chất say là nhân sinh sự dể duôi trong mọi thiện-pháp, phạm điều-giới uống rượu, bia và các chất say, nên tạo ác-nghiệp uống rượu, bia và các chất say, mà còn động viên, tác động, mời mọc, tiếp đãi người khác cũng uống rượu, bia và các chất say là nhân sinh sự dể duôi trong mọi thiện-pháp, cũng phạm điều-giới uống rượu, bia và các chất say, cũng tạo ác-nghiệp uống rượu, bia và các chất say, thì gọi người ác ấy là người ác hơn người ác.

* Nếu người nào biết hổ-thẹn tội-lỗi, biết ghê-sợ tội-lỗi, biết tự trọng, có tác-ý trong đại- thiện-tâm tránh xa sự uống rượu, bia và các chất say là nhân sinh sự dể duôi trong mọi thiện-pháp, nên tạo đại-thiện-nghiệp không uống rượu, bia và các chất say thì gọi người ấy là người thiện.

Nếu người thiện nào tự mình tránh xa sự  uống rượu, bia và các chất say là nhân sinh sự dể duôi trong mọi thiện-pháp được trong sạch, tạo đại-thiện-nghiệp không uống rượu, bia và các chất say, mà còn động viên, tác động, khuyến khích, khuyên dạy người khác cũng có tác-ý trong đại-thiện-tâm tránh xa sự uống rượu, bia và các chất say là nhân sinh sự dể duôi trong mọi thiện- pháp, cũng tạo đại-thiện-nghiệp không uống rượu, bia và các chất say thì gọi người thiện ấy là người thiện hơn người thiện.

*   Tích Người Giữ Gìn Ngũ-Giới

Tích Ngài Pañcasīlasamādāniyatthera(1) thuật lại tiền-kiếp của Ngài, được tóm lược như sau:

Trong thời quá khứ, khi Đức-Phật Anoma- dassī(2) xuất hiện trên thế gian, tôi là người nghèo khổ ở trong thành Candavati, sống bằng nghề làm thuê làm mướn cho người khác. Tôi chưa có duyên lành xuất gia trở thành tỳ-khưu, nên tôi suy nghĩ rằng:

“Chúng-sinh sống trong đời này, thường bị màn vô-minh che trùm phủ kín, tối tăm không hiểu biết được chân-lý, thường bị lửa tham, sân, si thiêu đốt không ngừng, luôn luôn chịu khổ não. Ta sẽ giải thoát khổ bằng cách nào đây?”.

Tôi vốn là người nghèo khổ, làm thuê làm mướn vừa đủ sống qua ngày, không có của cải để làm phước-thiện bố-thí, nên tôi suy nghĩ rằng:

“Điều tốt hơn ta nên thọ trì ngũ-giới và cố gắng giữ gìn ngũ-giới cho được trong sạch và trọn vẹn”.

Do suy nghĩ như vậy, nên tôi liền đến hầu Ngài Đại-Trưởng-lão Nisabha, bậc Thánh Tối- thượng thanh-văn đệ-tử của Đức-Phật Anoma- dassī, kính xin thọ trì ngũ-giới. Ngài Đại- Trưởng-lão đã hướng dẫn tôi thọ phép quy-y Tam-bảo và thọ trì ngũ-giới.

Vào thời đại ấy, tuổi thọ con người có khoảng 100 ngàn năm, tôi đã cố gắng giữ gìn ngũ-giới được hoàn toàn trong sạch và trọn vẹn cho đến trọn kiếp.

Khi sắp lâm chung (sắp chết) tôi niệm tưởng đến ngũ-giới hoàn toàn trong sạch và trọn vẹn của tôi, nên chư-thiên ở cõi trời Tam-thập-tam- thiên đem một cỗ xe sang trọng gồm có 1.000 con ngựa báu đến rước tôi.

Sau khi tôi chết, dục-giới đại-thiện-nghiệp giữ ngũ-giới trong sạch và trọn vẹn ấy cho quả tái-sinh lên cõi trời Tam-thập-tam-thiên, tôi đã làm Đức-vua trời cõi Tam-thập-tam-thiên suốt 30 kiếp(1), hưởng mọi sự an-lạc trong cõi trời ấy.

Khi tái-sinh làm người trong cõi người, tôi trở thành Đức Chuyển-luân Thánh-vương 75 kiếp, và trở thành Đức-vua trị vì các nước lớn nhiều kiếp không sao kể xiết.

Ngài Trưởng-lão Pañcasīlasamādāniyatthera thuật rằng:

“ Tôi đã giữ gìn ngũ-giới trong sạch và trọn vẹn từ thời kỳ Đức-Phật Anomadassī cho đến kiếp hiện-tại này, trải qua thời gian 1 a-tăng-kỳ và 100 ngàn đại-kiếp trái đất, tôi không từng tái-sinh trong 4 cõi ác-giới: địa-ngục, a-su-ra, ngạ-quỷ, súc-sinh, kiếp nào cũng tái-sinh trong cõi thiện-dục-giới (cõi người, cõi trời dục-giới).

Khi tái-sinh trong cõi nào, tôi cũng có địa vị cao quý, hưởng mọi sự an-lạc trong cõi ấy cho đến hết tuổi thọ.

Đó là do năng lực quả báu của phước-thiện giữ gìn ngũ-giới hoàn toàn trong sạch và trọn vẹn của tôi.

Tôi còn có 3 quả báu đặc biệt là:

–   Tôi là người sống lâu trường thọ.

–   Tôi là người có địa vị cao quý, giàu sang phú quý.

–   Tôi là người có nhiều trí-tuệ sáng suốt.”

* Vào thời kỳ Đức-Phật Gotama xuất hiện trên thế gian, tôi ở trên cõi trời dục-giới, sau khi chuyển kiếp (cuti) từ cõi trời ấy, dục-giới đại- thiện-nghiệp giữ gìn ngũ-giới trong sạch và trọn vẹn ấy, cho quả tái-sinh làm người trong gia đình thuộc dòng dõi bà-la-môn giàu sang phú quý trong xứ Vesālī.

Gần đến ngày nhập hạ, cha mẹ dắt dẫn tôi đến hầu đảnh lễ Đức-Phật Gotama, cha mẹ bảo tôi kính xin thọ phép quy-y Tam-bảo và thọ trì ngũ-giới.

Vâng lời cha mẹ, tôi kính xin thọ phép quy-y Tam-bảo và thọ trì ngũ-giới.

Khi ấy, tôi niệm tưởng lại ngũ-giới, do năng lực của ngũ-giới mà tôi đã giữ gìn trong sạch và trọn vẹn trong kiếp quá khứ xa xưa. Chính tại nơi đang ngồi thọ phép quy-y Tam-bảo, thọ trì ngũ-giới ấy, tôi liền chứng ngộ chân-lý tứ Thánh-đế, chứng đắc 4 Thánh-đạo, 4 Thánh-quả, và Niết-bàn, diệt tận được mọi tham-ái mọi phiền-não không còn dư sót, trở thành bậc Thánh A-ra-hán. Khi ấy, tôi vừa mới lên 5 tuổi.

Đức-Phật cho tôi xuất gia trở thành tỳ-khưu trong giáo-pháp của Đức-Phật Gotama.

Tiền-kiếp của tôi đã giữ gìn ngũ-giới trong sạch đầy đủ và trọn vẹn đến trọn kiếp, tôi đã hưởng được quả báu của dục-giới đại-thiện- nghiệp ngũ-giới như vậy.

Còn như chư vị sa-di, chư vị tỳ-khưu, chư bậc Thánh thanh-văn đệ-tử của Đức-Phật có rất nhiều điều-giới, thì quả báu của dục-giới đại- thiện-nghiệp giữ giới nhiều biết dường nào!

Quả báu của người giữ gìn ngũ-giới trong sạch và trọn vẹn thật là phi thường như vậy.