MỤC LỤC

KỆ LỄ BÁI TAM-BẢO

LỜI NÓI ĐẦU

MỤC LỤC

CHƯƠNG IX

PHÁP-HÀNH THIỀN

PHÁP-HÀNH THIỀN-TUỆ

* Định nghĩa Vipassanā

– Sắc-pháp, danh-pháp là những pháp nào? 

– Paramatthadhamma: chân-nghĩa-pháp 

– Chế-định-pháp là những pháp nào?

– Paññattidhamma với paramatthadhamma 

* Đối-tượng của pháp-hành thiền-tuệ

– Lộ-trình-tâm có 6 loại

– Ngũ-môn lộ-trình-tâm

>> Đồ biểu nhãn-môn lộ-trình-tâm

– Ý-môn lộ-trình-tâm

I- Tadanuvattikamanodvāravīthicitta như thế nào? 

# Phân biệt đối-tượng paramattha và paññatti

1- Nhãn-môn lộ-trình-tâm với 4 ý-môn lộ-trình-tâm

– Đồ biểu atītaggahaṇavīthicitta

– Đồ biểu samūhaggahaṇavīthicitta 

– Đồ biểu atthaggahaṇavīthicitta

– Đồ biểu nāmaggahaṇavīthicitta

2- Nhĩ-môn lộ-trình-tâm với 4 ý-môn lộ-trình-tâm 

3-4-5-Tỷ-môn lộ-trình-tâm, thiệt-môn lộ-trình-tâm, thân-môn lộ-trình-tâm với 4 ý-môn lộ-trình-tâm

II- Suddhamanodvāravīthicitta có dục-giới tác-hành-tâm đơn thuần như thế nào?

– Đối-tượng paramatthadhamma

– Đồ biểu 4 ý-môn lộ-trình-tâm đơn thuần

– Đối-tượng paññattidhamma

– Đồ biểu 4 ý-môn lộ-trình-tâm đơn thuần

– Sự-thật trong đời có 2 sự-thật hiện hữu

1- Paramatthasacca: Sự-thật chân-nghĩa-pháp

2- Sammutisacca: Sự-thật ngôn-ngữ chế-định

– Tâm phát sinh do nhân-duyên

– Sắc-pháp, danh-pháp trong 6 vatthurūpa 

– Nhân-duyên phát sinh mỗi tâm 

* Sắc-pháp, danh-pháp

1- Rūpadhamma: Sắc-pháp 

>> Phận-sự của sắc-pháp

2- Nāmadhamma: Danh-pháp 

2.1- Citta: Tâm 

2.2- Cetasika: Tâm-sở 

>> Phận-sự của danh-pháp 

– Phân biệt sắc-pháp, danh-pháp theo vatthurūpa

– Nhân-duyên phát sinh sắc-pháp, danh-pháp 

– Nhân-duyên phát sinh danh-pháp 

>> Danh-pháp phát sinh do nương nhờ sắc-pháp 

– Sắc-pháp phát sinh do nương nhờ danh-pháp

>> Nhân-duyên phát sinh 4 oai-nghi

– Vai trò quan trọng của danh-pháp, sắc-pháp

– Phiền-não nương nhờ nơi sắc-pháp, danh-pháp

1- Tà-kiến thấy sai, chấp lầm nơi sắc-pháp, danh-pháp

2- Tham-ái nương nhờ nơi sắc-pháp, danh-pháp

3- Ngã-mạn nương nhờ nơi sắc-pháp, danh-pháp

– Tà-kiến thấy sai tự làm khổ mình, khổ người

– Chánh-kiến-thiền-tuệ không làm khổ mình, khổ người

– Sắc-pháp, danh-pháp làm đối-tượng thiền-tuệ

– Sắc-pháp, danh-pháp hiện-tại

– Sự sinh, sự diệt của sắc-pháp, của danh-pháp

1- Sự sinh, sự diệt của danh-pháp 

2- Sự sinh, sự diệt của sắc-pháp

* Trạng-thái-chung, trạng-thái-riêng 

– Ba trạng-thái-chung

1- Trạng-thái vô-thường

2- Trạng-thái khổ 

3- Trạng-thái vô-ngã 

– Sự liên quan giữa 3 trạng-thái-chung 

– Quan niệm vô-thường, khổ, vô-ngã theo đời 

– Trạng-thái chi tiết của 3 trạng-thái-chung

– Pháp che án 3 trạng-thái-chung

# Vô-minh trong pháp paṭiccasamuppāda

# Thời kỳ Đức-Phật-Chánh-Đẳng-Giác xuất hiện

# Phương pháp diệt vô-minh 

1- Giai đoạn ngăn ngừa vô-minh,

cho minh phát sinh bằng cách nào? 

>> Ayonisomanasikāra là thế nào? 

>> Yonisomanasikāra là thế nào? 

>> Phương pháp ngăn ngừa vô-minh, cho minh phát sinh

2- Giai đoạn diệt tận vô-minh bằng cách nào? 

– Ba pháp che phủ 3 trạng-thái-chung,

– phương pháp diệt 3 pháp che phủ

– Phương pháp làm cho trạng-thái vô-thường hiện rõ 

– Phương pháp làm cho trạng-thái khổ hiện rõ 

– Phương pháp làm cho trạng-thái vô-ngã hiện rõ 

– Giảng giải về tâm, phận-sự, đối-tượng

* Tứ Thánh-Đế (Ariyasacca) 

– Kinh Chuyển-Pháp-Luân đầu tiên

– Tìm hiểu thật-tánh của tứ Thánh-đế 

– Tam-tuệ-luân (tiparivaṭṭa) 

1- Saccañāṇa: Trí-tuệ-học trong tứ Thánh-đế

>> Bát-chánh-đạo theo tam-giới và siêu-tam-giới

2- Kiccañāṇa: Trí-tuệ-hành phận-sự trong tứ Thánh-đế

3- Katañāṇa: Trí-tuệ-thành hoàn thành xong phận-sự trong tứ Thánh-đế 

>> Quan hệ nhân quả của tam-tuệ-luân 

>> 4 Thánh-đạo-tuệ diệt tận được 3 loại tham-ái 

– Tứ Thánh-đế trong Phật-giáo 

– Nhân-quả liên quan của tứ Thánh-đế 

* Pháp-hành tứ-niệm-xứ 

– Đối-tượng tứ-niệm-xứ với đối-tượng thiền-tuệ

– Giảng giải theo Chú-giải 

– Đối-tượng tứ-niệm-xứ 

1- Thân niệm-xứ 

2- Thọ niệm-xứ

3- Tâm niệm-xứ 

4- Pháp niệm-xứ 

4.1- Nīvaraṇapabba: 5 pháp-chướng-ngại 

4.2- Khandhapabba: Ngũ-uẩn chấp-thủ

4.3- Āyatanapabba: Thập-nhị-xứ

4.4- Bojjhaṅgapabba: Thất-giác-chi 

4.5- Saccapabba: Tứ Thánh-đế

– Đối-tượng tứ-niệm-xứ 

– Nhận xét về đối-tượng hơi thở vào, hơi thở ra trong thân niệm-xứ

– Nhân-duyên sinh-diệt của sắc-pháp, danh-pháp

– Nhận xét về đoạn chót của mỗi đối-tượng 

– Hành-giả thích hợp với đối-tượng tứ-niệm-xứ

>> Tích Suvaṇṇakārattheravatthu 

>> Tích Aniccalakkhaṇavatthu 

>> Tích Dukkhalakkhaṇavatthu

>> Tích Anattalakkhaṇavatthu

– Không ai biết được nghiệp tiềm tàng của mình

>> Tích Cūḷapanthakattheravatthu

– Pháp-hành tứ-niệm-xứ hoặc pháp-hành thiền-tuệ 

– Nhận xét về 21 đối-tượng trong tứ-niệm-xứ 

* Iriyāpathapabba: Đối-tượng tứ-oai-nghi

>> Đối-tượng tứ-oai-nghi, bài kinh Mahāsatipaṭṭhānasutta 

>> Nhận xét về đối-tượng tứ-oai-nghi 

# Tứ-oai-nghi là nơi nương nhờ của tà-kiến 

# Tứ-oai-nghi là nơi nương nhờ của chánh-kiến

# Tứ-oai-nghi là đối-tượng thiền-tuệ

>> Mahābhūtarūpa: Sắc-tứ-đại 

>> Tâm phát sinh tứ-oai-nghi 

1- Phần pháp-học tứ-oai-nghi 

# Nhân-duyên phát sinh tứ-oai-nghi

# Phân biệt đối-tượng tứ-oai-nghi thuộc về chế-định-pháp, chân-nghĩa-pháp 

– Tứ-oai-nghi thuộc về chế-định-pháp

– Tứ-oai-nghi thuộc về chân-nghĩa-pháp 

2- Phần pháp-hành tứ-oai-nghi 

2.1- Đối-tượng oai-nghi đi

2.2- Đối-tượng oai-nghi đứng

2.3- Đối-tượng oai-nghi ngồi

2.4- Đối-tượng oai-nghi nằm 

# Tứ oai-nghi với oai-nghi phụ 

# Thay đổi oai-nghi 

* Chánh-niệm, trí-tuệ tỉnh-giác

– Nhân-duyên phát sinh chánh-niệm, trí-tuệ tỉnh-giác

# Ý nghĩa yonisomanasikāra 

# Tính chất đặc biệt của yonisomanasikāra

# Ý nghĩa ayonisomanasikāra 

* Pháp-hành trung-đạo (majjhimāpaṭipadā)

– Bắt đầu thực-hành pháp-hành bát-chánh-đạo

– Pháp-hành trung-đạo là pháp-hành tứ-niệm-xứ 

– Pháp-hành trung-đạo có 2 giai đoạn

– Thực-hành pháp-hành trung-đạo 

>> Thực-hành không đúng theo pháp-hành trung-đạo 

>> Thực-hành đúng theo pháp-hành trung-đạo 

* Pháp-hành giới-định-tuệ 

1- Ba pháp-hành thuộc về tam-giới thực-hành thế nào?

>> 7 pháp visuddhi

>> Phương-pháp thực-hành pháp-hành thiền-tuệ 

2- Phần giới, phần thiền-định, phần thiền-tuệ thuộc về siêu tam-giới như thế nào?

* Trí-tuệ thiền-tuệ có 16 loại

– Trí-tuệ thiền-tuệ tam-giới 

– Trí-tuệ thiền-tuệ siêu-tam-giới 

1- Trí-tuệ thứ nhất Nāmarūpaparicchedañāṇa 

– Attānudiṭṭhi: Tà-kiến theo chấp-ngã

– Diṭṭhivisuddhi: Chánh-kiến-thanh-tịnh 

– Vai trò của trí-tuệ thứ nhất 

2- Trí-tuệ thứ nhì Nāmarūpapaccayapariggahañāṇa

– Nhân-duyên phát sinh mỗi sắc-pháp, mỗi danh-pháp 303

>> Nhân-duyên phát sinh mỗi sắc-pháp 

>> Nhân-duyên phát sinh mỗi danh-pháp

>> Sắc-pháp có 4 nhân-duyên

>> Sắc-pháp phát sinh do tâm

– Diệt 16 điều hoài-nghi

– Quả của 2 trí-tuệ đầu của pháp-hành thiền-tuệ

– Tiểu-nhập-lưu Cūḷasotāpanna 

3- Trí-tuệ thiền-tuệ thứ 3 Sammasanañāṇa

– Phương pháp thực-hành đối-tượng thiền-tuệ ngũ-uẩn theo 11 loại

– Phương pháp thực-hành đối-tượng thiền-tuệ ngũ-uẩn theo 40 trạng-thái 

– Sắc-pháp phát sinh do 4 nhân-duyên

– Thực-hành pháp-hành thiền-tuệ 

– Trí-tuệ thiền-tuệ thứ 3 Sammasanañāṇa thấy rõ sự diệt 

– Phương pháp diệt diṭṭhi, māna, nikanti

– Phân biệt chưa diệt và đã diệt diṭṭhi, māna, nikanti

– Tư duy ngăn cản diṭṭhi, māna, nikanti

– Nguyên nhân làm cho trí-tuệ thiền-tuệ không phát triển? 

– Pháp-hỗ-trợ 5 pháp-chủ có 5 pháp 

4- Trí-tuệ thiền-tuệ thứ 4 Udayabbayānupassanāñāṇa 

– Trí-tuệ thiền-tuệ thứ 4 phát sinh như thế nào? 

– Sự sinh, sự diệt của sắc-pháp, của danh-pháp theo sát-na 

– Sắc-pháp có 4 Lakkhaṇarūpa 

– Sự sinh, sự diệt của ngũ-uẩn

– Sự sinh, sự diệt của tứ-oai-nghi

– Trạng-thái-chung Sāmaññalakkhaṇa

– Trí-tuệ thiền-tuệ thứ 4 có 2 loại

1- Taruṇa udayabbayānupassanāñāṇa

>> 10 pháp bẩn của trí-tuệ thiền-tuệ 

# Giảng giải 10 pháp bẩn của trí-tuệ thiền-tuệ

# Tích Ngài Trưởng-lão Mahānāgatthera

# Không nhận thức được pháp bẩn của thiền-tuệ

# Nhận thức được pháp bẩn của thiền-tuệ

2- Balava Udayabbayānupassanāñāṇa

– Tính chất đặc biệt của Udayabbayānupassanāñāṇa.

– Ba gút mắt thực-hành pháp-hành thiền-tuệ 

1- Gút mắt thứ nhất về pháp-học của pháp-hành thiền-tuệ

2- Gút mắt thứ nhì về thực-hành pháp-hành thiền-tuệ 

3- Gút mắt thứ ba ở giai đoạn trí-tuệ thiền-tuệ thứ 4 

5- Trí-tuệ thiền-tuệ thứ 5 Bhaṅgānupassanāñāṇa 

– Trí-tuệ thiền-tuệ thứ 5 phát sinh như thế nào? 

– Mahāvipassanā có 18 đại trí-tuệ thiền-tuệ

– Tính chất của trí-tuệ thiền-tuệ thứ 5

– Quả báu của trí-tuệ thiền-tuệ thứ 5

6- Trí-tuệ thiền-tuệ thứ 6 Bhayatupaṭṭhānañāṇa

– Trí-tuệ thiền-tuệ thứ 6 Bhayatupaṭṭhānañāṇa phát sinh như thế nào?

– Tính chất của trí-tuệ thiền-tuệ thứ 6

– Pháp đáng kinh sợ của trí-tuệ thiền-tuệ thứ 6

7- Trí-tuệ thiền-tuệ thứ 7 Ādīnavānupassanāñāṇa

– Tính chất của Ādīnavānupassanāñāṇa

– Trí-tuệ thiền-tuệ thứ 7 như thế nao?

– Đối-tượng kinh sợ và an-tịnh 

– Đối-tượng khổ và an-lạc

– Đối-tượng pháp-hữu-vi và Niết-bàn

– Thực-hành 10 loại trí-tuệ thiền-tuệ

8- Trí-tuệ thiền-tuệ thứ 8 Nibbidānupassanāñāṇa

– Bảy pháp anupassanā

– Ba loại trí-tuệ thiền-tuệ

9- Trí-tuệ thiền-tuệ thứ 9 Muñcitukamyatāñāṇa

– Trí-tuệ thiền-tuệ thứ 9 phát sinh như thế nào? 

–  Tính chất của Muñcitukamyatāñāṇa như thế nào?

10- Trí-tuệ thiền-tuệ thứ 10 Paṭisaṅkhānupassanāñāṇa 

–  Trí-tuệ thiền-tuệ thứ 10 thấy rõ, biết rõ trở lại đầy đủ 53 trạng-thái chi-tiết 

11- Trí-tuệ thiền-tuệ thứ 11 Saṅkhārupekkhāñāṇa 

– Pháp-hữu-vi là hoàn toàn không

– Tính chất của trí-tuệ thiền-tuệ thứ 11 

– Ba trí-tuệ thiền-tuệ cùng mục đích 

– Tính chất của Saṅkhārupekkhāñāṇa 

– Nguyên nhân của mỗi pháp-hành 

– 7 nhóm thánh-nhân theo 4 Thánh-đạo, 4 Thánh-quả

– Đối-tượng trước Thánh-đạo lộ-trình-tâm 

12- Trí-tuệ thiền-tuệ thứ 12 Saccānulomañāṇa

– Bậc Thánh Nhập-lưu (Sotāpanna) 

– Tính chất đặc biệt trí-tuệ thiền-tuệ thứ 12 

13- Trí-tuệ thiền-tuệ thứ 13 Gotrabhuñāṇa

– Anulomañāṇa và gotrabhuñāṇa 

14- Trí-tuệ thiền-tuệ thứ 14 Maggañāṇa

15- Trí-tuệ thiền-tuệ thứ 15 Phalañāṇa

– Giảng giải 

>> Trí-tuệ thiền-tuệ thứ 14 Maggañāṇa

# Thánh-đạo-tâm phát sinh đối với hành-giả

>> Trí-tuệ thiền-tuệ thứ 15 Phalañāṇa

# 4 Thánh-quả-tuệ (Phalañāṇa)

# Gotrabhuñāṇa với Maggañāṇa

# Maggañāṇa với Phalañāṇa

16- Trí-tuệ-thứ 16 Paccavekkhaṇañāṇa 

– Ví dụ 16 loại trí-tuệ thiền-tuệ 

– Bậc Thánh Nhất-lai (Sakadāgāmī)

– Bậc Thánh Bất-lai (Anāgāmī)

– Bậc Thánh A-ra-hán (Arahanta) 

– Bậc Thánh-nhân (Ariyapuggala) 

– Bậc Thánh Nhập-lưu

– Bậc Thánh Nhập-lưu đặc biệt

– Bậc Thánh Nhất-lai

– Bậc Thánh Bất-lai

– Bậc Thánh Bất-lai có 5 hạng 

– Bậc Thánh A-ra-hán 

– 16 trí-tuệ thiền-tuệ liên quan với 5 pháp Visuddhi

– 16 trí-tuệ thiền-tuệ liên quan với 3 pháp Pariññā 

– 16 trí-tuệ thiền-tuệ liên quan với 3 pháp Pahāna

– Bốn Thánh-đạo-tuệ (Maggañāṇa) 

– 3 loại tham-ái (taṇhā)

– 4 pháp trầm-luân (āsava) 

– 10 loại phiền-não (kilesa) 

– 12 bất-thiện-tâm (akusalacitta) 

– 14 bất-thiện-tâm-sở (akusalacetasika) 

– Quả báu của pháp-hành thiền-tuệ

– Thiện-tâm và quả-tâm 

– Nhập Thánh-quả hưởng an-lạc Niết-bàn

– Phương pháp nhập Thánh-quả

– Niết-bàn là đối-tượng của Thánh-quả lộ-trình-tâm 

– Phương pháp xả Thánh-quả lộ-trình-tâm

– Nhập diệt-thọ-tưởng (nirodhasamāpatti) 

– Phương pháp nhập diệt-thọ-tưởng

– Nhập diệt-thọ-tưởng cần phải có đầy đủ 5 chi-pháp 

– Giải thích 

1- Hai năng lực

2- Khả năng chế ngự 3 pháp-hành 

3- 16 pháp-hành thiền-tuệ 

4- Chín pháp-hành thiền-định 

5- Năm pháp thuần thục

– Nhập diệt-thọ-tưởng nhờ 2 năng lực 

A – Bậc Thánh Bất-lai nhập diệt-thọ-tưởng 

– Bốn phận-sự trước khi nhập diệt-thọ-tưởng

B- Bậc Thánh A-ra-hán nhập diệt-thọ-tưởng 

– Người chết khác với bậc Thánh nhập diệt-thọ-tưởng

– Tóm lược kết-quả của pháp-hành thiền-tuệ

– 7 nhóm thánh nhân theo 4 Thánh-đạo, 4 Thánh-quả

– Pháp-hành thiền-định và pháp-hành thiền-tuệ

– Điểm khác biệt giữa thiền-định với thiền-tuệ

* Nghi thức thọ pháp-hành thiền-tuệ

1- Nghi thức sám hối 

2- Lễ thọ tam-quy và chánh-mạng đệ bát-giới 

>> Nhận xét về giới ājīvaṭṭhamakasīla

3- Lễ hiến dâng sinh-mạng 

 

ĐOẠN KẾT

TÀI LIỆU THAM KHẢO

 

 

 

TẢI MOBILE APP PHẬT GIÁO THERAVĀDA ĐỂ XEM THÊM NHIỀU THÔNG TIN HỮU ÍCH (ANDROID & IOS)

Các bài viết trong sách

Dhamma Paññā

BQT trang Theravāda cố gắng sưu tầm thông tin tài liệu Dhamma trợ duyên quý độc giả tìm hiểu về Dhamma - Giáo Pháp Bậc Giác Ngộ thuyết giảng suốt 45 năm sau khi Ngài chứng đắc trở thành Đức Phật Chánh Đẳng Chánh Giác vào đêm Rằm tháng 4, tìm hiểu thêm phương pháp thực hành thiền Anapana, thiền Vipassana qua các tài liệu, bài giảng, pháp thoại từ các Thiền Sư, các Bậc Trưởng Lão, Bậc Thiện Trí.

Trả lời

Từ điển
Youtube
Live Stream
Tải app