1. AJITASUTTANIDDESO – DIỄN GIẢI KINH AJITA
Nguồn: Tam Tạng Pāli – Sinhala thuộc Buddha Jayanti Tripitaka Series (BJTS), Lời tiếng Việt: Tỳ khưu Indacanda
(II) Câu hỏi của thanh niên A-ji-ta:
Kenassu nivuto loko (iccāyasmā ajito) kenassu nappakāsati kissābhilepanaṃ brūsi kiṃ su tassa mahabbhayaṃ.
(Tôn giả Ajita nói rằng:)
“Thế giới bị bao trùm bởi cái gì?
Không chói sáng bởi điều gì?
Ngài hãy nói cái gì là vật làm uế nhiễm đối với (thế giới) này?
Sự nguy hiểm lớn lao của nó là gì?”
Ajita:
1032. Tôn giả A-ji-ta:
Do gì, đời bị che,
Do gì, không chói sáng,
Hãy nói lên cái gì,
Làm uế nhiễm cuộc đời,
Cái gì sợ hãi lớn?
Kenassu nivuto loko ti – Loko ’ti nirayaloko tiracchānaloko pettivisayaloko manussaloko devaloko khandhaloko dhātuloko āyatanaloko ayaṃ loko paro loko brahmaloko devaloko ayaṃ vuccati loko, ayaṃ loko kena āvuto nivuto ovuto pihito paṭicchanno paṭikujjito ’ti – kenassu nivuto loko.
Iccāyasmā ajito ti – Iccā ti padasandhi padasaṃsaggo padapāripūri akkharasamavāyo byañjanasiliṭṭhatā padānupubbatāpetaṃ iccā ’ti. Āyasmā ti piyavacanaṃ garuvacanaṃ sagāravasappatissādhivacanametaṃ āyasmā ’ti. Ajito ti tassa brāhmaṇassa nāmaṃ saṅkhā samaññā paññatti vohāro nāmaṃ nāmakammaṃ nāmadheyyaṃ nirutti byañjanaṃ abhilāpo ’ti – iccāyasmā ajito.
Kenassu nappakāsatī ti – kena loko nappakāsati na bhāsati na tapati na virocati na ñāyati na paññāyatī ’ti – kenassu nappakāsatīti.
Kissābhilepanaṃ brūsī ti kiṃ lokassa lepanaṃ lagganaṃ bandhanaṃ upakkileso. Kena loko litto saṃlitto upalitto kiliṭṭho saṅkiliṭṭho makkhito saṃsaṭṭho laggo laggito paḷibuddho. Brūsi: ācikkhasi desesi paññapesi paṭṭhapesi vivarasi vibhajasi uttānīkarosi pakāsesī ’ti – kissābhilepanaṃ brūsi.
Kiṃsu tassa mahabbhayan ti – kiṃ lokassa bhayaṃ mahabbhayaṃ pīḷanaṃ ghaṭṭanaṃ upaddavo upasaggo ’ti – kiṃsu tassa mahabbhayaṃ.
Tenāha so brāhmaṇo:
“Kenassu nivuto loko (iccāyasmā ajito)
kenassu nappakāsati
kissābhilepanaṃ brūsi
kiṃsu tassa mahabbhayan ”ti.
Vì thế, vị Bà-la-môn ấy đã nói rằng:
(Tôn giả Ajita nói rằng:)
“Thế giới bị bao trùm bởi cái gì?
Không chói sáng bởi điều gì?
Ngài hãy nói cái gì là vật làm uế nhiễm đối với (thế giới) này?
Sự nguy hiểm lớn lao của nó là gì?”
Avijjāya nivuto loko (ajitāti bhagavā) vivicchā pamādā nappakāsati jappābhilepanaṃ brūmi dukkhamassa mahabbhayaṃ.
(Đức Thế Tôn nói: “Này Ajita,)
thế giới bị bao trùm bởi vô minh,
không chói sáng bởi keo kiệt, bởi xao lãng.
Ta nói tham muốn là vật làm uế nhiễm,
khổ là sự nguy hiểm lớn lao của nó (thế giới).”
Thế Tôn:
1033. Thế Tôn liền đáp lại:
Ðời bị vô minh che,
Do xan tham, phóng dật,
Ðời không được chói sáng,
Ta nói do mong cầu,
Nên đời bị uế nhiễm,
Chính là sự đau khổ,
Nên có sợ hãi lớn.
Avijjāya nivuto loko ti – Avijjā ti dukkhe aññāṇaṃ dukkhasamudaye aññāṇaṃ dukkhanirodhe aññāṇaṃ dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya aññāṇaṃ pubbante aññāṇaṃ aparante aññāṇaṃ pubbantāparante aññāṇaṃ idappaccayatāpaṭiccasamuppannesu dhammesu aññāṇaṃ yaṃ evarūpaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ anabhisamayo ananubodho asambodho appaṭivedho asaṅgāhanā apariyogāhanā asamapekkhanā apaccavekkhanā apaccakkhakammaṃ dummejjhaṃ bālyaṃ asampajaññaṃ moho pamoho sampamoho avijjā avijjogho avijjāyogo avijjānusayo avijjāpariyuṭṭhānaṃ avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ, ayaṃ vuccati avijjā.
Loko ti nirayaloko tiracchānaloko pettivisayaloko manussaloko devaloko khandhaloko dhātuloko āyatanaloko, ayaṃ loko paroloko brahmaloko devaloko, ayaṃ vuccati loko. Ayaṃ loko imāya avijjāya āvuto nivuto ovuto pihito paṭicchanno paṭikujjito ’ti – avijjāya nivuto loko.
Ajitā ti bhagavā taṃ brāhmaṇaṃ nāmena ālapati.
Bhagavā ti gāravādhivacanaṃ. Api ca, bhaggarāgoti bhagavā; bhaggadosoti bhagavā; bhaggamohoti bhagavā; bhaggamānoti bhagavā; bhaggadiṭṭhīti bhagavā; bhaggakaṇṭhakoti bhagavā; bhaggakilesoti bhagavā; bhaji vibhaji pavibhaji dhammaratananti bhagavā; bhavānaṃ antakaroti bhagavā; bhāvitakāyo bhāvitasīlo bhāvitacitto bhāvitapaññoti bhagavā; bhaji vā bhagavā araññe vanapatthāni pantāni senāsanāni appasaddāni appanigghosāni vijanavātāni manussarāhasseyyakāni paṭisallānasāruppānīti bhagavā; bhāgī vā bhagavā cīvara-piṇḍapāta-senāsana-gilānapaccaya-bhesajja-parikkhārānanti bhagavā; bhāgī vā bhagavā attharasassa dhammarasassa vimuttirasassa adhisīlassa adhicittassa adhipaññāyāti bhagavā; – bhāgī vā bhagavā catunnaṃ jhānānaṃ catunnaṃ appamaññānaṃ catunnaṃ arūpasamāpattīnanti bhagavā; bhāgī vā bhagavā aṭṭhannaṃ vimokkhānaṃ aṭṭhannaṃ abhibhāyatanānaṃ navannaṃ anupubbavihārasamāpattīnanti bhagavā; bhāgī vā bhagavā dasannaṃ saññābhāvanānaṃ dasannaṃ kasiṇasamāpattīnaṃ ānāpānasatisamādhissa asubhasamāpattiyāti bhagavā; bhāgī vā bhagavā catunnaṃ satipaṭṭhānānaṃ catunnaṃ sammappadhānānaṃ catunnaṃ iddhipādānaṃ pañcannaṃ indriyānaṃ pañcannaṃ balānaṃ sattannaṃ bojjhaṅgānaṃ ariyassa aṭṭhaṅgikassa maggassāti bhagavā; bhāgī vā bhagavā dasannaṃ tathāgatabalānaṃ catunnaṃ vesārajjānaṃ catunnaṃ paṭisambhidānaṃ channaṃ abhiññānaṃ channaṃ buddhadhammānanti bhagavā. Bhagavāti netaṃ nāmaṃ mātarā kataṃ na pitarā kataṃ na bhātarā kataṃ na bhaginiyā kataṃ na mittāmaccehi kataṃ na ñātisālohitehi kataṃ na samaṇabrāhmaṇehi kataṃ na devatāhi kataṃ vimokkhantikametaṃ buddhānaṃ bhagavantānaṃ bodhiyā mūle saha sabbaññutañāṇassa paṭilābhā sacchikā paññatti, yadidaṃ bhagavā ’ti – ajitāti bhagavā.
Vivicchā pamādā nappakāsatī ti – Vivicchā vuccati pañca macchariyāni āvāsamacchariyaṃ kulamacchariyaṃ lābhamacchariyaṃ vaṇṇamacchariyaṃ dhammamacchariyaṃ yaṃ evarūpaṃ maccheraṃ maccharāyanā maccharāyitattaṃ vevicchaṃ kadariyaṃ kaṭukañcukatā aggahitattaṃ cittassa idaṃ vuccati macchariyaṃ. Api ca khandhamacchariyampi macchariyaṃ dhātumacchariyampi macchariyaṃ āyatanamacchariyampi macchariyaṃ. Gāho vuccati macchariyaṃ.
Pamādo vattabbo: kāyaduccarite vā vacīduccarite vā manoduccarite vā pañcasu vā kāmaguṇesu cittassa vossaggo vossaggānuppadānaṃ kusalānaṃ vā dhammānaṃ bhāvanāya asakkaccakiriyatā asātaccakiriyatā anaṭṭhitakiriyatā olīnavuttitā nikkhittachandatā nikkhittadhuratā anāsevanā abhāvanā abahulīkammaṃ anadhiṭṭhānaṃ ananuyogo pamādo, yo evarūpo pamādo pamajjanā pamajjitattaṃ ayaṃ vuccati pamādo.
Vivicchā pamādā nappakāsatī ti iminā ca macchariyena iminā ca pamādena loko nappakāsati na bhāsati na tapati na virocati na ñāyati na paññāyatī ’ti – vivicchā pamādā nappakāsati.
Jappābhilepanaṃ brūmī ti – Jappā vuccati taṇhā yo rāgo sārāgo anunayo anurodho nandi nandirāgo cittassa sārāgo icchā mucchā ajjhosānaṃ gedho paḷigedho saṅgo paṅko ejā māyā janikā sañjananī sibbanī jālinī saritā visattikā suttaṃ visaṭā āyūhanī dutiyā paṇidhi bhavanetti vanaṃ vanatho santhavo sineho apekkhā paṭibandhu āsā āsiṃsanā āsiṃsitattaṃ rūpāsā saddāsā gandhāsā rasāsā phoṭṭhabbāsā lābhāsā dhanāsā puttāsā jīvitāsā jappā pajappā abhijappā jappanā jappitattaṃ loluppaṃ loluppāyanā loluppāyi tattaṃ pucchañcikatā sādukamyatā adhammarāgo visamalobho nikanti nikāmanā patthanā pihanā sampatthanā kāmataṇhā bhavataṇhā vibhavataṇhā rūpataṇhā arūpataṇhā nirodhataṇhā rūpataṇhā saddataṇhā gandhataṇhā rasataṇhā phoṭṭhabbataṇhā dhammataṇhā ogho yogo gantho upādānaṃ āvaraṇaṃ nīvaraṇaṃ chadanaṃ bandhanaṃ upakkileso anusayo pariyuṭṭhānaṃ latā vevicchaṃ dukkhamūlaṃ dukkhanidānaṃ dukkhappabhavo mārapāso mārabalisaṃ mārāmisaṃ māravisayo māranivāso māragocaro mārabandhanaṃ taṇhānadī taṇhājālaṃ taṇhāgaddulaṃ taṇhāsamuddo abhijjhā lobho akusalamūlaṃ, ayaṃ vuccati jappā, lokassa lepanaṃ lagganaṃ bandhanaṃ upakkileso imāya jappāya loko litto saṃlitto upalitto kiliṭṭho saṅkiliṭṭho makkhito saṃsaṭṭho laggo laggito palibuddhoti brūmi ācikkhāmi desemi paññapemi paṭṭhapemi vivarāmi vibhajāmi uttānīkaromi pakāsemī ’ti – jappābhilepanaṃ brūmi.
Dukkhamassa mahabbhayan ti – Dukkhan ti jātidukkhaṃ jarādukkhaṃ vyādhidukkhaṃ maraṇadukkhaṃ sokaparidevadukkhaṃ domanassupāyāsadukkhaṃ nerayikaṃ dukkhaṃ tiracchānayonikaṃ dukkhaṃ pettivisayikaṃ dukkhaṃ mānusakaṃ dukkhaṃ gabbhokkantimūlakaṃ dukkhaṃ gabbhaṭṭhitimūlakaṃ dukkhaṃ gabbhavuṭṭhānamūlakaṃ dukkhaṃ jātassa upanibandhakaṃ dukkhaṃ jātassa parādheyyakaṃ dukkhaṃ attūpakkamadukkhaṃ parūpakkamadukkhaṃ saṅkhāradukkhaṃ viparināmadukkhaṃ cakkhurogo sotarogo ghānarogo jivhārogo kāyarogo sīsarogo kaṇṇarogo mukharogo dantarogo kāso sāso pināso ḍaho jaro kucchirogo mucchā pakkhandikā sūlā visūcikā kuṭṭhaṃ gaṇḍo kilāso soso apamāro daddu kaṇḍu kacchu rakhasā vitacchikā lohitapittaṃ madhumeho aṃsā piḷakā bhagandalā pittasamuṭṭhānā ābādhā semhasamuṭṭhānā ābādhā vātasamuṭṭhānā ābādhā sannipātikā ābādhā utuparināmajā ābādhā visamaparihārajā ābādhā opakkamikā ābādhā kammavipākajā ābādhā sītaṃ uṇhaṃ jighacchā pipāsā uccāro passāvo ḍaṃsa-makasa-vātātapa-siriṃsapa -samphassaṃ dukkhaṃ mātumaraṇaṃ dukkhaṃ pitumaraṇaṃ dukkhaṃ bhātumaraṇaṃ dukkhaṃ bhaginīmaraṇaṃ dukkhaṃ puttamaraṇaṃ dukkhaṃ dhītumaraṇaṃ dukkhaṃ ñātivyasanaṃ dukkhaṃ bhogavyasanaṃ dukkhaṃ sīlavyasanaṃ dukkhaṃ diṭṭhivyasanaṃ dukkhaṃ yesaṃ dhammānaṃ ādito samudāgamanaṃ paññāyati atthaṅgamato nirodho paññāyati kammasannissito vipāko vipākasannissitaṃ kammaṃ nāmasannissitaṃ rūpaṃ rūpasannissitaṃ nāmaṃ jātiyā anugataṃ jarāya anusaṭaṃ byādhinā abhibhūtaṃ maraṇena abbhāhataṃ dukkhe patiṭṭhitaṃ atāṇaṃ aleṇaṃ asaraṇaṃ asaraṇībhūtaṃ, idaṃ vuccati dukkhaṃ. Idaṃ dukkhaṃ lokassa bhayaṃ mahabbhayaṃ pīḷanaṃ ghaṭṭanaṃ upaddavo upasaggo ’ti – dukkhamassa mahabbhayaṃ.
Tenāha bhagavā:
“Avijjā nivuto loko (ajitāti bhagavā)
vivicchā pamādā nappakāsati
jappābhilepanaṃ brūmi
dukkhamassa mahabbhayan ”ti.
Vì thế, đức Thế Tôn đã nói rằng:
(Đức Thế Tôn nói: “Này Ajita,)
thế giới bị bao trùm bởi vô minh,
không chói sáng bởi keo kiệt, bởi xao lãng.
Ta nói tham muốn là vật làm uế nhiễm,
khổ là sự nguy hiểm lớn lao của nó (thế giới).”
Savanti sabbadhi sotā (iccāyasmā ajito) sotānaṃ kiṃ nivāraṇaṃ sotānaṃ saṃvaraṃ brūhi kena sotā pithīyare.
(Tôn giả Ajita nói rằng:)
“Các dòng chảy chảy tràn khắp mọi nơi, cái gì là sự ngăn cản các dòng chảy? Ngài hãy nói về sự chế ngự các dòng chảy, các dòng chảy được chặn đứng bởi cái gì?”
Ajita:
1034. Tôn giả A-ji-ta:
Mọi nơi dòng nước chảy,
Cái gì ngăn dòng nước?
Hãy nói lên cái gì?
Chế ngự được dòng nước?
Savanti sabbadhi sotā ti – Sotā ti taṇhāsoto diṭṭhisoto kilesasoto duccaritasoto avijjāsoto. Sabbadhī ti sabbesu āyatanesu. Savantī ti savanti āsavanti sandanti pavattanti, cakkhuto rūpe savanti āsavanti sandanti pavattanti, sotato sadde savanti —pe— ghānato gandhe savanti —pe— jivhāto rase savanti —pe— kāyato phoṭṭhabbe savanti —pe— manato dhamme savanti āsavanti sandanti pavattanti, cakkhuto rūpataṇhā savanti āsavanti sandanti pavattanti, sotato saddataṇhā savanti āsavanti sandanti pavattanti, ghānato gandhataṇhā savanti —pe— jivhāto rasataṇhā savanti —pe— kāyato phoṭṭhabbataṇhā savanti —pe— manato dhammataṇhā savanti āsavanti sandanti pavattantīti – savanti sabbadhi sotā.
Iccāyasmā ajito ti – Iccā ti padasandhi —pe— padānupubbatāpetaṃ iccā ’ti. Āyasmā ti piyavacanaṃ —pe— Ajito ti tassa brāhmaṇassa nāmaṃ —pe— abhilāpo ’ti – iccāyasmā ajito.
Sotānaṃ kiṃ nivāraṇan ti sotānaṃ kiṃ āvaraṇaṃ nīvaraṇaṃ saṃvaraṇaṃ rakkhaṇaṃ gopanan ’ti – sotānaṃ kiṃ nivāraṇaṃ.
Sotānaṃ saṃvaraṃ brūhī ti sotānaṃ āvaraṇaṃ nīvaraṇaṃ saṃvaraṇaṃ rakkhaṇaṃ gopanaṃ brūhi ācikkha desehi paññapehi paṭṭhapehi vivarāhi vibhajāhi uttānīkarohi pakāsehī ’ti – ‘sotānaṃ saṃvaraṃ brūhi.
Kena sotā pithīyare ti kena sotā pithīyanti pacchijjanti na savanti na āsavanti na sandanti nappavattantī ’ti – kena sotā pithīyare.
Tenāha so brāhmaṇo:
“Savanti sabbadhi sotā (iccāyasmā ajito)
sotānaṃ kiṃ nivāraṇaṃ
sotānaṃ saṃvaraṃ brūhi
kena sotā pithīyare ”ti.
Vì thế, vị Bà-la-môn ấy đã nói rằng:
(Tôn giả Ajita nói rằng:)
“Các dòng chảy chảy tràn khắp mọi nơi,
cái gì là sự ngăn cản các dòng chảy?
Ngài hãy nói về sự chế ngự các dòng chảy,
các dòng chảy được chặn đứng bởi cái gì?”
Yāni sotāni lokasmiṃ (ajitāti bhagavā) sati tesaṃ nivāraṇaṃ sotānaṃ saṃvaraṃ brūmi paññāyete pithīyare.
(Đức Thế Tôn nói: “Này Ajita,)
những dòng chảy nào hiện diện ở thế gian,
niệm là sự ngăn cản chúng.
Ta nói về sự chế ngự các dòng chảy,
chúng được chặn đứng bởi tuệ.”
Thế Tôn:
1035. Thế Tôn liền đáp lại:
Hỡi này A-ji-ta,
Các dòng nước ở đời,
Chánh niệm ngăn chận lại,
Chánh niệm được Ta gọi,
Chế ngự các dòng nước,
Và chính do trí tuệ,
Ðóng lại các dòng nước.
Yāni sotāni lokasmin ti yāni etāni sotāni mayā kittitāni pakittitāni ācikkhitāni desitāni paññāpitāni paṭṭhapitāni vivaritāni vibhajitāni uttānīkatāni pakāsitāni, seyyathīdaṃ: taṇhāsoto diṭṭhisoto kilesasoto duccaritasoto avijjāsoto. Lokasmin ti apāyaloke manussaloke devaloke khandhaloke dhātuloke āyatanaloke ’ti – yāni sotāni lokasmiṃ. Ajitā ti bhagavā taṃ brāhmaṇaṃ nāmena ālapati.
Sati tesaṃ nivāraṇan ti – Satī ti yā sati anussati patissati sati saraṇatā dhāraṇatā apilāpanatā asammussanatā sati satindriyaṃ satibalaṃ sammāsati satisambojjhaṅgo ekāyano maggo, ayaṃ vuccati sati. Nivāraṇan ti āvaraṇaṃ nīvaraṇaṃ saṃvaraṇaṃ rakkhaṇaṃ gopanan ’ti – sati tesaṃ nivāraṇaṃ.
Sotānaṃ saṃvaraṃ brūmī ti sotānaṃ āvaraṇaṃ nīvaraṇaṃ saṃvaraṇaṃ rakkhaṇaṃ gopanaṃ, brūmi ācikkhāmi –pe– uttānīkaromi pakāsemī ’ti – sotānaṃ saṃvaraṃ brūmi.
Paññāyete pithīyare ti – Paññā ti yā paññā pajānanā —pe— amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi. Paññāyete pithīyare ti paññāya ete sotā pithīyanti pacchijjanti na savanti na āsavanti na sandanti nappavattanti.
Sabbe saṅkhārā aniccā ”ti jānato passato paññāya ete sotā pithīyanti pacchijjanti na savanti na āsavanti na sandanti nappavattanti. Sabbe saṅkhārā dukkhā ”ti jānato passato paññāyete sotā pithīyanti pacchijjanti na savanti na āsavanti na sandanti nappavattanti. Sabbe saṅkhārā anattā ”ti jānato passato paññāyete sotā pithīyanti pacchijjanti na savanti na āsavanti na sandanti nappavattanti.
Avijjāpaccayā saṅkhārā ”ti jānato passato paññāyete sotā pithīyanti pacchijjanti na savanti na āsavanti na sandanti nappavattanti. Saṅkhārapaccayā viññāṇan ”ti —pe— Viññāṇapaccayā nāmarūpan ”ti —pe— Nāmarūpapaccayā saḷāyatanan ”ti —pe— Saḷāyatanapaccayā phasso ”ti —pe— Phassapaccayā vedanā ”ti —pe— Vedanāpaccayā taṇhā ”ti —pe— Taṇhāpaccayā upādānan ”ti —pe— Upādānapaccayā bhavo ”ti —pe— Bhavapaccayā jātī ”ti —pe— Jātipaccayā jarāmaraṇan ”ti jānato passato paññāyete sotā pithīyanti pacchijjanti na savanti na āsavanti na sandanti nappavattanti. Avijjānirodhā saṅkhāranirodho ”ti —pe— Saṅkhāranirodhā viññāṇanirodho ”ti —pe— Viññāṇanirodhā nāmarūpanirodho ”ti —pe— Nāmarūpanirodhā saḷāyatananirodho ”ti —pe— Saḷāyatananirodhā phassanirodho ”ti —pe— Phassanirodhā vedanānirodho ”ti —pe— Vedanānirodhā taṇhānirodho ”ti —pe— Taṇhānirodhā upādānanirodho ”ti —pe— Upādānanirodhā bhavanirodho ”ti —pe— Bhavanirodhā jātinirodho ”ti —pe— Jātinirodhā jarāmaraṇanirodho ”ti jānato passato paññāyete sotā pithīyanti pacchijjanti na savanti na āsavanti na sandanti nappavattanti.
Idaṃ dukkhan ”ti —pe— Ayaṃ dukkhasamudayo ”ti —pe— Ayaṃ dukkhanirodho ”ti —pe— Ayaṃ dukkhanirodhagāminīpaṭipadā ”ti jānato passato paññāyete sotā pithīyanti pacchijjanti na savanti na āsavanti na sandanti nappavattanti.
Ime āsavā ”ti —pe— Ayaṃ āsavasamudayo ”ti —pe— Ayaṃ āsavanirodho ”ti —pe— Ayaṃ āsavanirodhagāminīpaṭipadā ”ti jānato passato paññāyete sotā pithīyanti pacchijjanti na savanti na āsavanti na sandanti nappavattanti.
Ime dhammā abhiññeyyā ”ti —pe— Ime dhammā pariññeyyā ”ti —pe— Ime dhammā pahātabbā ”ti —pe— Ime dhammā bhāvetabbā ”ti —pe— Ime dhammā sacchikātabbā ”ti jānato passato paññāyete sotā pithīyanti pacchijjanti na savanti na āsavanti na sandanti nappavattanti.
Channaṃ phassāyatanānaṃ samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavañca nissaraṇañca jānato passato paññāyete sotā pithīyanti pacchijjanti na savanti na āsavanti na sandanti nappavattanti.
Pañcannaṃ upādānakkhandhānaṃ samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavañca nissaraṇañca jānato passato —pe— Catunnaṃ mahābhūtānaṃ samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavañca nissaraṇañca jānato passato —pe— Yaṃ kiñci samudayadhammaṃ sabbaṃ taṃ nirodhadhamman ”ti jānato passato paññāyete sotā pithīyanti pacchijjanti na savanti na āsavanti na sandanti nappavattantī ’ti – paññāyete pithīyare.
Tenāha bhagavā:
“Yāni sotāni lokasmiṃ (ajitāti bhagavā)
sati tesaṃ nivāraṇaṃ
sotānaṃ saṃvaraṃ brūmi
paññāyete pithīyare ”ti.
Vì thế, đức Thế Tôn đã nói rằng:
(Đức Thế Tôn nói: “Này Ajita,)
những dòng chảy nào hiện diện ở thế gian, niệm là sự ngăn cản chúng. Ta nói về sự chế ngự các dòng chảy,
chúng được chặn đứng bởi tuệ.”
Paññā ceva satī cāpi (iccāyasmā ajito) nāmarūpañca mārisa etaṃ me puṭṭho pabrūhi katthetaṃ uparujjhati.
(Tôn giả Ajita nói rằng:)
“Tuệ và luôn cả niệm,
danh và sắc, thưa ngài,
được tôi hỏi điều này, xin ngài hãy nói lên,
ở đâu điều này được hoại diệt?”
Ajita:
1036. Tôn giả A-ji-ta:
Trí tuệ và chánh niệm,
Cùng với danh và sắc,
Kính thưa bậc Tôn giả,
Hãy nói điều con hỏi,
Từ đâu chúng bị diệt?
Paññā ceva satī cāpī ti – Paññā ti yā paññā pajānanā vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaṇā upalakkhaṇā paccupalakkhaṇā paṇḍiccaṃ kosallaṃ nepuññaṃ vebhavyā cintā upaparikkhā bhūrī medhā pariṇāyikā vipassanā sampajaññaṃ patodo paññā paññindriyaṃ paññābalaṃ paññāsatthaṃ paññāpāsādo paññāāloko paññāobhāso paññāpajjoto paññāratanaṃ amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi. Satī ti yā sati anussati —pe— sammāsatī ’ti – paññā ceva satī cāpi.
Iccāyasmā ajito —pe— abhilāpo ’ti – iccāyasmā ajito.
Nāmarūpañca mārisā ti – Nāman ti cattāro arūpino khandhā. Rūpan ti cattāro ca mahābhūtā catunnaṃ ca mahābhūtānaṃ upādāyarūpaṃ. Mārisā ti piyavacanaṃ garuvacanaṃ sagāravasappatissādhivacanametaṃ mārisā ’ti – nāmarūpaṃ ca mārisa.
Etaṃ me puṭṭho pabrūhī ti – Etaṃ me ti yaṃ pucchāmi yaṃ yācāmi yaṃ ajjhesāmi yaṃ pasādemi. Puṭṭhoti pucchito yācito ajjhesito pasādito. Pabrūhī ti brūhi ācikkhāhi desehi paññāpehi paṭṭhapehi vivarāhi vibhajāhi uttānīkarohi pakāsehī ’ti – etaṃ me puṭṭho pabrūhi.
Katthetaṃ uparujjhatī ti katthetaṃ nirujjhati vūpasammati atthaṃ gacchati paṭippassambhatī ’ti – katthetaṃ uparujjhati.
Tenāha so brāhmaṇo:
“Paññā ceva satī cāpi (iccāyasmā ajito)
nāmarūpañca mārisa
etaṃ me puṭṭho pabrūhi
katthetaṃ uparujjhatī ”ti.
Vì thế, vị Bà-la-môn ấy đã nói rằng:
(Tôn giả Ajita nói rằng:)
“Tuệ và luôn cả niệm,
danh và sắc, thưa ngài,
được tôi hỏi điều này, xin ngài hãy nói lên,
ở đâu điều này được hoại diệt?”
Yametaṃ pañhaṃ apucchi – ajita taṃ vadāmi te yattha nāmaṃ ca rūpaṃ ca – asesaṃ uparujjhati viññāṇassa nirodhena – etthetaṃ uparujjhati.
“Ngươi đã hỏi câu hỏi về điều nào, này Ajita, Ta (sẽ) trả lời cho ngươi về điều ấy, về việc danh và sắc được hoại diệt không dư sót. Do sự diệt tận của thức, ở đây, điều này (danh và sắc) được hoại diệt.”
Thế Tôn:
1037. Câu hỏi gì Ông hỏi,
Hỡi này A-ji-ta,
Ta sẽ đáp cho Ông,
Chỗ nào danh và sắc,
Ðược đoạn diệt hoàn toàn,
Không còn lại dư tàn,
Chính do đoạn diệt thức,
Danh sắc được đoạn diệt.
Yametaṃ pañhaṃ apucchī ti – Yametan ti paññañca satiñca nāmarūpañca. Apucchī ti apucchasi ayācasi ajjhesasi pasādesī ’ti – yametaṃ pañhaṃ apucchi.
Ajita taṃ vadāmi te ti – Ajitā ti bhagavā taṃ brāhmaṇaṃ nāmena ālapati. Tan ti paññañca satiñca nāmarūpañca. Vadāmī ti vadāmi ācikkhāmi desemi paññāpemi paṭṭhapemi vivarāmi vibhajāmi uttānīkaromi pakāsemī ’ti – ajita taṃ vadāmi te.
Yattha nāmañca rūpañca asesaṃ uparujjhatī ti – Nāman ti cattāro arūpino khandhā. Rūpan ti cattāro ca mahābhūtā catunnaṃ ca mahābhūtānaṃ upādāyarūpaṃ. Asesan ti sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ asesaṃ nissesaṃ pariyādiyana vacanametaṃ asesan ’ti. Uparujjhatī ti nirujjhati vūpasammati atthaṃ gacchati paṭippassambhatī ’ti – yattha nāmañca rūpañca asesaṃ uparujjhati.
Viññāṇassa nirodhena etthetaṃ uparujjhatī ti sotāpattimaggañāṇena abhisaṅkhāraviññāṇassa nirodhena satta bhave ṭhapetvā anamatagge saṃsāre ye uppajjeyyuṃ nāmaṃ ca rūpaṃ ca etthete nirujjhanti vūpasammanti atthaṃ gacchanti paṭippassambhanti. Sakadāgāmimaggañāṇena abhisaṅkhāraviññāṇassa nirodhena dve bhave ṭhapetvā pañcasu bhavesu ye uppajjeyyuṃ nāmaṃ ca rūpaṃ ca etthete nirujjhanti vūpasammanti atthaṃ gacchanti paṭippassambhanti. Anāgāmimaggañāṇena abhisaṅkhāraviññāṇassa nirodhena ekaṃ bhavaṃ ṭhapetvā rūpadhātuyā vā arūpadhātuyā vā ye uppajjeyyuṃ nāmaṃ ca rūpaṃ ca etthete nirujjhanti vūpasammanti atthaṃ gacchanti paṭippassambhanti. Arahattamaggañāṇena abhisaṅkhāraviññāṇassa nirodhena ye uppajjeyyuṃ nāmaṃ ca rūpaṃ ca etthete nirujjhanti vūpasammanti atthaṃ gacchanti paṭippassambhanti. Arahato anupādisesāya nibbānadhātuyā parinibbāyantassa carimaviññāṇassa nirodhena paññā ca sati ca nāmaṃ ca rūpaṃ ca etthete nirujjhanti vūpasammanti atthaṃ gacchanti paṭippassambhantī ’ti – viññāṇassa nirodhena etthetaṃ uparujjhati.
Tenāha bhagavā:
“Yametaṃ pañhaṃ apucchi – ajita taṃ vadāmi te yattha nāmañca rūpañca – asesaṃ uparujjhati viññāṇassa nirodhena – etthetaṃ uparujjhatī ”ti.
Vì thế, đức Thế Tôn đã nói rằng:
“Ngươi đã hỏi câu hỏi về điều nào, này Ajita, Ta (sẽ) trả lời cho ngươi về điều ấy, về việc danh và sắc được hoại diệt không dư sót. Do sự diệt tận của thức, ở đây, điều này (danh và sắc) được hoại diệt.”
Ye ca saṅkhātadhammā se – ye ca sekhā puthū idha tesaṃ me nipako iriyaṃ – puṭṭho pabrūhi mārisa.
“Những vị nào đã hiểu rõ Giáo Pháp (là các bậc A-la- hán) và những vị nào là các bậc Hữu Học đông đảo ở nơi này, tôi hỏi bậc Chín Chắn về oai nghi của những vị ấy, thưa ngài, xin ngài hãy nói lên.”
Ajita:
1038. Những ai biết tư sát,
Các pháp thuộc hữu vi,
Cùng với bậc hữu học,
Và phàm phu ở đời,
Ðược hỏi, Ngài hãy nói,
Về nếp sống của họ?
Bậc thận trọng sáng suốt,
Hãy nói lên, thưa Ngài!
Ye ca saṅkhātadhammā se ti – Saṅkhātadhammā vuccanti arahanto khīṇāsavā, kiṃkāraṇā saṅkhātadhammā vuccanti arahanto khīṇāsavā? Te saṅkhātadhammā ñātadhammā tulitadhammā tīritadhammā vibhūtadhammā vibhāvitadhammā, “sabbe saṅkhārā aniccā ”ti saṅkhātadhammā ñātadhammā tulitadhammā tīritadhammā vibhūtadhammā vibhāvitadhammā, “sabbe saṅkhārā dukkhā ”ti saṅkhātadhammā —pe— “sabbe dhammā anattā ”ti saṅkhātadhammā —pe— “avijjāpaccayā saṅkhārā ”ti saṅkhātadhammā —pe— “yaṃ kiñci samudayadhammaṃ sabbaṃ taṃ nirodhadhamman ”ti saṅkhātadhammā ñātadhammā tulitadhammā tīritadhammā vibhūtadhammā vibhāvitadhammā.
Athavā tesaṃ khandhā saṅkhātā, dhātuyo saṅkhātā, āyatanāni saṅkhātāni, gatiyo saṅkhātā, uppattiyo saṅkhātā, paṭisandhi saṅkhātā, bhavā saṅkhātā, saṃsārā saṅkhātā, vaṭṭā saṅkhātā.
Athavā te khandhapariyante ṭhitā, dhātupariyante ṭhitā, āyatanapariyante ṭhitā, gatipariyante ṭhitā, uppattipariyante ṭhitā, paṭisandhipariyante ṭhitā, bhavapariyante ṭhitā, saṃsārapariyante ṭhitā, vaṭṭapariyante ṭhitā, antime bhave ṭhitā, antime samussaye ṭhitā antimadehadharā arahanto.
1. ‘Tesāyaṃ pacchimakoṭi carimoyaṃ samussayo,jātimaraṇasaṃsāro natthi tesaṃ punabbhavo ”ti.
1.“Đối với các vị ấy, đây là lần cuối cùng, thân xác này là sau chót, sự sanh tử luân hồi, việc sanh ra lần nữa không có đối với các vị ấy.”Taṃkāraṇā saṅkhātadhammā vuccanti arahanto khīṇāsavā ’ti – ye ca saṅkhātadhammā se.
Ye ca sekhā puthū idhā ti – Sekhā ti kiṃkāraṇā vuccanti sekhā? Sikkhantīti sekhā. Kiñca sikkhanti? Adhisīlampi sikkhanti adhicittampi sikkhanti adhipaññampi sikkhanti. Katamā adhisīlasikkhā? Idha bhikkhu sīlavā hoti pātimokkhasaṃvarasaṃvuto viharati ācāragocarasampanno aṇumattesu vajjesu bhayadassāvī samādāya sikkhati sikkhāpadesu, khuddakopi sīlakkhandho mahantopi sīlakkhandho sīlaṃ patiṭṭhā ādi caraṇaṃ saṃyamo saṃvaro mukhaṃ pamukhaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā. Ayaṃ adhisīlasikkhā.
Katamā adhicittasikkhā? Idha bhikkhu vivicceva kāmehi —pe— paṭhamaṃ jhānaṃ – dutiyaṃ jhānaṃ – tatiyaṃ jhānaṃ – catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ayaṃ adhicittasikkhā.
Katamā adhipaññāsikkhā? Idha bhikkhu paññavā hoti udayatthagāminiyā paññāya samannāgato ariyāya nibbedhikāya sammā dukkhakkhayagāminiyā. So idaṃ dukkhanti yathābhūtaṃ pajānāti, ayaṃ dukkhasamudayoti —pe— ayaṃ dukkhanirodhoti —pe— ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadāti yathābhūtaṃ pajānāti, ime āsavāti —pe— ayaṃ āsavasamudayoti —pe— ayaṃ āsavanirodhoti —pe— ayaṃ āsavanirodhagāminī paṭipadāti yathābhūtaṃ pajānāti. Ayaṃ adhipaññāsikkhā.
Imā tisso sikkhāyo āvajjantā sikkhanti, jānantā sikkhanti, passantā sikkhanti, paccavekkhantā sikkhanti cittaṃ adhiṭṭhahantā sikkhanti, saddhāya adhimuccantā sikkhanti, viriyaṃ paggaṇhantā sikkhanti, satiṃ upaṭṭhapentā sikkhanti, cittaṃ samādahantā sikkhanti, paññāya pajānantā sikkhanti, abhiññeyyaṃ abhijānantā sikkhanti, pariññeyyaṃ parijānantā sikkhanti, pahātabbaṃ pajahantā sikkhanti, bhāvetabbaṃ bhāventā sikkhanti, sacchikātabbaṃ sacchikarontā sikkhanti ācaranti samācaranti samādāya vattanti. Taṃkāraṇā vuccanti sekhā.
Puthū ti bahukā. Ete sekhā sotāpannā ca paṭipannā ca sakādāgāmino ca paṭipannā ca anāgāmino ca paṭipannā ca arahanto ca paṭipannā ca.
Idhā ti imissā diṭṭhiyā imissā khantiyā imissā ruciyā imasmiṃ ādāye imasmiṃ dhamme imasmiṃ vinaye imasmiṃ dhammavinaye imasmiṃ pāvacane imasmiṃ brahmacariye imasmiṃ satthusāsane imasmiṃ attabhāve imasmiṃ manussaloke ’ti – ye ca sekhā puthū idha.
Tesaṃ me nipako iriyaṃ puṭṭho pabrūhi mārisā ti tvaṃ hi nipako paṇḍito paññavā buddhimā ñāṇī vibhāvī medhāvī. Tesaṃ saṅkhātadhammānaṃ ca sekhānaṃ ca. Iriyan ti cariyaṃ vuttiṃ pavattiṃ ācāraṃ gocaraṃ vihāraṃ paṭipadaṃ. Puṭṭho ti pucchito yācito ajjhesito pasādito. Pabrūhī ti brūhi ācikkhāhi desehi paññāpehi paṭṭhapehi vivarāhi vibhajāhi uttānīkarohi pakāsehi. Mārisā ti piyavacanaṃ garuvacanaṃ sagāravasappatissādhivacanametaṃ mārisā ’ti – tesaṃ me nipako iriyaṃ puṭṭho pabrūhi mārisa.
Tenāha so brāhmaṇo:
“Ye ca saṅkhātadhammā se – ye ca sekhā puthū idha tesaṃ me nipako iriyaṃ – puṭṭho pabrūhi mārisā ”ti.
Vì thế, vị Bà-la-môn ấy đã nói rằng:
“Những vị nào đã hiểu rõ Giáo Pháp (là các bậc A-la- hán) và những vị nào là các bậc Hữu Học đông đảo ở nơi này, tôi hỏi bậc Chín Chắn về oai nghi của những vị ấy, thưa ngài, xin ngài hãy nói lên.”
Kāmesu nābhigijjheyya – manasā nāvilo siyā kusalo sabbadhammānaṃ – sato bhikkhu paribbaje.
“Không nên khát khao ở các dục, không nên bị khuấy động bởi tâm, thiện xảo đối với tất cả các pháp, có niệm, vị tỳ khưu ra đi du phương.”
Thế Tôn:
1039. Chớ tham đắm các dục,
Giữ tâm tư an tịnh,
Thiện xảo trong các pháp,
Tỷ-kheo giữ chánh niệm,
Sống đời sống xuất gia.
Kāmesu nābhigijjheyyā ti – Kāmā ti uddānato dve kāmā: vatthukāmā ca kilesakāmā ca. Katame vatthukāmā? Manāpikā rūpā manāpikā saddā manāpikā gandhā manāpikā rasā manāpikā phoṭṭhabbā attharaṇā pāpuraṇā dāsidāsā ajeḷakā kukkuṭasūkarā hatthigavāssavaḷavā khettaṃ vatthuṃ hiraññaṃ suvaṇṇaṃ gāmanigamarājadhāniyo raṭṭhaṃ ca janapado ca koso ca koṭṭhāgāranaṃ ca yaṃ kiñci rajanīyaṃ vatthu, vatthukāmā.
Api ca atītā kāmā anāgatā kāmā paccuppannā kāmā ajjhattā kāmā bahiddhā kāmā ajjhattabahiddhā kāmā hīnā kāmā majjhimā kāmā paṇītā kāmā āpāyikā kāmā mānusikā kāmā dibbā kāmā paccupaṭṭhitā kāmā nimmitā kāmā paranimmitā kāmā animmitā kāmā pariggahitā kāmā apariggahitā kāmā mamāyitā kāmā amamāyitā kāmā sabbepi kāmāvacarā dhammā sabbepi rūpāvacarā dhammā sabbepi arūpāvacarā dhammā taṇhāvatthukā taṇhārammaṇā kamanīyaṭṭhena rajanīyaṭṭhena madanīyaṭṭhena kāmā. Ime vuccanti vatthukāmā.
Katame kilesakāmā? Chando kāmo rāgo kāmo chandarāgo kāmo saṅkappo kāmo rāgo kāmo saṅkapparāgo kāmo, yo kāmesu kāmacchando kāmarāgo kāmanandi kāmataṇhā kāmasineho kāmapipāsā kāmapariḷāho kāmagedho kāmamucchā kāmajjhosānaṃ kāmogho kāmayogo kāmūpādānaṃ kāmacchandanīvaraṇaṃ.
2. Addasaṃ kāma, te mūlaṃ – saṅkappā kāma jāyasi,na taṃ saṅkappayissāmi – evaṃ kāma na hehisī ti. Ime vuccanti kilesakāmā.
Gedho vuccati taṇhā yo rāgo sārāgo —pe— abhijjhā lobho akusalamūlaṃ.
Kāmesu nābhigijjheyyā ti kilesakāmena vatthukāmesu nābhigijjheyya na paḷibuddheyya agiddho assa agathito amucchito anajjhāpanno vītagedho vigatagedho cattagedho vantagedho muttagedho pahīnagedho paṭinissaṭṭhagedho vītarāgo vigatarāgo cattarāgo vantarāgo muttarāgo pahīnarāgo paṭinissaṭṭharāgo nicchāto nibbuto sītibhūto sukhapaṭisaṃvedī brahmabhūtena attanā vihareyyā ’ti – kāmesu nābhigijjheyya.
Manasā nāvilo siyā ti – Mano ti yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ hadayaṃ paṇḍaraṃ mano manāyatanaṃ manindriyaṃ viññāṇaṃ viññāṇakkhandho tajjā manoviññāṇadhātu. Kāyaduccaritena cittaṃ āvilaṃ hoti lulitaṃ eritaṃ ghaṭṭitaṃ calitaṃ bhantaṃ avūpasantaṃ, vacīduccaritena —pe— manoduccaritena —pe— rāgena —pe— dosena —pe— mohena —pe— kodhena —pe— upanāhena —pe— makkhena —pe— palāsena —pe— issāya —pe— macchariyena —pe— māyāya —pe— sāṭheyyena —pe— thambhena —pe— sārambhena —pe— mānena —pe— atimānena —pe— madena —pe— pamādena —pe— sabbakilesehi —pe— sabbaduccaritehi —pe— sabbadarathehi —pe— [BJT Page 84] sabbapariḷāhehi —pe— sabbasantāpehi —pe— sabbākusalāhi saṅkhārehi cittaṃ āvilaṃ hoti lulitaṃ eritaṃ ghaṭṭitaṃ calitaṃ bhantaṃ avūpasantaṃ.
Manasā nāvilo siyā ti cittena anāvilo siyā alulito anerito aghaṭṭito acalito abhanto vūpasanto, āvilakare kilese jaheyya pajaheyya vinodeyya byantīkareyya anabhāvaṃ gameyya, āvilakarehi kilesehi ca ārato assa virato paṭivirato nikkhanto nissaṭo vippamutto visaññutto vimariyādīkatena cetasā vihareyyā ’ti – manasā nāvilo siyā.
Kusalo sabbadhammānan ti “sabbe saṅkhārā aniccā ”ti kusalo sabbadhammānaṃ, “sabbe saṅkhārā dukkhā ”ti kusalo sabbadhammānaṃ, “sabbe dhammā anattā ”ti kusalo sabbadhammānaṃ, “avijjāpaccayā saṅkhārā ”ti kusalo sabbadhammānaṃ, —pe— “yaṃ kiñci samudayadhammaṃ sabbaṃ taṃ nirodhadhamman ”ti kusalo sabbadhammānaṃ, evampi kusalo sabbadhammānaṃ.
Athavā aniccato kusalo sabbadhammānaṃ, dukkhato —pe— rogato – gaṇḍato – sallato – aghato – ābādhato – parato – palokato – ītito – upaddavato – [asātato ] – bhayato – upasaggato – calato – pabhaṅguto – addhuvato – atāṇato – alenato – asaraṇato – asaraṇībhūtato – rittato – tucchato – suññato – anattato – ādīnavato – vipariṇāmadhammato – asārakato – aghamūlato – vadhakato – vibhavato – sāsavato – saṅkhatato – mārāmisato – jātidhammato – jarādhammato – vyādhidhammato – maraṇadhammato – sokaparidevadukkhadomanassupāyāsadhammato – saṅkilesikadhammato – samudayato – atthaṅgamato – assādato – ādīnavato – nissaraṇato kusalo sabbadhammānaṃ, evampi kusalo sabbadhammānaṃ.
Athavā khandhakusalo dhātukusalo āyatanakusalo paṭiccasamuppādakusalo satipaṭṭhānakusalo sammappadhānakusalo iddhipādakusalo indriyakusalo balakusalo bojjhaṅgakusalo maggakusalo phalakusalo nibbānakusalo, evampi kusalo sabbadhammānaṃ.
Athavā sabbadhammā vuccanti dvādasāyatanāni. Cakkhuṃ ceva rūpā ca sotaṃ ca saddā ca ghānaṃ ca gandhā ca jivhā ca rasā ca kāyo ca phoṭṭhabbā ca mano ca dhammā ca. Yato ca kho ajjhattikabāhiresu āyatanesu chandarāgo pahīno hoti ucchinnamūlo tālavatthukato anabhāvakato āyatiṃ anuppādadhammo, ettāvatāpi kusalo sabbadhammānan ’ti – kusalo sabbadhammānaṃ.
Sato bhikkhu paribbaje ti – Sato ti catūhi kāraṇehi sato: kāye kāyānupassanāsatipaṭṭhānaṃ bhāvento sato, vedanāsu vedanānupassanāsatipaṭṭhānaṃ bhāvento sato, citte cittānupassanāsatipaṭṭhānaṃ bhāvento sato, dhammesu dhammānupassanāsatipaṭṭhānaṃ bhāvento sato.
Aparehipi catūhi kāraṇehi sato: asatiparivajjanāya sato, satikaraṇīyānaṃ dhammānaṃ katattā sato, satipaṭipakkhānaṃ dhammānaṃ hatattā sato, satinimittānaṃ dhammānaṃ apammuṭṭhattā sato.
Aparehipi catūhi kāraṇehi sato: satiyā samannāgatattā sato, satiyā vasittā sato, satiyā pāguññena samannāgatattā sato, satiyā apaccorohaṇatāya sato.
Aparehipi catūhi kāraṇehi sato: sattattā sato, santattā sato, samitattā sato, santadhammasamannāgatattā sato, buddhānussatiyā sato, dhammānussatiyā sato, saṅghānussatiyā sato, sīlānussatiyā sato, cāgānussatiyā sato, devatānussatiyā sato, ānāpānasatiyā sato, maraṇasatiyā sato, kāyagatāsatiyā sato, upasamānussatiyā sato. Yā sati anussati —pe— sammāsati satisambojjhaṅgo ekāyanamaggo, ayaṃ vuccati sati. Imāya satiyā upeto hoti samupeto upagato samupagato upapanno samupapanno samannāgato, ayaṃ vuccati sato.
Bhikkhū ti sattannaṃ dhammānaṃ bhinnattā bhikkhu: sakkāyadiṭṭhi bhinnā hoti, vicikicchā bhinnā hoti, sīlabbataparāmāso bhinno hoti, rāgo bhinno hoti, doso bhinno hoti, moho bhinno hoti, māno bhinno hoti, bhinnā honti pāpakā akusalā dhammā saṃkilesikā ponobhavikā sadarā dukkhavipākā āyatiṃ jātijarāmaraṇīyā.
3. “Pajjena katena attanā (sabhiyāti bhagavā) parinibbānagato vitiṇṇakaṅkho vibhavañca bhavañca vippahāya
vusitavā khīṇapunabbhavo sa bhikkhū ”ti – sato bhikkhu.Sato bhikkhu paribbaje ti – sato bhikkhu paribbaje: sato gaccheyya, sato tiṭṭheyya, sato nisīdeyya, sato seyyaṃ kappeyya, sato abhikkameyya, sato paṭikkameyya, sato ālokeyya, sato vilokeyya, sato sammiñjeyya, sato pasāreyya, sato saṅghāṭipattacīvaraṃ dhāreyya, sato careyya, vihareyya irīyeyya vatteyya pāleyya yapeyya yāpeyyā ’ti – sato bhikkhu paribbaje.
Tenāha bhagavā:
“Kāmesu nābhigijjheyya – manasā nāvilo siyā kusalo sabbadhammānaṃ – sato bhikkhu paribbaje ”ti.
Vì thế, đức Thế Tôn đã nói rằng:
“Không nên khát khao ở các dục, không nên bị khuấy động bởi tâm, thiện xảo đối với tất cả các pháp, có niệm, vị tỳ khưu ra đi du phương.”
Saha gāthāpariyosānā ye te brāhmaṇena saddhiṃ ekacchandā ekapayogā ekādhippāyā ekavāsanavāsitā tesaṃ anekapāṇasahassānaṃ virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādi: “Yaṃ kiñci samudayadhammaṃ sabbaṃ taṃ nirodhadhamman ”ti. Tassa ca pana brāhmaṇassa anupādāya āsavehi cittaṃ vimucci. Saha arahattappattā ajinajaṭāvākacīratidaṇḍakamaṇḍalukesā ca massu ca antarahitā. Ajito bhaṇḍukāsāyavatthavasano saṅghāṭipattacīvaradharo [bhikkhu ] anvatthapaṭipattiyā pañjaliko bhagavantaṃ namassamāno nisinno hoti: “Satthā me bhante, bhagavā sāvako ’hamasmī ”ti.
Cùng với lúc kết thúc câu kệ ngôn, Pháp nhãn không nhiễm bụi trần, không vết nhơ đã sanh khởi đến nhiều ngàn sanh mạng là những người có cùng sự mong muốn, có cùng sự thực hành, có cùng chủ tâm, có cùng sự huân tập thành thói quen (trong quá khứ) với vị Bà-la-môn ấy, rằng: “Điều gì có bản tánh được sanh lên, toàn bộ điều ấy đều có bản tánh hoại diệt.” Và hơn nữa, tâm của vị Bà-la-môn ấy đã không còn chấp thủ và đã được giải thoát khỏi các lậu hoặc. Ngay khi đạt đến phẩm vị A-la-hán, áo choàng da dê, tóc bện, y phục vỏ cây, gậy chống ba chân, bình nước, tóc, và râu đều biến mất. Ajita trở thành [vị tỳ khưu] có đầu cạo, mặc y phục vải màu ca-sa, mang y hai lớp, bình bát, và y, bằng hành động thuận theo đạo lý, đã ngồi xuống, chắp tay lên, cúi lạy đức Thế Tôn (nói rằng): “Bạch ngài, đức Thế Tôn là bậc đạo sư của con, con là người đệ tử.”
Ajitasuttaniddeso samatto.
Diễn Giải Kinh Ajita được hoàn tất.
