2. KINH DHANIYA (Ngài Indacanda dịch Việt, văn xuôi, viết thường)

2. KINH DHANIYA (Ngài Thích Minh Châu dịch Việt, văn vần, in nghiêng)

18. Pakkodano duddhakhīro ’hamasmi (iti dhaniyo gopo) anutīre mahiyā samānavāso, channā kuṭi āhito gini
atha ce patthayasi pavassa deva.

18. (Người chăn nuôi bò Dhaniya[1] nói): “Tôi có cơm đã nấu chín, có sữa đã vắt xong, cư ngụ cùng gia đình bên bờ sông Mahī, cái chòi đã được lợp kín, lửa đã được nhóm lên. Này vị Trời, giờ đây nếu ngài muốn, ngài hãy đổ mưa đi.”

--------------------

[1] Người chăn nuôi bò Dhaniya (dhaniyo gopo): Dhaniya là tên một người con trai phú hộ, gopo (gopī: nữ tánh) là người chăn nuôi trâu bò của chính mình, còn người chăn giữ trâu bò của người khác để nhận tiền công gọi là gopālaka (SnA. i, 28). Chú Giải cho biết bầy bò của Dhaniya có số lượng là 30.000 con, (trong số đó) 27.000 con được vắt sữa (Sđd. 26).

Dhaniya:
18. Cơm ta, nấu đã chín,
Sữa uống, ta vắt xong,
Mục đồng Dhaniya,
Ðã nói lên như vậy.
Trên bờ sông Mahì,
Ta chung sống đồng cư,
Chòi lá được khéo lợp,
Lửa đốt được cháy đỏ.
Nếu là ý người muốn,
Thần mưa, hãy mưa đi.

19. Akkodhano vigatakhīlo ’hamasmi (iti bhagavā) anutīre mahiyekarattivāso, vivaṭā kuṭi nibbuto gini
atha ce patthayasi pavassa deva.

19. (Đức Thế Tôn nói): “Ta không có giận dữ, sự bướng bỉnh đã xa lìa, cư ngụ một đêm bên bờ sông Mahī, cái chòi (bản ngã) đã được mở ra, lửa đã được diệt khoá màn hình. Này vị Trời, giờ đây nếu ngài muốn, ngài hãy đổ mưa đi.”

Thế Tôn:
19. Ta đoạn được phẫn nộ,
Tâm hoang vu không còn,
Bậc Thế Tôn, Chánh Giác
Ðã nói lên như vậy.
Trên bờ sông Mahì,
Ta chỉ sống một đêm,
Chòi lá được rộng mở,
Lửa đốt được tịch tịnh.
Nếu là ý người muốn,
Thần mưa, hãy mưa đi.

20. Andhakamakasā na vijjare (iti dhaniyo gopo) kacche rūḷhatiṇe caranti gāvo, vuṭṭhimpi saheyyumāgataṃ
atha ce patthayasi pavassa deva.

20. (Người chăn nuôi bò Dhaniya nói): “Ruồi và muỗi không tìm thấy, bầy bò bước đi ở đầm lầy có cỏ đã mọc, thậm chí cơn mưa đến, chúng cũng có thể chịu đựng. Này vị Trời, giờ đây nếu ngài muốn, ngài hãy đổ mưa đi.”

Dhaniya:
20. Ruồi lằn và muỗi mòng,
Ở đây không tìm thấy,
Mục đồng Dhaniya,
Ðã nói lên như vậy.
Trên cánh đồng cỏ mọc,
Ðàn bò đi ăn cỏ,
Dầu cơn mưa có đến,
Chúng có thể chịu đựng.
Nếu là ý người muốn,
Thần mưa, hãy mưa đi.

21. Baddhā hi bhisi susaṅkhatā (iti bhagavā) tiṇṇo pāragato vineyya oghaṃ, attho bhisiyā na vijjati
atha ce patthayasi pavassa deva.

21. (Đức Thế Tôn nói): “Chiếc bè quả đã được buộc lại, đã khéo được tạo ra. Ta đã vượt qua, đã đi đến bờ kia, sau khi đã chế ngự dòng lũ; nhu cầu với chiếc bè không tìm thấy. Này vị Trời, giờ đây nếu ngài muốn, ngài hãy đổ mưa đi.”

Thế Tôn:
21. Các bè đã được cột,
Khéo tác thành tốt đẹp,
Bậc Thế Tôn, Chánh Giác
Ðã nói lên như vậy.
Ai qua được bờ kia,
Nhiếp phục dòng nước mạnh,
Lợi ích của chiếc bè,
Ðâu còn thấy cần thiết.
Nếu là ý người muốn,
Thần mưa, hãy mưa đi.

22. Gopī mama assavā alolā (iti dhaniyo gopo)
dīgharattaṃ saṃvāsiyā manāpā,
tassā na suṇāmi kiñci pāpaṃ
atha ce patthayasi pavassa deva.

22. (Người chăn nuôi bò Dhaniya nói): “Người vợ của tôi nhu thuận, không tham lam, hợp ý, cùng chung sống thời gian dài, tôi không được nghe bất cứ điều gì xấu xa của nàng. Này vị Trời, giờ đây nếu ngài muốn, ngài hãy đổ mưa đi.”

Dhaniya:
22. Vợ ta khéo nhu thuận,
Không có tham dục gì,
Mục đồng Dhaniya
Ðã nói lên như vậy.
Ðã lâu ngày chung sống,
Vừa đẹp ý đẹp lòng,
Ta không nghe điều gì,
Thuộc ác hạnh về nàng.
Nếu là ý người muốn,
Thần mưa, hãy mưa đi.

23. Cittaṃ mama assavaṃ vimuttaṃ (iti bhagavā) dīgharattaṃ paribhāvitaṃ sudantaṃ, pāpaṃ pana me na vijjati atha ce patthayasi pavassa deva.

23. (Đức Thế Tôn nói): “Tâm của Ta nhu thuận, đã được giải thoát, được phát triển toàn diện, khéo được huấn luyện thời gian dài, hơn nữa điều xấu xa của Ta không tìm thấy. Này vị Trời, giờ đây nếu ngài muốn, ngài hãy đổ mưa đi."

Thế Tôn:
23. Tâm Ta khéo nhu thuận,
Ðược giải thoát, mở rộng,
Bậc Thế Tôn, Chánh Giác
Ðã nói lên như vậy.
Lâu ngày tu viên mãn,
Khéo nhiếp phục chế ngự,
Trong Ta các pháp ác,
Không còn được tìm thấy.
Nếu là ý người muốn,
Thần mưa, hãy mưa đi.

24. Attavetanabhato ’hamasmi (iti dhaniyo gopo) puttā ca me samāniyā arogā, tesaṃ na suṇāmi kiñci pāpaṃ atha ce patthayasi pavassa deva.

24. (Người chăn nuôi bò Dhaniya nói): “Tôi sinh sống bằng lợi tức của bản thân, và những người con trai của tôi cùng sống chung, không bệnh tật, tôi không nghe bất cứ điều gì xấu xa của chúng. Này vị Trời, giờ đây nếu ngài muốn, ngài hãy đổ mưa đi.”

Dhaniya:
24. Với lợi tức thâu hoạch,
Ta tự nuôi sống ta,
Mục đồng Dhaniya
Ðã nói lên như vậy,
Con ta và cả ta,
Sống chung không bệnh hoạn,
Ta không nghe điều gì,
Thuộc ác hạnh về chúng.
Nếu là ý người muốn,
Thần mưa, hãy mưa đi.

25. Nāhaṃ bhatako ’smi kassaci (iti bhagavā) nibbiṭṭhena carāmi sabbaloke, attho bhatiyā na vijjati atha ce patthayasi pavassa deva.

25. (Đức Thế Tôn nói): “Ta không là người làm thuê cho bất cứ ai, với sự thành tựu (phẩm vị Toàn Tri) Ta du hành ở khắp thế gian, nhu cầu về lương bổng không tìm thấy, Này vị Trời, giờ đây nếu ngài muốn, ngài hãy đổ mưa đi."

Thế Tôn:
25. Ta không có làm mướn,
Cho một ai ở đời,
Bậc Thế Tôn, Chánh Giác
Ðã nói lên như vậy
Với điều được chứng đắc,
Ta du hành thế giới,
Về tiền công cần thiết,
Không thể có nơi Ta.
Nếu là ý người muốn,
Thần mưa, hãy mưa đi.

26. Atthi vasā atthi dhenupā (iti dhaniyo gopo) godharaṇiyo paveṇiyopi atthi, usabhopi gavampatīdha atthi atha ce patthayasi pavassa deva.

26. (Người chăn nuôi bò Dhaniya nói): “(Tôi) có các bò con mới lớn, có các bò cái cho con bú, có các bò cái mang thai, luôn cả các bò cái vừa trưởng thành, ở đây cũng có con bò đực, chúa đàn. Này vị Trời, giờ đây nếu ngài muốn, ngài hãy đổ mưa đi.”

Dhaniya:
26. Ðây có các bò cái,
Ðây có các bò con,
Mục đồng Dhaniya
Ðã nói lên như vậy.
Ðây có những bò mẹ,
Mang thai, nối giống dòng,
Ðây có những bò đực,
Những con chúa đầu đàn.
Nếu là ý người muốn,
Thần mưa, hãy mưa đi.

27. Natthi vasā natthi dhenupā (iti bhagavā) godharaṇiyo paveṇiyopi natthi, usabhopi gavampatīdha natthi atha ce patthayasi pavassa deva.

27. (Đức Thế Tôn nói): “(Ta) không có các bò con mới lớn, không có các bò cái cho con bú, không có các bò cái mang thai, luôn cả các bò cái vừa trưởng thành, ở đây cũng không có con bò đực, chúa đàn. Này vị Trời, giờ đây nếu ngài muốn, ngài hãy đổ mưa đi.”

Thế Tôn:
27. Ðây không có bò cái,
Ðây không có bò con,
Bậc Thế Tôn, Chánh Giác
Ðã nói lên như vậy.
Ðây không có bò mẹ,
Mang thai, nối giống dòng,
Ðây không có bò đực,
Những con chúa đầu đàn.
Nếu là ý người muốn,
Thần mưa, hãy mưa đi.

28. Khīḷā nikhātā asampavedhī (iti dhaniyo gopo) dāmā muñjamayā navā susaṇṭhānā,  na hi sakkhinti dhenupāpi chettuṃ atha ce patthayasi pavassa deva.

28. (Người chăn nuôi bò Dhaniya nói): “Các cây cọc đã được chôn xuống, không bị lay động. Các dây buộc mới, làm bằng cỏ muñja, có phẩm chất tốt, ngay cả các con bò cái cho con bú cũng không thể giật đứt.   Này vị Trời, giờ đây nếu ngài muốn, ngài hãy đổ mưa đi.”

Dhaniya:
28. Cây cột được đóng sâu,
Không còn bị dao động,
Mục đồng Dhaniya
Ðã nói lên như vậy.
Các dây bằng cây lau,
Ðược bện lại mới chắc,
Và các con bò con,
Không thể nào giật đứt.
Nếu là ý người muốn,
Thần mưa, hãy mưa đi.

29. Usabhoriva chetva bandhanāni (iti bhagavā) nāgo pūtilataṃ va dāḷayitvā, nāhaṃ puna upessaṃ gabbhaseyyaṃ atha ce patthayasi pavassa deva.

29. (Đức Thế Tôn nói): “Tựa như con bò đực đã cắt đứt các sự trói buộc, tựa như con voi đã bứt lìa sợi dây rừng thối tha, Ta sẽ không đi đến việc nằm ở bào thai lần nữa. Này vị Trời, giờ đây nếu ngài muốn, ngài hãy đổ mưa đi.”

Thế Tôn:
29. Giống như con bò đực,
Giật đứt các trói buộc,
Bậc Thế Tôn, Chánh Giác
Ðã nói lên như vậy.
Như voi làm bựt đứt
Các giây leo héo mục,
Ta không còn đi đến,
Chỗ thai tạng tái sanh.
Nếu là ý người muốn,
Thần mưa, hãy mưa đi.

30. Ninnañca thalañca pūrayanto mahāmegho pāvassi tāvadeva, sutvā devassa vassato imamatthaṃ dhaniyo abhāsatha.

30. Ngay khi ấy, có đám mây lớn đã đổ mưa, làm tràn ngập vùng đất trũng và đất cao. Sau khi nghe được Trời đang mưa, Dhaniya đã nói lên ý nghĩa này:

30. Rồi mưa lớn đổ xuống,
Làm đầy tràn đất trũng,
Làm tràn ngập đất cao,
Nghe trời gầm, mưa, thét,
Mục đồng Dhaniya,
Nói lên lời như sau:

31. Lābho vata no anappako ye mayaṃ bhagavantaṃ addasāma, saraṇaṃ taṃ upema cakkhuma satthā no hohi tuvaṃ mahāmuni.

31. (Người chăn nuôi bò Dhaniya nói): “Quả thật lợi ích của chúng tôi là không ít, chúng tôi đã được gặp đức Thế Tôn. Thưa đấng Hữu Nhãn, chúng con đi đến nương tựa Ngài. Thưa bậc Đại Hiền Trí, xin Ngài hãy là bậc Đạo Sư của chúng con.

Dhaniya:
31. Lợi thay cho chúng ta,
Ðâu phải là lợi nhỏ,
Chúng ta được chiêm ngưỡng,
Bậc Chánh Giác, Thế Tôn.
Ôi! Kính bậc Pháp nhãn,
Con xin quy y Ngài,
Kính bậc Ðại ẩn sĩ,
Hãy là Thầy chúng con.

32. Gopī ca ahañca assavā brahmacariyaṃ sugate carāmase, jātimaraṇassa pāragā dukkhassantakarā bhavāmase.

32. Vợ và con là những người nhu thuận, hãy cho chúng con thực hành Phạm hạnh ở nơi đấng Thiện Thệ, hãy cho chúng con trở thành những người đi đến bờ kia của sanh tử, những người thực hiện sự chấm dứt khổ đau.

32. Vợ con và cả con,
Là những người nhu thuận,
Xin sống đời Phạm hạnh,
Dưới chân bậc Thiện Thệ.
Ðược đến bờ bên kia,
Vượt khỏi sanh già chết,
Chúng con sẽ trở thành
Người đoạn tận đau khổ.

33. Nandati puttehi puttimā (iti māro pāpimā) gomiko gohi tatheva nandati, upadhī hi narassa nandanā na hi so nandati yo nirūpadhī.

33. (Ma Vương ác độc nói): “Người có con trai vui vẻ với các con trai, tương tự y như thế, người chủ bầy bò vui vẻ với bầy bò. Bởi vì mầm tái sanh là niềm vui vẻ của con người, bởi vì người nào không có mầm tái sanh, người ấy không vui vẻ.”

Màra:
33. Ai có các con trai,
Hoan hỷ với con trai,
Ðây là lời Ác ma,
Ðã nói lên như vậy
Người chủ các con bò,
Hoan hỷ với con bò.
Còn người thì hoan hỷ,
Ðối với sự sanh y,
Ai không có sanh y,
không thể có hoan hỷ.

34. Socati puttehi puttimā (iti bhagavā) gomiko gohi tatheva socati, upadhī hi narassa socanā na hi so socati yo nirūpadhī ”ti.

34. (Đức Thế Tôn nói): “Người có con trai sầu muộn với các con trai, tương tự y như thế, người chủ bầy bò sầu muộn với bầy bò. Bởi vì mầm tái sanh là nỗi sầu muộn của con người, bởi vì người nào không có mầm tái sanh, người ấy không sầu muộn.”

Thế Tôn:
34. Ai có các con trai,
Sầu muộn với con trai,
Bậc Thế Tôn, Chánh Giác,
Ðã nói lên như vậy.
Người chủ các con bò,
Sầu muộn với con bò;
Sầu muộn của con người,
Chính do sự sanh y,
Ai không có sanh y,
Không thể có sầu muộn.

Dhaniyasuttaṃ niṭṭhitaṃ.

Dứt Kinh Dhaniya. 

Phiên bản thư viện demo v4.5 [Tipiṭaka Tiếng Việt] Theravada