Littajātakaṃ - Bổn Sanh Đã Được Thoa Vào
91. Littaṃ paramena tejasā gilamakkhaṃ puriso na bujjhati, gila re gila pāpadhuttaka pacchā te kaṭukaṃ bhavissatī ”ti.
91. Trong khi nuốt vào con xúc xắc đã được thoa (chất độc) có năng lực cực mạnh, con người không biết được. ‘Nào, hãy nuốt vào! Này kẻ vô lại xấu xa, hãy nuốt vào. Về sau, sự cay nóng sẽ có cho ngươi.’
Thuốc độc được xoa bôi,
Ðốt cháy thật mãnh liệt,
Ngươi nuốt con súc sắc,
Nào đâu có biết vậy,
Nuốt, hãy nuốt nữa đi,
Kẻ chơi ác độc kia,
Cuối cùng, ngươi sẽ bị,
Ðau đớn cực thống khổ.
Mahāsārajātakaṃ - Bổn Sanh Phẩm Chất Vĩ Đại
92. Ukkaṭṭhe sūramicchanti mantīsu akutūhalaṃ, piyañca annapānamhi atthe jāte ca paṇḍitan ”ti.
92. Ở chiến trường, họ mong muốn dũng sĩ; trong số các cố vấn, (họ mong muốn) vị không bộp chộp; trong việc ăn uống, (họ mong muốn) người yêu mến; và khi công việc sanh khởi, (họ mong muốn) người sáng suốt.
Chiến trận, cần anh hùng,
Khuyên bảo, cần bình tĩnh,
Ăn uống, cần bạn thân,
Gặp việc, cần hiền trí.
Vissāsabhojanajātakaṃ - Bổn Sanh Thọ Dụng Do Sự Tin Cậy
93. Na vissase avissatthe vissatthepi na vissase, vissāsā bhayamanveti sīhaṃva migamātukā ”ti.
93. Không nên tin cậy kẻ không được tin cậy, cũng không nên tin cậy kẻ đã được tin cậy. Do sự tin cậy, sự sợ hãi xảy đến, tựa như con nai cái đến với con sư tử.
Chớ tin người thân tín,
Chớ tin người không thân,
Do tin, sợ hãi đến,
Như sư tử, nai cái.
Lomahaṃsajātakaṃ - Bổn Sanh Rởn Lông
94. So tatto sosīno eko bhiṃsanake vane, naggo na caggimāsīno esanā pasuto munī ”ti.
94. Bị nóng ran, bị lạnh buốt, một mình trong khu rừng có nỗi kinh sợ, trần truồng, và không ngồi gần ngọn lửa, bậc hiền trí đeo đuổi sự tầm cầu.
Nay nóng ran, lạnh buốt,
Cô độc, trong rừng hiếm,
Ngồi trần truồng, không lửa,
Ấn sĩ tìm chân lý.
Mahāsudassanajātakaṃ - Bổn Sanh Vua Mahāsudassana
95. Aniccā vata saṅkhārā uppādavayadhammino, uppajjitvā nirujjhanti tesaṃ vūpasamo sukho ”ti.
95. Quả vậy, các pháp hữu vi là vô thường, có pháp sanh và diệt, sau khi sanh lên chúng hoại diệt, sự vắng lặng của chúng là an lạc.
Các hành là vô thường,
Bản tánh chúng sanh diệt,
Chúng sanh, rồi chúng diệt,
Nhiếp chúng là an lạc.
Telapattajātakaṃ - Bổn Sanh Cái Bát Dầu
96. Samatittikaṃ anavasesakaṃ telapattaṃ yathā parihareyya, evaṃ sacittamanurakkhe patthayāno disaṃ agatapubban ”ti.
96. Giống như người mang đi cái bát dầu được chứa đầy ngang tới miệng, người đang ước nguyện khu vực trước đây chưa đi đến (Niết Bàn) nên hộ trì tâm của mình như vậy.
Như người mang bát dầu
Ðầy vun không cho đổ,
Cũng vậy, bảo vệ tâm,
Như đi phương hướng lạ!
7. Nāmasiddhijātakaṃ - Bổn Sanh Sự Thành Tựu Của Tên Gọi
97. Jīvakañca mataṃ disvā dhanapāliñca duggataṃ, panthakañca vane mūḷhaṃ pāpako punarāgato ”ti.
97. Sau khi nhìn thấy gã Jīvaka (người còn sống) bị chết, cô Dhanapālī (người gìn giữ tài sản) bị nghèo khổ, và gã Panthaka (người chỉ đường) bị lạc lối ở trong rừng, Pāpaka đã quay về lại.
Thấy Ji-va-ka chết,
Dha-na-pa-li nghèo,
Và thấy Pan-tha-ka
Ði lạc ở trong rừng,
Pa-pa-ka bằng lòng
Trở về với tên mình.
Kūṭavāṇijajātakaṃ - Bổn Sanh Thương Buôn Xảo Trá
98. Sādhu kho paṇḍito nāma natveva atipaṇḍito, atipaṇḍitena puttena manamhi upakūlito ”ti.
98. Tốt đẹp thay có tên là ‘sáng suốt’, nhưng tên ‘quá sáng suốt’ không là vậy. Bởi đứa con trai tên ‘quá sáng suốt,’ ta bị cháy phỏng nửa thân người.
Lành thay, vị Hiền trí!
Tên Ðại hiền không lành,
Vì con Ðại hiền trí,
Ta gần bị chết thiêu!
Parosahassajātakaṃ - Bổn Sanh Hơn Một Ngàn Người
99. Parosahassampi samāgatānaṃ kandeyyuṃ te vassasataṃ apaññā, ekova seyyo puriso sapañño yo bhāsitassa vijānāti atthan ”ti.
99. Dẫu hơn một ngàn người đã tụ hội lại, những kẻ ấy than khóc một trăm năm, không có trí tuệ, chỉ một người có trí tuệ vẫn tốt hơn, là người hiểu được ý nghĩa của lời đã được nói ra.
Ngàn kẻ ngu tụ hội
Khóc than một trăn năm,
Không bằng một người trí
Hiểu nghĩa lời được nói.
10. Asātarūpajātakaṃ - Bổn Sanh Hình Thức Không Khoái Lạc
100. Asātaṃ sātarūpena piyarūpena appiyaṃ, dukkhaṃ sukhassa rūpena pamattamativattatī ”ti.
100. Không khoái lạc dưới hình thức khoái lạc, không đáng yêu dưới hình thức đáng yêu, khổ đau dưới hình thức hạnh phúc chế ngự kẻ bị xao lãng.
Chính đắng, không phải ngọt,
Chính hận, không phải ái,
Chính khổ, không phải lạc.
Nhiếp phục kẻ phóng dật.
Littavaggo dasamo.
*****
Phẩm Đã Được Thoa Vào là thứ mười.
*****
TASSUDDĀNAṂ
Gilamakkhakutūhalamātukassā muninā ca aniccatapatthavaraṃ, dhanapālivaro atipaṇḍitako saparosahassa asāta dasa.
Majjhimapaṇṇāsako.
--ooOoo--
TÓM LƯỢC PHẨM NÀY
Trong khi nuốt vào con xúc xắc, vị không bộp chộp, con nai cái, với bậc hiền trí, tính chất vô thường, chuyện ước nguyện, chuyện Dhanapālī, người quá sáng suốt, với hơn một ngàn người, không khoái lạc, là mười.
Năm mươi chuyện giữa.
▪ 11. PAROSATAVAGGO
Phiên bản thư viện demo v4.5 [Tipiṭaka Tiếng Việt] Theravada