Phần I. Kinh Nhựt Hành

Phần I. KINH NHỰT HÀNH

1.      Lễ bái Tam bảo tóm tắt

Lễ cúng Tam bảo ‒ Ratanattayapūjā

Imehi dīpadhūpādisakkārehi Buddhaṃ Dhammaṃ Saṅghaṃ abhipūjayāmi mātāpitādīnaṃ guṇavantānañca mayhañca dīgharattaṃ atthāya hitāya sukhāya.

Tôi xin dâng các lễ vật này, nhứt là nhang đèn để cúng Phật, Pháp, Tăng, Tam bảo, ngưỡng cầu cho các bậc ân nhân, nhứt là cha mẹ tôi và tôi đều được sự tấn hóa, sự lợi ích, sự bình an lâu dài. (Lạy)

Buddharatanapaṇnāma – Lễ bái Phật bảo

Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa. (đọc 3 lần, lạy 1 lạy)	Tôi xin đem hết lòng thành kính làm lễ Đức Phá-gá-qua (đó), Ngài là bậc Á-rá-hăn cao thượng, được chứng quả Chánh Biến Tri do Ngài tự ngộ, không thầy chỉ dạy.
Yo sannisinno varabodhimūle māraṃ sasenaṃ mahatiṃ vijeyyo sambodhimāgacchi anantañāṇo lokuttamotaṃ paṇamāmi buddhaṃ.	Đức Phật tham thiền về số tức quan, ngồi trên bồ đoàn, dưới bóng cây bồ đề quý báu và đắc thắng toàn bọn Ma vương mà thành bậc Chánh đẳng Chánh giác. Ngài là bậc tối thượng hơn cả chúng sanh, tôi xin đem hết lòng thành kính mà làm lễ Ngài. (Lạy)
Ye ca buddhā atītā ca ye ca buddhā anāgatā paccuppannā ca ye buddhā ahaṃ vandāmi sabbadā.	Chư Phật đã thành Chánh giác trong kiếp quá khứ, Chư Phật sẽ thành Chánh giác trong kiếp vị lai, Chư Phật đang thành Chánh giác trong kiếp hiện tại này, tôi xin đem hết lòng thành kính mà làm lễ Chư Phật trong Tam thế ấy. (Lạy)

Buddhaguṇa – Ân đức Phật

Itipi so Bhagavā	Đức Thế Tôn
1) Arahaṃ (Tàu dịch là Ứng Cúng)	Hiệu Á-rá-hăn, bởi ngài đã xa lìa các tội lỗi và tiền khiên tật rồi nên thân và khẩu của Ngài đều được trọn lành.
2) Sammāsambuddho (Chánh Biến Tri).	Hiệu Xam-ma-xam-bút-thô, bởi Ngài đã thành bậc Chánh đẳng Chánh giác, tự Ngài ngộ lấy không thầy chỉ dạy.
3) Vijjācaraṇasampanno (Minh Hạnh Túc).	Hiệu Quích-cha-chá-rá-ná-xam-banh-nô, bởi Ngài toàn đắc cái giác, 8 cái giác và 15 cái hạnh.
4) Sugato (Thiện Tuệ).	Hiệu Xú-gá-tô, bởi Ngài đã đi đến nơi an lạc, bất sanh bất diệt Đại Niết-bàn.
5) Lokavidū (Thế Gian Giải).	Hiệu Lô-cá-quí-đu, bởi Ngài đã thông suốt tam giới.
6) Anuttaro (Vô Thượng Sĩ).	Hiệu Á-nút-tá-rô, bởi Ngài có đức hạnh không ai bì.
7) Purisadammasārathi (Điều Ngự Trượng Phu)	Hiệu Bú-rí-xá-đam-má-xa-ra-thi, bởi Ngài là đấng tế độ những người hữu duyên nên tế độ.
8) Satthādevamanussānaṃ (Thiên Nhơn Sư)	Hiệu Xát-thá-đê-quá-má-nú-xa-nan, bởi Ngài là thầy cả Chư thiên và nhân loại.
9) Buddho (Phật).	Hiệu Bút-thô, bởi Ngài thông thấu lý Tứ Diệu đế và đem ra giáo hóa chúng sanh cùng biết với.
10) Bhagavā’ti (Thế Tôn).	Hiệu Phá-gá-qua, bởi Ngài đã siêu xuất tam giới tức là Ngài không còn luân hồi lại nữa. (Lạy)

Buddha attapaṭiññā – Lời bố cáo quy y Phật bảo

Natthi me saraṇaṃ aññaṃ buddho me saraṇaṃ varaṃ etena saccavajjena hotu me jayamaṅgalaṃ.

Chẳng có (vật) chi đáng cho tôi phải nương theo chỉ có Đức Phật là quý báu, nên tôi phải hết lòng thành kính mà nương theo, đặng cầu sự an lạc đến cho tôi, y như lời chân thật này. (Lạy)

Buddha khamāpana – Sám hối Phật bảo

Uttamaṅgena vandehaṃ pādapaṃsuṃ varuttamaṃ buddhe yo khalito doso buddho khamatu taṃ mamaṃ

Tôi xin đem hết lòng thành kính cúi đầu làm lễ vi trần dưới chơn Đức Phật, là Đấng Chí Tôn Chí Thánh. Các tội lỗi mà tôi đã vô ý phạm đến Phật Bảo, cúi xin Phật Bảo xá tội lỗi ấy cho tôi. (Lạy)

Dhaṃmaratanapanāma – Lễ bái Pháp bảo

Aṭṭhaṅgikāriyapatho janānaṃ mokkhappavesāya ujū ca maggo dhammo. Ayaṃ santikaro paṇīto nīyyāniko taṃ paṇamāmi dhammaṃ.	Các Pháp đúng theo đạo Bát chánh, là con đàng đi của bậc Thánh nhơn, là con đàng chánh, dẫn người hữu chí nhập Niết-bàn được. Pháp ấy là pháp trừ diệt các sự lao khổ và các điều phiền não, Pháp bảo là pháp chỉ dẫn chúng sanh thoát khỏi cái khổ sanh tử luân hồi, tôi xin đem hết lòng thành kính mà làm lễ Pháp ấy. (Lạy)
Yeca dhamamā atītā ca ye ca dhammā anāgatā paccuppannā ca ye dhammā ahaṃ vandāmi sabbadā	Các Pháp của Chư Phật đã có trong kiếp quá khứ, các Pháp của Chư Phật sẽ có trong kiếp vị lai, các Pháp của Chư Phật đang giáo truyền trong kiếp hiện tại này, tôi xin đem hết lòng thành kính mà làm lễ các pháp trong Tam Thế ấy. (Lạy)

Dhamma guṇa – Ân đức Pháp bảo

1. Svākkhāto Bhagavatā	S-quát-kha-tô phá-gá-quá-ta, nghĩa là Tam tạng Pháp bảo của Đức Thế Tôn đã khẩu truyền theo Chánh pháp.
2. Dhammo	Tham-mô, là pháp Thánh có 9 hạng: 4 đạo, 4 quả và 1 Niết – Bàn. Xanh – đích-thi-cô, là Pháp mà Chư Thánh đã thấy chắc, biết chắc bởi nhờ kiến-tánh, chẳng phải vì tin kẻ nào khác, nghĩa là mình thấy rõ Chơn – lý.
3. Sandiṭṭhiko	Xanh-đích-thi-cô, là Pháp mà Chư Thánh đã thấy chắc, biết chắc bởi nhờ kiến tánh, chẳng phải vì nghe, vì tin kẻ nào khác, nghĩa là tự mình thấy rõ chơn lý.
4. Akāliko	Á-ca-lí-cô, là Pháp độ cho đắc quả không chờ ngày giờ, là khi nào đắc đạo thì đắc quả không chậm trễ.
5. Ehipassiko	Ê-hí-bá-xí-cô, là Pháp của Chư Thánh đã đắc quả rồi, có thể ứng hóa cho kẻ khác biết được.
6. Opanayiko	Ô-bá-ná-dí-cô, là Pháp của Chư Thánh đã có trong mình do nhờ phép thiền định.
7. Paccattaṃ veditabbo viññūhīhi	Bá-chá-tăn-quê-dí-táp-bô-quinh-nhu-hí, là Pháp mà các vị thiện trí thức nhứt là bậc thượng trí được biết, được thấy tự nơi tâm. (Lạy)

Dhamma attapaṭiññā – Lời bố cáo quy y Pháp bảo

Natthi me saraṇaṃ aññaṃ dhammo me saraṇaṃ varaṃ etena saccavajjena hotu me jayamaṅgalaṃ.

Chẳng có (vật) chi đáng cho tôi phải nương theo chỉ có đức Pháp là quý báu, nên tôi phải hết lòng thành kính mà nương theo, đặng cầu sự an lạc đến cho tôi, y như lời chân thật này.

Dhamma khamāpana – Sám hối Pháp bảo

Uttamaṅgena vandehaṃ dhammañca duvidhaṃ varaṃ dhamme yo khalito doso dhammo khamatu taṃ mamaṃ

Tôi xin hết lòng thành kính, cúi đầu làm lễ hai hạng Pháp bảo là Pháp học và Pháp hành. Các tội lỗi mà tôi đã vô ý phạm đến Pháp bảo, cúi xin Pháp bảo xá tội lỗi ấy cho tôi. (Lạy)

 

Saṅgharatanapaṇāma – Lễ bái Tăng bảo

Saṅgho visuddho varadakkhiṇeyyo santindriyo sabbamalappahīno guṇehinekehi samiddhipatto anāsavo taṃ paṇamāmi saṅghaṃ.	Chư Thánh Tăng đã được trong sạch quý báu là bậc đáng cho người dâng lễ cúng dường, vì lục căn của các Ngài đã thanh tịnh, lòng tham muốn đã dứt trừ, là Tăng đã thoát ly trần tục, tôi xin đem hết lòng thành kính mà làm lễ Chư Thánh Tăng ấy. (Lạy)
Ye ca saṅghā atītā ca ye ca saṅghā anāgatā paccuppannā ca ye saṅghā ahaṃ vandāmi sabbadā.	Chư Tăng đã đắc đạo cùng quả trong kiếp quá khứ. Chư Tăng sẽ đắc đạo cùng quả trong kiếp vị lai. Chư Tăng đang đắc đạo cùng quả trong kiếp hiện tại này, tôi xin đem hết lòng thành kính mà làm lễ Chư Thánh Tăng trong tam thế ấy. (Lạy)

Saṅghaguṇa – Ân đức Tăng bảo

1) Supaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho	Xú-bá-tí-banh-nô Phá-gá-quá-tô xa-quá-cá-xăn-khô: Tăng là các bậc Thinh văn đệ tử Phật, các ngài đã tu hành chín chắn y theo Thánh pháp.
2) Ujupaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho	Ú-chú-bá-tí-banh-nô Phá-gá-quá-tô xa-quá-cá-xăn-khô: Tăng là các bậc Thinh văn đệ tử Phật, các ngài đã tu hành y theo Chánh pháp.
3) Ñāyapaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho	Nha-dá-bá-tí-banh-nô Phá-gá-quá-tô xa-quá-cá-xăn-khô: Tăng là các bậc Thinh văn đệ tử Phật, các ngài tu hành để giác ngộ Niết-bàn, là nơi an lạc dứt khỏi các sự thống khổ.
4) Sāmīcipaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho	Xa-mi-chí-bá-tí-banh-nô Phá-gá-quá-tô xa-quá-cá-xăn-khô: Tăng là các bậc Thinh văn đệ tử Phật, các ngài đã tu theo phép giới định tuệ.
5) Yadidaṃ cattāri purisayugāni	Dá-đi-đăn, cha-ta-rí bú-rí-xá-du-ga-ni: Tăng nếu đếm đôi thì có 4 bậc: Tăng đã đắc đạo cùng quả Tu-đà-huờn, Tăng đã đắc đạo cùng quả Tư-đà-hàm, Tăng đã đắc đạo cùng quả A-na-hàm, Tăng đã đắc đạo cùng quả A-la-hán.
6) Aṭṭha purisapuggalā	Át-thá bú-rí-xá-búch-gá-la: Tăng nếu đếm theo chiếc thì có 8 bậc: Tăng đã đắc đạo Tu-đà-huờn, Tăng đã đắc quả Tu-đà-huờn, Tăng đã đắc đạo Tư-đà-hàm, Tăng đã đắc quả Tư-đà-hàm, Tăng đã đắc đạo A-na-hàm, Tăng đã đắc quả A-na-hàm, Tăng đã đắc đạo A-la-hán, Tăng đã đắc quả A-la-hán.
7) Esa bhagavato sāvakasaṅgho	Ê-xá Phá-gá-quá-tô xa-quá-cá-xăn-khô: Chư tăng ấy là các bậc Thinh văn đệ tử Phật.
8) Āhuṇeyyo	A-hú-nay-dô: Các ngài đáng thọ lãnh 4 món vật dụng của tín thí, ở phương xa đem đến dâng cúng cho những người có giới hạnh.
9) Pāhuneyyo	Ba-hú-nây-dô: Các ngài đáng thọ lãnh của tín thí mà họ dành để cho thân quyến cùng bậu bạn ở các nơi, nhưng họ lại đem đến dâng cúng cho các ngài.
10) Dakkiṇeyyo	Đắc-khí-nây-dô: Các ngài đáng thọ lãnh của tín thí, tin lý nhân quả đem đến dâng cúng.
11) Añjakaraṇīyo	Anh-chá-lí-cá-rá-ni-dô: Các ngài đáng cho chúng sanh lễ bái.
12) Anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassā’ti	Á-nút-tá-răn bung-nhá-khét-tăn lô-cá-xá: Các ngài là phước điền của chúng sanh không đâu bì kịp. (Lạy)

Saṅgha attapaṭiññā – Lời bố cáo quy y Tăng bảo

Natthi me saraṇaṃ aññaṃ Saṅgho me saraṇaṃ varaṃ etena saccavajjena hotu me jayamaṅgalaṃ.

Chẳng có (vật) chi đáng cho tôi phải nương theo, chỉ có Đức Tăng là quý báu, nên tôi phải hết lòng thành kính mà nương theo, đặng cầu sự an lạc đến cho tôi, y như lời chân thật này. (Lạy)

Saṅgha khamāpana – Sám hối Tăng bảo

Uttamaṅgena vandehaṃ saṅghañca duvidhottamaṃ saṅghe yo khalito doso saṅgho khamatu taṃ mamaṃ.

Tôi xin hết lòng thành kính, cúi đầu làm lễ hai bậc Tăng bảo là Phàm tăng và Thánh tăng, các tội lỗi mà tôi đã vô ý phạm đến tăng bảo, cúi xin tăng bảo xá tội lỗi ấy cho tôi. (Lạy)

‒ Dứt pháp lễ bái Tam bảo ‒

2.      Bài sám hối

(Tụng đêm 14, 15 và 30 mỗi tháng)

 

Cúi đầu lạy trước bửu đài

Con xin sám hối từ rày ăn năn

Xưa nay lỡ phạm điều răn,

Do thân, khẩu, ý bị màn vô minh

Gây ra nghiệp dữ cho mình,

Sát sanh hại vật chẳng tình xót thương.

Giết ăn hoặc bán không lường,

Vì lòng tham lợi quên đường thiện nhân.

Oan oan tương báo cõi trần,

Trầm luân biển tối chịu phần khổ lao.

Xét ra nhơn vật khác nào,

Hại nhơn, nhơn hại mắc vào trả vay.

Lại thêm trộm sản cướp tài,

Công người cực nhọc hằng ngày làm ra.

Lòng tham tính bảy lo ba,

Mưu kia, kế nọ, lấy mà nuôi thân.

Hoặc nuôi quyến thuộc xa gần,

Làm cho người phải lắm lần than van.

Tà dâm tội nặng muôn ngàn,

Liệu toan chước sách làm đàng chẳng ngay.

Vợ con người phải lầm tay,

Mất trinh thất tiết phải tai tiếng đời.

Xấu cha hổ mẹ nhiều lời,

Xa lìa chồng vợ rã rời lứa đôi.

Vọng ngôn giả dối ngoài môi,

Chuyện không nói có, có rồi nói không.

Dụng lời đâm thọc hai lòng,

Phân chia quyến thuộc, vợ chồng, anh em.

Mắng nhiếc chửi rủa pha gièm,

Xóm làng cô bác chị em không chừa.

Nói lời vô ích dây dưa,

Phí giờ quí báu hết trưa đến chiều.

Uống rượu sanh hại rất nhiều,

Ham ăn mê ngủ nói điều chẳng kiêng.

Say sưa ngã gió đi xiên,

Nằm bờ té bụi như điên khác nào.

Loạn tâm cuồng trí mòn hao,

Nhiều người vì rượu biết bao hư nhà.

Xan tham những của người ta,

Mong sang đoạt được lòng tà mới ưng.

Nết sân nóng giận không chừng,

Toan làm hại chúng bâng khân trong lòng.

Si mê tin chạ chẳng phòng,

Nghe đâu theo đó không thông chánh tà.

Chẳng tin Phật Pháp cao xa,

Thậm thâm vi diệu bao la trên đời.

Nếu tôi cố ý phạm lời,

Hoặc là vô ý lỗi thời điều răn.

Hoặc xúi kẻ khác bạo tàn,

Hoặc nghe thấy ác lòng hằng vui theo.

Phạm nhằm ngũ giới thập điều.

Vì chưng thân, khẩu, ý, nhiều lần sai.

Lỗi từ kiếp trước lâu dài,

Đến kiếp hiện tại miệt mài lắm phen

Hoặc vì tà kiến đã quen,

Khinh khi Tam bảo lòng bèn chẳng tiṇ

Cho rằng người chết hết sinh

Phạm vào đoạn kiến tội tình nặng thay.

Hoặc phạm thường kiến tội dày,

Sống sao đến thác, sanh lai như thường.

Tội nhiều kể cũng không lường,

Vì con ngu dốt không tường phân minh

Dể duôi Tam bảo hại mình,

Bởi chưng không thấu vô minh nghiệp tà.

Cho nên chơn tánh mới là,

Tối tăm chẳng rõ sai ngoa thuở đầu.

Hóa nên khờ dại đã lâu

Để cho hoàn cảnh mặc dầu kéo xoay

Khác nào bèo bị gió quay

Linh đinh giữa biển dật dờ bờ sông

Xét con tội nặng chập chồng

Kiếp xưa cho đến hiện trong kiếp này

Tôi xin sám hối từ đây

Nguyện cầu Tam bảo đức dày độ cho

Tội xưa chẳng hạn nhỏ to

Tôi nguyền dứt cả chẳng cho thêm vào

Tâm lành dốc chí nâng cao

Cải tà quy chánh chú vào Phật ngôn

Cho con khỏi chốn mê hồn

Đến nơi cõi Phật Thế Tôn gần kề

Thoát vòng khổ não tối mê

Hưởng miền cực lạc mọi bề thảnh thơi

Từ đây dứt bỏ việc đời

Căn lành gieo giống chẳng rời công phu

Mặc ai danh lợi bôn xu

Con nguyền giữ hạnh người tu thoát trần

Trước là độ lấy bổn thân

Sau giúp quyến thuộc được phần tiêu diêu

Sám hối tội lỗi đủ điều

Duyên lành đều cũng ít nhiều kết xây

Tôi xin hồi hướng quả này

Thấu đến quyến thuộc nơi đây cho tường

Cùng là thân thích tha phương

Hoặc đã quá vãng hoặc thường hiện nay

Chúng sanh ba giới bốn loài

Vô tưởng hữu tưởng chẳng nài đâu đâu

Nghe lời thành thật thỉnh cầu

Xin mau tụ hội lãnh thâu quả này

Bằng ai xa cách chưa hay

Cầu xin Thiên chúng mách ngay với cùng

Thảy đều thọ lãnh hưởng chung

Dứt rồi tội lỗi thát vòng nạn tai

Nguyện nhiều Tăng chúng đức tài

Đạt thành Thánh quả hoằng khai đạo lành

Nguyện cho Phật Pháp thạnh hành

Năm ngàn năm chẵn phước lành thế gian.

 

3.      Kinh tụng rải tâm bác ái đến tất cả các hướng ‒ Sabbadisāsu mettāpharaṇaṃ

(Khi có sự lo sợ hoặc tối, trước giờ ngủ nên thường tụng bài này, để rải tâm bác ái đến tất cả chúng sanh, ắt sẽ hết lo sợ, được yên vui)

Sabbe puratthimāya disāya sattā averā sukhī hontu ‒ Xin cho tất cả chúng sanh trong hướng đông, đừng có oan trái lẫn nhau, hãy cho được sự yên vui.

Sabbe puratthimāya anudisāya sattā averā sukhī hontu ‒ Xin cho tất cả chúng sanh trong hướng đông nam, đừng có oan trái lẫn nhau, hãy cho được sự yên vui.

Sabbe dakkhiṇāya disāya sattā averā sukhī hontu ‒ Xin cho tất cả chúng sanh trong hướng nam, đừng có oan trái lẫn nhau, hãy cho được sự yên vui.

Sabbe dakkhiṇāya anudisāya sattā averā sukhī hontu ‒ Xin cho tất cả chúng sanh trong hướng tây nam, đừng có oan trái lẫn nhau, hãy cho được sự yên vui.

Sabbe pacchimāya disāya sattā averā sukhī hontu ‒ Xin cho tất cả chúng sanh trong hướng tây, đừng có oan trái lẫn nhau, hãy cho được sự yên vui.

Sabbe pacchimāya anudisāya sattā averā sukhī hontu ‒ Xin cho tất cả chúng sanh trong hướng tây bắc, đừng có oan trái lẫn nhau, hãy cho được sự yên vui.

Sabbe uttarāya disāya sattā averā sukhī hontu ‒ Xin cho tất cả chúng sanh trong hướng bắc, đừng có oan trái lẫn nhau, hãy cho được sự yên vui.

Sabbe uttarāya anudisāya sattā averā sukhī hontu ‒ Xin cho tất cả chúng sanh trong hướng đông bắc, đừng có oan trái lẫn nhau, hãy cho được sự yên vui.

Sabbe uparimāya disāya sattā averā sukhī hontu ‒ Xin cho tất cả chúng sanh trong hướng trên, đừng có oan trái lẫn nhau, hãy cho được sự yên vui.

Sabbe heṭṭhimāya disāya sattā averā sukhī hontu ‒ Xin cho tất cả chúng sanh trong hướng dưới, đừng có oan trái lẫn nhau, hãy cho được sự yên vui.

Sabbe sattā averā hontu, sukhitā hontu, niddukkhā hontu, abyāpajjhā hontu, anīghā hontu, dīghāyukā hontu, arogā hontu, sampattīhi samijjhantu sukhī attānaṃ pariharantu, dukkhappattā ca niddukkhā, bhayappattā ca nibhayā, sokappattā ca nissokā hontu sabbepi pāṇino ‒ Xin cho tất cả chúng sanh đừng có oan trái lẫn nhau, hãy cho được sự yên vui, đừng có khổ, đừng làm hại lẫn nhau, đừng có khổ, hãy cho được sống lâu, đừng có bịnh hoạn, hãy cho được thành tựu đầy đủ, hãy giữ mình cho được sự yên vui. Tất cả chúng sanh đến khổ rồi, xin đừng cho có khổ, đến sự kinh sợ rồi, xin đừng cho kinh sợ, đến sự thương tiếc rồi, xin đừng cho thương tiếc.

4.      Kinh hồi hướng ‒ tilokavijayarājapattidānagāthā

Yaṃ kiñci kusalakammaṃ, kattabbaṃ kiriyaṃ mama, kāyena vācāmanasā, tidase sugataṃ kataṃ, ye sattā saññino atthi, ye ca sattā asaññino, kataṃ puññaphalaṃ mayhaṃ, sabbe bhāgī bhavantute, ye taṃ kataṃ suviditaṃ, dinnaṃ puññaphalaṃ mayā, ye ca tattha najānanti, devā gantvā nivedayuṃ, sabbe lokamhi ye sattā, jīvantāhārahetukā, manuññaṃ bhojanaṃ sabbe, labhantu mamacetasāti.

 

Phước căn tôi đã tạo thành

Do thân, khẩu, ý tu hành gieo nên

Đều là phước báu vững bền

Có thể tiếp chúng độ lên thiên đàng

    Cung trời Đạo Lợi thọ nhàn

Chúng sanh hữu tưởng nhơn gian ta bà

    Chư thiên, Phạm thiên cùng là

Bậc trời vô tưởng được mà hưởng an

    Phước tôi hồi hướng dâng ban

Chúng sanh hay biết hoàn toàn lãnh thâu

    Bằng ai chưa rõ lời cầu

Xin cùng Thiên chúng đến hầu mách ngay

    Có người làm phước được rày

Lại đem hồi hướng hiện nay khắp cùng

    Chúng sanh hoan hỷ lãnh chung

Hưởng được phước quý ung dung thanh nhàn

    Chúng sanh thế giới các hàng

Bởi nhờ thọ thực sanh an mạng trường

    Xin thâu phước báu cúng dường

Hóa thành vật thực mùi hương thoải lòng.

 

 

Mỗi khi làm xong việc tài thí hoặc pháp thí rồi cầu phải đọc câu nguyện sau đây để dứt bỏ lòng ham muốn: Idaṃ vata me dānaṃ āsavakkhayāvahaṃ hontu anāgate ‒ Xin cho phước thí mà tôi đã trong sạch làm đây, hãy là món duyên lành để dứt khỏi những điều ô nhiễm ngủ ngầm nơi tâm trong ngày vị lai.

5.      Vô thường – khổ não – vô ngã

 

Biển trần khổ sóng bồng lai láng,

Kiếp phù sanh đáng chán biết bao

Tấm thân chìm đắm dạt dào.

Mịt mờ chưa biết đời nào thoát ly,

Cõi giả tạm ích gì sự thế.

Uổng tâm tư tìm kế miên trường,

Trần hoàn vạn vật vô thường,

Khổ não, vô ngã đầy đường chông gai.

Do báo nghiệp lưu lai từ trước,

Các pháp hành, tạo được thân duyên,

Pháp hành kế tục nhau liền,

Diệt, sanh, sanh, diệt triền miên không ngừng.

Người hay thú đồng chung số phận,

Hễ có thân ngũ uẩn, không bền.

Chịu điều biến đổi đảo điên,

Sanh, già, đau, chết không yên lúc nào,

Thể vật chất không sao giữ nổi,

Sức vô thường phá mỗi sát na,

Xét cùng đâu phải thân ta.

Khó ngăn tóc bạc không cầm răng long.

Lửa ái dục đốt lòng từ phút,

Vấy ưu phiền, chẳng chút nào nguôi,

Dễ chi đặng tạm an vui,

Suy mòn vì nhuộm nặng mùi trần ai.

Chừng thân chết nảy hơi hôi hám,

Người, ai ai chẳng dám lại gần,

Gớm ghê, dầu bậc chí thân,

Đều sợ xui, lụy, hương lân, cửa nhà.

Chọn một chốn rừng già hoang vắng,

Đem thây thi, an táng cho xong,

Địa táng, hỏa táng chẳng đồng,

Tùy duyên, tùy lực, vẫn không quản gì.

Đưa xác chết, người đi đông đúc,

Kẻ thân nhân uất ức, khóc than.

Hình hài ba khúc rã tan,

Thanh danh tiêu diệt họ hàng cách xa.

Khổ tử biệt thiết tha nung nấu,

Biệt gia tài, của báu, tình yêu,

Tấm thân ngũ uẩn đã tiêu,

Đất, nước, gió, lửa, về nhiều căn nguyên.

Thân đã chẳng, thiên diên ngày tháng.

Buổi chia lìa ngao ngán đau thương.

Chúng sanh ba cõi vô thường,

Nên vun cội phước, tìm đường siêu sanh.

Lựa các thứ nhân lành gieo giống,

Quả kết trong kiếp sống về sau,

Mở lòng bố thí dồi dào,

Học kinh, trì giới, khá mau tu hành,

Kẻo rồi phải điêu linh, sa đọa,

Vào bốn đường ác đạo khó khăn

Vô cùng khốn khổ thân tâm,

Đời đời kiếp kiếp trầm luân không về

Thân khẩu ý giữ gìn trong sạch,

Dẫn trên đường thanh bạch mà đi,

Dầu cho chuyển kiếp đến kỳ,

Cũng còn trông ngóng thoát ly khổ sầu,

Ráng hối quá quay đầu hướng thiện,

Ác nghiệp trần đoạn tuyệt chớ gieo.

Tâm đừng xu hướng, vui theo,

Thiện duyên gầy dựng, trần lao dứt lần.

Các phương pháp, yên tâm tịnh trí,

Chúng sanh cần tìm kiếm học hành,

Cho lòng chán nản phát sanh,

Cội nguồn tội khổ hiểu rành sâu xa,

Pháp chán nản dạy ta suy xét,

Khổ cõi đời, số cát sông Hằng,

Tám điều khổ não ghi bằng,

Đây lần lượt giải, ngọn ngành như sau.

Cõi trần thế ra vào há dễ,

Luật tuần hoàn nào kể chi ai,

Thân ta chẳng lựa gái trai,

Cũng đều mắc phải đọa đày khổ sanh.

Khi nghiệp đến pháp hành cấu tạo.

Thác sanh vào lòng mẹ thành phôi,

Nguyên tố nhỏ nhít vô hồi,

Vốn là chất lỏng, giống dầu mà trong,

Giọt dầu ấy dính lông con thú,

Ta cầm lên rảy đủ bảy lần,

Chỉ còn chút ít dính gần,

Đó nguyên chất khởi nên thân con người.

Bảy ngày đầu còn tươi trong vắt.

Rồi lần lần biến sắc đổi màu,

Đến tuần thứ bảy về sau,

Biến thành một chất trông vào đáng ghê

Đỏ dợt dợt, mỡ pha lẫn máu,

Bởi nguyên hành cứ tạo thêm ra,

Lại đến bảy bữa thứ ba,

Hóa thành chất đặc, như là thịt dư,

Trong bụng mẹ an cư một chỗ,

Miếng thịt thừa tội khổ xiết chi,

Tuy hình huờn kết thế ni

Nhưng mềm mại, như chì rã tan.

Tưởng tượng đến trăm ngàn ghê sợ.

Phôi bây giờ tương tợ trứng gà,

Phôi này còn yếu chưa già,

Tuần tự thay đổi, bảy ngày thứ tư.

Bảy ngày nữa từ từ biến hóa

Bắt đầu chia tất cả năm nhành,

Tuy hình chưa hẳn thật thành

Nhưng đã có dạng đầu, mình, chơn, tay.

Pháp hành vẫn tạo hoài không dứt.

Tuần thứ năm thất nhựt vừa qua,

Nhỏ to hình dáng đẩy đà

Ba lăm ngày ấy đã ra hình hài

Ngoài ba tháng thành thai cứng cát

Thai loài người, nào khác thú đâu.

Cũng đều khổ não âu sầu,

Ở trong bụng mẹ co đầu, rút chơn,

Ngồi chồm hổm còn hơn ràng buộc

Trên đồ ăn vừa được tiêu tan,

Hai tay nắm lại đỡ cằm,

Mặt day lưng mẹ, tối tăm mịt mờ.

Quanh mình vấy chất dơ, hôi thúi

Đầu đội đồ, mẹ mới ăn vào,

Vừa dơ, vừa ngộp xiết bao

Nên hằng giãy giụa thân nào đặng yên.

Nếu mẹ chẳng cữ kiêng ăn uống,

Mặc đói no, nuốt bướng nhai càn,

Nóng, cay, nguội, lạnh, không màng,

Miễn vừa khẩu dục ngó ngàng chi con,

Vật thực trúng da non của trẻ,

Nóng giật mình, lạnh sẽ phát run,

Đau thương khổ não khôn cùng.

Như chim bị trận bão bùng mưa sa.

Lại giống khỉ, trải qua mưa gió,

Nằm co ro, một xó rét run,

Kinh hoàng sợ sệt hết lòng,

Chẳng kham nỗi khổ, day tầm đôi bên.

Hoặc kiếm ở phía trên, hay dưới,

Hoặc là nơi mấy bụi gần đây

Chừng nào tìm được bộng cây,

Chui vào ẩn náu thân này mới an.

Đủ mười tháng vẹn toàn thân thể.

Gần kỳ sanh lòng mẹ chẳng vui

Lo âu dạ luống ngùi ngùi

Sợ sự tai hại trong hồi khai hoa,

Mãn toan tính đắn đo, cân nhắc,

Biển mênh mông chưa chắc đặng qua,

Quanh quẩn công chuyện trong nhà,

Dể duôi nào dám đi xa bấy giờ,

Kịp đến lúc ngồi chờ hoa nở,

Quyến thuộc vầy kẻ đỡ người nưng

Chịu điều đau khổ từng cơn,

Dầu kiên gan mấy, cũng sờn nỗi đau,

Người cả thảy, không sao tránh thoát,

Bỗng dường như, bão tạt vào thai

Hài nhi, như chớp, đã day,

Theo đường kinh huyết ra ngoài sản môn.

May được lúc lâm bồn yên tịnh.

Cả mẹ tôi khỏe mạnh vuông tròn,

Ấy nhờ hồng phúc nhà còn,

Chúng sanh kiếp trước gây nhiều thiện căn

Nếu phước báu không bằng tội ác,

Khi sanh ra chịu các khó khăn,

Dẫu còn sống sót nữa chăng?

Gật gờ dường phải đôi lần dứt hơi!

Vì nhân ác đến hồi trả quả,

Chúng sanh này, thảm họa chết non.

Chết ngộp, hoặc chết mỏi mòn,

Chết ngoài bụng mẹ, hoặc còn trong thai

Ngán ngẫm, kiếp sanh lai tất tửi!

Từ thác sanh đến buổi lọt lòng,

Mạng căn nào biết chắc không.

Nhưng đều phải chịu trong vòng khổ lao

Suy nghĩ chán xôn xao tất dạ,

Xét khổ sanh, buồn bã âu sầu,

Đây là hết khổ đặng đâu,

Có thân còn phải lãnh thâu khổ già!

Sự khổ già thân ta hằng chịu,

Dầu gái trai tiều tụy như nhau.

Đổi thay chẳng trước thì sau,

Suy mòn từ lúc tốn hao từ giờ!

Buổi niên thiếu ngây thơ, đầy đặn,

Sắc xinh tươi đủ vẹn mười phân

Dáng điệu đẹp đẽ tốt lành,

Dương dương đắc ý, tuổi xanh thường tình,

Độ trẻ trung vóc hình tráng kiện,

Hằng phô bày thể diện đáng yêu,

Thế gian ai cũng ưa chìu,

Gái trai đều có tự kiêu thuở này,

Mê muội tưởng đẹp hoài không giảm,

Quá lạc lầm quí mến thân ta,

Sắm đồ trang sức, xa hoa,

Điểm tô cho đặng, đẹp ra tuyệt trần.

Dụng kính, lược, dự phần chải gỡ,

Giồi phấn son, sặc sỡ thêm duyên,

Chẳng vừa sở tạo, tự nhiên.

Lấp mùi hám trược, ướp liền nước thơm.

Công trang điểm, sớm hôm không dứt,

Dáng bên ngoài đến cực kỳ xinh,

Đủ các tư cách gợi nhìn,

Thật ra nào khác như hình trái sung.

Xác ô uế, đều cùng nam nữ,

Túi đựng đầy những thứ đồ dơ,

Lại còn biến đổi dường mơ,

Chậm, mau, rồi cũng có ngày tiêu tan!

Hữu tình đến vội vàng tuổi hạc,

Mái tóc xanh trắng bạc như bông,

Dầu cho cạn trí hết lòng.

Cản ngăn nó cũng vẫn không nghe nào.

Tay chơn thảy mòn hao, gầy yếu,

Lần lần còn xương chịu lấy da,

Thôi thời tráng kiện đã qua,

Vô thường xô đuổi, tuổi già đến thay.

Mắt sáng suốt những ngày rực rỡ.

Chưa bao lâu đã trở nên lờ,

Trông xa các vật tờ mờ

Nhãn quan suy kém có chờ cho đâu,

Đồng thời phát khổ sầu tai điếc,

Lóng mà nghe chẳng thiệt tiếng tăm,

Nghe lầm, ắt nói lại lầm,

Nhĩ quan đã hẳn âm thầm hoại tiêu.

Cuộc biến đổi rất nhiều cơ sở,

Đây trưng ra mấy cớ thật gần,

Như răng, phải rụng lần lần,

Đó là triệu chứng tấm thân đã già.

Tham luyến sống, cũng là phải chết,

Thân hữu hình, chưa hết bao lâu,

Thế rằng “Sanh tử quan đầu”.

Ta nên lấy nó làm câu răn mình.

Cũng có kẻ quá tin sức khỏe.

Tâm trẻ con, thân thể đã già.

Có ai kêu thử ông, bà

Dầu không oán giận, cũng là không vui

Nghe tiếng gọi ngậm ngùi không dĩ,

Trái lại kêu bằng chị hay anh,

Tưởng mình đương độ xuân xanh,

Vui mừng thỏa mãn, làm lành thêm lên,

Hạng người thế không nên ái truất,

Người chẳng thông kinh luật khuyên răn,

Hạng này hay có làm xằng

Ai thân cận lắm, ắt hằng nhơ lây,

Nghĩ chín chắn thân này ắt hoại.

Đã nhớp nhơ mà lại không bền,

Khổ già đeo đuổi một bên,

Khổ đau liên tiếp cho thêm não nề,

Ôi! Thảm khốc, nhắc về bịnh khổ,

Một cơn đau phát lộ đến ta,

Do nhiều bịnh chứng hà sa,

Toàn thân rũ riệt thiết tha lắm hồi.

Bệnh suyễn mệt, nói thôi không xiết,

Bịnh ho lao, bịnh kiết, ung thư,

Ghẻ chốc, tê, bại cốt hư,

Đàn ông cũng phải chịu như đàn bà,

Bịnh cùi, lác thúi da, lầy lụa.

Những lang ben ăn túa châu thân,

Nhức đầu, xổ mũi, rút gân,

Phù thủng sưng khắp tay chân, mặt mày,

Lưng gối mỏi, thiên thời, gió rét,

Bịnh đau răng, mũi nghẹt, trái, ban,

Sưng phổi, cạn mật, héo gan,

Những bệnh hư, thiệt, nhiệt, hàn cũng lo,

Cử đôi bịnh, nghiệm cho ra lẽ,

Dầu bịnh cơ nặng nhẹ khác nhau,

Nhưng mà đã phải vương đau,

Khổ thân chẳng biết tả sao cho cùng,

Đời hay nói “Đau chân hả miệng”,

Ngoài thuốc thang còn chuyện dị đoan

Nhờ thầy bố trận, lập đàn,

Ông này, bà nọ cầu an đêm ngày,

Sợ có sự nạn tai dồn dập,

Cầu hỏi cho đặng gặp cơ duyên,

Hết lòng khấn vái Chư thiên,

Hộ căn bịnh ấy, giảm thuyên từ rày,

Vong cha mẹ trên mây, ngoài gió,

Hoặc ông bà, mà có hiển linh,

Xin về độ bịnh mạnh lành,

Sửa sang tế vật, lòng thành dâng cho

Bởi lầm lạc chẳng lo kinh kệ

Mãi chuyên cần, tế lễ cầu xin.

Bịnh do nghiệp chướng của mình,

Há vì cúng quảy bịnh tình thoát sao,

Thân đã có, nguồn đau phải có,

Mãi tối tăm chẳng rõ hiệp tan,

Chúng sanh trong cõi thế gian,

Nặng nhẹ đều phải vương mang bịnh trần

Chỉ tránh khỏi có phần La-hán,

Cảnh Niết-bàn dứt nạn khổ đau,

Còn trong ba cõi trần lao,

Những sự chết, sống ốm đau là thường

Thấy bịnh hoạn cảm thương thân thế,

Cũng toan lo, tìm kế giải sầu,

Khổ đau càng thấm càng lâu,

Rồi đến khổ chết bắt đầu dấn theo.

Khi khổ chết đã gieo mầm dữ,

Thân chúng sanh mất sự thăng bằng,

Trẻ già đều phải hãi hùng,

Nhưng gần đến chết thì lòng hay quên,

Cơn hấp hối, run lên không dứt,

Khắp thân mình, thịt giựt, gân thun,

Tay chơn chuyển động vẫy vùng,

Ruột, gan, dao cắt vô cùng đớn đau,

Ngày tận số, lâu, mau đã tới,

Cái thức thần lìa với xác dơ,

Rồi thân ba khúc nằm trơ,

Toàn thây lạnh buốt, cứng rờ như cây,

Quyến thuộc vẫn trông thây than tiếc,

Người chết rồi còn biết là chi,

Thân kia đã gọi thây, thi.

Con người ấy gọi là đi qua đời.

Khi đã chết không nhờ của cải,

Cùng vợ chồng, con cái, mẹ cha,

Anh em, quyến thuộc, gần xa,

Khó trông dìu dắt, cõi ma, một mình,

Thậm chí đến, đồng trinh cắc bạc,

Để trong môi, người thác theo lề,

Cũng không đem được dựa kề,

Cõi trần để lại, ra về hồn không!

Quỷ vô thường, vô song quyền thế

Giết chúng sanh bất kể gái trai,

Giết người chẳng lựa cho hay,

Dầu Chư thiên cũng bị tay giày vò,

Đời sanh sống làm cho tiêu diệt,

Sát sanh linh chẳng biết xót than!

Chỉ trừ một cõi Niết-bàn

Vô thường chẳng dám lộn hàng đến đây,

Bởi chưng ở cảnh này tịch tịnh,

Đầy yên vui chẳng dính bụi trần,

Phước báu to lớn muôn phần,

Chẳng hư, chẳng hại là thân vàng ròng,

Tưởng chết sống, sanh lòng phiền não,

Muốn khỏi thì ráng tạo phước duyên,

Cố công trì giới, tham thiền

Đặng có kết quả, về miền an vui

Chớ hờ hững dể duôi sự ác,

Đừng để cho lầm lạc càng tăng,

Tỉnh liền, vun tưới thiện căn,

Nghiệp theo chẳng kịp, khi thăng Niết-bàn

Nếu lần lựa, muộn màng sanh hại,

Cũng đừng nên ỷ lại vào ai,

Bút-thô (Buddho) một tiếng tăng bày,

Trong cơn hấp hối, niệm sai, lạc đường.

Ta nên nhớ vô thường, khổ não

Đừng đợi cho nghiệp báo đến nơi.

Đọa đày, vừa lúc tắt hơi,

Bốn đường ác đạo đời đời khó ra,

Sự khổ chết, nguyên là nghiệp dữ,

Luật luân hồi, tử tử, sanh sanh.

Còn khổ quả báo sẵn dành,

Chính ta gây kết đã thành từ lâu,

Vô minh đã gieo sâu nhân ác,

Nhân đến hồi kết các quả sầu,

Do câu “thiện ác đáo đầu”

Về sau phải chịu, vui rầu chẳng sai.

Vì lầm lạc giữ hoài tâm ác,

Cõi trần này giết thác sanh linh.

Mà không một chút niệm tình,

Cứ làm việc dữ, tự mình không lo,

Vật có chủ, không cho cũng cắp,

Vợ tôi người, mê hoặc tà dâm

Tính toan mưu kế âm thầm

Chẳng kiên luật pháp, tối tăm làm liều,

Nói dối cũng một điều rất dữ,

Lòng phát ra miệng cứ nói đùa

Có người uống rượu say sưa,

Dầu ai thức tỉnh, không chừa thói quen.

Cõi hiện tại, nhúm nhen, ngũ nghiệp

Tánh xấu xa chẳng kịp đổi thay,

Chết rồi phải bị đọa đày,

Xuống nơi địa ngục chịu hoài nạn tai,

Các tội ác, không sai một bước,

Bóng theo hình, cái trước, cái sau,

Nhân nào quả nấy, liền nhau

Mình gây mình chịu, ai vào giúp ta,

Bị quỷ sứ hành hà đánh đập,

Kéo lôi bừa, bầm dập chẳng thương,

Lửa phiền thiêu đốt thịt xương.

Chết sống, sống chết luôn luôn không ngừng.

Sự khổ cực bởi chưng ác báo,

Gái hay trai, đã tạo phải mang,

Cảnh này ác quả đã tan,

Sanh làm ngạ quỉ nhẹ nhàng đôi phân.

Giống ngạ quỉ toàn thân ghê tởm,

Đói khát khao, hôm sớm nhe nanh,

Ăn ròng máu mủ hôi tanh.

Hết kiếp ngạ quỉ tái sanh lên đời.

Loài súc vật trên bờ dưới nước.

Lớn nhỏ, vì từ trước dể duôi,

Đành cam số phận hẩm hiu,

Làm những vật thực để nuôi mạng người,

Bắt giết hại mấy mươi chẳng tiếc,

Tàn sát cho đáng nghiệp hồi xưa,

Hành hình thảm khốc mới vừa,

Đó là quả báo có chừa chi ai,

Cũng có kẻ đầu thai thần quỉ

A-tu-la, ngạ quỉ khác chi,

Cũng đều đói khát nhiều khi,

Chịu chẳng biết mấy tăng kỳ[7] kiếp lâu

Kiếp quá khứ rất giàu tội khổ,

Tội khổ này chẳng bỏ sót ai,

Chúng sanh khắp hết bốn loài,

Thấp hóa, không hạn, noãn thai chẳng trừ,

Nhận ác đã gieo từ vô thỉ,

Quả xấu xa trực chỉ gieo mình,

Làm cho tất cả chúng sanh,

Mỗi kiếp phải chịu khổ hình như trên.

Cõi giả tạm dường tên thắm thoát,

Kiếp này qua, kiếp khác đến thay,

Rồi trong những kiếp vị lai.

Cũng là khổ não, nạn tai dẫy đầy

Sự khổ não bao vây liền sát,

Khiến chúng sanh lầm lạc thêm hoài.

Vì chưa thoát khỏi trần ai.

Nên những nghiệp dữ không ngày nào xa.

Đây ta thử xét qua hiện tại.

Chẳng khổ nào sánh lại khổ ăn,

Vì chưng đói khát, khó khăn,

Muốn cho no đủ, nên hằng phải lo,

Nghèo sạch đất, giàu to cũng thế.

Nhọc ưu tư, nào kể ngày đêm.

Có rồi lại muốn có thêm,

Bằng người chưa có cũng tìm cho ra,

Nếu biếng nhác ở nhà thong thả,

Ăn không lo, lỡ cả núi sông,

Mối ăn nặng cánh bên lòng.

Mãn nuôi mạng sống, dày công liệu lường,

Già chí trẻ vẫn thường làm lụng,

Làm kiếm ăn phải dụng tấm thân,

Xác thịt lẫn với tinh thần,

Khó khăn cũng chịu, nhọc nhằn cũng cam,

Bịnh đói khát hằng làm vất vả,

Thuốc dầu hay, chẳng đã tật này,

Không được ăn uống, ốm gầy,

Càng lâu ắt phải bỏ thây cõi trần,

Ăn hay gấp mấy lần diệu dược,

Có ăn rồi, bịnh được giảm thuyên,

Chúng sanh dầu biếng cũng siêng,

Không sao tránh khỏi phải quyền sanh nhai.

Có kẻ ráng cấy cày, đào, cuốc,

Luống chuyên cần, rẫy bái ruộng nương,

Kẻ thì làm mướn, bán buôn.

Biết bao khổ cực, luôn luôn một đời.

Người giàu có, thảnh thơi đôi chút.

Bởi từ xưa quả phúc vo tròn.

Cõi trần, hái trái ngọt ngon

Khỏe thân, nhưng cũng vẫn còn khổ tâm

Những khổ não đã lần lượt giải

Vắn tắt đây, đại khái tám điều

Chúng ta lấy đó làm nêu,

Gái trai cũng phải chịu điều khổ lao

Biết rõ khổ, ta mau thức tỉnh

Ráng tu hành, giới định làm căn.

Mong cầu giải thoát trối trăng

Trần khổ xa tách, nhẹ thăng Niết-bàn.