Nội Dung Chính
Giảng giải về 5 bậc thiền sắc-giới thiện-nghiệp cho quả tái-sinh lên 4 tầng trời bậc thiền sức-giới quả-tâm
1-Quả của đệ nhất thiền sắc-giới thiện-nghiệp
Đệ nhất thiền sắc-giới thiện-nghiệp trong đệ nhất thiền sắc-giới thiện-tâm cho quả trong 2 thời-kỳ:
– Thời-kỳ tái-sinh kiếp sau (paṭisandhikāla).
– Thời-kỳ sau khi đã tái-sinh (pavattikāla), kiếp hiện-tại.
-Thời-kỳ tái-sinh kiếp sau (paṭisandhikāla)
* Hành-giả nào là người tam-nhân có giới hạnh trong sạch trọn vẹn, thực hành pháp-hành thiền-định, có khả năng chứng đắc đệ nhất thiền sắc-giới thiện-tâm, sau khi hành-giả ấy chết thì chắc chắn sắc-giới thiện-nghiệp trong đệ nhất thiền sắc-giới thiện-tâm cho quả tương xứng trong thời-kỳ tái-sinh kiếp sau (paṭisandhikāla) có đệ nhất thiền sắc-giới quả-tâm gọi là sắc-giới tái-sinh- tâm (paṭisandhicitta) làm phận sự tái-sinh kiếp kế-tiếp hóa-sinh làm vị phạm-thiên trên tầng trời đệ nhất thiền sắc-giới quả-tâm, có 3 tầng trời sắc-giới phạm-thiên tương xứng với đệ nhất thiền sắc-giới quả-tâm, có 3 bậc: bậc hạ, bậc trung, bậc thượng như sau:
* Đệ nhất thiền sắc-giới quả-tâm bậc hạ làm phận sự tái-sinh kiếp kế-tiếp hóa-sinh làm vị phạm-thiên trên tầng trời sắc-giới phạm-thiên Brahmapārisajjā: Phạm- chúng-thiên. Chư phạm-thiên trong tầng trời sắc-giới phạm-thiên này là thuộc hạ của Đại-phạm-thiên, có tuổi thọ 1/3 a-tăng-kỳ trụ (1) của kiếp trái đất.
* Đệ nhất thiền sắc-giới quả-tâm bậc trung làm phận sự tái-sinh kiếp kế-tiếp hóa-sinh làm vị phạm-thiên trên tầng trời sắc-giới phạm-thiên Brahmapurohitā: Phạm- sư-thiên. Chư phạm-thiên trong tầng trời sắc-giới phạm- thiên này là cố vấn của Đại-phạm-thiên, có tuổi thọ ½ a- tăng-kỳ trụ của kiếp trái đất.
* Đệ nhất thiền sắc-giới quả-tâm bậc thượng làm phận sự tái-sinh kiếp kế-tiếp hóa-sinh làm vị phạm-thiên trên tầng trời sắc-giới phạm-thiên Mahābrahmā: Đại- phạm-thiên. Chư đại-phạm-thiên trong tầng trời sắc-giới phạm-thiên này là những bậc phạm-thiên cao thượng có tuổi thọ 1 a-tăng-kỳ trụ của kiếp trái đất.
-Thời-kỳ sau khi đã tái-sinh (pavattikāla), kiếp hiện-tại
Đệ nhất thiền sắc-giới quả-tâm nào gọi là tái-sinh- tâm (paṭisandhicitta) chỉ có sinh 1 sát-na-tâm làm phận sự tái-sinh kiếp kế-tiếp hóa-sinh làm vị phạm-thiên trên tầng trời sắc-giới phạm-thiên nào, liền sát-na-tâm tiếp theo là thời-kỳ sau khi đã tái-sinh (pavattikāla), kiếp hiện-tại, chính sắc-giới quả-tâm ấy trở thành hộ-kiếp- tâm (bhavaṅgacitta) làm phận sự giữ gìn bảo hộ kiếp vị phạm-thiên ấy cho đến khi hết tuổi thọ tại tầng trời sắc- giới phạm-thiên ấy, cuối cùng cũng chính sắc-giới quả- tâm ấy trở thành tử-tâm (cuticitta) làm phận sự chuyển kiếp (chết) kết thúc kiếp hiện-tại của vị phạm-thiên ấy.
2-Quả của đệ nhị thiền sắc-giới thiện-nghiệp
Sắc-giới thiện-nghiệp trong 2 bậc thiền: đệ nhị thiền sắc-giới thiện-tâm và đệ tam thiền sắc-giới thiện-tâm cho quả tương đương trong 2 thời-kỳ:
– Thời-kỳ tái-sinh kiếp sau (paṭisandhikāla).
– Thời-kỳ sau khi đã tái-sinh (pavattikāla) kiếp hiện-tại.
–Thời-kỳ tái-sinh kiếp sau (paṭisandhikāla)
* Hành-giả nào có khả năng chứng đắc đệ nhị thiền sắc-giới thiện-tâm và đệ tam thiền sắc-giới thiện-tâm, sau khi hành-giả ấy chết, sắc-giới thiện-nghiệp trong 2 bậc thiền: đệ nhị thiền sắc-giới thiện-tâm và đệ tam thiền sắc-giới thiện-tâm cho quả tương đương trong thời-kỳ tái-sinh kiếp sau (paṭisandhikāla) có đệ nhị thiền sắc-giới quả-tâm gọi là sắc-giới tái-sinh-tâm (paṭisandhicitta) làm phận sự tái-sinh kiếp kế-tiếp hóa- sinh làm vị phạm-thiên trên tầng trời đệ nhị thiền sắc- giới quả-tâm, có 3 tầng trời sắc-giới phạm-thiên tương xứng với đệ nhị thiền sắc-giới quả-tâm, có 3 bậc: bậc hạ, bậc trung, bậc thượng như sau:
* Đệ nhị thiền sắc-giới quả-tâm bậc hạ làm phận sự tái-sinh kiếp kế-tiếp hóa-sinh làm vị phạm-thiên trên tầng trời sắc-giới phạm-thiên Parittābhā: Thiểu-quang-thiên. Chư phạm thiên trong tầng trời sắc-giới phạm-thiên này có hào quang kém thua chư Phạm-thiên bậc cao, có tuổi thọ 2 đại-kiếp trái đất.
* Đệ nhị thiền sắc-giới quả-tâm bậc trung làm phận sự tái-sinh kiếp kế-tiếp hóa-sinh làm vị phạm-thiên trên tầng trời sắc-giới phạm-thiên Appamāṇābhā: Vô-lượng-thiên. Chư phạm-thiên trong tầng trời sắc-giới phạm-thiên này có hào quang vô lượng, có tuổi thọ 4 đại-kiếp trái đất.
* Đệ nhị thiền sắc-giới quả-tâm bậc thượng làm phận sự tái-sinh kiếp kế-tiếp hóa-sinh làm vị phạm-thiên trên tầng trời sắc-giới phạm-thiên Ābhassarā: Quang-âm- thiên. Chư phạm-thiên có hào quang sáng ngời phóng ra từ thân của Phạm-thiên, có tuổi thọ 8 đại-kiếp trái đất
-Thời-kỳ sau khi đã tái-sinh (pavattikāla), kiếp hiện-tại
Đệ nhị thiền sắc-giới quả-tâm nào gọi là tái-sinh-tâm (paṭisandhicitta) chỉ có sinh 1 sát-na-tâm làm phận sự tái-sinh kiếp kế-tiếp hóa-sinh làm vị phạm-thiên trên tầng trời sắc-giới phạm-thiên nào, liền sát-na-tâm tiếp theo là thời-kỳ sau khi đã tái-sinh (pavattikāla), kiếp hiện-tại, chính sắc-giới quả-tâm ấy trở thành hộ-kiếp- tâm (bhavaṅgacitta) làm phận sự giữ gìn bảo hộ kiếp vị phạm-thiên ấy cho đến khi hết tuổi thọ tại tầng trời sắc- giới phạm-thiên ấy, cuối cùng cũng chính sắc-giới quả- tâm ấy trở thành tử-tâm (cuticitta) làm phận sự chuyển kiếp (chết) kết thúc kiếp hiện-tại của vị phạm-thiên ấy.
3-Quả của đệ tứ thiền sắc-giới thiện-nghiệp
Đệ tứ thiền sắc-giới thiện-nghiệp trong đệ tứ thiền sắc-giới thiện-tâm cho quả trong 2 thời-kỳ:
– Thời-kỳ tái-sinh kiếp sau (paṭisandhikāla).
– Thời-kỳ sau khi đã tái-sinh (pavattikāla), kiếp hiện-tại.
–Thời-kỳ tái-sinh kiếp sau (paṭisandhikāla)
* Hành-giả nào có khả năng chứng đắc đệ tứ thiền sắc-giới thiện-tâm, sau khi hành-giả ấy chết, sắc-giới thiện-nghiệp trong đệ tứ thiền sắc-giới thiện-tâm cho quả trong thời-kỳ tái-sinh kiếp sau (paṭisandhikāla) có đệ tứ thiền sắc-giới quả-tâm gọi là sắc-giới tái-sinh- tâm (paṭisandhicitta) làm phận sự tái-sinh kiếp kế-tiếp hóa-sinh làm vị phạm-thiên trên tầng trời đệ tam thiền sắc-giới quả-tâm, có 3 tầng trời sắc-giới phạm-thiên tương xứng với đệ tứ thiền sắc-giới quả-tâm, có 3 bậc: bậc hạ, bậc trung, bậc thượng như sau:
* Đệ tứ thiền sắc-giới quả-tâm bậc hạ làm phận sự tái-sinh kiếp kế-tiếp hóa-sinh làm vị phạm-thiên trên tầng trời sắc-giới phạm-thiên Parittasubhā: Thiểu-tịnh- thiên. Chư Phạm-thiên trong cõi này có hào quang xinh đẹp tuyệt vời vẫn còn kém thua Phạm-thiên bậc cao, có tuổi thọ 16 đại-kiếp trái đất.
* Đệ tứ thiền sắc-giới quả-tâm bậc trung làm phận sự tái-sinh kiếp kế-tiếp hóa-sinh làm vị phạm-thiên trên tầng trời sắc-giới phạm-thiên Appamāṇasubhā: Vô- lượng-tịnh-thiên. Chư Phạm-thiên trong cõi này có hào quang xinh đẹp tuyệt vời vô lượng, có tuổi thọ 32 đại- kiếp trái đất.
* Đệ tứ thiền sắc-giới quả-tâm bậc thượng làm phận sự tái-sinh kiếp kế-tiếp hóa-sinh làm vị phạm-thiên trên tầng trời Subhakiṇhā: Biến-tịnh-thiên. Chư Phạm-thiên trong cõi này có hào quang xinh đẹp tuyệt vời tỏa ra toàn thân của vị Phạm-thiên, có tuổi thọ 64 đại-kiếp trái đất.
-Thời-kỳ sau khi đã tái-sinh (pavattikāla), kiếp hiện-tại
Đệ tứ thiền sắc-giới quả-tâm nào gọi là tái-sinh-tâm (paṭisandhicitta) chỉ có sinh 1 sát-na-tâm làm phận sự tái-sinh kiếp kế-tiếp hóa-sinh làm vị phạm-thiên trên tầng trời sắc-giới phạm-thiên nào, liền sát-na-tâm tiếp theo là thời-kỳ sau khi đã tái-sinh (pavattikāla), kiếp hiện-tại, chính sắc-giới quả-tâm ấy trở thành hộ-kiếp- tâm (bhavaṅgacitta) làm phận sự giữ gìn bảo hộ kiếp vị phạm-thiên ấy cho đến khi hết tuổi thọ tại tầng trời sắc- giới phạm-thiên ấy, cuối cùng cũng chính sắc-giới quả- tâm ấy trở thành tử-tâm (cuticitta) làm phận sự chuyển kiếp (chết) kết thúc kiếp hiện-tại của vị phạm-thiên ấy.
4-Quả của đệ ngũ thiền sắc-giới thiện-nghiệp
Đệ ngũ thiền sắc-giới thiện-nghiệp trong đệ ngũ thiền sắc-giới thiện-tâm cho quả trong 2 thời-kỳ:
– Thời-kỳ tái-sinh kiếp sau (paṭisandhikāla).
– Thời-kỳ sau khi đã tái-sinh (pavattikāla), kiếp hiện-tại.
-Thời-kỳ tái-sinh kiếp sau (paṭisandhikāla)
Tầng trời đệ tứ thiền sắc-giới quả-tâm có 7 tầng trời:
Tầng trời Vehapphalā: Tầng Trời Quảng-quả-thiên.
* Hành-giả nào có khả năng chứng đắc đệ ngũ thiền sắc-giới thiện-tâm, sau khi hành-giả ấy chết, sắc-giới thiện-nghiệp trong đệ ngũ thiền sắc-giới thiện-tâm cho quả trong thời-kỳ tái-sinh kiếp sau (paṭisandhikāla) có đệ ngũ thiền sắc-giới quả-tâm gọi là sắc-giới tái-sinh- tâm (paṭisandhicitta) làm phận sự tái-sinh kiếp kế-tiếp hóa-sinh làm vị phạm-thiên trên tầng trời đệ tứ thiền sắc-giới quả-tâm gọi là tầng trời sắc-giới phạm-thiên Vehapphalā: Quảng-quả-thiên. Chư Phạm-thiên trong tầng trời này được bền vững lâu dài cho đến hết tuổi thọ đủ 500 đại-kiếp trái đất.
* Tầng trời Asaññasattā: Tầng Trời Vô-Tưởng-Thiên
* Sau khi đã chứng đắc đệ tứ thiền sắc-giới thiện-tâm, rồi hành-giả nào tiếp tục thực-hành pháp-hành thiền- định, có khả năng chứng đắc đệ ngũ thiền sắc-giới thiện-tâm.
* Hành-giả ấy vốn có tâm nhàm chán 4 danh-uẩn (thọ-uẩn, tưởng-uẩn, hành-uẩn, thức-uẩn), bởi vì nhàm chán các tâm biết các đối-tượng, nên có ý nguyện chỉ muốn có sắc-uẩn là thân mà thôi, cho nên, sau khi hành-giả ấy chết, do nguyện lực của hành-giả ấy, sắc- giới thiện-nghiệp trong đệ ngũ thiền sắc-giới thiện-tâm (không cho quả tương xứng là đệ ngũ thiền sắc-giới quả- tâm) mà cho quả là nhóm sắc-pháp gọi là jīvitanavaka- kalāpa: nhóm sắc-pháp có sắc-mạng-chủ là thứ chín làm phận sự tái-sinh kiếp kế-tiếp hóa-sinh làm vị phạm- thiên với 1 trong 3 oai-nghi: oai-nghi ngồi, hoặc oai- nghi đứng hoặc oai-nghi nằm trên tầng trời đệ tứ thiền sắc-giới quả-tâm gọi là tầng trời sắc-giới phạm-thiên Asaññasattā: Vô-tưởng-thiên. Chư Phạm-thiên trong tầng trời sắc-giới phạm-thiên này chỉ có thân (sắc-uẩn) trong oai nghi ngồi, hoặc oai nghi đứng, hoặc oai nghi nằm mà thôi, không có tâm (4 danh-uẩn), vị phạm-thiên trong tầng trời này có tuổi thọ được bền vững lâu dài cho đến hết tuổi thọ đủ 500 đại-kiếp trái đất.
* Tầng trời Suddhāvāsa: Tầng trời Tịnh-cư-thiên có 5 tầng trời chỉ dành riêng cho bậc Thánh Bất-lai chứng đắc đệ ngũ thiền sắc-giới thiện-tâm mà thôi.
* Hành-giả là bậc Thánh Bất-lai nào đã chứng đắc đệ ngũ thiền sắc-giới thiện-tâm. Sau khi bậc Thánh Bất- lai ấy chết, chắc chắn sắc-giới thiện-nghiệp trong đệ ngũ thiền sắc-giới thiện-tâm cho quả tương xứng trong thời- kỳ tái-sinh kiếp sau (paṭisandhikāla) có đệ ngũ thiền sắc-giới quả-tâm gọi là sắc-giới tái-sinh-tâm (paṭi- sandhicitta) làm phận sự tái-sinh kiếp kế-tiếp hóa-sinh làm vị phạm-thiên trên tầng trời đệ tứ thiền sắc-giới quả-tâm gọi là tầng trời sắc-giới phạm-thiên Suddhā- vāsa: tầng trời sắc-giới phạm-thiên Tịnh-cư-thiên, có 5 tầng trời, mỗi tầng trời tùy theo năng lực của 5 pháp-chủ (indriya): tín-pháp-chủ, tấn-pháp-chủ, niệm-pháp-chủ, định-pháp-chủ, tuệ-pháp-chủ của bậc Thánh Bất-lai ấy.
– Nếu bậc Thánh Bất-lai ấy có tín-pháp-chủ nhiều năng lực hơn 4 pháp-chủ còn lại, thì đệ ngũ thiền sắc- giới quả-tâm làm phận sự tái-sinh kiếp kế-tiếp trong tầng trời sắc-giới phạm-thiên Avihā: Vô-phiền-thiên, có tuổi thọ 1.000 đại-kiếp trái đất.
– Nếu bậc Thánh Bất-lai ấy có tấn-pháp-chủ nhiều năng lực hơn 4 pháp-chủ còn lại, thì đệ ngũ thiền sắc- giới quả-tâm làm phận sự tái-sinh kiếp kế-tiếp trong tầng trời sắc-giới phạm-thiên Atappā: Vô-nhiệt-thiên, có tuổi thọ 2.000 đại-kiếp trái đất.
– Nếu bậc Thánh Bất-lai ấy có niệm-pháp-chủ nhiều năng lực hơn 4 pháp-chủ còn lại, thì đệ ngũ thiền sắc- giới quả-tâm làm phận sự tái-sinh kiếp kế-tiếp trong tầng trời sắc-giới phạm-thiên Sudassā: Thiện-hiện-thiên, có tuổi thọ 4.000 đại-kiếp trái đất.
– Nếu bậc Thánh Bất-lai ấy có định-pháp-chủ nhiều năng lực hơn 4 pháp-chủ còn lại, thì đệ ngũ thiền sắc- giới quả-tâm làm phận sự tái-sinh kiếp kế-tiếp trong tầng trời sắc-giới phạm-thiên Sudassī: Thiện-kiến-thiên, có tuổi thọ 8.000 đại-kiếp trái đất.
– Nếu bậc Thánh Bất-lai có tuệ-pháp-chủ nhiều năng lực hơn 4 pháp-chủ còn lại, thì đệ ngũ thiền sắc-giới quả-tâm làm phận sự tái-sinh kiếp kế-tiếp trong tầng trời sắc-giới phạm-thiên Akaniṭṭhā: Sắc-cứu-cánh-thiên, có tuổi thọ 16.000 đại-kiếp trái đất.
Bậc Thánh Bất-lai ấy chắc chắn sẽ trở thành bậc Thánh A-ra-hán tại 1 trong 5 tầng trời sắc-giới phạm- thiên Tịnh-cư-thiên ấy, sẽ tịch diệt Niết-bàn, giải thoát khổ tử sinh luân-hồi trong tam-giới.
Chư Phạm-thiên ở trong 7 tầng trời của bậc đệ tứ thiền sắc-giới quả-tâm này có tuổi thọ được bền vững lâu dài cho đến hết tuổi thọ của tầng trời ấy.
Còn chư Phạm-thiên ở trong các tầng trời sắc-giới phạm-thiên bậc thấp khác có tuổi thọ không được bền vững lâu dài, do các thời-kỳ kiếp trái đất bị hủy hoại.
– Nếu mỗi khi kiếp trái đất bị hủy hoại bằng lửa thì 6 cõi trời dục-giới và 3 tầng trời đệ nhất thiền sắc-giới phạm-thiên cũng đều bị hủy hoại.
– Nếu mỗi khi kiếp trái đất bị hủy hoại bằng nước thì 6 cõi trời dục-giới, 3 tầng trời đệ nhất thiền sắc-giới phạm-thiên và 3 tầng trời đệ nhị thiền sắc-giới phạm- thiên cũng đều bị hủy hoại.
– Nếu mỗi khi kiếp trái đất bị hủy hoại bằng gió thì 6 cõi trời dục-giới, 3 tầng trời đệ nhất thiền sắc-giới phạm- thiên, 3 tầng trời đệ nhị thiền sắc-giới phạm-thiên và 3 tầng trời đệ tam thiền sắc-giới phạm-thiên cũng đều bị hủy hoại, cho nên chư phạm-thiên ở trong 9 tầng trời sắc- giới phạm-thiên bậc thấp này có tuổi thọ không được bền vững lâu dài, không sống đến hết tuổi thọ tại tầng trời ấy.
-Thời-kỳ sau khi đã tái-sinh (pavattikāla), kiếp hiện-tại
Đệ ngũ thiền sắc-giới quả-tâm nào gọi là tái-sinh- tâm (paṭisandhicitta) chỉ có sinh 1 sát-na-tâm làm phận sự tái-sinh kiếp kế-tiếp hóa-sinh làm vị phạm-thiên trên tầng trời sắc-giới phạm-thiên nào, liền sát-na-tâm tiếp theo là thời-kỳ sau khi đã tái-sinh (pavattikāla) kiếp hiện-tại, chính đệ ngũ thiền sắc-giới quả-tâm ấy trở thành hộ-kiếp-tâm (bhavaṅgacitta) làm phận sự giữ gìn bảo hộ kiếp vị phạm-thiên ấy cho đến khi hết tuổi thọ tại tầng trời sắc-giới phạm-thiên ấy, cuối cùng cũng chính đệ ngũ thiền sắc-giới quả-tâm ấy trở thành tử-tâm (cuticitta) làm phận sự chuyển kiếp (chết) kết thúc kiếp hiện-tại của vị phạm-thiên ấy.
