Bản Chất Của Lòng Thương Xót – Thiền Sư S.N. Goenka
(Bài giảng sau đây được đưa ra bởi Thiền Sư Goenka)
Lòng thương xót (karuṇā) là một trạng thái rất cao quý của tâm trí con người. Giống như tâm từ (mettā), niềm vui trước hạnh phúc của người khác (Muditā) và sự bình tâm (upekkhā), lòng thương xót cũng là một brahmavihāra (trạng thái siêu phàm của tâm trí).
Chỉ thảo luận về lòng thương xót hoặc ca ngợi nó là rất xa với thực hành brahmavihāra đích thực. Thật tốt khi chấp nhận lòng thương xót ở cấp độ trí tuệ như một trạng thái siêu phàm lý tưởng. Nhưng điều này cũng khác xa với brahmavihāra đích thực.
Brahmavihāra có nghĩa là bản chất của một brahma (bản chất cao nhất theo thứ tự của các bản chất). Đó là sự thực hành những phẩm chất vượt trội, sự thực hành những phẩm chất của Dhammic. Chỉ khi tâm trí bị tràn ngập những phẩm chất brahmic như vậy, chúng ta mới có thể gọi nó là brahmavihāra.
Tâm trí có thể tràn đầy lòng thương xót cũng như mettā, muditā và upekkhā chỉ khi tâm hoàn toàn thoát khỏi mọi phiền não ở cấp độ sâu nhất. Tâm thanh tịnh này và các trạng thái siêu phàm được sinh ra từ nó là thành quả của sự thực hành Dhamma.
Ý nghĩa của việc sống một cuộc đời Dhamma là gì? Nó có nghĩa là sống một cuộc sống đạo đức (sīla), nghĩa là phải tránh thực hiện bất kỳ hành động bằng giọng nói hoặc thể chất nào sẽ làm xáo trộn sự bình an và hòa hợp của người khác và làm hại họ.
Để sống một cuộc sống đạo đức, cần thiết phải hoàn toàn làm chủ được tâm trí của một người. Đối với điều này, cần thiết phải thực hành sự tập trung tâm trí (samādhi) với một đối tượng trung tính của thiền định. Một đối tượng trung tính của thiền định không tạo ra rāga (ham muốn) cũng không tạo ra dosa (ghét bỏ). Nó dựa trên sự thật kinh nghiệm trực tiếp và không có sự thiếu hiểu biết.
Tuy nhiên, nó không đủ để tập trung một tâm trí với sự giúp đỡ của một đối tượng thiền trung tính như vậy. Cần thiết phải phát triển trí tuệ (paññā) ở độ sâu của tâm trí trên cơ sở kinh nghiệm trực tiếp và được thiết lập trong trí tuệ kinh nghiệm này. Bằng cách thực hành này, có thể xóa bỏ thói quen khuôn mẫu của tâm trí phản ứng mù quáng với sự ham muốn và ghét bỏ.
Khi chúng ta dần dần học cách nhận ra và làm suy yếu thói quen phản ứng mù quáng này, những phiền não tích lũy cũ bị xóa bỏ và những cái mới không phát sinh. Cuối cùng, tâm trí được giải thoát hoàn toàn mọi phiền não và trở nên thanh tịnh. Sau đó, tâm trí chứa đầy một cách tự nhiên những phẩm chất brahmic của mettā, karuṇā, muditā, và upekkhā.
Chừng nào còn tồn tại những phiền não cũ trong tâm trí và những phiền não mới được thêm vào nó, thì không thể nào các brahmavihāras nảy sinh trong tâm trí. Bản ngã đóng một vai trò trong sự phát sinh của mọi phiền não. Chừng nào tâm trí còn tập trung vào bản ngã, tự cho mình là trung tâm, người ta có thể nói về bốn brahmavihāras và ca ngợi chúng rất cao, nhưng người ta không thể trau dồi chúng.
Tâm trí càng trở nên thoát khỏi phiền não thì sự phát triển của bốn brahmavihāra càng nhiều. Khi một thiền giả được giải thoát hoàn toàn, anh ta sống liên tục trong các brahmavihāras thanh tịnh. Do đó, để phát triển brahmavihāras của mettā, karuṇā, muditā, và upekkhā, việc thiết lập trong sīla, samādhi và paññā là vô cùng cần thiết.
Dịch từ nguồn VRIDhamma.org
