Tìm Hiểu Pháp-Chướng-Ngại (Nīvaraṇa)

Pháp-chướng-ngại và diệt pháp-chướng-ngại có 2 phần:

–  Pháp-chướng-ngại (nīvaraṇa).

–  Diệt pháp-chướng-ngại (nīvaraṇappahāna).

I-  Pháp-chướng-ngại (Nīvaraṇa)

Pháp-chướng-ngại (Nīvaraṇa) là pháp làm chướng ngại, làm ngăn cản các thiện-pháp như phước-thiện bố-thí, phước-thiện giữ-giới, phước- thiện hành-thiền, v.v… nhất là làm chướng ngại pháp-hành thiền-định không thể dẫn đến chứng đắc 5 bậc thiền sắc-giới thiện-tâm. Nếu hành-giả nào đã chứng đắc 5 bậc thiền sắc-giới thiện-tâm rồi thì pháp-chướng-ngại này cũng có thể làm mất các bậc thiền sắc-giới thiện-tâm ấy của hành-giả.

Pháp-chướng-ngại (Nīvaraṇa) có 5 pháp

1-  Kāmacchandanīvaraṇa: Tham-dục chướng- ngại đó là tham tâm-sở đồng sinh với 8 tham- tâm, tham muốn say mê trong ngũ-dục (sắc-dục, thanh-dục, hương-dục, vị-dục, xúc-dục) là pháp-chướng-ngại ngăn cản các thiện-pháp không phát sinh được.

2-  Byāpādanīvaraṇa: Sân-hận chướng-ngại đó là sân tâm-sở đồng sinh với 2 sân-tâm, thù hận người khác là pháp-chướng-ngại ngăn cản các thiện-pháp không phát sinh được.

3-  Thinamiddhanīvaraṇa: Buồn-chán – buồn-ngủ chướng-ngại đó là buồn-chán tâm-sở và buồn-ngủ tâm-sở đồng sinh với 5 bất-thiện- tâm cần tác-động, buông bỏ đối-tượng là pháp- chướng-ngại ngăn cản các thiện-pháp không phát sinh được.

4-   Uddhaccakukkucaṇīvaraṇa: Phóng-tâm – hối-hận chướng-ngại đó là phóng-tâm tâm-sở và hối-hận tâm-sở, mà phóng-tâm tâm-sở đồng sinh với 12 bất-thiện-tâm, không an trụ nơi đối- tượng và hối-hận tâm-sở đồng sinh với 2 sân- tâm, ăn năn hối hận không tạo đại-thiện-nghiệp mà tạo ác-nghiệp là pháp-chướng-ngại ngăn cản các thiện-pháp không phát sinh được.

5- Vicikicchānīvaraṇa: Hoài-nghi chướng- ngại đó là hoài-nghi tâm-sở, đồng sinh với si- tâm hợp với hoài-nghi, không có đức-tin nơi Tam-bảo: Đức-Phật-bảo, Đức-Pháp-bảo, Đức- Tăng-bảo, không tin nghiệp và quả của nghiệp là pháp-chướng-ngại ngăn cản các thiện-pháp không phát sinh được.

Tính chất của pháp-chướng-ngại

Tham-dục chướng-ngại đó là tham tâm-sở đồng sinh với 8 tham-tâm, tham muốn say mê trong 5 đối-tượng-dục cho là thật đáng hài lòng, đem lại sự an-lạc cho mình như đối-tượng sắc đẹp, thanh hay, hương thơm, vị ngon, xúc êm ấm.

Đức-Phật dạy trong Chi-bộ-kinh rằng:

1-   “Này chư tỳ-khưu! Như-lai không thấy có đối-tượng sắc nào khác dù một đối-tượng mà khống chế được tâm của người nam như đối- tượng sắc đẹp của người nữ.

–    Này chư tỳ-khưu! Đối-tượng sắc đẹp của người nữ khống chế được tâm của người nam dễ dàng.

2- Này chư tỳ-khưu! Như-lai không thấy có đối-tượng âm thanh nào khác dù một đối-tượng mà khống chế được tâm của người nam như đối- tượng âm thanh hay của người nữ.

–    Này chư tỳ-khưu! Đối-tượng âm thanh hay của người nữ khống chế được tâm của người nam dễ dàng.

3- Này chư tỳ-khưu! Như-lai không thấy có đối-tượng hương nào khác dù một đối-tượng mà khống chế được tâm của người nam như đối- tượng hương thơm của người nữ.

–    Này chư tỳ-khưu! Đối-tượng hương thơm của người nữ khống chế được tâm của người nam dễ dàng.

4- Này chư tỳ-khưu! Như-lai không thấy có đối-tượng vị nào khác dù một đối-tượng mà khống chế được tâm của người nam như đối- tượng vị ngon của người nữ.

–  Này chư tỳ-khưu! Đối-tượng vị ngon của người nữ khống chế được tâm của người nam dễ dàng.

5- Này chư tỳ-khưu! Như-lai không thấy có đối-tượng xúc nào khác dù một đối-tượng mà khống chế được tâm của người nam như đối- tượng xúc của người nữ.

–  Này chư tỳ-khưu! Đối-tượng xúc êm ấm của người nữ khống chế được tâm của người nam dễ dàng.

6- Này chư tỳ-khưu! Như-lai không thấy có đối-tượng sắc nào khác dù một đối-tượng mà khống chế được tâm của người nữ như đối- tượng sắc đẹp của người nam.

–  Này chư tỳ-khưu! Đối-tượng sắc đẹp của người nam khống chế được tâm của người nữ dễ dàng.

7- Này chư tỳ-khưu! Như-lai không thấy có đối-tượng âm thanh nào khác dù một đối-tượng mà khống chế được tâm của người nữ như đối- tượng âm thanh hay của người nam.

–  Này chư tỳ-khưu! Đối-tượng âm thanh hay của người nam khống chế được tâm của người nữ dễ dàng.

8- Này chư tỳ-khưu! Như-lai không thấy có đối-tượng hương nào khác dù một đối-tượng mà khống chế được tâm của người nữ như đối- tượng hương thơm của người nam.

–  Này chư tỳ-khưu! Đối-tượng hương thơm của người nam khống chế được tâm của người nữ dễ dàng.

9- Này chư tỳ-khưu! Như-lai không thấy có đối-tượng vị nào khác dù một đối-tượng mà khống chế được tâm của người nữ như đối- tượng vị ngon của người nam.

–  Này chư tỳ-khưu! Đối-tượng vị ngon của người nam khống chế được tâm của người nữ dễ dàng.

10- Này chư tỳ-khưu! Như-lai không thấy có đối-tượng xúc nào khác dù một đối-tượng mà khống chế được tâm của người nữ như đối- tượng xúc của người nam.

–   Này chư tỳ-khưu! Đối-tượng xúc êm ấm của người nam khống chế được tâm của người nữ dễ dàng.

(Aṅguttaranikāya, Ekakanipāta, Rūpādivagga.)

Dhamma Paññā

BQT trang Theravāda cố gắng sưu tầm thông tin tài liệu Dhamma trợ duyên quý độc giả tìm hiểu về Dhamma - Giáo Pháp Bậc Giác Ngộ thuyết giảng suốt 45 năm sau khi Ngài chứng đắc trở thành Đức Phật Chánh Đẳng Chánh Giác vào đêm Rằm tháng 4, tìm hiểu thêm phương pháp thực hành thiền Anapana, thiền Vipassana qua các tài liệu, bài giảng, pháp thoại từ các Thiền Sư, các Bậc Trưởng Lão, Bậc Thiện Trí.

Trả lời

Từ điển
Youtube
Live Stream
Tải app